Theo Robert Royal của tạp chí Catholic Things (https://www.thecatholicthing.org/2021/11/18/a-beginning-by-the-bishops-not-the-end/), trong tuần này, các vị Giám Mục Hoa Kỳ đã làm được một việc, nhưng gần như chưa đủ. Người ta phải chờ xem trọn bản văn mới có thể biết rõ các vị Giám Mục thực sự đã nói gì. Tuy nhiên điều rõ ràng là chúng ta phải tiếp tục khuyến khích các ngài làm nhiều hơn nữa để thúc đẩy sự việc tiến thêm trong Giáo Hội và trên thế giới.



Việc làm đáng chú ý nói trên dĩ nhiên là việc bỏ phiếu gần như nhất trí, 222 chống 8 với 3 phiếu trắng, thông qua văn kiện giáo huấn về Phép Thánh Thể, một chủ đề rất nóng vào dịp họp trực tuyến hồi tháng 6 năm nay.

Một lý do khiến cuộc bỏ phiếu diễn ra êm đềm, không sôi nổi: cuộc họp mở đầu trong tuần này được diễn ra trong phiên họp kín, không có sự hiện diện của các phương tiện truyền thông và không có việc phát hình trực tuyến. Có lẽ, mọi điểm tranh chấp nghiêm trọng đã được giải quyết lúc đó.

Nhưng lý do lớn nhất khiến tài liệu được thông qua hầu như không có tranh cãi là phần lớn nó đã tránh né những câu hỏi gay gấn xoay quanh việc Rước lễ của các chính trị gia ủng hộ phá thai. Nhiều người sẽ thất vọng vì điều này. Nhiều người khác, trái lại, an tâm. Không ai nên ngạc nhiên cả.

Khi các giám mục biểu quyết vào mùa hè năm nay để thông qua dự thảo của tài liệu này, Hội đồng đã nhấn mạnh rằng: "Vấn đề có nên từ chối bất cứ cá nhân hoặc nhóm nào Rước lễ hay không không có trong lá phiếu." Đó là trường hợp lúc đó; nó vẫn là trường hợp lúc này. Theo giáo luật, trách nhiệm đối với kỷ luật bí tích trong một giáo phận nhất định thuộc vị bản quyền địa phương (tức giám mục). Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ vốn không làm gì để thay đổi điều đó. Hội Đồng cũng không thể làm gì để thay đổi điều đó.

Nhưng nếu như vậy, thì mục đích của thao tác này là gì? Tại sao tất cả những ồn ào - và báo chí đưa tin gây tranh cãi - để thông qua một tài liệu chỉ đơn giản là trình bày lại giáo huấn của Giáo hội về Bí tích Thánh Thể?

Có một số lý do. Thứ nhất, thần học Thánh Thể là điều hệ trọng, và một trong những lý do khiến cuộc tranh luận về việc từ chối Rước lễ đối với các chính trị gia phò phá thai trở thành gay go trong nhiều thập kỷ là do người Công Giáo chia rẽ về việc bí tích Thánh Thể là gì và ý nghĩa của nó ra sao. Đức Giáo Hoàng Phanxicô hay nói rằng Bí tích Thánh Thể không phải là một phần thưởng dành cho những người hoàn thiện, nhưng là một liều thuốc cho những người tội lỗi. Không có bất cứ ai lại không đồng ý như thế.

Nhưng ở Hoa Kỳ, có sự bất đồng, ít nhất về việc liệu sự bất công nghiêm trọng như khuyến khích phá thai có làm tổn hại đến sự hiệp thông của Giáo hội và gây nguy hiểm cho các linh hồn hay không. Có sự bất đồng về việc liệu Bí tích Thánh Thể có ảnh hưởng đến cách chúng ta sống hay không. Có sự bất đồng về việc liệu cách chúng ta sống có ảnh hưởng chi đến việc xứng đáng lãnh nhận Bí tích Thánh Thể của chúng ta hay không. Có sự bất đồng về việc liệu việc thuộc về Nhiệm thể Chúa Kitô là vấn đề tâm tư chủ quan thấy mình có tội hay vô tội, hay đó là một thực tại xã hội và giáo hội sâu xa hơn. Và, tất nhiên, có sự bất đồng sâu xa trong Giáo hội về việc liệu các chính trị gia có óc đảng phái hay các giám mục Công Giáo, phải tiếp tục xác định công khai việc làm người Công Giáo có nghĩa gì.

