“Chúng tôi hiện đang làm việc để cải tiến một số khía cạnh trong hình thức giáo luật Giáo Hạt tòng nhân.” Đức Tổng Giám mục Guido Pozzo, thư ký của Ủy ban Ecclesia Dei (Giáo Hội Chúa), phụ trách đối thoại với Huynh Đoàn Thánh Piô X, đã khẳng định như trên với tờ Vatican Insider và cho rằng thời điểm Huynh Đoàn này hiệp thông trọn vẹn với Giáo Hội đã gần kề. Mục tiêu nhắm đến một thỏa thuận đã hiện ra trước mắt, mặc dù vẫn còn phải mất thêm một thời gian nữa.

Hôm 29 tháng Giêng năm 2017, nhà lãnh đạo của Huynh Đoàn Thánh Piô X, là Đức Giám Mục Bernard Fellay, đã xuất hiện trên chương trình truyền hình Pháp “Terres de Mission”, được TV Liberté phát sóng.

Đức Cha Fellay xác nhận tiến trình đi đến một thỏa thuận đang được tiến hành và để đạt đến một giải pháp giáo luật, Huynh Đoàn sẽ không cần phải chờ đợi cho đến khi tình hình bên trong Giáo Hội là “hoàn toàn thỏa đáng” dưới con mắt của Huynh Đoàn Thánh Piô X. Trong vài năm qua, Huynh Đoàn Thánh Piô X đã không ngừng nhắc đến tên của Đức Giáo Hoàng và cầu nguyện cho ngài trong các thánh lễ. Đức Cha Fellay ghi nhận thái độ cởi mở của Đức Phanxicô đối với Huynh Đoàn trong bối cảnh tập trung vào các vùng “ngoại biên” của ngài; và giải thích tầm quan trọng của việc kết thúc sự chia rẽ với Rôma.

Con đường hòa giải với nhóm ly giáo này, sau biến cố Đức Tổng Giám Mục Marcel Lefebvre tấn phong 4 Giám Mục trái phép vào năm 1988, đã được bắt đầu vào năm 2000 khi các thành viên trong Huynh Đoàn đến Rôma hành hương trong Năm Đại Thánh. Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II lúc đó đã đồng ý cho việc khởi sự đàm phán. Truyền thông giữa hai bên được tăng cường dưới triều đại Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô thứ 16, với những vấn nạn về tín lý được mở ra để xem xét. Đức Ratzinger là vị Giáo Hoàng đầu tiên sau Công Đồng cho phép tự do sử dụng Phụng Vụ thánh lễ tiền Công Đồng và sau đó tha vạ tuyệt thông cho bốn vị giám mục của Huynh đoàn. Trong triều đại của mình, Đức Giáo Hoàng Phanxicô không chỉ cho phép truyền thông giữa hai bên được tiếp tục nhưng còn đi xa hơn khi ban năng quyền giải tội cho các linh mục của Huynh Đoàn trong Năm Thánh Lòng Thương Xót. Sự nhượng bộ này sau đó lại được mở rộng vô hạn định trong Tông Thư “Misericordia et Miser”

Về phương diện tín lý, những vấn đề chính dường như đã được khắc phục để có thể tiến đến một thỏa thuận. Các thành viên của Huynh đoàn đã được yêu cầu phải trung thành với các khía cạnh thiết yếu của đức tin Công Giáo, nói cách khác là “professio fidei”, là niềm tin vào giá trị của các bí tích được cử hành với Novus Ordo (tức là hình thức phụng vụ mới - kết quả của những cải cách hậu công đồng) và phải vâng phục Đức Giáo Hoàng. Đã có một cuộc thảo luận và chia sẻ các ý tưởng liên quan đến mối quan hệ giữa huấn quyền và truyền thống, trong khi các chủ đề khác liên quan đến phong trào đại kết, tự do tôn giáo và mối quan hệ giữa Giáo Hội và thế giới được gác lại vì cần phải được xem xét sâu hơn và có thể là căn nguyên gây ra các mâu thuẫn.

Trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình, Đức Cha Fellay, bên cạnh việc nhắc lại những nhượng bộ của Đức Thánh Cha Phanxicô liên quan đến các bí tích Hòa giải và Xức Dầu Bệnh Nhân, cũng đề cập đến việc thụ phong linh mục của các thành viên trong Huynh đoàn, và khẳng định Tòa Thánh uỷ quyền cho Huynh Đoàn tiến hành những buổi lễ này mà không cần có sự đồng ý của giám mục bản quyền địa phương. Về điều này, Đức Tổng Giám mục Guido Pozzo cho biết tình hình phức tạp hơn và bắt nguồn từ một quyết định được đưa ra bởi Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI và Thánh Bộ Giáo Lý Đức Tin một vài năm trước đây. Vị thư ký Ecclesia Dei giải thích “Tòa Thánh cho phép và khoan dung vấn đề phong chức linh mục của Huynh Đoàn Thánh Piô X, xem việc phong chức này là thành sự nhưng không hợp luật (valid but not licit), miễn là các giám mục địa phương phải được thông báo về tên của các ứng cử viên linh mục. Đức Thánh Cha Phanxicô chỉ ban năng quyền cho các linh mục thuộc Huynh Đoàn Thánh Piô X được cử hành hợp pháp các Bí tích Hòa Giải và Xức Dầu bệnh nhân. Chính vì để tất cả các hành vi bí tích khác là hợp pháp cũng như có giá trị mà một giải pháp về giáo luật cần phải được tìm ra cho Huynh Đoàn Thánh Piô X”.

Giải pháp giáo luật cho vấn đề là hình thức Giáo Hạt tòng nhân, một hình thức mới được giới thiệu trong bộ Giáo Luật năm 1983 và cho đến ngày nay chỉ áp dụng đối với Opus Dei. Trong suốt những năm gần đây, ngày càng có nhiều những tiếng nói tiếng chống lại các nhượng bộ với Huynh Đoàn Thánh Piô X. Giám mục Richard Williamson, một trong bốn giám mục của Huynh Đoàn Thánh Piô X đã được Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô thứ 16 tha vạ tuyệt thông, đã rời khỏi Huynh Đoàn và thành lập một nhóm còn cực đoan hơn nữa, đang tiến hành tấn phong các giám mục mới. Trái lại, quan điểm của Đức Cha Fellay có vẻ phù hợp hơn với quan điểm của người sáng lập ra Huynh Đoàn là Đức Tổng Giám Mục Lefebvre, là người vào năm 1988 đã đến rất gần với một thỏa thuận với Đức Hồng Y Joseph Ratzinger, Tổng Trưởng của Thánh Bộ Giáo Lý Đức tin, và chỉ để tuột mất cơ may này vào đúng phút cuối cùng.

Source: The Vatican Insider - Fraternity of St. Pius X, ever closer to reconciliation