Alessandro Di Bussolo và Giampaolo Mattei của Vatican News tường trình buổi họp báo về ngày thứ 7 của Thượng hội đồng về tính Đồng nghị:
Các bài phát biểu của Thượng hội đồng vào thứ Ba và thứ Tư ( 8 và 9 tháng 10) tập trung vào các chủ đề về sự phân định của giáo hội và sự khai tâm Kitô giáo; và các diễn giả tại buổi họp báo hàng ngày nhấn mạnh đến ơn gọi của chức phó tế và nhu cầu hỗ trợ các Giáo hội địa phương nghèo hơn trên khắp thế giới.
Lời chứng được hoan nghênh nhất tại Hội trường Phaolô VI, trong số những người tham dự Thượng hội đồng về tính đồng nghị, đến từ một người mẹ bày tỏ mối quan ngại sâu sắc rằng không có đủ thông tin về sự khai tâm Kitô giáo cho những đứa trẻ nhỏ nhất – đến mức bà đã yêu cầu những lời giúp đỡ trong việc nuôi dạy chúng theo đức tin Kitô giáo.
Phụ nữ vẫn tiếp tục đóng vai trò nổi bật trong các phiên họp, và cũng có lời kêu gọi họ tham gia nhiều hơn vào các vai trò ngoại giao trong bối cảnh các cuộc chiến đang diễn ra trên khắp thế giới.
Tổng trưởng Bộ Truyền thông và chủ tịch Ủy ban Thông tin của Thượng hội đồng, Tiến sĩ Paolo Ruffini, cùng với Sheila Pires, thư ký của Ủy ban, đã báo cáo về công việc của phiên họp thứ năm và thứ sáu trong cuộc họp báo hàng ngày tại Văn phòng Báo chí Tòa thánh.
Vai trò không thể thiếu của giáo dân
Các can thiệp "tự do" của những người tham gia Thượng hội đồng, họ lưu ý, "tất cả đều tập trung vào chủ đề phân định của giáo hội, do đó, các chủ đề và tiêu chuẩn, các bình diệntrách nhiệm khác nhau và vai trò của các thừa tác viên được thụ phong."
Pires lưu ý rằng có 35 bài phát biểu được đưa ra vào chiều thứ Ba và 21 bài phát biểu khác vào sáng thứ Tư.
Vai trò của giáo dân, sự hợp tác của họ với các giám mục và linh mục, và sự tham gia của họ vào các quá trình ra quyết định, là một trong những chủ đề nổi lên nhiều nhất trong các can thiệp công khai khác nhau.
Pires làm rõ "Tầm quan trọng của việc khuyến khích sự hợp tác giữa các linh mục và giáo dân đã được nhấn mạnh", "cũng như nhu cầu giáo dân - nam và nữ - tham gia nhiều hơn vào các vai trò lãnh đạo."
Đặc biệt, các diễn giả lưu ý rằng “sự hiện diện của giáo dân là không thể thiếu; họ hợp tác vì lợi ích của Giáo hội”.
Ngoài ra, trong một bài phát biểu, một đề xuất đã được đưa ra để tham khảo ý kiến của dân Chúa về sự phù hợp của các ứng viên cho chức linh mục và giám mục: “Giám mục quyết định, nhưng trong một Giáo hội đồng nghị, dân Chúa phải cảm thấy có trách nhiệm trong việc lựa chọn” và cũng biết “các yêu cầu về hồ sơ nhân bản và tâm linh mà các ứng viên phải có”.
Phụ nữ và thừa tác vụ lắng nghe
Pires cho biết một đề xuất khác liên quan đến tầm quan trọng của việc “sâu sắc suy gẫm về vai trò của giáo dân trong việc thực hành mục vụ tại các giáo xứ, vì nhiều linh mục không có ơn gọi làm linh mục quản xứ; thay vào đó, nhiều giáo dân sống một cuộc sống hôn nhân và gia đình thanh thản có thể thực hiện các chức năng trong cộng đồng”.
