Nhận định của Samir Khalil Samir, Dòng Tên.

Beirut (AsiaNews) – Ngày 20 tháng 3 vừa qua, nhiều cơ quan thông tấn đã loan tin sau đây từ Riyadh: "Không nên cho phép xây cất nhà thờ nào tại Saudi Arabia, trừ khi Đức giáo hoàng Bênêđictô XVI công nhận tiên tri Mohamet.” Đây là đề nghị đưa ra do một số người trung gian tại Riyadh đang thương thảo với các giới chức Vatican về khả năng có thể xây cất một chỗ thờ phượng cho người Công giáo trong vương quốc Ả rập Saudi.

Anwar Ashiqi, chủ tịch Trung tâm Saudi Nghiên cứu Chiến lược vùng Trung Đông, phát biểu quan điểm này trong cuộc phỏng vấn trên mạng lưới của hệ thống Truyền hình vệ tinh Ả rập, al-Arabiya.

Ông nói: “Tôi đã tham dự nhiều cuộc họp liên quan đến cuộc đối thoại Hồi giáo-Thiên Chúa giáo, và đã có những thương thảo về vấn đề này. Có thể tiến hành những cuộc hiệp thương chính thức về việc xây cất một thánh đường tại Saudi Arabia chỉ sau khi nào Giáo hoàng và tất cả các Giáo hội Thiên Chúa công nhận tiên tri Mohamet.” (*)

* * *

Có một số hiểu lầm cần phải làm cho sáng tỏ. Anwar Ashiqi nói: “Bởi vì đạo chúng tôi công nhận đạo Kitô và các nhân vật như Giêsu, Môise và các vị tiên tri khác…”

Hồi giáo có công nhận đạo Kitô và nhân vật Giêsu hay không?

“Công nhận Kitô giáo” có nghĩa như thế nào? Nếu có nghĩa là “công nhận chân lý của đạo Kitô như tôn giáo này tự xác định”, thì Hồi giáo không còn phải là Hồi giáo nữa. Làm sao Anwar Ashiqi có thể công nhận Chúa Ba ngôi, Nhập thể, Cứu chuộc và mọi tín điều của Kitô giáo được, trong khi kinh Koran rõ rệt phủ nhận những điều đó?

Hồi giáo phủ nhận Ba Ngôi: (“Hỡi những người tin theo Kinh Sách! Đừng đi quá mức trong tôn giáo mình, đừng nói (điều gian dối) chống lại đức Allah, nhưng (nói) sự thật; đấng Messia, Giêsu con của Meriem chỉ là một môn đồ của đấng Allah và Lời của Người mà Người thông truyền cho Meriam và một thần linh đến từ Người; vì vậy hãy tin đức Allah và các môn đồ của Người, và đừng nói, có Ba. Chấm dứt đi, đó là điều tốt hơn cho các con; Đức Allah là Thượng đế duy nhất; không khi nào từ vinh quang của Người mà Người lại có con trai.” Koran 4:171).

Hồi giáo phủ nhận thiên tính của Đức Kitô: (“Hỡi Giêsu con của Meriam! Ông đã có nói cho người ta điều này không: Hãy nhận ta và mẹ ta làm hai thần linh ngoài đức Allah?” Koran 5:116).

Hồi giáo phủ nhận sự chết của Đức Kitô trên thập giá: (“chúng không thực giết ông ta, cũng không đóng đinh ông ta, nhưng dường như đối với chúng là như vậy.” Koran 4:157).

Tóm lại, kinh Koran và người Hồi giáo phủ nhận những tín điều căn bản của Thiên Chúa giáo. Và đó là quyền tuyệt đối của người theo đạo Hồi!

