Nhân dịp các bạn trẻ thuộc ba giáo hạt Đông Nam Phú Thọ, Tây Nam Phú Thọ và Tây Bắc Phú Thọ gặp gỡ giao lưu (24-26.7.2017), tôi xin gửi đến các bạn vài tâm tình trong tư cách là người đồng hành với các bạn trẻ.
Các bạn biết năm nay, 2017, Giáo Hội hướng đến các bạn trẻ sẽ và sắp lập gia đình. Giáo Hội mong các bạn bước vào cuộc sống hôn nhân cách ý thức đầy đủ, đã được chuẩn bị kỹ càng, để sống đời hôn nhân cách kết quả. Muốn thế, xin các bạn trẻ lưu ý một vài điểm nhấn quan trọng sau đây:
1. Phàm điều gì càng chuẩn bị kỹ càng thì càng có nhiều kết quả tốt đẹp. Hôn nhân là cả một quãng đường dài, có khi 50, 60 năm, nên càng phải chuẩn bị thật kỹ lưỡng. Ngạn ngữ Nga có nói: “Đừng vội kết hôn khi chưa trải qua một mùa đông với người mình yêu”, nghĩa là đừng chấp nhận kết hôn khi chưa quen biết nhau sau một năm. Một năm mới tạm gọi là đủ để tìm hiểu nhau. Nếu chỉ mới đôi tuần, đôi tháng mà vội gật đầu ưng thuận thì nguy hiểm vì chưa rõ về nhau đâu.
2. Trong thời gian tìm hiểu nhau, điều gì cần phải xem xét? Có phải là người kia có giàu không ? có bao nhiều tiền, vàng ? có phải là người đẹp trai, đẹp gái, duyên dáng, ăn nói ngọt ngào, có mái tóc bồng bềnh, có làn da trắng bóc, có nụ cười nghiêng thành nghiêng nước ? có facebook với nhiều người like ?
Những cái đó là phụ tùy, có cũng được, không có cũng không sao. Nhưng điều cần biết rõ về người yêu là tính tình người ấy thế nào ? có những tính tốt nào ? có những tật xấu nào ? có thể tin tưởng không ? có tốt bụng không ? có giữ lời không ? có thành thật không ? có chung thủy không ? có đứng đắn không ? sức khỏe thế nào ? có mắc bệnh di truyền không ? gia đình người ấy thế nào ? cha mẹ, anh chị em ra sao ? người ấy có tin vào Chúa không, có giữ đạo đàng hoàng không ? hay người ấy có theo một tôn giáo nào khác không ? hay thuộc hạng người vô thần ? (về điểm này, thà người ấy có một niềm tin tôn giáo nào khác thì vẫn hơn là người vô thần. Chớ lấy người vô thần, vì hữu thần và vô thần không đội trời chung ! sẽ không hạnh phúc đâu !). Với người khác tôn giáo cũng phải thận trọng, vì không phải tôn giáo nào cũng như nhau, hai vợ chồng khác tôn giáo khó hòa hợp hoàn toàn.
Cũng cần biết quan điểm của người kia về hôn nhân và gia đình. Người kia có thể không có chung những quan điểm căn bản về hôn nhân như người Công Giáo: lòng thủy chung, một vợ một chồng, không ngoại tình, không ly dị, chấp nhận con cái, không phá thai, biết tôn trọng nhau, chấp nhận sự bình đẳng, không sử dụng bạo lực trong gia đình, không mắng chửi nhau thậm tệ…
3. Trong thời gian tìm hiểu, xin các bạn trẻ tôn trọng lẫn nhau, không tự cho phép mình hưởng trước những quyền lợi của vợ chồng, bên này thì đòi hỏi tính dục, bên kia thì buông thả, hoặc miễn cưỡng chiều theo vì sợ mất người yêu. Hãy tránh những lời đường mật, dụ dỗ nhau. Bên Mỹ, dù là một nước tự do về tính dục nhưng có cả một phong trào gìn giữ nhau về tính dục, đề ra quyết tâm: “No sex before marriage” (Không hưởng thụ tính dục trước khi kết hôn). Ca dao Việt nam có câu rất hay như sau: “Mẫu đơn nở cạnh bàn thờ, đôi ta trong trắng đợi chờ lấy nhau”. Trái cây ăn khi còn xanh sẽ chua chát, ghê răng, khi chín rồi ăn mới ngọt ngào, thơm ngon. Trong thời gian tìm hiểu và yêu nhau, các bạn hãy quyết tâm “Tìm hiểu nhau bằng mắt và bằng tai, chứ đừng bằng miệng và tay”.
