Nhật Ký Một Chuyến Đi (3)
24.4.2005
Lễ Khai Mạc sứ Vụ Mục Vụ Chủ Chiên của Đức Tân Giáo Hoàng Bênêđitô XVI
Quảng trường Thánh Phêrô không chỉ tràn ngập người trong dịp lễ tang Đức Cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, nhưng hôm nay, trong ngày lễ đăng quang của Đức Tân Giáo Hoàng Bênêđitô XVI, cả quảng trường thánh Phêrô cũng như đại lộ Hoà Giải đều chật ních và dày đặc người và người, không còn chỗ đứng.
Nghi thức diễn ra hết sức trang trọng, và điều mọi người chờ đợi là bài giảng của Đức Thánh Cha, để xem ngài vạch ra đường hướng gì cho triều đại Giáo Hoàng của ngài.
Khởi đầu bài giảng, Đức Bênêđitô XVI nhắc lại sự kiện là trong những ngày này, Kinh Cầu Các Thánh đã được hát ba lần trong ba dịp lễ: khi an táng Đức Gioan Phaolô II, khi các Hồng Y bắt đầu Mật Viện, và hôm nay khi cử hành Lễ đăng quang của Đức Tân Giáo Hoàng. Sự kiện đó làm nổi bật mầu nhiệm Hiệp Thông Các Thánh, và nói với chúng ta rằng: người tin Chúa không bao giờ cô độc. Các Thánh đã đón Đức Cố Giáo Hoàng vào Nước Trời, các ngài cũng đồng hành với 115 vị Hồng Y khi vào Mật Viện để tìm kiếm người Chúa chọn, và hôm nay, vị Giáo Hoàng mới cũng tin tưởng rằng Các Thánh đang đồng hành để nâng đỡ, bảo vệ, chở che ngài trong trách nhiệm làm Đấng Kế Vị Thánh Phêrô. Tuy nhiên, mầu nhiệm hiệp thông các thánh không chỉ liên hệ đến các thánh trên trời mà còn bao hàm mọi tín hữu Chúa Kitô; vì thế, Đức Tân Giáo Hoàng xin mọi người trong Giáo Hội đồng hành với ngài và cầu nguyện cho ngài.
Ngỏ lời với cộng đoàn tham dự Thánh Lễ, Đức Tân Giáo Hoàng nói : Ngài không có ý khai triển chương trình hành động cho triều đại Giáo Hoàng của ngài ở đây. Điều quan trọng nhất, theo ngài, là vị Giáo Hoàng sẽ cùng với toàn thể Giáo Hội lắng nghe Lời Chúa và tìm kiếm Thánh Ý Chúa, và để cho chính Chúa dẫn dắt Giáo Hội. Thay vì khai triển chương trình hành động, ngài muốn chia sẻ với mọi người về ý nghĩa của hai biểu tượng phụng vụ gắn liền với các bài Thánh Kinh được công bố trong Thánh Lễ.
Biểu tượng thứ nhất là dây Pallium - sợi dây làm bằng lông chiên - được choàng lên cổ vị Tân Giáo Hoàng. Đây là biểu trưng cho cái ách của Chúa Kitô và cho Thánh Ý Thiên Chúa. Người mang sợi dây đó phải phục vụ Thánh Ý Thiên Chúa, và phục vụ Thánh Ý cũng chính là phục vụ ơn cứu độ nhân loại. Đồng thời, sợi dây làm bằng lông chiên đó cũng gọi về những con chiên lạc mà Chúa Kitô vác trên vai và đem về nhà. Tất cả nhân loại và từng người trong nhân loại đều là chiên lạc, và Chúa Kitô là Mục Tử nhân lành, đã đến và mang nhân loại trên vai Ngài. Đồng thời, Ngài mời gọi chúng ta cũng phải “vác nhau trên vai” nghĩa là nâng đỡ nhau.
