Làm sao để ngăn chặn ngay mầm mống của bạo lực và tội ác đang lớn dần trong thế giới tuổi teen; làm sao để giúp các bạn trẻ đối mặt với những áp lực từ cuộc sống, dù điều kiện vật chất của chúng rất dồi dào; làm sao để giúp các bậc phụ huynh vững vàng đối mặt với những tính khí thất thường của đứa con đang độ tuổi mới lớn... Những trăn trở trên đã thúc giục Ban Mục vụ Gia đình TGP TP.HCM tổ chức buổi nói chuyện chuyên đề “Dạy con thời hiện đại” cho các bậc phụ huynh trong Giáo phận. Thuyết trình viên là thầy Nguyễn Thành Nhân, chuyên gia của Trung tâm Đào tạo Tài năng trẻ Châu Á Thái Bình Dương.
Đúng 14g30 ngày 05/11/2011, tại Trung tâm Mục vụ TGP TP.HCM, trong Hội trường Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận, diễn giả đã chia sẻ những thao thức với gần 200 phụ huynh Công giáo.
Mở đầu, diễn giả nêu lên những nguyên nhân và giải pháp để huấn luyện trẻ có tính ích kỷ, ngang bướng, nổi loạn. Theo ông, phụ huynh bao bọc trẻ như “nuôi gà công nghiệp”, trẻ không biết tự phục vụ vì cha mẹ luôn làm thay cho chúng. Từ tâm lý được bảo bọc sẽ dẫn đến tình trạng đứa trẻ “được đàng chân lên đàng đầu!”. Bên cạnh đó, có nhiều phụ huynh mải mê kiếm tiền, không dành thời giờ cho con, không quan tâm đến con nên không hiểu các nhu cầu của con. Không loại trừ có phụ huynh mang tâm tâm lý vật chất hóa tình cảm, ông bố bà mẹ có thể cho con thật nhiều tiền, nhưng không dành ít phút nói chuyện với con. Cha mẹ sẵn sàng bỏ tiền để lo cho con vào trường điểm, trường quốc tế vì muốn con mình trở thành thiên tài, nhưng không để ý đến nguyện vọng và khả năng, học lực của con cái.
Bên cạnh đó, phụ huynh thiếu kỹ năng dạy trẻ, không kềm chế để lắng nghe con trình bày. Nhiều gia đình không còn sự gắn kết, không còn những bữa cơm gia đình đấm ấm, đứa trẻ thiếu vắng sự ôm hôn, vỗ về yêu thương của cha mẹ và người thân, chúng sẽ dễ có có những phản ứng nổi loạn khi cha mẹ không lắng nghe tâm tư của chúng.
Mặt khác, phim ảnh và hoàn cảnh xã hội hiện nay đã đẩy giới trẻ đến con đường sống vội, ăn vội, nói vội, và sống thực dụng. Giới trẻ sẽ cảm thấy bị thiếu bạn bè và cô đơn trong căn phòng đầy đủ vật chất, vì cha mẹ cấm đoán không cho chơi với ai vì sợ con mình hư. Trẻ học nói dối từ cha mẹ, cha mẹ nói dối thì con cũng thế, vì con cái là bản sao của cha mẹ. Cha mẹ nên có những lời nói động viên, nâng đỡ trẻ đúng lúc.
Diễn giả cũng trình bày một số bệnh tâm lý của giới trẻ hiện nay:
- Bệnh sợ yêu - Lúc nhỏ, con cái được cha mẹ chăm sóc vỗ về. Khi khôn lớn, cha mẹ lo làm ăn, không còn những cử chỉ thân thiện với con, nên con sẽ đi tìm tình yêu nơi bạn bè, nơi những người xa lạ. Cha mẹ hãy nhớ con cái là báu vật Thiên Chúa trao tặng, hãy dành cho chúng tình yêu thương mãi mãi, để khi lớn lên, chính tình cảm, những cái hôn âu yếm của cha mẹ, sẽ giúp chúng sống gắn bó với gia đình hơn.
- Bệnh ganh tỵ - Ganh tỵ với đứa em khi còn trong bụng mẹ, vì nhiều khi người mẹ vô tình nói với con: “Mẹ có em bé trong bụng rồi, mẹ không còn thương con nữa đâu!”. Ganh tỵ với anh em ruột thịt trong nhà sẽ rất nguy hiểm, cần cho chúng hiểu rằng, hai người thân và quan trọng trong cuộc đời là cha mẹ và anh chị em mình.
- Bệnh đua đòi - Khi cha mẹ nhuộm tóc, con cũng sẽ bắt chước. Cha mẹ sử dụng điện thoại mắc tiền, con cũng đòi mua để không thua kém bạn bè... dẫn đến tình trạng học hành sa sút, vì chúng tập trung vào cái này, sẽ không tập trung vào việc khác. Vì thế, cha mẹ phải là người làm gương cho con cái, để uốn nắn, dạy dỗ con cái ngay từ nhỏ.
- Bệnh tự cho mình là con bệnh - Dẫn đến tình trạng sống tự ti, yêu đuối và vô tình trở thành người quấy rối mọi người.
