Giáo phận Hưng Hóa nằm trên miền Tây Bắc, bắc Việt Nam. Một giáo phận bao gồm 10 tỉnh: Lào Cai, Lai Châu, Ðiện Biên, Hòa Bình, Hà Tây, Phú Thọ, Yên Bái, Hà Giang và Tuyên Quang. Tổng diện tích 54,352 km2.
Tổng dân số trên địa hạt giáo phận là 7,145,623 người. Số giáo dân Công giáo là 192,283 người. Dân chúng đa số làm nghề nông – lâm nghiệp. Số rất ít còn lại làm tiểu – thủ – công nghiệp.
Sắc tộc: Giáo phận Hưng Hóa có tới 39 sắc tộc, thực tế mới kiểm chứng được 17 sắc tộc: Kinh,Mèo (H’Mông), Mường, Tày, Nùng, Thái, Dao, Sán Chay, Khờ Mú, Hà Nhì, Lào, La Chí, Phù Lá, Sán Chỉ, và Bố Y…
Hưng Hóa là một giáo phận gặp rất nhiều khó khăn:
– Về kinh tế: Hưng Hóa trải rộng trên miền thượng du và trung du, nên đời sống vật chất thiếu thốn và phát triển chậm.
– Về tri thức: Là giáo phận có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, nên văn hóa thấp, hầu như lạc hậu. Giáo phận thành lập được 100 năm mới có một linh mục đi du học.
– Nghèo về nhân sự: Linh mục, tu sĩ quá ít. Giáo phận lại có một khoảng thời gian trống tòa 11 năm.
Ngày 05.8.2003, đức cha Antôn Vũ Huy Chương được đức giáo hoàng Gioan-Phaolô II bổ nhiệm làm giám mục giáo phận Hưng Hóa.
– Toà Giám mục: Là một tòa nhà 3 tầng được xây dựng từ năm 1990 dưới thời đức cha Giuse Nguyễn Phụng Hiểu, nhỏ bé và đã xuống cấp nên không đủ để đáp ứng nhu cầu mục vụ của giáo phận.
– Nhà Thờ: Giáo phận Hưng Hoá có hơn 500 họ đạo nhưng chỉ khoảng 350 họ có nhà thờ hay nhà nguyện, nhiều nơi được xây mới hoặc tu bổ. Tuy nhiên, có rất nhiều nhà thờ, nhà nguyện xuống cấp hoặc quá chật hẹp, cũ kỹ… Tại nhiều nơi, giáo dân vẫn phải sinh hoạt tôn giáo tại nhà tư.
Vì giáo phận rộng lớn, việc mục vụ rất nhiều, giáo phận cần có thêm giám mục phụ tá. Ngày 30.3.2010, đức thánh cha Bênêđictô XVI đã bổ nhiệm cha Gioan-Maria Vũ Tất làm giám mục phụ tá giáo phận Hưng Hóa để giúp đỡ đức cha Antôn. Mọi người chưa kịp vui mừng trước hồng ân này, thì ngày 01 tháng 3 năm 2011, đức cha Antôn Vũ Huy Chương được đổi vào giáo phận Đà Lạt, đức cha Gioan-Maria Vũ Tất lên làm giám mục chính tòa Hưng Hóa.
Ngày 15.6.2013, đức thánh cha Phanxicô bổ nhiệm cha Anphongso Nguyễn Hữu Long, giám đốc đại chủng viện Huế, làm giám mục phụ tá giáo phận Hưng Hóa. Lễ tấn phong giám mục được cử hành tại nhà thờ chính tòa ngày 06.9.2013.
Tính đến nay, giáo phận Hưng Hóa có 115 giáo xứ và 1 chuẩn xứ, 570 giáo họ với 235.000 tín hữu, tỷ lệ 3,9%. Về nhân sự, có 90 linh mục gồm 75 linh mục giáo phận và số còn lại là các linh mục dòng.
110 đại chủng sinh đang theo học tại các chủng viện, 63 tiền chủng sinh, 60 tu sinh; 2 nữ tu dòng thánh Phaolô Chartres, 6 nữ tu dòng Con Đức Mẹ Phù Hộ, dòng Mến Thánh Giá Hưng Hóa với 270 nữ tu, 45 tập sinh, 130 đệ tử, 3.030 giáo lý viên.
Giáo phận Hưng Hoá được thành lập từ năm 1895 dưới thời Đức Giáo Hoàng LÊ-Ô XIII, với tên gọi là giáo phận ĐOÀI. Năm 1924, giáo phận Đoài được đổi tên thành giáo phận Hưng Hoá cho đến ngày nay