Sợi dây này cũng diễn tả sứ mạng của Vị Mục Tử. Đó là sứ mạng dẫn đoàn chiên ra khỏi hoang địa khô cằn, và đưa chiên đến đồng cỏ xanh với dòng suối mát. Thế giới hôm nay cũng đầy dẫy những hoang địa khô cằn không chỉ vì đói nghèo và thiếu thốn vật chất, nhưng còn vì đói khát tinh thần và tình yêu. Theo gương Chúa Giêsu, người mục tử phải dẫn chiên ra khỏi hoang địa khô cằn đó và đưa chiên đến miền đất sự sống. Sứ mạng đó chỉ có thể hoàn thành nếu chúng ta mang lấy tình yêu của Chúa Kitô, một tình yêu mãnh liệt đến độ hiến dâng mạng sống trên Thánh Giá. Đức Tân Giáo Hoàng nhấn mạnh : “Thế giới này được cứu thoát bởi Đấng bị đóng đinh chứ không phải bởi những kẻ đóng đinh Ngài,” và ngài xin mọi người cầu nguyện cho ngài để ngài càng ngày càng yêu Chúa và yêu đoàn chiên Chúa nhiều hơn.
Biểu tượng thứ hai là Nhẫn Ngư Phủ. Chiếc nhẫn này gọi về mẻ lưới kỳ diệu mà Phêrô và các tông đồ đã có được nhờ Chúa Kitô Phục Sinh (x.Ga 21,1-8), và lời của thánh Phêrô : “Vâng lời Thầy, con sẽ thả lưới” (Lc 5,5). Theo một nghĩa nào đó, tất cả nhân loại đang sống trong dòng nước ô nhiễm, trong đại dương của tăm tối. Tin Mừng Chúa Kitô là tấm lưới lôi chúng ta ra khỏi dòng nước ô nhiễm để đưa vào miền đất thanh khiết, chan hoà ánh sáng của Chúa. Do đó, sứ mạng của mục tử là phải kéo con người ra khỏi dòng nước ô nhiễm và dẫn đưa họ đến miền đất sự sống. Lẽ sống của mục tử chính là bày tỏ khuôn mặt Thiên Chúa cho con người, vì chỉ nơi Chúa, con người mới có sự sống dồi dào.
Trong tầm nhìn về sứ mạng đó, Đức Tân Giáo Hoàng bày tỏ mối quan tâm đặc biệt đến sự hiệp nhất giữa các Kitô hữu, làm sao để chỉ có một Chúa Chiên và một đoàn chiên. Vì thế, ngài cầu xin Chúa làm cho mọi Kitô hữu trở thành những tôi tớ phục vụ sự hiệp nhất.
Để kết thúc bài giảng, Đức Tân Giáo Hoàng nhắc lại lời mời gọi quen thuộc của Đức Gioan Phaolô II : “Đừng sợ ! Hãy mở rộng cửa cho Chúa Kitô.” Và ngài xác quyết với mọi người, đặc biệt là các bạn trẻ : “Hãy mở rộng cửa cho Chúa Kitô. Ngài sẽ không lấy mất của các con điều gì; trái lại, Ngài sẽ ban cho chúng con mọi sự. Khi chúng ta hiến dâng chính mình cho Chúa, chúng ta sẽ lãnh nhận lại gấp trăm. Phải, hãy mở rộng cửa cho Chúa Kitô và chúng con sẽ tìm được sự sống đích thực.”
Lời giảng của Đức tân Giáo Hoàng được những tràng pháo tay của nhiều trăm ngàn người liên hồi tán đồng, làm vang dội cả quảng trường mênh mông.
26.4.2005
Đoàn Việt Nam dâng lễ nơi mộ Thánh Phêrô
Hôm nay, cùng với một số đông linh mục, tu sĩ và giáo dân Việt Nam đến từ nhiều nơi, tôi dâng Thánh Lễ nơi mộ Thánh Phêrô, bên cạnh là phần mộ Đức Cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II.
