Giải đáp phụng vụ: Ân xá gồm những gì, và điều kiện nào để hưởng ân xá?
Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Đạo Binh Chúa Kitô (LC), Khoa trưởng Thần học và giáo sư phụng vụ của Đại học Regina Apostolorum (Nữ Vương các Thánh Tông Đồ), Rôma.
Hỏi Một linh mục, mà con xem trực tuyến, đã nói rằng ai đọc Kinh Thánh trong ít nhất 30 phút, thì hưởng một đại xá. Và con đoán rằng điều này phải đi kèm với việc xưng tội, Rước Lễ và cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng. Gần đây con đã gặp một tài liệu mang tựa đề "The Enchiridion of Indulgences” (Sách Tóm Lược Các Ân Xá). Con đã tìm thấy thí dụ sau về việc hưởng đại xá: "cung kính đọc Kinh Thánh ít nhất nửa giờ" (số 50). Nhưng tài liệu này cũng nói như sau: "24. §1. Một đại xá chỉ có thể có một lần trong một ngày. §2. Nhưng người ta có thể có đại xá trong giờ chết, ngay cả khi đã có một đại xá trong cùng ngày ấy rồi”. Con không hiểu. Liệu người ta phải xưng tội hàng ngày để được hưởng đại xá hàng ngày sao? Và một lẩn đọc nhanh tài liệu này cũng làm cho con rưng rưng nước mắt, khi tài liệu nói rằng ngưởi ta hưởng tiểu xá khi làm dấu Thánh giá. Xin cha bình luận về tài liệu này để giải quyết sự nhầm lẫn lộn xộn của con. - T. B., Courtenay, British Columbia, Canada.
Đáp: Số 1471 trong Sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo giải thích: "Ân xá là tha những hình phạt tạm do tội gây nên, dù tội đã được tha. Muốn hưởng nhờ ân xá, người Ki-tô hữu phải hội đủ điều kiện và thi hành những điều Hội Thánh qui định. Với tư cách là trung gian phân phát ơn cứu chuộc, Hội Thánh dùng quyền để ban phát và áp dụng kho tàng công phúc của Ðức Kitô và các thánh"
Số 1479 nói thêm: "Vì những tín hữu đã qua đời đang chịu thanh luyện cũng là thành phần của cộng đoàn Dân Thánh, một trong những cách chúng ta có thể giúp họ là nhờ các ân xá để họ được tha các hình phạt tạm thời trong luyện ngục” (Bản dịch Việt ngữ của Ủy ban Giáo lý Tổng Giáo phận Sài Gòn).
Tài liệu này nhắc nhở các tín hữu rằng để hưởng được đại xá thì cần phải tuân giữ "các điều kiện thông thường":
1.Xưng tội bí tích, thường là trong vòng 20 ngày trước hoặc sau khi hưởng ân xá. Một lần xưng tội bí tích là đủ cho nhiều ân xá.
2. Rước lễ. Không giống như việc xưng tội, ngươi ta chỉ có thể hưởng một ân xá cho một lần Rước lễ. Mặc dù việc Rước Lễ này có thể được thực hiện nhiều ngày trước hoặc sau khi hưởng ân xá, tốt hơn là điều kiện này nên được hoàn thành trong cùng một ngày. Vì vậy, những người xưng tội thường xuyên và Thánh Lễ hàng ngày có thể hưởng một đại xá thực tế mỗi ngày.
3. Cầu nguyện theo ý của Đức Giáo Hoàng. Cũng giống như việc Rước Lễ, việc cầu nguyện theo ý của Đức Giáo Hoàng phải được đọc để hưởng mỗi đại xá. Mặc dù không có các kinh được qui định, điều kiện cầu theo ý Giáo Hoàng được thỏa mãn, bằng cách đọc một Kinh Lạy Cha và một Kinh Kính Mừng.
4. Cần giục lòng ăn năn, chê ghét, dốc lòng chừa mọi hình thức của tội. Việc giữ tâm hồn hoàn toàn không dính bén với bất cứ hình thức tội lỗi nào là điều kiện khó nhất, như thể việc dính bén với tội nhẹ cũng loại trừ cơ hội có thể lĩnh ân xá. Tuy nhiên, hãy lưu ý là điều kiện này không phải là tình trạng thoát khỏi tất cả mọi tội nhẹ, mà là tình trạng dính bén với tội lỗi; tức là không có tội nào mà linh hồn lại không muốn từ bỏ. Một sự dính bén là một rối loạn khách quan, một sự từ chối để sửa đổi một tình huống, và người liên quan nhận thức về nó. Do đó đừng nhầm lẫn với sự yếu đuối của con người bình thường, hoặc sự việc rằng nhiều người, có lẽ hầu hết chúng ta, có xu hướng lặp lại các lỗi phạm tương tự nhiều lần trước khi thắng vượt chúng. Nếu đúng như vậy, chắc chắn sẽ gần như không thể có được bất cứ ân xá nào.