Các bạn nữ là người thiệt thòi nhất nếu buông thả cho tính dục trước khi kết hôn, dù ngày nay người ta coi nhẹ sự trinh tiết, trinh trong, trong trắng, khiết tịnh, vốn được người xưa quan niệm “chữ trinh đáng giá ngàn vàng”. Các bạn biết người Công Giáo chúng ta có nghĩa vụ sống khiết tịnh đúng bậc mình, dù là vợ chồng, bạn tình chưa kết hôn, hay người độc thân tu trì, người góa vợ góa chồng, người thanh niên thanh nữ, thiếu niên, thiếu nữ … đều phải giữ đức trong sạch xứng bậc mình.
Hãy tránh lâm vào hoàn cảnh bi đát, khó xử vì lỡ có thai, để rồi lôi cả cha mẹ hai bên, cả cha xứ vào tình thế bế tắc. Nếu có thai rồi phá thai để giữ danh dự, gia thế, gia phong thì thật kinh khủng, vì phạm tội ác, nỗi ám ảnh phá thai sẽ đi theo các bạn trong cuộc đời, cắn rứt lương tâm, không cho tâm hồn bạn bình an. Hoặc nếu có thai rồi phải chấp nhận kết hôn dù không yêu thật lòng thì cũng thật khủng khiếp, vì cả đời không hạnh phúc. ĐTC Phanxico khuyên các linh mục đừng chứng hôn cho những người lỡ có thai mà kết hôn, vì có thể họ không có tự do nội tâm để thật lòng muốn kết hôn với nhau.
4. Hãy chuẩn bị hôn nhân thật kỹ càng, từ việc học giáo lý hôn nhân đầy đủ, đừng xin tha, xin chuẩn chước, xin bớt thời gian. Điều này đang xảy ra ngày càng nhiều, khiến các linh mục quản xứ khó xử. Chuẩn bị tâm hồn, tinh thần thật kỹ càng, để lúc kết hôn nói lên lời ưng thuận với đầy đủ ý thức và ý muốn. Cũng cần chuẩn bị kỹ càng về phương diện vật chất hướng về tương lai, để khi kết hôn thì đã ổn định chỗ ăn chỗ ở (nhà cửa), nghề nghiệp, tiền bạc.
5. Nếu người bạn tình là người cùng đạo thì có thể an tâm nếu người đó có lòng đạo đức, có đức tin, giữ đạo đàng hoàng, có phản ứng đức tin… Đừng vội lạc quan và tin tưởng chỉ vì người ấy có đạo, nếu chỉ có đạo bề ngoài thì cũng chẳng hơn gì người không có đạo.
Nếu người bạn tình là người không có đạo hoặc theo một tôn giáo khác thì cần phải thận trọng gấp đôi, gấp ba. Giáo Hội không cấm kết hôn với người khác tôn giáo, nhưng cũng không khuyến khích những hôn nhân loại này. Các bạn thử nghĩ xem: vợ chồng chung nhau mọi sự, chung nhà, chung cửa, chung con cái, chung bàn ăn, chung xe cộ, chung tiền bạc, chung quan điểm, mà tôn giáo lại khác thì không ổn đâu. “Yêu nhau không phải là nhìn nhau, mà cùng nhau nhìn về một hướng” (Saint-Exupéry). Cùng chung một niềm tin tôn giáo thì dễ hạnh phúc hơn, thật đấy.
Nếu người bạn tình không có đạo đồng ý theo đạo để kết hôn thì cũng chưa vội mừng, vì đã có rất nhiều trường hợp giả vờ theo đạo để lấy được vợ hay chồng, rồi khi lấy nhau xong thì bỏ đạo, không giữ đạo, lại có khi còn cấm cản vợ (chồng) và con cái giữ đạo, theo đạo. Thật là tráo trở. Người như thế không liêm chính, ngay thẳng, không đáng tin. Nếu biết trước bản chất của người bạn tình như vậy thì nhất định đừng kết hôn. Thà không kết hôn hơn là kết hôn để chuốc lấy đau khổ suốt đời. Các bậc cha mẹ Công Giáo không được bắt ép bên kia phải theo đạo mới cho lấy con mình.
6. Điểm sau cùng rất quan trọng: Hãy xây đắp tình yêu-hôn nhân-gia đình của các bạn trên nền tảng là Thiên Chúa. Thiên Chúa là Tình Yêu. Có Chúa ở đỉnh cao, ở trung tâm, ở nền tảng của đời sống hôn nhân của bạn. Có Chúa thì có hạnh phúc, vắng Chúa thì vắng hạnh phúc.