Trong bài giảng Thánh Lễ hôm đó, tôi đã chia sẻ với cộng đoàn rằng : chúng ta đang có mặt nơi mộ phần của Thánh Phêrô, cái nôi của đức tin Kitô giáo. Chính từ đây mà các vị thừa sai đã được sai đến Việt Nam để loan báo Tin Mừng Chúa Kitô cho cha ông ta, và gieo vãi hạt giống đức tin trên quê hương Việt Nam. Cha ông chúng ta đã hết lòng đón nhận Tin Mừng của Chúa, và can đảm làm chứng cho đức tin đến độ hi sinh cả mạng sống, đem lại biết bao điều kỳ diệu cho Giáo Hội cũng như cho quê hương và dân tộc Việt Nam. Các gia đình Việt Nam đã và đang cống hiến rất nhiều ơn gọi không những cho Giáo Hội tại quê nhà mà còn cho nhiều Giáo Hội địa phương khác trên thế giới. Các tín hữu Việt Nam đang góp phần tích cực vào việc bảo vệ và xây dựng nền văn hoá sự sống, chống lại nền văn hoá sự chết đang lan tràn khắp nơi trong xã hội ngày nay.
Tôi cũng chia sẻ với cộng đoàn những cố gắng của giáo phận Sàigòn trong sứ mạng loan báo Tin Mừng, cụ thể là dự án xây dựng Trung Tâm Văn Hoá Công Giáo thành nơi lưu giữ và khơi dậy di sản đức tin của các bậc tiền nhân, đồng thời đào tạo anh chị em giáo dân cho sứ mạng loan báo Tin Mừng trong nhiều lãnh vực và môi trường khác nhau. Ước gì tất cả chúng ta biết trân trọng gia sản đức tin cha ông đã để lại, và phát huy di sản đó mỗi ngày một phong phú hơn.
27.4.2005
Buổi triều yết đầu tiên của Đức Giáo Hoàng và ấn tượng Việt Nam
Sau khi cử hành Lễ Đăng Quang vào ngày 24.4.2005, hôm nay, 27.4.2005, Đức Tân Giáo Hoàng đã có buổi triều yết đầu tiên tại Quảng Trường Thánh Phêrô. Đoàn Việt Nam cũng đã có mặt trong buổi triều yết đầu tiên này, bên cánh phải Đức Giáo Hoàng, đối diện với các Hồng Y, Giám mục và ngoại giao đoàn.
Trước hết, Đức Giáo Hoàng ngỏ lời với tất cả mọi người có mặt hôm đó, có lẽ lối 50.000 người. Sau đó, vị Chưởng nghi đã giới thiệu với Ngài từng đoàn hành hương đến từ nhiều đất nước khác nhau. Khi đoàn Việt Nam được giới thiệu, Đức Giáo Hoàng đã giơ tay chào rất vui vẻ, và cả đoàn hát lên bài ca "Việt Nam Việt Nam". Đức Giáo Hoàng lại chắp hai tay xá xá, một cử chỉ theo văn hoá Đông phương. Lần lượt tới phiên, tôi tiến lên, quỳ trước Đức Thánh Cha, cảm ơn Ngài về mọi sự, xin Chúa ban sức khoẻ thật dồi dào cho Ngài, và xin phép Ngài để trở về Việt Nam tiếp tục công tác mục vụ trong giáo phận. Đồng thời, tôi thưa với Ngài : Chúa Giêsu đã nói : “Ta biết chiên ta và chiên Ta biết Ta.” Đoàn chiên Việt Nam cũng cần biết Đức Thánh Cha để cầu nguyện cho Đức Thánh Cha hằng ngày và lắng nghe lời chỉ dạy của Đức Thánh Cha. Vì thế, tôi giới thiệu đoàn Việt Nam cho ngài. Tôi thấy ngài có vẻ xúc động, xiết chặt tay tôi, và ngài nói rằng : "Thật là tuyệt vời".
Ước mong rằng mối tình hiếu thảo của đoàn chiên Việt Nam với Vị Mục Tử tối cao sẽ đem lại nhiều hoa trái dồi dào cho đời sống Giáo Hội cũng như cho quê hương Việt Nam của chúng ta.
Thay lời kết
So sánh với nhiều Mật Viện bầu Giáo Hoàng trong lịch sử, cuộc bỏ phiếu lần này diễn ra khá nhanh chóng. Chỉ sau 2 ngày với 4 vòng bỏ phiếu, Đức Hồng Y Joseph Ratzinger, Tổng Trưởng Bộ Giáo Lý Đức Tin và là Niên Trưởng Hồng Y Đoàn, đã được bầu làm Vị Giáo Hoàng thứ 265 trong lịch sử Giáo Hội. Kết quả này đã nói lên sự tín nhiệm cao mà các Hồng Y cũng như Giáo Hội toàn cầu đặt nơi vị Tân Giáo Hoàng.