Một vấn đề khác liên quan đến sự cần thiết cho một ý định đón nhận ân xá, trước khi thực hành. Số 20.2 của Sách Tóm Lược Các Ân Xá nói rằng người ta phải có, ít nhất, một ý định chung trước khi hưởng ân xá. Nếu, trong suốt cả ngày, người ta thực hiện nhiều việc liên quan đến hưởng tiếu xá, chỉ cần thiết lập một ý định chung là đủ.
Dưới đây là một số việc làm hưởng đại xá, mà đa số người Công Giáo có thể làm.
1. Viếng Chúa, Chầu Thánh Thể ít nhất nửa giờ.
2. Thờ lạy và tôn kính Thánh Giá, vào Thứ Sáu Tuần Thánh.
3. Cấm phòng ba ngày trọn.
4. Người Rước lễ lần đầu và những người giúp cho việc Rước lễ ấy.
5. Lần hạt chuỗi Mân Côi, ít nhất năm chục, trong một nhà thờ hoặc nhà nguyện, hoặc trong gia đình, một cộng đoàn tu sĩ, hoặc một hiệp hội đạo đức. Các điều kiện là rằng năm chục hạt được đọc đủ mà không bị gián đoạn; việc suy niệm năm sự phải được thêm vào việc lần hạt; và khi đọc chung, năm sự phải được công bố theo phong tục địa phương được chấp thuận.
6. Cử hành hoặc dự lễ trong lễ đầu tay trọng thể của một linh mục, hay trong Thánh lể mừng 25 năm, 50 năm hay 60 năm truyền chức của một linh mục. Linh mục tuyên hứa lại trung thành với ơn gọi tu trì.
7. Viếng một nhà thờ hoặc bàn thờ vào ngày được làm phép thánh hiến, và đọc một kinh Lạy Cha và một kinh Tin Kính.
8. Nhắc lại lởi hứa rửa tội trong Lễ Vọng Phục Sinh, hoặc trong ngày kỷ niệm được rửa tội.
9. Đọc Kinh Thánh như đọc sách thiêng liêng với lòng cung kính Lời Chúa ít nhất nửa giờ.
10. Kính cẩn đi Đàng Thánh Giá. Điều này phải được thực hiện tại các chặng đàng được dựng cách hợp pháp, vốn đòi hỏi phải có 14 cây thánh giá với các tượng hoặc ảnh khác nhau được thêm vào.
Đi Đàng Thánh Giá thường có 14 đoạn sách thánh cần đọc, và có thể thêm các lời nguyện đọc lớn tiếng.
Tuy nhiên, để thực hiện việc đạo đức này, thật là đủ để suy gẫm về cuộc Thương Khó và cái chết của của Chúa, không cần phải xem xét đặc biệt về từng chặng. Do đó, người ta cũng có thể suy niệm các giai đoạn của cuộc Thương Khó, vốn là khác với 14 chặng đàng truyền thống.
Cũng cần phải di chuyển từ chặng này đến chặng khác, mặc dù nếu trong một buổi cử hành công cộng, toàn bộ cộng đoàn không thể di chuyển dễ dàng, chỉ cần người hướng dẫn cuộc đi Đàng Thánh Giá di chuyển từ chặng này đến chặng khác là đủ.
Nếu ai đó bị cản trở một cách hợp pháp để đi Đàng Thánh Giá, người ấy có thể hưởng đại xá qua việc đọc sách Thánh và suy niệm về cuộc Thương Khó và cái chết của Chúa trong khoảng 15 phút.
11. Sốt sắng lành Lãnh phép lành Đức Giáo Hoàng, và phép lành ban cho thành Rôma và Thế giới (urbi et orbi), vào ngày lễ Phục sinh và Lễ Giáng sinh, và lãnh phép lành thông qua truyền trực tiếp từ truyền thanh, truyền hình hoặc Internet.
Vị Giám mục địa phương cũng có thể ban phép lành Tòa Thánh ba lần trong mỗi năm, vào các ngày do các vị chọn, vào cuối một Thánh lễ trọng thể đặc biệt.