Và trong trường hợp bạn không lưu ý, có sự bất đồng sâu xa giữa các giám mục về việc phải giải quyết tốt nhất ra sao thực tại các người Công Giáo chúng ta đang chia rẽ về điều nên đoàn kết chúng ta.

Và điều trên đưa chúng ta đến lý do thứ hai khiến việc quyết định ban hành tài liệu này của các giám mục có thể là điều quan trọng. Mặc dù toàn thể Hội đồng sẽ không bao giờ thực thi một lệnh cấm toàn diện đối với các chính trị gia phò phá thai rước lễ (xin nhắc lại một lần nữa, vì điều đó bất khả), nhưng việc trình bày lại rõ ràng nền thần học về Thánh Thể quả có cung cấp một khởi điểm rõ ràng cho các giám mục muốn phá vỡ hiện trạng thảm hại hiện nay.

Khi có quá nhiều sự mơ hồ và chia rẽ, việc quay trở lại những điều căn bản là điều rất hợp lý.

Và điều này, thiển nghĩ, có thể giải thích tại sao một số người lo lắng về điều tài liệu đáng lẽ nên nói chống lại các chính trị gia ủng hộ phá thai vẫn không hài lòng về tài liệu này, mặc dù thực tế nó có nói tương đối ít điều về vấn đề này. Thông thường, một tuyên bố rõ ràng của giáo huấn Giáo hội về Bí tích Thánh Thể khiến sự việc trở nên khó chịu đối với họ.

Thí dụ, cựu Hồng Y của Los Angeles, Roger Mahony, đã trả lời phỏng vấn của Vatican News vào đầu tuần này, trong đó ngài chỉ trích, cho rằng việc các giám mục đề cập đến vấn đề Bí tích Thánh Thể là gây chia rẽ một cách không cần thiết. Ngài có đề nghị được điều gì như một con đường tốt hơn để tiến về phía trước không? Bức thư do sáu mươi nhà lập pháp ủng hộ phá thai viết vào mùa hè vừa qua, trong đó họ tuyên bố rằng sự ủng hộ của công chúng đối với việc phá thai theo yêu cầu là cách họ bảo vệ giá trị của cuộc sống con người. Có thật thế không.

Vậy mà Đức Hồng Y Mahony lại nói, “Và tôi đã rất vui mừng, khi vào ngày 18 tháng 6, 60 thành viên Công Giáo của Quốc hội, đã đưa ra một tuyên bố về nguyên tắc. Tôi đã đọc nó từ hai đến ba lần, và tôi nói, ‘Đây là chúng ta! Đây là Giáo Hội!'”

Mặc dù hơi nhạt nhẽo, nhưng tài liệu mà các giám mục vừa thông qua cung cấp một sự tương phản nổi bật đối với lối giải thích đầy lựa lọc và nhàm chán về thần học Thánh Thể mà sáu mươi chính trị gia đã cố gắng đưa ra trong bức thư đó. Đối với bất cứ ai muốn ẩn mình sau những lý luận hỗn độn do các chính trị gia đó đưa ra, giáo huấn rõ ràng gồm những điều căn bản sẽ cho họ một mối đe dọa.

Và đó là điểm cuối cùng về tài liệu này. Nó hàm nghĩa một sự thừa nhận ngầm của các giám mục rằng những chia rẽ sâu xa trong Giáo hội, bao gồm cả chia rẽ về Bí tích Thánh Thể, sẽ không được giải quyết bằng cách không cho chính trị gia này hay chính trị gia nọ rước lễ. Sau nhiều thập niên không đưa ra được các hành động mục vụ mang tính quyết định, các giám mục giờ đây phải đối mặt với một nhiệm vụ mục vụ lớn hơn nhiều so với những gì họ đã từng làm.

Các chia rẽ sâu xa trong Giáo hội cho thấy rõ rằng Giáo hội cần có một sự thay đổi lớn. Tài liệu này chưa phải là sự thay đổi ấy. Nhưng nó có thể chứng tỏ là một viên gạch quan trọng trong việc bắt đầu đổi mới lâu dài. Tài liệu này là viên đá góc cho việc phục hưng Thánh Thể mà các giám mục đang lên kế hoạch cho Hoa Kỳ. Trong diễn trình của nó, chắc chắn việc hồi sinh này sẽ tiếp tục gặp phải sự kháng cự từ những kẻ hoài nghi.