Amazon, Lá Phổi của thế giới, giờ đây còn hay mất?
Lê Hồng Mạnh SVD
Hôm ngày mồng 1 tháng năm mừng kính thánh cả Giuse thợ, vietcatholic có chiếu đoạn vídeo ngắn về Amazon, xem lại những hình ảnh thân quen làm tôi bùi ngùi và nhớ nhớ, thương thương những nơi mình đã đi qua, những người mình đã gặp cùng với một lịch sự hào hùng của người dân bản địa Amazon.
Tôi, một linh mục truyền giáo dòng Ngôi Lời khi còn chập chửng làm thầy đã luôn có mơ ước đi truyền đạo ở những vùng sông nước, rừng núi và năm 2001- 2002 tôi đến Brazil làm việc ở miền quê của tiểu bang ‘khổng lồ’ Săo Paulo với hơn 45 triệu dân cư. Thành phố khá sang trọng đầy đủ mọi tiện nghi, nhưng kẻ giàu, người nghèo cách xa nhau như ‘trời với đất’. Tại sao một nước Công Giáo lớn hàng đầu thế giới mà lại đi đến sự bất quân bình thế này.
Giáo hội cùng những nhà xã hội học đang tìm hiểu và thấy một trong những lý do của giai cấp giàu nghèo là do lòng tham con người, độc tài và những ấu trị của đảng phái.
Xin quay lại chút xíu lịch sự để tìm ra phương hướng.
Nhiều năm sau khi giải thoát được ách đô hộ bởi đế quốc Bồ Đào Nha, Brazil tìm một con đường, tìm một hướng đi nhưng phe độc tài, độc đảng, (có thể nói là độc ác nữa) đã lên nắm chính quyền.
Độc tài, độc đảng của Brazil tồn tại bao lao, tại sao lại không tồn tại ?
1964 – 1985- dưới thời độc tài, độc đảng Brazil đã cho phép một vị tống thống có quyền gần như tuyệt đối trên mọi nơi. Ai chống đối chính phủ sẽ bị tù tới 10 năm. Bắt giam tất cả những chính trị gia lên tiếng biểu tình dù là về văn hoá, ngôn luật hay chính trị.
Nhiều người chống chính quyền phải chạy trốn, tị nạn ở nước ngoài: các nghệ sĩ, giáo viên, trí thức, chính trị gia, sinh viên.
Rất nhiều tổ chức chính trị xã hội, tôn giáo bị cấm đoán, theo dỏi. Hàng ngàn người bị mất tích, bắt cóc, tù đày, tra tấn, giết hại
1978 – 1985
- chính trị: chính quền tộc tài bắt đầu khủng hoảng, xáo trộn, tranh chấp nội bộ.
- Kinh tế: xuống dốc và gặp rất nhiều khó khăn, thất nhiệp càng tăng, lãi xuất, giá cả tăng cao. Nợ nước ngoài chồng chất.
- Xã hội: xáo trộn, giai cấp giàu nghèo, người giàu chiếm hữu gần hết 80% tài sản toàn quốc, người nghèo càng nghèo thêm.
Tức nước vỡ bờ
Hậu qủa là hàng triệu, triệu người xuống đường biểu tình, lên tiếng đòi quyền lợi của người công dân, nông dân: Tự do, dân chủ. Năm 1979 nhiều phong trào chính trị, xã hội đã thành lập.
1980 hàng ngàn, hàng triệu người đã xuống đường biểu tình, những cuộc đình công tiếp diễn rất nhiều ở các thành phố lớn như São Paulo, Rio Janeiro.
Kết qủa là hiến pháp quốc gia được sửa đổi, nổi bật nhất là luật trả tự do cho các tu nhân chính trị, tôn giáo, đón nhận hồi hương những chính trị gia tị nạn ở nước ngoài và tha thứ cho tất cả những ai đã tra tấn dưới chế độ độc tài.
5 đảng phái lớn đã chính thức được công nhận.