Chúc các bạn xây đắp tình yêu, hôn nhân, gia đình của các bạn hạnh phúc.
+ Anphong Nguyễn Hữu Long
Giám mục Phụ tá Hưng Hóa
 |
1. Phàm điều gì càng chuẩn bị kỹ càng thì càng có nhiều kết quả tốt đẹp. Hôn nhân là cả một quãng đường dài, có khi 50, 60 năm, nên càng phải chuẩn bị thật kỹ lưỡng. Ngạn ngữ Nga có nói: “Đừng vội kết hôn khi chưa trải qua một mùa đông với người mình yêu”, nghĩa là đừng chấp nhận kết hôn khi chưa quen biết nhau sau một năm. Một năm mới tạm gọi là đủ để tìm hiểu nhau. Nếu chỉ mới đôi tuần, đôi tháng mà vội gật đầu ưng thuận thì nguy hiểm vì chưa rõ về nhau đâu.
2. Trong thời gian tìm hiểu nhau, điều gì cần phải xem xét? Có phải là người kia có giàu không ? có bao nhiều tiền, vàng ? có phải là người đẹp trai, đẹp gái, duyên dáng, ăn nói ngọt ngào, có mái tóc bồng bềnh, có làn da trắng bóc, có nụ cười nghiêng thành nghiêng nước ? có facebook với nhiều người like ?
Những cái đó là phụ tùy, có cũng được, không có cũng không sao. Nhưng điều cần biết rõ về người yêu là tính tình người ấy thế nào ? có những tính tốt nào ? có những tật xấu nào ? có thể tin tưởng không ? có tốt bụng không ? có giữ lời không ? có thành thật không ? có chung thủy không ? có đứng đắn không ? sức khỏe thế nào ? có mắc bệnh di truyền không ? gia đình người ấy thế nào ? cha mẹ, anh chị em ra sao ? người ấy có tin vào Chúa không, có giữ đạo đàng hoàng không ? hay người ấy có theo một tôn giáo nào khác không ? hay thuộc hạng người vô thần ? (về điểm này, thà người ấy có một niềm tin tôn giáo nào khác thì vẫn hơn là người vô thần. Chớ lấy người vô thần, vì hữu thần và vô thần không đội trời chung ! sẽ không hạnh phúc đâu !). Với người khác tôn giáo cũng phải thận trọng, vì không phải tôn giáo nào cũng như nhau, hai vợ chồng khác tôn giáo khó hòa hợp hoàn toàn.
Cũng cần biết quan điểm của người kia về hôn nhân và gia đình. Người kia có thể không có chung những quan điểm căn bản về hôn nhân như người Công Giáo: lòng thủy chung, một vợ một chồng, không ngoại tình, không ly dị, chấp nhận con cái, không phá thai, biết tôn trọng nhau, chấp nhận sự bình đẳng, không sử dụng bạo lực trong gia đình, không mắng chửi nhau thậm tệ…
3. Trong thời gian tìm hiểu, xin các bạn trẻ tôn trọng lẫn nhau, không tự cho phép mình hưởng trước những quyền lợi của vợ chồng, bên này thì đòi hỏi tính dục, bên kia thì buông thả, hoặc miễn cưỡng chiều theo vì sợ mất người yêu. Hãy tránh những lời đường mật, dụ dỗ nhau. Bên Mỹ, dù là một nước tự do về tính dục nhưng có cả một phong trào gìn giữ nhau về tính dục, đề ra quyết tâm: “No sex before marriage” (Không hưởng thụ tính dục trước khi kết hôn). Ca dao Việt nam có câu rất hay như sau: “Mẫu đơn nở cạnh bàn thờ, đôi ta trong trắng đợi chờ lấy nhau”. Trái cây ăn khi còn xanh sẽ chua chát, ghê răng, khi chín rồi ăn mới ngọt ngào, thơm ngon. Trong thời gian tìm hiểu và yêu nhau, các bạn hãy quyết tâm “Tìm hiểu nhau bằng mắt và bằng tai, chứ đừng bằng miệng và tay”.