12. Mỗi Thứ Sáu của Mùa Chay, đại xá được ban cho ai sốt sắng đọc kinh "Xin Thương Con, Lạy Chúa Giêsu Nhân Ái Dịu Hiền" sau khi Rước Lễ, trước trước Ảnh tượng Chúa Tử nạn. Lời nguyện này thuộc trong số các kinh được nêu ra trong Sách Lễ cho việc cám ơn sau Rước lễ.
13. "Tín hữu đang lâm cơn nguy tử, không thể được một vị linh mục ban các phép bí tích và ban Phép Lành Tòa Thánh với ơn đại xá, Mẹ Thánh Giáo Hội cũng ban một ơn đại xá trong giờ lâm chung nếu họ hội đủ điều kiện xứng hợp, và trong đời từng có thói quen đọc một số kinh nguyện. Việc sử dụng một tượng chuộc tội hay một cây Thánh Giá để được ân xá này là điều đáng khen ngợi.
“Nếu có thói quen đọc một số kinh nguyện trong đời của mình thì trong những trường hợp nguy tử này đã đáp ứng ba điều kiện thông thường cần phải có để được lãnh nhận một ơn đại xá.
“Tín hữu có thể lãnh ơn đại xá trong giây phút lâm chung, cho dù họ đã được một ơn đại xá khác trong cùng một ngày” (Sách Tóm Lược Các Ân Xá)
Ngoài những ơn đại xá ra, người Công Giáo quá biết rằng hầu hết các kinh nguyện quen thuộc của họ, các hy sinh hãm mình của họ, và việc họ quen phục vụ tha nhân, từ cử chỉ làm dấu Thánh Giá đến Kinh Kính Mừng, đều được hưởng các ơn tiểu xá, vốn làm tăng thêm công nghiệp của họ trước nhan thánh Thiên Chúa, và cho họ được dịp thực hành việc bác ái vô vị lợi khi cầu nguyện cho lợi ích các linh hồn trong luyện ngục.
Đối với nhiều cơ hội để hưởng tiểu xá, Sách Tóm Lược Các Ân Xá chứa một sưu tập các kinh nguyện và sự thực hành, vốn bao gồm nhiều thực hành phổ biến của các người Công Giáo đạo đức.(Zenit.org 20-6-2017)
Nguyễn Trọng Đa
Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Đạo Binh Chúa Kitô (LC), Khoa trưởng Thần học và giáo sư phụng vụ của Đại học Regina Apostolorum (Nữ Vương các Thánh Tông Đồ), Rôma.
Hỏi Một linh mục, mà con xem trực tuyến, đã nói rằng ai đọc Kinh Thánh trong ít nhất 30 phút, thì hưởng một đại xá. Và con đoán rằng điều này phải đi kèm với việc xưng tội, Rước Lễ và cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng. Gần đây con đã gặp một tài liệu mang tựa đề "The Enchiridion of Indulgences” (Sách Tóm Lược Các Ân Xá). Con đã tìm thấy thí dụ sau về việc hưởng đại xá: "cung kính đọc Kinh Thánh ít nhất nửa giờ" (số 50). Nhưng tài liệu này cũng nói như sau: "24. §1. Một đại xá chỉ có thể có một lần trong một ngày. §2. Nhưng người ta có thể có đại xá trong giờ chết, ngay cả khi đã có một đại xá trong cùng ngày ấy rồi”. Con không hiểu. Liệu người ta phải xưng tội hàng ngày để được hưởng đại xá hàng ngày sao? Và một lẩn đọc nhanh tài liệu này cũng làm cho con rưng rưng nước mắt, khi tài liệu nói rằng ngưởi ta hưởng tiểu xá khi làm dấu Thánh giá. Xin cha bình luận về tài liệu này để giải quyết sự nhầm lẫn lộn xộn của con. - T. B., Courtenay, British Columbia, Canada.
Đáp: Số 1471 trong Sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo giải thích: "Ân xá là tha những hình phạt tạm do tội gây nên, dù tội đã được tha. Muốn hưởng nhờ ân xá, người Ki-tô hữu phải hội đủ điều kiện và thi hành những điều Hội Thánh qui định. Với tư cách là trung gian phân phát ơn cứu chuộc, Hội Thánh dùng quyền để ban phát và áp dụng kho tàng công phúc của Ðức Kitô và các thánh"
Số 1479 nói thêm: "Vì những tín hữu đã qua đời đang chịu thanh luyện cũng là thành phần của cộng đoàn Dân Thánh, một trong những cách chúng ta có thể giúp họ là nhờ các ân xá để họ được tha các hình phạt tạm thời trong luyện ngục” (Bản dịch Việt ngữ của Ủy ban Giáo lý Tổng Giáo phận Sài Gòn).