1988 lần đầu tiên người dân được quyền trực tiếp bầu tổng thống của mình.
Hiến pháp mới ra đời nhấn mạnh đến quyền lợi tự do tỏ bài, lòng yêu quê hương qua việc tổ chức biểu tình, trình diện truyền thông, văn hoá. Cấm đoán mọi hình thức tra tấn.
Còn chi tiết hơn nữa là phụ nữ dược nghỉ phép `có lương` ít nhất là120 ngày và đàn ông dược 5 ngày. Hihi`.
Năm 2005 tôi, một linh mục trẻ yêu đời, yêu người, yêu Trời và cũng yêu thiên nhiên nữa, tôi được trở lại và sống giữ khu rừng cách thành phố Sao Paulo hơn 200 km, bên dòng sông Juquia thơ mộng. Học ăn, học nói, học nghe là đều tiên khởi của người truyền giáo và nhất là học yêu thương và cách thương yêu. Dân chúng đa số làm nghề nông chất phát, sống giữa rừng, giữa núi thủng lủng Vale do Ribeira, vì là một trong những vùng còn nhiều sông nước, rừng núi nên được mệnh danh là LÁ PHỔI của thành phố, là Amazon vì khi hậu trong lành cung cấp cho thành phố.
Amazon thật là đâu và thế nào thì tới năm 2013 tôi mới được sai đến (bị gởi đến vì không có nhiều LM tu sỉ thích đến những vùng thiêng nước độc này hihi).
Thú thực ấn tượng đầu tiên của tôi khi thả hồn trên sông Amazon trên đường đến giáo xứ, tôi cứ tưởng mình là Adong đang thong dong trong vườn địa đàng vì quả thực, thiên nhiên, sông nước, hữ tình, quá đẹp và hùng vị ..(chỉ thiếu Eva để cùng nhau đi tìm trái cấm hihi). Từ nơi tôi ở mà đến sân bay mất 2 ngày 2 đêm lênh đênh trên tàu, cũng may là nằm vọng đu đưa nên thời gian qua mau và sau những giấc ngủ thì được nhắm chim, nhìn mây và cảm nhiệm tình Chúa, tình Trời giữa vườn địa đàng Amazon.
Nhưng những cám dổ như hình với bóng không chỉ cho ông bà Adong-Eva mà cho tất cả nhân sinh, nhất là những ai có quyền thế.
Rừng Amazon có những đóm loang đen như ung thư vì nạn đốt rừng, lấy gỗ, tìm vàng, ngay cả công ty Coke cũng đã mua rất nhiều sông ngòi để bán nước, lấy nước làm giàu cho một tập đoàn, rồi trung cộng cũng mon men xen vào miếng mồi Amazon.
ĐTC Fanxico đã cử DHY Hummes chuẩn bị một đại hội nghị vào năm 2019 ở Roma với chủ đề “Amazon, bước đi mới cho Giáo Hội và cho Thiên Nhiên Môi Trường”
DHY nói rằng Giáo Hội cần xem lại những bước đi, sự hiện diện của mình ở Amazon để xây dựng và tìm ra một hướng đi mới. Chúng ta không thể ‘ngồi ù lì’ thoái mái rồi lập đi, nhai lại những công việc mục vụ lỗi thời, không cần thiết. Chúng ta cần có điều kiện để đứng lên và cản đảm bước đi, đồng thời chấp nhận những con đường mới lạ. Và cũng nhớ rằng, một Giáo Hội hiện hữu là giáo hội biết lo, chăm sóc cho môi sinh cùng dấn thân vào để bảo vệ môi trường.
(xin tạm ngừng nơi đây, nếu có dịp tôi mời đọc giả lên tàu cùng tôi trôi ngược dòng Amazon để thưởng ngoạn cùng khám phá và tìm Thiên Chúa trong vườn địa đàng Amzon. Ok, thân chào trong tình Ngôi Lời.)