Nói rằng Hồi giáo “công nhận nhân vật Giêsu, Môisê và các tiên tri khác” thì có nghĩa như thế nào? Kinh Koran trình bày một Giêsu của riêng sách này, tuy có trùng hợp với các sách Tin Mừng ở một vài khía cạnh, nhưng không ở những khía cạnh khác. Ngay cả một số người có thể thấy một phiên bản Giêsu trong kinh Koran đẹp đẽ hơn là Giêsu trong các sách Tin mừng. Tuy vậy, vấn đề đặt ra là hình ảnh này không trùng hợp với Đức Giêsu ta thấy trong các sách Tin mừng. Và đó là quyền tuyệt đối của người theo đạo Hồi, với điều kiện rõ rệt là chúng ta đang nói về một nhân vật Giêsu theo kinh Koran mô tả.

Và cũng như thế khi nói về những vị mà người Hồi giáo gọi là “tiên tri”, nghĩa là những nhân vật không nhất thiết là các tiên tri trong Kinh thánh. Còn về các vị đại ngôn sứ trong Kinh thánh (Isai, Giêrêmia, Giacaria, v.v.) thì cả trong kinh Koran lẫn Sunnah đều không nói tới.

Đức giáo hoàng và người Kitô giáo có thể công nhận Mohamet là một vị tiên tri?

Nói rằng “Đức giáo hoàng và mọi Giáo hội Thiên Chúa” phải công nhận “tiên tri Mohamet” có nghĩa như thế nào? Đức giáo hoàng có liên quan gì đâu với “tất cả mọi Giáo hội Thiên Chúa” khi mà vấn đề ở đây chỉ là xây cất một thánh đường cho người Công giáo, đó là yêu cầu đặt ra ngày 6 tháng 12 trong cuộc họp giữa Đức giáo hoàng và vua Abdallah. Vậy chứ Đức giáo hoàng có quyền hành gì đối với các Giáo hội khác….và ngược lại?

Nhưng chuyện kỳ lạ nhất trong mọi chuyện là yêu cầu Đức giáo hoàng công nhận tính cách ngôn sứ của Mohamet. Làm sao mà như thế được? Làm cách nào mà bạn công nhận rằng ông ta là “dấu ấn của các tiên tri”, trưng dẫn theo lối nói trong kinh Koran xuyên suốt truyền thống Hồi giáo? Làm sao người Kitô giáo có thể cùng một lúc tin rằng Đức Kitô là Lời của Thiên Chúa, là sứ điệp sau cùng của Thiên Chúa ban cho nhân loại, là Ngôi Lời nhập thể, mà rồi cũng tin rằng sau đó Thiên Chúa, Cha của Ngài, lại sai một tiên tri khác để đóng dấu ấn khép lại Mạc khải, nghĩa là hoàn tất, sửa chữa, phủ nhận những gì đã nói về Ngài trong các sách Tin mừng?

Ngoài những vấn đề về tín lý, còn có một nguyên tắc về cố kết mạch lạc và không tự mâu thuẫn, ngăn không cho Đức giáo hoàng cũng như một tín hữu bình thường xác nhận rằng Mohamet được Thiên Chúa sai xuống toàn thể thế gian (chứ không phải chỉ riêng cho người Ả rập) để tuyên xưng Sứ điệp thần linh đã được đặt trong lòng Abraham (theo kinh Koran, ông là một người Hồi giáo) và được mạc khải hoàn toàn nơi ông ta.

Tôi có thể hiểu được chuyện người Hồi giáo cảm thấy bực bội về sự kiện là không người Kitô giáo nào, trong tâm tưởng ngay thực, lại có thể tuyên xưng rằng, sau Đức Kitô, Thiên Chúa đã sai những sứ giả khác nữa, trừ phi là chỉ để đi theo Đức Kitô, noi gương Người và tuyên dương sứ điệp của Người. Quả thực đối với tín đồ Hồi giáo thì đây có thể coi như là một thứ bất công. Suy cho cùng, vì “chúng tôi công nhận Giêsu là tiên tri của Thượng đế, tại sao các ông lại không thể công nhận Mohamet là tiên tri của Thượng đế?”

Câu trả lời là: đây không phải là vấn đề trao đổi, có qua có lại: “Tôi cho anh cái này còn anh cho lại tôi cái kia!” Chúng ta không phải đang ở chợ búa. Vấn đề là về đức tin của riêng chúng ta, được gìn giữ chân thành và ngay thẳng, không có nghĩa là tấn công hoặc mạ lỵ ai, nhưng chỉ là tránh rơi vào sự trá nguỵ hoặc lối nói nước đôi.