Tài liệu này nhắc nhở các tín hữu rằng để hưởng được đại xá thì cần phải tuân giữ "các điều kiện thông thường":
1.Xưng tội bí tích, thường là trong vòng 20 ngày trước hoặc sau khi hưởng ân xá. Một lần xưng tội bí tích là đủ cho nhiều ân xá.
2. Rước lễ. Không giống như việc xưng tội, ngươi ta chỉ có thể hưởng một ân xá cho một lần Rước lễ. Mặc dù việc Rước Lễ này có thể được thực hiện nhiều ngày trước hoặc sau khi hưởng ân xá, tốt hơn là điều kiện này nên được hoàn thành trong cùng một ngày. Vì vậy, những người xưng tội thường xuyên và Thánh Lễ hàng ngày có thể hưởng một đại xá thực tế mỗi ngày.
3. Cầu nguyện theo ý của Đức Giáo Hoàng. Cũng giống như việc Rước Lễ, việc cầu nguyện theo ý của Đức Giáo Hoàng phải được đọc để hưởng mỗi đại xá. Mặc dù không có các kinh được qui định, điều kiện cầu theo ý Giáo Hoàng được thỏa mãn, bằng cách đọc một Kinh Lạy Cha và một Kinh Kính Mừng.
4. Cần giục lòng ăn năn, chê ghét, dốc lòng chừa mọi hình thức của tội. Việc giữ tâm hồn hoàn toàn không dính bén với bất cứ hình thức tội lỗi nào là điều kiện khó nhất, như thể việc dính bén với tội nhẹ cũng loại trừ cơ hội có thể lĩnh ân xá. Tuy nhiên, hãy lưu ý là điều kiện này không phải là tình trạng thoát khỏi tất cả mọi tội nhẹ, mà là tình trạng dính bén với tội lỗi; tức là không có tội nào mà linh hồn lại không muốn từ bỏ. Một sự dính bén là một rối loạn khách quan, một sự từ chối để sửa đổi một tình huống, và người liên quan nhận thức về nó. Do đó đừng nhầm lẫn với sự yếu đuối của con người bình thường, hoặc sự việc rằng nhiều người, có lẽ hầu hết chúng ta, có xu hướng lặp lại các lỗi phạm tương tự nhiều lần trước khi thắng vượt chúng. Nếu đúng như vậy, chắc chắn sẽ gần như không thể có được bất cứ ân xá nào.
Một vấn đề khác liên quan đến sự cần thiết cho một ý định đón nhận ân xá, trước khi thực hành. Số 20.2 của Sách Tóm Lược Các Ân Xá nói rằng người ta phải có, ít nhất, một ý định chung trước khi hưởng ân xá. Nếu, trong suốt cả ngày, người ta thực hiện nhiều việc liên quan đến hưởng tiếu xá, chỉ cần thiết lập một ý định chung là đủ.
Dưới đây là một số việc làm hưởng đại xá, mà đa số người Công Giáo có thể làm.
1. Viếng Chúa, Chầu Thánh Thể ít nhất nửa giờ.
2. Thờ lạy và tôn kính Thánh Giá, vào Thứ Sáu Tuần Thánh.
3. Cấm phòng ba ngày trọn.
4. Người Rước lễ lần đầu và những người giúp cho việc Rước lễ ấy.
5. Lần hạt chuỗi Mân Côi, ít nhất năm chục, trong một nhà thờ hoặc nhà nguyện, hoặc trong gia đình, một cộng đoàn tu sĩ, hoặc một hiệp hội đạo đức. Các điều kiện là rằng năm chục hạt được đọc đủ mà không bị gián đoạn; việc suy niệm năm sự phải được thêm vào việc lần hạt; và khi đọc chung, năm sự phải được công bố theo phong tục địa phương được chấp thuận.
6. Cử hành hoặc dự lễ trong lễ đầu tay trọng thể của một linh mục, hay trong Thánh lể mừng 25 năm, 50 năm hay 60 năm truyền chức của một linh mục. Linh mục tuyên hứa lại trung thành với ơn gọi tu trì.