Tôi hy vọng rằng Đức Bênêđitô XVI sẽ là (1) một sứ giả Tin Mừng không mỏi mệt, giúp cho Giáo Hội Chúa Kitô chu toàn sứ mạng làm chứng cho tình yêu Thiên Chúa đối với loài người, (2) một Mục tử can đảm dẫn dắt Dân Chúa vượt qua những cám dỗ và thách đố của nền văn hoá thực dụng, hưởng thụ, và duy vật chất trong xã hội ngày nay, để tiến đến sự sống dồi dào của Chúa Kitô Phục Sinh, (3) một vị lãnh đạo tinh thần khiêm tốn phục vụ Thiên Chúa và loài người qua những sáng kiến khôn ngoan, nhằm xây dựng một cộng đồng nhân loại mới sống trong sự thật và thánh thiện, trong tình yêu thương và an bình của Chúa Kitô.
Để kết thúc những dòng này, tôi muốn ghi lại ở đây một ấn tượng khó quên về Đức Tân Giáo Hoàng. Trước khi được chọn làm Giáo Hoàng, với tư cách là Niên trưởng của Hồng Y Đoàn, ngài đã thường xuyên điều khiển các phiên họp của các Hồng Y cũng như chủ sự những nghi lễ chính của giáo triều. Trong suốt thời gian đó, hầu như tôi không thấy Ngài cười, và không ít người nhận xét đó là bản tính cố hữu của ngài. Tuy nhiên, từ khi được Chúa chọn làm Thủ Lãnh cho Dân Chúa, Ngài luôn nở nụ cười niềm nở mọi nơi và mọi lúc, đem niềm vui đến cho tất cả mọi người.
Trong bài giảng lễ An Táng Đức Cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, một trong những lời của Đức Hồng Y Niên Trưởng Ratzinger được mọi người vỗ tay hoan hô thật lâu là khi ngài khẳng định : Giáo Hội Chúa Kitô luôn sống động và mãi trẻ trung. Phải chăng nụ cười trên môi của vị Tân Giáo Hoàng cũng là dấu chỉ của một Giáo Hội luôn sống động và mãi mãi trẻ trung?
(Hết)
24.4.2005
Lễ Khai Mạc sứ Vụ Mục Vụ Chủ Chiên của Đức Tân Giáo Hoàng Bênêđitô XVI
Quảng trường Thánh Phêrô không chỉ tràn ngập người trong dịp lễ tang Đức Cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, nhưng hôm nay, trong ngày lễ đăng quang của Đức Tân Giáo Hoàng Bênêđitô XVI, cả quảng trường thánh Phêrô cũng như đại lộ Hoà Giải đều chật ních và dày đặc người và người, không còn chỗ đứng.

Khởi đầu bài giảng, Đức Bênêđitô XVI nhắc lại sự kiện là trong những ngày này, Kinh Cầu Các Thánh đã được hát ba lần trong ba dịp lễ: khi an táng Đức Gioan Phaolô II, khi các Hồng Y bắt đầu Mật Viện, và hôm nay khi cử hành Lễ đăng quang của Đức Tân Giáo Hoàng. Sự kiện đó làm nổi bật mầu nhiệm Hiệp Thông Các Thánh, và nói với chúng ta rằng: người tin Chúa không bao giờ cô độc. Các Thánh đã đón Đức Cố Giáo Hoàng vào Nước Trời, các ngài cũng đồng hành với 115 vị Hồng Y khi vào Mật Viện để tìm kiếm người Chúa chọn, và hôm nay, vị Giáo Hoàng mới cũng tin tưởng rằng Các Thánh đang đồng hành để nâng đỡ, bảo vệ, chở che ngài trong trách nhiệm làm Đấng Kế Vị Thánh Phêrô. Tuy nhiên, mầu nhiệm hiệp thông các thánh không chỉ liên hệ đến các thánh trên trời mà còn bao hàm mọi tín hữu Chúa Kitô; vì thế, Đức Tân Giáo Hoàng xin mọi người trong Giáo Hội đồng hành với ngài và cầu nguyện cho ngài.