Liên quan đến phụ nữ, Pires lưu ý, nhấn mạnh các lời kêu gọi tránh “bất cứ hình thức phân biệt đối xử về giới tính nào trong thừa tác vụ giúp lễ”, để công nhận những đóng góp của phụ nữ, ngay cả trong các quá trình ra quyết định” và “coi việc lắng nghe như một thừa tác vụ chủ yếu dành cho phụ nữ, bổ sung cho thừa tác vụ của cha xứ, phó tế, giáo lý viên”.
“Phụ nữ biết cách lắng nghe, họ lắng nghe theo một cách khác,” người ta nói trong Hội trường Thượng hội đồng, “và họ có thể thực hiện điều đó như một dịch vụ, hoàn toàn khác với việc tuyên xưng.”
Một đề xuất cũng được đưa ra “để phụ nữ tham gia nhiều hơn vào hoạt động ngoại giao trong một thế giới chia rẽ và chiến tranh.”
Giao phó cho những người trẻ thừa tác vụ kỹ thuật số thanh thiếu niên
Sau đó, Ruffini chỉ ra rằng những người tham gia Thượng hội đồng đã chỉ ra “nhu cầu kết nối với các thế hệ mới thông qua việc chăm sóc thừa tác vụ kỹ thuật số.”
Sau đó, ví dụ được đưa ra về nhiều người trẻ ở Châu Phi “đi nhà thờ, có tài năng, năng lượng và đức tin” và do đó “phải là một phần của sự phân định của giáo hội.”
Một đề xuất được đưa ra là giao phó thừa tác vụ thanh thiếu niên cho chính những người trẻ tuổi, thay vì cho người lớn, “để đặt [những người trẻ tuổi] vào cuộc đối thoại với những người bạn đồng trang lứa bị mắc kẹt trong các hệ tư tưởng ‘thời đại mới’ hoặc hư vô chủ nghĩa.”
Một bài phát biểu đã lưu ý “những tình huống bi thảm mà rất nhiều trẻ em trải qua trên thế giới,” Ruffini nói, đưa ra ví dụ về những đứa trẻ bị ép kết hôn khi còn nhỏ vì lý do gia đình; các cô gái bị ép làm gái mại dâm; nạn nhân nhỏ tuổi của nạn buôn người. Ông cũng lưu ý đến những lo ngại được nêu ra về “các chủng sinh xuất thân từ các gia đình không theo đạo Thiên chúa, hoặc bị ép làm linh mục vì danh dự, và về những người phải chấp nhận xu hướng đồng tính luyến ái của mình”.
Một người mẹ nói về trách nhiệm chung của cha mẹ
Bộ trưởng Bộ Truyền thông chỉ ra rằng các diễn giả nhắc lại lời của Đức Giáo Hoàng rằng Thượng hội đồng không nhằm mục đích đưa ra các văn bản, mà là để truyền cảm hứng cho hành động.
Có người nhắc lại rằng sẽ không đủ nếu chỉ lắng nghe tiếng nói của các Kitô hữu và giáo xứ, mà còn phải lắng nghe những tiếng nói can đảm từ bên ngoài, “để tạo ra không gian an toàn cho mọi người tiến lên”.
Sau đó, ông nhắc lại lời chứng của người mẹ đã hỏi, “Kỳ họp nói gì về vai trò của cha mẹ, ông bà, cha mẹ đỡ đầu Kitô giáo trong việc đóng góp vào tính đồng nghị về việc lắng nghe và phân định từ khi còn nhỏ? Chúng ta cần nuôi dạy trẻ em để khi lớn lên, chúng sẽ đến với Chúa Kitô.”
Bà yêu cầu việc Tài liệu Cuối cùng “khuyến khích vai trò đồng trách nhiệm của cha mẹ.”
Đồng hành cùng các nạn nhân bị lạm dụng
Các diễn giả cũng nhấn mạnh “nhu cầu đồng hành cùng các nạn nhân bị lạm dụng trong Giáo hội. Người ta nhấn mạnh rằng Giáo hội phải đến gần những người dễ bị tổn thương; và quyền lực phải là một việc phục vụ chứ không phải là chủ nghĩa giáo sĩ trị.”
