GIỚI THIỆU BỘ SÁCH TÂN LỊCH SỬ GIÁO HỘI. ( NOUVELLE HISTOIRE DE L'ÉGLISE)

Đã từ lâu, giáo dân Việt Nam vẫn ước mong có một bộ lịch sử giáo hội hoàn vũ khá đầy đủ bằng tiếng Việt để biết về tình hình Giáo Hội Công Giáo trong 2000 năm lịch sử. Ước vọng đó nay đã thành hiện thực khi Giáo Xứ Việt Nam Tại Paris hoàn tất việc phiên dịch và cho phát hành được một phần bộ sách có tên là BỘ TÂN LỊCH SỬ GIÁO HỘI. Nguyên tác bộ này là NOUVELLE HISTOIRE DE L’ÉGLISE. Đây là bộ lịch sử Giáo Hội Công Giáo hoàn vũ đầy đủ nhất, do các giáo sư đại học danh tiếng quốc tế viết, dựa trên tài liệu và phương pháp khảo cứu khoa học. Đây là lần đầu tiên Giáo Hội Công Giáo Việt Nam có được một bộ lịch sử Giáo Hội Hoàn Vũ khá đầy đủ như thế nên chúng tôi giới thiệu đến qúy vị một số chi tiết liên quan đến bộ sách này.

I. VÀI NÉT VỀ NGUYÊN BẢN BỘ TÂN LỊCH SỬ GIÁO HỘI.

Tân Lịch Sử Giáo Hội là tiêu đề của bộ sách tiếng Việt được chuyển ngữ từ bộ sách tiếng Pháp: NOUVELLE HISTOIRE DE L’ÉGLISE. Bộ sách này do nhiều nhà xuất bản danh tiếng trên thế giới ấn hành và giữ bản quyền. Riêng bản tiếng Pháp do nhà xuất bản Édition du Seuil ấn hành và giữ bản quyền. Ấn bản bằng tiếng Pháp gồm 5 cuốn. Cuốn đầu tiên phát hành năm 1963, và cuốn thứ 5 phát hành năm 1975.

1.Điều Hợp Chương Trình : Những người chủ trương viết bộ sách này gồm 3 vị : Ông L.J. Rogier của đại học Nimègue, Ông Roger Auber của đại học Louvain, Ông M.D. Knowles của đại học Cambridge. Thư ký biên tập là Ông A.G. Weiler của Nimègue. Cố vấn về lịch sử Mỹ Châu là Ông J.T. Ellis của đại học Washington.

2. Soạn Giả Bộ Sách: Soạn giả bộ sách là các giáo sư đại học danh tiếng quốc tế của Pháp, Bỉ, Hòa Lan, Đức, Anh, Hoa Kỳ và Syrie. Các vị ấy phân chia công tác viết như sau:

Cuốn I : Do 2 giáo sư : Jean Daniélou và D. Henri Marrou của đại học Paris.

Cuốn II : Do 2 giáo sư: M.D. Knowles và D. Obolensky của đại học Cambridge.

Cuốn III : Do 3 giáo sư: Hermann Tuchle của đại học Munich, C.A. Bouman của Nimègue và Jacques Le Brun của Paris.

Cuốn IV: Do 3 giáo sư: L.J. Rogier của Nimègue, G. de Bertier de Sauvigny của Paris và J. Hajjar của Damas

Cuốn V: Do 6 sọan giả là các giáo sư: R. Aubert của Louvain, J. Bruls của Louvain, P.E.Crunican của London/Canada, John Tracy Ellis của San Francisco Hoa Kỳ, J. Haijjar của Damas, F.B. Pike của đại học Notre Dame Hoa Kỳ.

3.Nội Dung Bộ Sách: Như đã trình bày, bộ NOUVELLE HISTOIRE DE L'ÉGLISE gồm 5 cuốn.

Cuốn I : Từ Nguồn Gốc Đến Thánh Grégoire Cả ( Des Origines à saint Grégoire le Grand). Sách dầy 615 trang, nguyên bản bằng tiếng Pháp, khổ 14 x20cm, được chia làm hai phần.

-Phần I : Từ nguồn gốc đến thế kỷ thứ III, 14 chương.

- Phần II Từ cuộc bách hại thời Dioclétien đến ngày đức Grégoire cả qua đời gồm 25 chương.

Cuốn II : Thời Trung Cổ (Le Moyen Âge) (600-1500). Sách dầy 616 trang, nguyên bản bằng tiến Anh, khổ 14x20cm. Sách chia làm 4 phần:

- Phần I. Từ năm 604 - 1048, 13 chương

- Phần II. Từ năm 1049 - 1198, 10 chương

- Phần III. Từ năm 1199 - 1303, 12 chương.

