Bản tin thời sự 19 giờ tối qua 19/8/09 trên VTV chắc lại sắp ‘hâm nóng’ các diễn đàn mạng về đề tài “cúi đầu nhận tội xin đảng khoan hồng”.

Sau khi bị bắt chỉ vài ngày Ls.Lê Công Định đã “hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” này. Còn tối qua là đến lượt các anh Nguyễn Tiến Trung, Trần Lê Huỳnh Thức và Cựu sĩ quan quân đội Trung tá Trần Anh Kim.

Vừa ăn cơm tối vừa theo dõi thời sự một cách lơ đãng vì chẳng thấy hứng thú gì với tin tức ‘lề phải’, bỗng sự lên giọng của cô xướng ngôn viên ra vẻ khoe thành tích “sớm đưa vụ án xâm phạm an ninh quốc gia ra xét xử” khiến tôi quên cả chén bát chăm chú nhìn vào màn hình.

Chắc lại có chuyện ‘chẳng lành’ sắp đổ ập xuống đầu ai đó, chẳng nhẽ … còn đang suy nghĩ lung tung đã thấy Thạc sĩ Tin học Nguyễn Tiến Trung xuất hiện trên màn ảnh truyền hình và sau đó là đến lượt các anh Trần Huỳnh Duy Thức, Trần Anh Kim.

Tưởng rằng thêm ba nhân vật chính còn lại của đợt bắt bớ vừa qua như vậy đã là đủ ‘ê-kíp’ để bản tin khép lại, nhưng thật bất ngờ một lần nữa Ls.Lê Công Định cũng lại có mặt.

Nhưng khác với lần ‘nhận tội’ trước, lần này anh chỉ xuất hiện trong chốc lát nói dăm ba câu. Có vẻ như ý đồ của các đạo diễn là muốn dùng Ls.Định, nhân vật ‘sáng giá’ nhất của cả nhóm là người cuối cùng đứng ra hạ màn vở tuồng ‘nhận tội’, rằng “những gì quí vị vừa được nghe đều là đúng sự thật đấy!”

Khi còn nghĩ ngợi gì thêm về sự xuất hiện của anh thì thắc mắc ấy liền được giải đáp khi nghe Ls.Định nêu đích danh nhiều nhân vật ngoại giao Mỹ mà anh có quan hệ và còn nói rõ họ ủng hộ việc làm của anh, kể cả ông Thứ trưởng Ngoại giao thứ nhất John D.Negroponte chỉ đứng sau bà Hilary Clinton chẳng chút nể nang nào hết.

Không còn nghi ngờ gì nữa, việc ‘tố cáo’ người Mỹ ‘giật dây’ mới chính là chủ đích của bản tin tối qua chứ không còn là chuyện nhận tội xin khoan hồng.

Phải chăng Hà Nội lại mới có thêm sự ‘không hài lòng’ nào đó về Hoa Kỳ, hay sự ‘lên giá’ của VN trong quan hệ với Mỹ thời gian gần đây trước những đe dọa của TQ ngoài biển Đông đã khiến, Hà Nội nói năng chẳng cần kiêng cữ?

Dẫu sao thì so với những thước chiếu Ls.Đinh hồi tháng 6, qui trình ‘nhận tội’ nay cũng đã có những bước ‘tiến bộ’.

Lần ấy, việc một trí thức như Ls.Định mà tay phải cầm giấy để nhận tội đã bị dư luận đặt câu hỏi cho rằng anh bị ép phải đọc những gì do người khác viết? Còn tối qua, màn trình diễn của 3 ‘diễn viên’ Tiến Trung, Duy Thức và Anh Kim đã tỏ ra ‘chuyên nghiệp’ hơn.

Cả ba người không ai cần đến bất cứ mảnh giấy nào mà vẫn nói vo ngon lành. Nhưng có để ý mới thấy các nội dung đều có chung một ‘công thức’. Đó là sau khi thuật các hoạt động ‘phạm pháp’ của mình theo trình tự thời gian, tất cả đều kết thúc bằng một câu nghe rất… ‘có hậu’ “xin nhà nước khoan hồng để được trở về cùng gia đình …”.

Anh Trần Huỳnh Duy Thức là người trình bày dài nhất, chiếm khoảng 1/3 thời lượng dài cỡ 15 phút của bản tin này.

Sự ăn nói ‘trơn tru’ như thể rất có thể sẽ lại khiến thiên hạ đặt câu hỏi liệu họ phải học thuộc lòng trước khi ‘trả bài’?

Khách quan theo tôi cũng không loại trừ khả năng này, hoặc ít nhất cũng là họ phải thuộc được cái sườn bài được duyệt trước khi xuất hiện trước ống kính.

Cái cảnh miệng đọc trong lúc mắt nhìn cố định về một hướng phía trước như trên màn ảnh tối qua, cũng rất có thể trước mặt họ là tấm bảng ghi sẵn ‘những điều cần phải nói’ cũng nên?

Có một chi tiết rất đáng chú ý là trong lúc Nguyễn Tiến Trung ‘nhận tội’, các nhà quay phim đã cố tình quay cận cảnh hai bàn tay không anh đang xoa đan vào nhau vài giây để trình chiếu cho chúng ta xem.

Bàn tay Trung có gì đặc biệt để khiến mấy ‘bác’ quay phim phải chú ý? hay họ cho rằng chi tiết này là biểu hiện của tâm trạng bối rối, và vì thế họ chộp lấy đưa ra cho khán giả thấy để họ tin rằng sự ‘hối lỗi’ của Nguyễn Tiến Trung là có thật?

Theo chúng tôi thì qua cách nói năng từ tốn và mạch lạc của Trung có thể phủ nhận giả thuyết bối rối này.

Nhưng dường như ý đồ chèn cảnh này vào là để muốn thanh minh cho lần ‘sơ xuất’ cầm giấy đọc trước đây với Ls.Định, rằng quí vị thấy đấy chúng tôi có ép ai đọc đâu, các anh ấy tự nhận tội đấy!

Quả là đáng khâm phục sự chu đáo của các nhà đạo diễn với màn trình diễn ‘nhận tội’ mà VTV vừa chiếu tối qua.

“Những thước phim này biết đâu sẽ đi vào lịch sử” chú em tôi sau khi xem xong đã buột miệng!

Riêng tôi vẫn thắc mắc không hiểu vì sao Csvn lại tạo cơ hội cho cả nhóm thoải mái quảng bá dân chủ bằng chính phương tiện truyền thông của đảng. Như việc đoạn Ls.Định nói về sự cần phải có sự độc lập của tòa án trong xét xử mà bất cứ ai nghe cũng thấy là anh nói quá đúng.

Hoặc anh Trần Huỳnh Duy Thức công khai nói về thời ‘mạt vận’ của chế độ đã đến vào năm suy (2010) và năm tận (2020) như trong các bài viết trên blog Trần Đông Chấn v.v…

Rõ ràng toàn là những lời lẽ chẳng đem lại chút lợi lộc gì cho chế độ !

‘Thấy thế, nghe thế, biết thế và xin… chấm hết’ theo chúng tôi đó là cách ứng xử tốt nhất lúc này. Bởi ngay cả khi chúng ta đang được chút thoải mái ngoài xã hội, gặp bao điều chướng tai gai mắt mà còn chưa dám nói lên sự thật những gì mình suy nghĩ, thì trách chi người đang bị ngồi trong tù !

Hãy lấy kinh nghiệm vụ tám giáo dân Thái Hà từng bị vu oan trắng trợn “cúi đầu nhận tội” ra mà suy xét sự việc.

Sàigòn, 20/8/2009