- Bệnh nghiện gam online - Khi không còn bầu khí gia đình, lại được cha mẹ nuông chiều mua máy tính đặt trong phòng, trẻ sẽ tha hồ tham gia chơi game và nghiện game, vì chúng muốn được tôn sùng làm bang chủ trên thế giới ảo. Biểu hiện của nghiện game là ăn cắp vặt, nói lời hỗn láo khó chịu... Muốn cai nghiện game cho trẻ, phụ huynh nên đưa trẻ đến Trung tâm huấn luyện để giải phóng năng lượng cho trẻ, để cho trẻ chia sẽ với những thần tường mà nó yêu quý, để thần tượng tác động đến tâm lý đứa trẻ.
- Bệnh ích kỷ - Khi còn nhỏ được cha mẹ nuông chiều, nên lớn lên chúng sẽ lỳ và muốn gì được nấy, thích làm ngược ý của người lớn.
Vì vậy, “Dạy con trong thời hiện đại” là cả một nghệ thuật. Cha mẹ cần phải hiểu con cái, thể hiện tình thương của mình với trẻ, ngay khi chúng khôn lớn, để giúp chúng hiểu rằng cha mẹ luôn thương yêu chúng, dạy dỗ chúng vì tình thương, muốn chúng nên người chứ không phải ghét bỏ chúng.
Ông đã nêu lên tấm gương hy sinh của một người mẹ, cả cuộc đời hy sinh cho con, ngay cả chấp nhận bị mất một con mắt cho con để con được sáng mắt. Thế nhưng, khi người con được ăn học thành tài, lại không dám nhìn nhận người mẹ quê mùa của mình. Để rồi, ngày đứa con hồi tỉnh, người mẹ đã trở thành người thiên cổ.
Ông không quên căn dặn, phụ huynh đừng dán nhãn cho trẻ, đừng chì chiết chúng, đừng so sánh chúng thua kém với những đứa trẻ khác... Khi khen chúng thì nên khen trước mặt nhiều người, nhưng khi chê thì nên chỉ cho mình nó biết, và chỉ hướng để nó khắc phục. Chuyện sai trái của chúng có to thì hãy làm cho nhỏ lại, nếu chuyện nhỏ hãy xem như không có.
Kết thúc, ông mong muốn phụ huynh hãy cùng chung vai sát cánh, cộng hưởng với nhau để giáo dục con cái trở nên tốt hơn. Trong các dịp hè, gia đình nên cùng con cái đi dã ngoại, đi hưởng bầu khí trong lành, bình yên ở miền quê... để giúp trẻ có thời gian trải nghiệm cuộc sống với thiên nhiên và mọi người tốt hơn.
Cầu chúc cho mọi gia đình, mọi phụ huynh và con cái, đều cảm nghiệm được những điều tốt đẹp, và tự rèn luyện mình, để cuộc sống trở nên đáng quý hơn, góp phần xây dựng Giáo hội và xã hội ngày càng trở nên tốt đẹp hơn.
 |
Mở đầu, diễn giả nêu lên những nguyên nhân và giải pháp để huấn luyện trẻ có tính ích kỷ, ngang bướng, nổi loạn. Theo ông, phụ huynh bao bọc trẻ như “nuôi gà công nghiệp”, trẻ không biết tự phục vụ vì cha mẹ luôn làm thay cho chúng. Từ tâm lý được bảo bọc sẽ dẫn đến tình trạng đứa trẻ “được đàng chân lên đàng đầu!”. Bên cạnh đó, có nhiều phụ huynh mải mê kiếm tiền, không dành thời giờ cho con, không quan tâm đến con nên không hiểu các nhu cầu của con. Không loại trừ có phụ huynh mang tâm tâm lý vật chất hóa tình cảm, ông bố bà mẹ có thể cho con thật nhiều tiền, nhưng không dành ít phút nói chuyện với con. Cha mẹ sẵn sàng bỏ tiền để lo cho con vào trường điểm, trường quốc tế vì muốn con mình trở thành thiên tài, nhưng không để ý đến nguyện vọng và khả năng, học lực của con cái.
Bên cạnh đó, phụ huynh thiếu kỹ năng dạy trẻ, không kềm chế để lắng nghe con trình bày. Nhiều gia đình không còn sự gắn kết, không còn những bữa cơm gia đình đấm ấm, đứa trẻ thiếu vắng sự ôm hôn, vỗ về yêu thương của cha mẹ và người thân, chúng sẽ dễ có có những phản ứng nổi loạn khi cha mẹ không lắng nghe tâm tư của chúng.
Mặt khác, phim ảnh và hoàn cảnh xã hội hiện nay đã đẩy giới trẻ đến con đường sống vội, ăn vội, nói vội, và sống thực dụng. Giới trẻ sẽ cảm thấy bị thiếu bạn bè và cô đơn trong căn phòng đầy đủ vật chất, vì cha mẹ cấm đoán không cho chơi với ai vì sợ con mình hư. Trẻ học nói dối từ cha mẹ, cha mẹ nói dối thì con cũng thế, vì con cái là bản sao của cha mẹ. Cha mẹ nên có những lời nói động viên, nâng đỡ trẻ đúng lúc.