Các bạn nữ là người thiệt thòi nhất nếu buông thả cho tính dục trước khi kết hôn, dù ngày nay người ta coi nhẹ sự trinh tiết, trinh trong, trong trắng, khiết tịnh, vốn được người xưa quan niệm “chữ trinh đáng giá ngàn vàng”. Các bạn biết người Công Giáo chúng ta có nghĩa vụ sống khiết tịnh đúng bậc mình, dù là vợ chồng, bạn tình chưa kết hôn, hay người độc thân tu trì, người góa vợ góa chồng, người thanh niên thanh nữ, thiếu niên, thiếu nữ … đều phải giữ đức trong sạch xứng bậc mình.
Hãy tránh lâm vào hoàn cảnh bi đát, khó xử vì lỡ có thai, để rồi lôi cả cha mẹ hai bên, cả cha xứ vào tình thế bế tắc. Nếu có thai rồi phá thai để giữ danh dự, gia thế, gia phong thì thật kinh khủng, vì phạm tội ác, nỗi ám ảnh phá thai sẽ đi theo các bạn trong cuộc đời, cắn rứt lương tâm, không cho tâm hồn bạn bình an. Hoặc nếu có thai rồi phải chấp nhận kết hôn dù không yêu thật lòng thì cũng thật khủng khiếp, vì cả đời không hạnh phúc. ĐTC Phanxico khuyên các linh mục đừng chứng hôn cho những người lỡ có thai mà kết hôn, vì có thể họ không có tự do nội tâm để thật lòng muốn kết hôn với nhau.
4. Hãy chuẩn bị hôn nhân thật kỹ càng, từ việc học giáo lý hôn nhân đầy đủ, đừng xin tha, xin chuẩn chước, xin bớt thời gian. Điều này đang xảy ra ngày càng nhiều, khiến các linh mục quản xứ khó xử. Chuẩn bị tâm hồn, tinh thần thật kỹ càng, để lúc kết hôn nói lên lời ưng thuận với đầy đủ ý thức và ý muốn. Cũng cần chuẩn bị kỹ càng về phương diện vật chất hướng về tương lai, để khi kết hôn thì đã ổn định chỗ ăn chỗ ở (nhà cửa), nghề nghiệp, tiền bạc.
5. Nếu người bạn tình là người cùng đạo thì có thể an tâm nếu người đó có lòng đạo đức, có đức tin, giữ đạo đàng hoàng, có phản ứng đức tin… Đừng vội lạc quan và tin tưởng chỉ vì người ấy có đạo, nếu chỉ có đạo bề ngoài thì cũng chẳng hơn gì người không có đạo.
Nếu người bạn tình là người không có đạo hoặc theo một tôn giáo khác thì cần phải thận trọng gấp đôi, gấp ba. Giáo Hội không cấm kết hôn với người khác tôn giáo, nhưng cũng không khuyến khích những hôn nhân loại này. Các bạn thử nghĩ xem: vợ chồng chung nhau mọi sự, chung nhà, chung cửa, chung con cái, chung bàn ăn, chung xe cộ, chung tiền bạc, chung quan điểm, mà tôn giáo lại khác thì không ổn đâu. “Yêu nhau không phải là nhìn nhau, mà cùng nhau nhìn về một hướng” (Saint-Exupéry). Cùng chung một niềm tin tôn giáo thì dễ hạnh phúc hơn, thật đấy.
Nếu người bạn tình không có đạo đồng ý theo đạo để kết hôn thì cũng chưa vội mừng, vì đã có rất nhiều trường hợp giả vờ theo đạo để lấy được vợ hay chồng, rồi khi lấy nhau xong thì bỏ đạo, không giữ đạo, lại có khi còn cấm cản vợ (chồng) và con cái giữ đạo, theo đạo. Thật là tráo trở. Người như thế không liêm chính, ngay thẳng, không đáng tin. Nếu biết trước bản chất của người bạn tình như vậy thì nhất định đừng kết hôn. Thà không kết hôn hơn là kết hôn để chuốc lấy đau khổ suốt đời. Các bậc cha mẹ Công Giáo không được bắt ép bên kia phải theo đạo mới cho lấy con mình.
6. Điểm sau cùng rất quan trọng: Hãy xây đắp tình yêu-hôn nhân-gia đình của các bạn trên nền tảng là Thiên Chúa. Thiên Chúa là Tình Yêu. Có Chúa ở đỉnh cao, ở trung tâm, ở nền tảng của đời sống hôn nhân của bạn. Có Chúa thì có hạnh phúc, vắng Chúa thì vắng hạnh phúc.
Chúc các bạn xây đắp tình yêu, hôn nhân, gia đình của các bạn hạnh phúc.
+ Anphong Nguyễn Hữu Long
Giám mục Phụ tá Hưng Hóa