Lê Hồng Mạnh SVD
 |
| Cha Mạnh và một số giáo dân tại một giáo điểm vùng Amazon |
 |
| Cha Mạnh lênh đênh trên xuồng đi thăm giáo dân tại các giáo điểm vùng Amazon |
Tôi, một linh mục truyền giáo dòng Ngôi Lời khi còn chập chửng làm thầy đã luôn có mơ ước đi truyền đạo ở những vùng sông nước, rừng núi và năm 2001- 2002 tôi đến Brazil làm việc ở miền quê của tiểu bang ‘khổng lồ’ Săo Paulo với hơn 45 triệu dân cư. Thành phố khá sang trọng đầy đủ mọi tiện nghi, nhưng kẻ giàu, người nghèo cách xa nhau như ‘trời với đất’. Tại sao một nước Công Giáo lớn hàng đầu thế giới mà lại đi đến sự bất quân bình thế này.
Giáo hội cùng những nhà xã hội học đang tìm hiểu và thấy một trong những lý do của giai cấp giàu nghèo là do lòng tham con người, độc tài và những ấu trị của đảng phái.
Xin quay lại chút xíu lịch sự để tìm ra phương hướng.
Nhiều năm sau khi giải thoát được ách đô hộ bởi đế quốc Bồ Đào Nha, Brazil tìm một con đường, tìm một hướng đi nhưng phe độc tài, độc đảng, (có thể nói là độc ác nữa) đã lên nắm chính quyền.
Độc tài, độc đảng của Brazil tồn tại bao lao, tại sao lại không tồn tại ?
1964 – 1985- dưới thời độc tài, độc đảng Brazil đã cho phép một vị tống thống có quyền gần như tuyệt đối trên mọi nơi. Ai chống đối chính phủ sẽ bị tù tới 10 năm. Bắt giam tất cả những chính trị gia lên tiếng biểu tình dù là về văn hoá, ngôn luật hay chính trị.
Nhiều người chống chính quyền phải chạy trốn, tị nạn ở nước ngoài: các nghệ sĩ, giáo viên, trí thức, chính trị gia, sinh viên.
Rất nhiều tổ chức chính trị xã hội, tôn giáo bị cấm đoán, theo dỏi. Hàng ngàn người bị mất tích, bắt cóc, tù đày, tra tấn, giết hại
1978 – 1985
- chính trị: chính quền tộc tài bắt đầu khủng hoảng, xáo trộn, tranh chấp nội bộ.
- Kinh tế: xuống dốc và gặp rất nhiều khó khăn, thất nhiệp càng tăng, lãi xuất, giá cả tăng cao. Nợ nước ngoài chồng chất.
- Xã hội: xáo trộn, giai cấp giàu nghèo, người giàu chiếm hữu gần hết 80% tài sản toàn quốc, người nghèo càng nghèo thêm.
Tức nước vỡ bờ
Hậu qủa là hàng triệu, triệu người xuống đường biểu tình, lên tiếng đòi quyền lợi của người công dân, nông dân: Tự do, dân chủ. Năm 1979 nhiều phong trào chính trị, xã hội đã thành lập.
1980 hàng ngàn, hàng triệu người đã xuống đường biểu tình, những cuộc đình công tiếp diễn rất nhiều ở các thành phố lớn như São Paulo, Rio Janeiro.
Kết qủa là hiến pháp quốc gia được sửa đổi, nổi bật nhất là luật trả tự do cho các tu nhân chính trị, tôn giáo, đón nhận hồi hương những chính trị gia tị nạn ở nước ngoài và tha thứ cho tất cả những ai đã tra tấn dưới chế độ độc tài.
5 đảng phái lớn đã chính thức được công nhận.
1988 lần đầu tiên người dân được quyền trực tiếp bầu tổng thống của mình.
Hiến pháp mới ra đời nhấn mạnh đến quyền lợi tự do tỏ bài, lòng yêu quê hương qua việc tổ chức biểu tình, trình diện truyền thông, văn hoá. Cấm đoán mọi hình thức tra tấn.