Tương tự như vậy, Ruffini báo cáo, “có một lời kêu gọi đưa người nghèo trở lại vị trí trung tâm hơn, bao gồm cả trong việc đào tạo giáo sĩ.” Đặc biệt, “người nghèo gần gũi hơn với trái tim của Chúa, họ có thẩm quyền,” người ta nói, “và chúng ta coi họ là đối tượng của thừa tác vụ và sứ mệnh nhưng không bao giờ là các thừa tác viên.” Trong Hội trường, ông tiếp tục, “có cuộc nói chuyện về các linh mục, đặc biệt là về sự cô đơn của họ, cũng do quá tải nhiệm vụ. Theo nghĩa này, người ta nhấn mạnh rằng một khoảng cách nhất định giữa các linh mục với tính đồng nghị có thể xuất phát từ thực tế là nhiều người trong số họ phải gánh vác nhiều gánh nặng, quản lý nhiều cộng đồng và phải chịu nhiều gánh nặng hành chính.” Thượng hội đồng nên nỗ lực hồi sinh ơn gọi của họ, và do đó, đề xuất được đưa ra là “trao cho mỗi giáo xứ các hội đồng kinh tế và có thể là cả các cơ cấu liên quan đến nhiều giáo xứ để giúp các linh mục giáo xứ trong công tác phục vụ của họ.”
Tham gia vào trò chơi
Cũng có một “lời mời đối thoại, giữa các Giáo hội và trong Giáo hội.”
Và, Ruffini báo cáo, “Giám mục Trung Quốc Joseph Yang đã phát biểu, mang theo lời chào, ca ngợi những lợi ích từ Thỏa thuận năm 2018 giữa Tòa thánh và Trung Quốc.”
Cuối cùng, một can thiệp cho rằng phiên họp tập trung nhiều hơn vào thực tại, bao gồm cả việc soạn thảo Văn kiện cuối cùng. Sử dụng phép ẩn dụ về bóng đá, Ruffini kết luận, người ta nói rằng có vẻ như Giáo hội tập trung nhiều hơn vào việc thực hành hơn là tham gia trò chơi.
Tuyên bố của Nhóm nghiên cứu về Phụ nữ trong Giáo hội
Cuối cùng, Ruffini báo cáo rằng Hồng Y Tổng thư ký Mario Grech đã đọc một thông cáo từ Hồng Y Víctor Manuel Fernández, Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin, nêu rõ rằng chủ đề của Nhóm nghiên cứu số 5 - về "Một số câu hỏi thần học và giáo luật xung quanh các hình thức thừa tác chuyên biệt", đặc biệt là sự tham gia của phụ nữ vào đời sống và sự lãnh đạo của Giáo hội - đã được giao cho Bộ nói trên trước khi có yêu cầu của Thượng hội đồng. Do đó, tuyên bố của tổng trưởng cho biết, công việc phải tuân theo các thủ tục của Bộ được thiết lập trong các quy định riêng của nó, nhằm mục đích công bố một Văn kiện phù hợp. Sau khi lắng nghe các giám mục và Hồng Y trong cuộc họp thường kỳ của Bộ, chủ đề này hiện đang trong giai đoạn tham vấn: các cố vấn cung cấp cơ sở cho văn kiện đã được tham vấn. Cuộc tham vấn cũng dự kiến sẽ bao gồm những phụ nữ không phải là cố vấn. Tất cả các thành viên và nhà thần học của Thượng hội đồng có thể gửi ý kiến và hỗ trợ trong những tháng tới. Vào ngày 18, hai nhà thần học từ bộ sẽ có mặt để tiếp nhận các đề xuất về chủ đề này bằng văn bản hoặc bằng lời nói.