Là người Kitô hữu, tôi không thể yêu cầu người Hồi giáo tin vào thiên tính của Đức Kitô để đổi lại việc công nhận tính cách tiên tri của Mohamet. Nếu một người Hồi giáo sẵn sàng làm như vậy, thế thì người đó nên được rửa tội để thành một Kitô hữu. Theo cùng lý lẽ đó, nếu một tín hữu Thiên Chúa giáo công nhận Mohamet là một tiên tri, người đó nên được công nhận là người theo Hồi giáo.

Tại sao vậy? Bởi vì một người được coi là theo đạo Hồi nếu người đó tuyên xưng một đức tin kép: “Tôi xác nhận rằng không có vị thần nào đáng tôn thờ ngoài Thượng đế (Allah), và tôi xác nhận rằng Mohamet là thiên sứ của Thượng đế.”

Hiện giờ, hàng ngày chúng ta xác nhận đức tin thứ nhất; nếu tôi thêm đức tin thứ hai vào, tôi chắc chắn trở thành tín đồ Hồi giáo.

Một người có thể vừa là tín đồ Hồi giáo vừa là Kitô hữu?

Tôi rất muốn vừa là tín đồ Hồi giáo vừa là Kitô hữu, nhưng không thể được, vì ở một số điểm hai tôn giáo này không chỉ khác biệt mà còn đối chọi nhau. Và đây không phải là điều gì xấu xa cả. Như Mohamet đã nói với những người không tin theo trong kinh Koran: “Các bạn hãy theo tôn giáo các bạn, còn tôi hãy theo đạo của tôi.” Điều quan trọng là sự tôn kính chúng ta phải có đối với nhau. Và hơn cả kính trọng, là tình yêu thương trìu mến.

Người anh em Hồi giáo thân mến, Thiên Chúa yêu thương bạn cũng như yêu thương tất cả mọi người khác. Hãy trung thành với đức tin của bạn, và thúc đẩy tôi trung thành với đức tin của tôi. Cả tôi nữa cũng có bổn phận trung thành với đức tin của tôi và thúc đẩy bạn trung thành với đức tin của bạn. Nhưng bạn không thể o ép ai hết nếu bạn nói: “Không được phép có nhà thờ nào cả ở Saudi Arabia, trừ khi Giáo hoàng Bênêđictô XVI công nhận tiên tri Mohamet!” Cũng tương tự như thế, không ai phải bị o ép với câu nói: “Nếu những tín đồ Hồi giáo không công nhận con người Đức Kitô, là Con Thiên Chúa, thì sẽ không có ngôi đền Hồi giáo nào ở phương Tây cả.”

Lòng khoan dung chân thật có nghĩa là công nhận người khác đúng như là con người họ, không phải là con người theo như ý muốn của tôi! Các bạn không thể công nhận thiên tính của Đức Kitô (dù đó là tín điều căn bản đối với người Kitô giáo) và tôi không thể công nhận tính cách tiên tri của Mohamet (mặc dầu đó là tín điều căn bản đối với người Hồi giáo).

Tuy nhiên tôi có thể cố gắng tìm biết tại sao điều này lại là căn bản đối với bạn: Mohamet là tiên tri của Thượng đế, quả thực là “dấu ấn của các tiên tri”, và vì lý do này tôi sẽ kính trọng nhân vật Mohamet. Còn bạn, bạn có thể cố gắng tìm hiểu tại sao lại là điều căn bản đối với tôi khi tin rằng Đức Kitô là “Con Thiên Chúa”, và vì lý do này bạn sẽ kính trọng con người Giêsu. Đây nên là trường hợp chúng ta có thể chung sống với nhau như bè bạn tốt, hoặc ngay cả như anh em, cùng công nhận rằng chúng ta có khác biệt nhau mà vẫn vui vẻ vì sự khác biệt đó.

(*)http://www.adnkronos.com/AKI/English/Religion/?id=1.0.1993520344