- Phần IV. Từ năm 1304 -1500, 7 chương.

Cuốn III : Cải Cách Và Chống Cải Cách (Réforme et Contre - Réforme). Sách dầy 624 trang, khổ 14 x20 cm. Nguyên bản bằng tiếng Anh, được chia llàm 12 chương.

Cuốn IV : Thế Kỷ Ánh Sáng, Cách Mạng Và Phục Hưng (Siècle des Lumières, Révolution, Restaurations (1715-1848). Sách dầy 590 trang, khổ 14x20cm, nguyên bản tiếng Hòa Lan, chia làm 2 phần

- Phần I : Thế Kỷ Ánh Sáng Và Cách Mạng (1715-1800) có 9 chương.

- Phần II : Thời Phục Hưng (1800-1848) có 8 chương.

Cuốn V: Giáo Hội Trong Xã Hội Tự Do Và Trong Thế Giới Tân Tiến ( L’Église dans la Société libérale et dans le monde moderne) từ 1848 - ngày nay. Sách dầy 928 trang, khổ 14x20cm chia làm 5 phần

- Phần I : Giáo Hội Công Giáo Từ Năm Khủng Hoảng 1848 Đến Đệ Nhất Thế Chiến, 5 chương.

- Phần II : Đạo Công Giáo Trong Thế Giới Anglo-Saxon, 4 chương.

- Phần III : Đạo Công Giáo Tại Mỹ Châu La Tinh, 4 chương.

- PhầnIV : Truyền Giáo Tại Các Giáo Hội Non Trẻ, 5 chương.

- Phần V : Các Giáo Hội Đông Phương Công Giáo, 3 chương.

II. VỀ ẤN BẢN VIỆT NGỮ BỘ TÂN LỊCH SỬ GIÁO HỘI.

1.Diễn Tiến Công Việc Phiên Dịch: Ấn bản Việt ngữ bộ Tân Lịch Sử Giáo Hội được dịch từ bản Pháp ngữ. Theo Đức Ông Mai Đức Vinh, chính xứ Giáo Xứ Việt Nam tại Paris, khi bộ lịch sử ấn bản Pháp ngữ được phát hành lần đầu vào năm 1963 tại Paris thì ngay sau đó Linh Mục Phạm Phúc Khánh đã viết thư xin phép nhà xuất bản Seuil để được dịch sang Việt ngữ. Nhà xuất bản đồng ý và cha Khánh bắt tay ngay vào công tác dịch thuật. Ngài dịch xong được cuốn một, nhưng vì bận rộn, cha không tiếp tục dịch được hết bộ sách trên dưới 3500 trang.

Đến năm 1991 có Đại Hội Liên Tu Sĩ tại Pháp do Đức Ông Mai Vinh triệu tập. Chủ đề của Đại Hội là “Hướng Về Giáo Hội Mẹ Việt Nam” được khai triến qua các khía cạnh chuẩn bị bản thân, chuẩn bị nhân sự, và chuẩn bị phương tiện. Trong phần chuẩn bị nhân sự có phần đề nghị dịch những sách cơ bản, trong đó có bộ Tân Lịch Sử Giáo Hội”.

Cha Phạm Phúc Khánh nhân cơ hội này nhường công việc dịch bộ Tân Lịch Sử Giáo Hội lại cho Hội Liên Tu Sĩ tại Pháp. Công việc lập tức được phân định như sau:

Cuốn I cha Khánh đã dịch xong, phụ trách thêm cuốn II.

Cuốn III do cha Trần Định.

Cuốn IV do cha Mai Đức Vinh.

Cuốn V do cha Vũ Mộng Thơ.

Như vậy ban đầu, công tác dịch thuật là công việc của Hội Liên Tu Sĩ tại Pháp. Nhưng tiếc thay bầu khí hăng say năm 1991 bị tan biến mau lẹ, việc phiên dịch không tiến triển. Các người nhận công tác dần dần rút lui. 6 năm sau, năm 1997 cha Trần Định, người hăng say với công việc nhất lâm trọng bệnh nên trao công tác lại cho Đức Ông Mai Đức Vinh chống mũi chịu sào.

Đức Ông đi tìm người trong khối Liên Tu Sĩ, nhưng không tìm được đủ người cộng tác vì nhiều vị từ chối với những lý do riêng. Đức Ông không chịu bó tay vì công tác này ai cũng biết là hữu ích cho Giáo Hội Việt Nam nên Đức Ông đã quay sang trông nhờ vào sự cộng tác của giáo dân. Năm 1999 Đức Ông chính thức tuyên bố tại đại hội Liên Tu Sĩ rằng công tác dịch thuật, in ấn bộ sách không còn là của chung Liên Tu Sĩ tại Pháp nữa mà là việc làm chung của Nhóm Linh Mục, Tu Sĩ và Giáo Dân tại Pháp.