Diễn giả cũng trình bày một số bệnh tâm lý của giới trẻ hiện nay:
- Bệnh sợ yêu - Lúc nhỏ, con cái được cha mẹ chăm sóc vỗ về. Khi khôn lớn, cha mẹ lo làm ăn, không còn những cử chỉ thân thiện với con, nên con sẽ đi tìm tình yêu nơi bạn bè, nơi những người xa lạ. Cha mẹ hãy nhớ con cái là báu vật Thiên Chúa trao tặng, hãy dành cho chúng tình yêu thương mãi mãi, để khi lớn lên, chính tình cảm, những cái hôn âu yếm của cha mẹ, sẽ giúp chúng sống gắn bó với gia đình hơn.
- Bệnh ganh tỵ - Ganh tỵ với đứa em khi còn trong bụng mẹ, vì nhiều khi người mẹ vô tình nói với con: “Mẹ có em bé trong bụng rồi, mẹ không còn thương con nữa đâu!”. Ganh tỵ với anh em ruột thịt trong nhà sẽ rất nguy hiểm, cần cho chúng hiểu rằng, hai người thân và quan trọng trong cuộc đời là cha mẹ và anh chị em mình.
- Bệnh đua đòi - Khi cha mẹ nhuộm tóc, con cũng sẽ bắt chước. Cha mẹ sử dụng điện thoại mắc tiền, con cũng đòi mua để không thua kém bạn bè... dẫn đến tình trạng học hành sa sút, vì chúng tập trung vào cái này, sẽ không tập trung vào việc khác. Vì thế, cha mẹ phải là người làm gương cho con cái, để uốn nắn, dạy dỗ con cái ngay từ nhỏ.
- Bệnh tự cho mình là con bệnh - Dẫn đến tình trạng sống tự ti, yêu đuối và vô tình trở thành người quấy rối mọi người.
- Bệnh nghiện gam online - Khi không còn bầu khí gia đình, lại được cha mẹ nuông chiều mua máy tính đặt trong phòng, trẻ sẽ tha hồ tham gia chơi game và nghiện game, vì chúng muốn được tôn sùng làm bang chủ trên thế giới ảo. Biểu hiện của nghiện game là ăn cắp vặt, nói lời hỗn láo khó chịu... Muốn cai nghiện game cho trẻ, phụ huynh nên đưa trẻ đến Trung tâm huấn luyện để giải phóng năng lượng cho trẻ, để cho trẻ chia sẽ với những thần tường mà nó yêu quý, để thần tượng tác động đến tâm lý đứa trẻ.
- Bệnh ích kỷ - Khi còn nhỏ được cha mẹ nuông chiều, nên lớn lên chúng sẽ lỳ và muốn gì được nấy, thích làm ngược ý của người lớn.
Vì vậy, “Dạy con trong thời hiện đại” là cả một nghệ thuật. Cha mẹ cần phải hiểu con cái, thể hiện tình thương của mình với trẻ, ngay khi chúng khôn lớn, để giúp chúng hiểu rằng cha mẹ luôn thương yêu chúng, dạy dỗ chúng vì tình thương, muốn chúng nên người chứ không phải ghét bỏ chúng.
Ông đã nêu lên tấm gương hy sinh của một người mẹ, cả cuộc đời hy sinh cho con, ngay cả chấp nhận bị mất một con mắt cho con để con được sáng mắt. Thế nhưng, khi người con được ăn học thành tài, lại không dám nhìn nhận người mẹ quê mùa của mình. Để rồi, ngày đứa con hồi tỉnh, người mẹ đã trở thành người thiên cổ.
Ông không quên căn dặn, phụ huynh đừng dán nhãn cho trẻ, đừng chì chiết chúng, đừng so sánh chúng thua kém với những đứa trẻ khác... Khi khen chúng thì nên khen trước mặt nhiều người, nhưng khi chê thì nên chỉ cho mình nó biết, và chỉ hướng để nó khắc phục. Chuyện sai trái của chúng có to thì hãy làm cho nhỏ lại, nếu chuyện nhỏ hãy xem như không có.
Kết thúc, ông mong muốn phụ huynh hãy cùng chung vai sát cánh, cộng hưởng với nhau để giáo dục con cái trở nên tốt hơn. Trong các dịp hè, gia đình nên cùng con cái đi dã ngoại, đi hưởng bầu khí trong lành, bình yên ở miền quê... để giúp trẻ có thời gian trải nghiệm cuộc sống với thiên nhiên và mọi người tốt hơn.
Cầu chúc cho mọi gia đình, mọi phụ huynh và con cái, đều cảm nghiệm được những điều tốt đẹp, và tự rèn luyện mình, để cuộc sống trở nên đáng quý hơn, góp phần xây dựng Giáo hội và xã hội ngày càng trở nên tốt đẹp hơn.