Các phát biểu của ba vị khách
Vai trò của các phó tế vĩnh viễn trong Giáo hội và sự tham gia của họ vào Thượng hội đồng; sự khai tâm Kitô giáo; những người trẻ từ bỏ Giáo hội; và linh đạo đồng nghị dẫn đến sự 'thanh tẩy' các mối quan hệ giữa con người trong Giáo hội và với xã hội; cũng như lời yêu cầu giúp đỡ từ Giáo hội tại Mozambique, là một trong những chủ đề được ba vị khách tại Phòng Báo chí Tòa thánh, đại diện của ba châu lục, Châu Phi, Châu Mỹ và Châu Âu, đề cập đến. Sau bài phát biểu đã chuẩn bị của mình, Phó tế Geert De Cubber - một nhân chứng của tiến trình đồng nghị, nhà thần học, cựu nhà báo, phó tế vĩnh viễn của giáo phận Ghent (Bỉ), đại biểu giám mục phụ trách giáo lý và công tác mục vụ thanh thiếu niên và gia đình, cũng như là một người chồng và người cha, đã nhận được nhiều câu hỏi nhất. Phó tế De Cubber là phó tế vĩnh viễn duy nhất của Giáo hội La tinh tham gia Thượng hội đồng; hai phó tế khác, một từ Giáo hội Syriac và một phó tế chuyển tiếp từ Giáo hội Melkite, cũng có mặt tại Đại hội.
De Cubber: Một cuộc gặp gỡ hậu Thượng hội đồng cho các phó tế?
Phó tế De Cubber nhắc lại những gì ông đã nói trong hội trường Thượng hội đồng: phó tế là một 'người xây dựng cầu nối' trong gia đình, với các gia đình khác, trong cộng đồng và cũng với xã hội rộng lớn hơn. Ông nói rằng điều này "có thể thực sự hữu ích trong một xã hội thế tục hóa" như Bỉ, nơi Đức Giáo Hoàng đã đến thăm vào cuối tháng 9 sau một chuyến dừng chân ngắn ở Luxembourg.
De Cubber nói thêm rằng nhiệm vụ của phó tế là đi ra ngoài và "đến những nơi mà Giáo hội không đến, đến với những người không có tiếng nói và bị chính Giáo hội và xã hội gạt ra ngoài lề, và đưa họ trở lại Giáo hội". Trong một Giáo hội mà các tín hữu thường mệt mỏi và già yếu, và nơi mà “nếu chúng ta không bước đi theo con đường đồng nghị thì Giáo hội sẽ không tồn tại”, phó tế người Bỉ đã tìm cách mang tính đồng nghị đến với giới trẻ, thống nhất các thừa tác vụ thanh thiếu niên của tất cả các giáo phận nói tiếng Flemish trong nỗ lực này.
Được thúc đẩy bởi câu hỏi của một nhà báo, ông thừa nhận rằng các phó tế có thể được đại diện tốt hơn tại thượng hội đồng, và ông biết rằng các phó tế ở Hoa Kỳ, chẳng hạn, "nơi mà mục vụ rất mạnh", "không mấy vui mừng vì chúng tôi quá ít".
Do đó, ông đã đề xuất một cuộc họp hậu thượng hội đồng của các phó tế trong tương lai, như đã được thực hiện trong năm nay với các linh mục giáo xứ.
"Là một phó tế", De Cubber kết luận, "đối với tôi, hoàn toàn không phải là sự chuẩn bị cho chức linh mục, tôi không có ơn gọi này. Sứ vụ của chúng tôi là một thừa tác vụ hoàn toàn phục vụ ".
Chile và sự phong phú của chức phó tế vĩnh viễn
Tổng giám mục Puerto Montt, Chile, Luis Fernando Ramos Pérez, đã được hỏi về kinh nghiệm của chức phó tế vĩnh viễn tại quốc gia của ngài, nơi đã chứng kiến nhiều phó tế vĩnh viễn được thụ phong sau Công Đồng Vatican II. Ngày nay, ngài cho biết, số lượng phó tế vĩnh viễn nhiều hơn số lượng linh mục và tu sĩ, và sự đóng góp của họ - bao gồm cả việc hợp tác với các mục tử trong việc quản lý giáo xứ - là "phi thường và đáng trân trọng".
Đồng thời, Đức Tổng Giám Mục nhấn mạnh rằng các phó tế không phải là "linh mục thu nhỏ".