Còn chi tiết hơn nữa là phụ nữ dược nghỉ phép `có lương` ít nhất là120 ngày và đàn ông dược 5 ngày. Hihi`.
 |
| Cha mạnh và trẻ em vùng Amazon |
 |
| Cha mạnh và chú cá câu được tại sông lạch Amazone |
Năm 2005 tôi, một linh mục trẻ yêu đời, yêu người, yêu Trời và cũng yêu thiên nhiên nữa, tôi được trở lại và sống giữ khu rừng cách thành phố Sao Paulo hơn 200 km, bên dòng sông Juquia thơ mộng. Học ăn, học nói, học nghe là đều tiên khởi của người truyền giáo và nhất là học yêu thương và cách thương yêu. Dân chúng đa số làm nghề nông chất phát, sống giữa rừng, giữa núi thủng lủng Vale do Ribeira, vì là một trong những vùng còn nhiều sông nước, rừng núi nên được mệnh danh là LÁ PHỔI của thành phố, là Amazon vì khi hậu trong lành cung cấp cho thành phố.
Amazon thật là đâu và thế nào thì tới năm 2013 tôi mới được sai đến (bị gởi đến vì không có nhiều LM tu sỉ thích đến những vùng thiêng nước độc này hihi).
Thú thực ấn tượng đầu tiên của tôi khi thả hồn trên sông Amazon trên đường đến giáo xứ, tôi cứ tưởng mình là Adong đang thong dong trong vườn địa đàng vì quả thực, thiên nhiên, sông nước, hữ tình, quá đẹp và hùng vị ..(chỉ thiếu Eva để cùng nhau đi tìm trái cấm hihi). Từ nơi tôi ở mà đến sân bay mất 2 ngày 2 đêm lênh đênh trên tàu, cũng may là nằm vọng đu đưa nên thời gian qua mau và sau những giấc ngủ thì được nhắm chim, nhìn mây và cảm nhiệm tình Chúa, tình Trời giữa vườn địa đàng Amazon.
Nhưng những cám dổ như hình với bóng không chỉ cho ông bà Adong-Eva mà cho tất cả nhân sinh, nhất là những ai có quyền thế.
Rừng Amazon có những đóm loang đen như ung thư vì nạn đốt rừng, lấy gỗ, tìm vàng, ngay cả công ty Coke cũng đã mua rất nhiều sông ngòi để bán nước, lấy nước làm giàu cho một tập đoàn, rồi trung cộng cũng mon men xen vào miếng mồi Amazon.
ĐTC Fanxico đã cử DHY Hummes chuẩn bị một đại hội nghị vào năm 2019 ở Roma với chủ đề “Amazon, bước đi mới cho Giáo Hội và cho Thiên Nhiên Môi Trường”
DHY nói rằng Giáo Hội cần xem lại những bước đi, sự hiện diện của mình ở Amazon để xây dựng và tìm ra một hướng đi mới. Chúng ta không thể ‘ngồi ù lì’ thoái mái rồi lập đi, nhai lại những công việc mục vụ lỗi thời, không cần thiết. Chúng ta cần có điều kiện để đứng lên và cản đảm bước đi, đồng thời chấp nhận những con đường mới lạ. Và cũng nhớ rằng, một Giáo Hội hiện hữu là giáo hội biết lo, chăm sóc cho môi sinh cùng dấn thân vào để bảo vệ môi trường.
(xin tạm ngừng nơi đây, nếu có dịp tôi mời đọc giả lên tàu cùng tôi trôi ngược dòng Amazon để thưởng ngoạn cùng khám phá và tìm Thiên Chúa trong vườn địa đàng Amzon. Ok, thân chào trong tình Ngôi Lời.)
 |
| Niềm vui mỗi năm cha Mạnh về lại thăm đoàn chiên tại những giáo điểm xa côi |