7. Viếng một nhà thờ hoặc bàn thờ vào ngày được làm phép thánh hiến, và đọc một kinh Lạy Cha và một kinh Tin Kính.
8. Nhắc lại lởi hứa rửa tội trong Lễ Vọng Phục Sinh, hoặc trong ngày kỷ niệm được rửa tội.
9. Đọc Kinh Thánh như đọc sách thiêng liêng với lòng cung kính Lời Chúa ít nhất nửa giờ.
10. Kính cẩn đi Đàng Thánh Giá. Điều này phải được thực hiện tại các chặng đàng được dựng cách hợp pháp, vốn đòi hỏi phải có 14 cây thánh giá với các tượng hoặc ảnh khác nhau được thêm vào.
Đi Đàng Thánh Giá thường có 14 đoạn sách thánh cần đọc, và có thể thêm các lời nguyện đọc lớn tiếng.
Tuy nhiên, để thực hiện việc đạo đức này, thật là đủ để suy gẫm về cuộc Thương Khó và cái chết của của Chúa, không cần phải xem xét đặc biệt về từng chặng. Do đó, người ta cũng có thể suy niệm các giai đoạn của cuộc Thương Khó, vốn là khác với 14 chặng đàng truyền thống.
Cũng cần phải di chuyển từ chặng này đến chặng khác, mặc dù nếu trong một buổi cử hành công cộng, toàn bộ cộng đoàn không thể di chuyển dễ dàng, chỉ cần người hướng dẫn cuộc đi Đàng Thánh Giá di chuyển từ chặng này đến chặng khác là đủ.
Nếu ai đó bị cản trở một cách hợp pháp để đi Đàng Thánh Giá, người ấy có thể hưởng đại xá qua việc đọc sách Thánh và suy niệm về cuộc Thương Khó và cái chết của Chúa trong khoảng 15 phút.
11. Sốt sắng lành Lãnh phép lành Đức Giáo Hoàng, và phép lành ban cho thành Rôma và Thế giới (urbi et orbi), vào ngày lễ Phục sinh và Lễ Giáng sinh, và lãnh phép lành thông qua truyền trực tiếp từ truyền thanh, truyền hình hoặc Internet.
Vị Giám mục địa phương cũng có thể ban phép lành Tòa Thánh ba lần trong mỗi năm, vào các ngày do các vị chọn, vào cuối một Thánh lễ trọng thể đặc biệt.
12. Mỗi Thứ Sáu của Mùa Chay, đại xá được ban cho ai sốt sắng đọc kinh "Xin Thương Con, Lạy Chúa Giêsu Nhân Ái Dịu Hiền" sau khi Rước Lễ, trước trước Ảnh tượng Chúa Tử nạn. Lời nguyện này thuộc trong số các kinh được nêu ra trong Sách Lễ cho việc cám ơn sau Rước lễ.
13. "Tín hữu đang lâm cơn nguy tử, không thể được một vị linh mục ban các phép bí tích và ban Phép Lành Tòa Thánh với ơn đại xá, Mẹ Thánh Giáo Hội cũng ban một ơn đại xá trong giờ lâm chung nếu họ hội đủ điều kiện xứng hợp, và trong đời từng có thói quen đọc một số kinh nguyện. Việc sử dụng một tượng chuộc tội hay một cây Thánh Giá để được ân xá này là điều đáng khen ngợi.
“Nếu có thói quen đọc một số kinh nguyện trong đời của mình thì trong những trường hợp nguy tử này đã đáp ứng ba điều kiện thông thường cần phải có để được lãnh nhận một ơn đại xá.
“Tín hữu có thể lãnh ơn đại xá trong giây phút lâm chung, cho dù họ đã được một ơn đại xá khác trong cùng một ngày” (Sách Tóm Lược Các Ân Xá)
Ngoài những ơn đại xá ra, người Công Giáo quá biết rằng hầu hết các kinh nguyện quen thuộc của họ, các hy sinh hãm mình của họ, và việc họ quen phục vụ tha nhân, từ cử chỉ làm dấu Thánh Giá đến Kinh Kính Mừng, đều được hưởng các ơn tiểu xá, vốn làm tăng thêm công nghiệp của họ trước nhan thánh Thiên Chúa, và cho họ được dịp thực hành việc bác ái vô vị lợi khi cầu nguyện cho lợi ích các linh hồn trong luyện ngục.
Đối với nhiều cơ hội để hưởng tiểu xá, Sách Tóm Lược Các Ân Xá chứa một sưu tập các kinh nguyện và sự thực hành, vốn bao gồm nhiều thực hành phổ biến của các người Công Giáo đạo đức.(Zenit.org 20-6-2017)
Nguyễn Trọng Đa