Về phần mình, Đức Tổng Giám Mục Inácio Saure, Tổng Giám mục Nampula, Mozambique - chủ tịch Hội đồng Giám mục của đất nước ngài và là thành viên của Hội Truyền giáo Consolata - giải thích rằng hiện tại không có phó tế nào trong Giáo hội cụ thể của ngài, vì nguồn lực hạn chế đã được sử dụng để đào tạo linh mục. Tuy nhiên, ngài lưu ý rằng trong tương lai, nếu có cơ hội, các phó tế vĩnh viễn chắc chắn sẽ được thụ phong.
Đồng thời, ngài nhấn mạnh đến nhu cầu chuẩn bị cho các cộng đồng giáo xứ, giúp hiểu được sự khác biệt giữa phó tế và linh mục.
Mozambique vẫn cần sự giúp đỡ
Trả lời một câu hỏi khác, Đức Tổng Giám Mục Saure đã kêu gọi Thượng hội đồng công bố tình hình bi thảm ở đất nước của ngài, nơi bị tàn phá bởi cuộc chiến bắt đầu vào năm 2017 và đã khiến 5,000 người thiệt mạng và một triệu người phải di dời.
Mặc dù giao tranh đã tạm dừng và nhiều viện trợ đã đến trong quá khứ, Đức Tổng Giám Mục cho biết hôm nay người dân của ngài vẫn đang đau khổ và bị bỏ lại một mình.
Vì vậy, ngài nói, "có thể làm được nhiều hơn nữa", về mặt trao đổi hồng phúc vật chất "giữa các Giáo hội có nhiều và những Giáo hội đang trong cảnh khốn cùng".
Trong bài phát biểu khai mạc, Đức Tổng Giám Mục Saure đã đề cập đến tầm quan trọng của việc khai tâm Kitô giáo như một cuộc gặp gỡ bản thân với Chúa Kitô, chỉ ra rằng "ngay cả ở đất nước chúng tôi, những người trẻ đã hoàn thành việc khai tâm vẫn rời xa Giáo hội", vì vậy cần phải cải thiện việc đào tạo họ.
Ngài giải thích rằng trong sáu năm qua, khi giải quyết công tác mục vụ thanh thiếu niên, ngài đã cố gắng làm như vậy “với người trẻ, vì người trẻ và bởi người trẻ”, và việc phong thánh, trong Thượng hội đồng, vào ngày 20 tháng 10, cho người sáng lập Dòng Truyền giáo Consolata, Chân phước Giuseppe Allamano, người đã nói “trước tiên là các vị thánh sau đó là các nhà truyền giáo”, cũng có thể cung cấp một động lực cho việc chăm sóc mục vụ lớn hơn.
Tổng giám mục Pérez: Thanh tẩy các mối quan hệ trong Giáo hội và với xã hội
Tổng giám mục Ramos Pérez cũng nói về một linh đạo đồng nghị sẽ biến đổi các cấu trúc của Giáo hội, báo cáo rằng Thượng hội đồng đã nói về “một linh đạo bản thân sẽ thúc đẩy sự hoán cải mục vụ của cá nhân và cộng đồng”.
Cuối cùng, ngài nói về nhu cầu “thanh tẩy” các mối quan hệ của con người trong Giáo hội và với xã hội, bởi vì ngày nay một số mối quan hệ giúp người ta phát triển và những mối quan hệ khác “có thể phá hủy”.
Ngài nói rằng con đường tiến về phía trước là sống bác ái bằng cách noi gương Chúa Kitô.
Đức Tổng Giám Mục Ramos Pérez kết luận bằng cách nhấn mạnh rằng những người có trách nhiệm trong Giáo hội phải thực hiện trách nhiệm đó với “tiêu chuẩn của tính đồng nghị, đưa ra quyết định” bằng cách tham khảo ý kiến của những người dân cơ sở.
Trong vấn đề này, ngài nói, “cần có sự phân định đồng nghị, điều này cũng liên quan đến cả nam và nữ giáo dân, không chỉ các thừa tác viên được thụ phong.”