Ngỏ lời với cộng đoàn tham dự Thánh Lễ, Đức Tân Giáo Hoàng nói : Ngài không có ý khai triển chương trình hành động cho triều đại Giáo Hoàng của ngài ở đây. Điều quan trọng nhất, theo ngài, là vị Giáo Hoàng sẽ cùng với toàn thể Giáo Hội lắng nghe Lời Chúa và tìm kiếm Thánh Ý Chúa, và để cho chính Chúa dẫn dắt Giáo Hội. Thay vì khai triển chương trình hành động, ngài muốn chia sẻ với mọi người về ý nghĩa của hai biểu tượng phụng vụ gắn liền với các bài Thánh Kinh được công bố trong Thánh Lễ.

Sợi dây này cũng diễn tả sứ mạng của Vị Mục Tử. Đó là sứ mạng dẫn đoàn chiên ra khỏi hoang địa khô cằn, và đưa chiên đến đồng cỏ xanh với dòng suối mát. Thế giới hôm nay cũng đầy dẫy những hoang địa khô cằn không chỉ vì đói nghèo và thiếu thốn vật chất, nhưng còn vì đói khát tinh thần và tình yêu. Theo gương Chúa Giêsu, người mục tử phải dẫn chiên ra khỏi hoang địa khô cằn đó và đưa chiên đến miền đất sự sống. Sứ mạng đó chỉ có thể hoàn thành nếu chúng ta mang lấy tình yêu của Chúa Kitô, một tình yêu mãnh liệt đến độ hiến dâng mạng sống trên Thánh Giá. Đức Tân Giáo Hoàng nhấn mạnh : “Thế giới này được cứu thoát bởi Đấng bị đóng đinh chứ không phải bởi những kẻ đóng đinh Ngài,” và ngài xin mọi người cầu nguyện cho ngài để ngài càng ngày càng yêu Chúa và yêu đoàn chiên Chúa nhiều hơn.
Biểu tượng thứ hai là Nhẫn Ngư Phủ. Chiếc nhẫn này gọi về mẻ lưới kỳ diệu mà Phêrô và các tông đồ đã có được nhờ Chúa Kitô Phục Sinh (x.Ga 21,1-8), và lời của thánh Phêrô : “Vâng lời Thầy, con sẽ thả lưới” (Lc 5,5). Theo một nghĩa nào đó, tất cả nhân loại đang sống trong dòng nước ô nhiễm, trong đại dương của tăm tối. Tin Mừng Chúa Kitô là tấm lưới lôi chúng ta ra khỏi dòng nước ô nhiễm để đưa vào miền đất thanh khiết, chan hoà ánh sáng của Chúa. Do đó, sứ mạng của mục tử là phải kéo con người ra khỏi dòng nước ô nhiễm và dẫn đưa họ đến miền đất sự sống. Lẽ sống của mục tử chính là bày tỏ khuôn mặt Thiên Chúa cho con người, vì chỉ nơi Chúa, con người mới có sự sống dồi dào.
Trong tầm nhìn về sứ mạng đó, Đức Tân Giáo Hoàng bày tỏ mối quan tâm đặc biệt đến sự hiệp nhất giữa các Kitô hữu, làm sao để chỉ có một Chúa Chiên và một đoàn chiên. Vì thế, ngài cầu xin Chúa làm cho mọi Kitô hữu trở thành những tôi tớ phục vụ sự hiệp nhất.
Để kết thúc bài giảng, Đức Tân Giáo Hoàng nhắc lại lời mời gọi quen thuộc của Đức Gioan Phaolô II : “Đừng sợ ! Hãy mở rộng cửa cho Chúa Kitô.” Và ngài xác quyết với mọi người, đặc biệt là các bạn trẻ : “Hãy mở rộng cửa cho Chúa Kitô. Ngài sẽ không lấy mất của các con điều gì; trái lại, Ngài sẽ ban cho chúng con mọi sự. Khi chúng ta hiến dâng chính mình cho Chúa, chúng ta sẽ lãnh nhận lại gấp trăm. Phải, hãy mở rộng cửa cho Chúa Kitô và chúng con sẽ tìm được sự sống đích thực.”
Lời giảng của Đức tân Giáo Hoàng được những tràng pháo tay của nhiều trăm ngàn người liên hồi tán đồng, làm vang dội cả quảng trường mênh mông.
26.4.2005
Đoàn Việt Nam dâng lễ nơi mộ Thánh Phêrô
Hôm nay, cùng với một số đông linh mục, tu sĩ và giáo dân Việt Nam đến từ nhiều nơi, tôi dâng Thánh Lễ nơi mộ Thánh Phêrô, bên cạnh là phần mộ Đức Cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II.

Tôi cũng chia sẻ với cộng đoàn những cố gắng của giáo phận Sàigòn trong sứ mạng loan báo Tin Mừng, cụ thể là dự án xây dựng Trung Tâm Văn Hoá Công Giáo thành nơi lưu giữ và khơi dậy di sản đức tin của các bậc tiền nhân, đồng thời đào tạo anh chị em giáo dân cho sứ mạng loan báo Tin Mừng trong nhiều lãnh vực và môi trường khác nhau. Ước gì tất cả chúng ta biết trân trọng gia sản đức tin cha ông đã để lại, và phát huy di sản đó mỗi ngày một phong phú hơn.
27.4.2005
Buổi triều yết đầu tiên của Đức Giáo Hoàng và ấn tượng Việt Nam
Sau khi cử hành Lễ Đăng Quang vào ngày 24.4.2005, hôm nay, 27.4.2005, Đức Tân Giáo Hoàng đã có buổi triều yết đầu tiên tại Quảng Trường Thánh Phêrô. Đoàn Việt Nam cũng đã có mặt trong buổi triều yết đầu tiên này, bên cánh phải Đức Giáo Hoàng, đối diện với các Hồng Y, Giám mục và ngoại giao đoàn.

Ước mong rằng mối tình hiếu thảo của đoàn chiên Việt Nam với Vị Mục Tử tối cao sẽ đem lại nhiều hoa trái dồi dào cho đời sống Giáo Hội cũng như cho quê hương Việt Nam của chúng ta.
Thay lời kết
So sánh với nhiều Mật Viện bầu Giáo Hoàng trong lịch sử, cuộc bỏ phiếu lần này diễn ra khá nhanh chóng. Chỉ sau 2 ngày với 4 vòng bỏ phiếu, Đức Hồng Y Joseph Ratzinger, Tổng Trưởng Bộ Giáo Lý Đức Tin và là Niên Trưởng Hồng Y Đoàn, đã được bầu làm Vị Giáo Hoàng thứ 265 trong lịch sử Giáo Hội. Kết quả này đã nói lên sự tín nhiệm cao mà các Hồng Y cũng như Giáo Hội toàn cầu đặt nơi vị Tân Giáo Hoàng.

Để kết thúc những dòng này, tôi muốn ghi lại ở đây một ấn tượng khó quên về Đức Tân Giáo Hoàng. Trước khi được chọn làm Giáo Hoàng, với tư cách là Niên trưởng của Hồng Y Đoàn, ngài đã thường xuyên điều khiển các phiên họp của các Hồng Y cũng như chủ sự những nghi lễ chính của giáo triều. Trong suốt thời gian đó, hầu như tôi không thấy Ngài cười, và không ít người nhận xét đó là bản tính cố hữu của ngài. Tuy nhiên, từ khi được Chúa chọn làm Thủ Lãnh cho Dân Chúa, Ngài luôn nở nụ cười niềm nở mọi nơi và mọi lúc, đem niềm vui đến cho tất cả mọi người.
Trong bài giảng lễ An Táng Đức Cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, một trong những lời của Đức Hồng Y Niên Trưởng Ratzinger được mọi người vỗ tay hoan hô thật lâu là khi ngài khẳng định : Giáo Hội Chúa Kitô luôn sống động và mãi trẻ trung. Phải chăng nụ cười trên môi của vị Tân Giáo Hoàng cũng là dấu chỉ của một Giáo Hội luôn sống động và mãi mãi trẻ trung?
(Hết)