2.Phân Chia Công Tác : Từ khi trao trách nhiệm về cho Đức Ông Mai Đức Vinh, công tác phiên dịch và chuẩn bị in ấn bộ lịch sử đồ sộ này được phân phối như sau:

Chủ Trương : Cha Phạm Phúc Khánh, Cha Mai Đức Vinh, Cha Trần Định.

Điều Hợp : Cha Trần Định (1991-1997) Cha Mai Đức Vinh (1997- ngay nay)

Công Tác Phiên Dịch:

Về phía các linh mục : Cha Phạm Phúc Khánh, Cha Mai Đức Vinh, Cha Dương Như Hoan, Cha Nguyễn Ất

Về Tu Sĩ : Sư Huynh Trần Văn Nghiêm, Phó Tế Tạ Đình Chung, Phó Tế Nguyễn văn Thạch, Phó tế Phạm Bá Nha.

Về phía Giáo Dân: Ông Nguyễn Khắc Xuyên, Chị Bùi Thị Lý, Bà Phan Lệ Nga, Ông Bùi Bá Lư, Ông Phan Hữu Lộc, Ông Huỳnh Chánh Thinh, Ông Trần Đức Tường, Bà Nguyễn Thị Lành, Chị Nguyễn Thị Hảo, Ông Diệp Văn Minh, anh Phạm Hòa Hiệp.

Đánh Máy : Ông Bà Phan Văn Lạ, Nữ Tu Thân Thị Kim Liên, Cha Mai Đức Vinh.

Đọc Để Hiệu Chính: Cha Phạm Phúc Khánh, Cha Mai Đức Vinh.

Đọc Bản Thảo: Chị Phúc Hậu, Bà Ngọc Anh, Cha Mai Đức Vinh

Trình Bày Nội Dung: Nữ Tu Thân Kim Liên, Phó Tế Nguyễn Văn Thạch, Cha Mai Đức Vinh

Trình Bày Bìa Và Kỹ Thuật Hình Ảnh : Anh Vũ Đình Khiêm, Chị Ngô Kim Đào.

Ấn phí : Giáo xứ Việt Nam và ông bà Trần Văn Hòa.

3. Công Tác Hoàn Thành: Công tác dịch thuật đã hoàn thành sau hơn 10 năm. Ấn bản bằng tiếng Pháp NOUVELLE HISTOIRE DE L'ÉGLISE có 5 cuốn, nhưng khi dịch sang Việt ngữ, ban điều hợp chương trình quyết định in thành 10 tập vì nếu in thành 5 cuốn như nguyên bản, thì mỗi cuốn sẽ quá dầy, 900 đến hơn 1000 trang, không tiện cho người cầm đọc. Do vậy, mỗi cuốn nguyên bản sẽ thành 2 tậpViệt ngữ, và đánh dấu tập IA, IB cho cuốn thứ nhất, cuốn thứ Hai là IIA, IIB, đến cuốn thứ Năm là VA, VB. Mỗi tập trên dưới 400 trang.

Cuốn I : TỪ NGUỒN GỐC CHO ĐẾN THÁNH GRÉGOIRE CẢ (606).

.Tập IA, Từ xuất xứ cho đến cuối thế kỷ III (-303)

. Tập IB, Từ cuộc bắt đạo của Dioclétien cho đến thánh Grégoire Cả qua đời (303-603)

Cuốn II : THỜI TRUNG CỔ (600 -1500).

.Tập IIA, Phần I : 604-1048; Phần II, 1049-1198

.Tập IIB, Phần III : 1199-1303; Phần IV, 1304-1500

Cuốn III : CẢI CÁCH VÀ CHỐNG CẢI CÁCH (1500 - 1715).

.Tập IIIA, Chung quanh phong trào Cải Cách.

. Tập IIIB, Các luồng tư tưởng nẩy sinh từ phong trào Cải Cách.

Cuốn IV : THẾ KỶ ÁNH SÁNG, CÁCH MẠNG VÀ PHỤC HƯNG (1715 - 1845).

.Tập IVA, Kỷ nguyên ánh sáng và các cuộc cách mạng (1715-1800).

. Tập IVB, Công việc phục hưng (1800-1848).

Cuốn V : GIÁO HỘI TRONG XÃ HỘI TỰ DO VÀ TRONG THẾ GIỚI TÂN TIẾN (1848-)

. Tập VA, Phần I : Giáo Hội Công Giáo từ cuộc khủng khoảng 1848 đến đệ nhất thế chiến; Phần II : Công Giáo tại Mỹ Châu Latinh.

.Tập VB, Phần III : Công việc truyền giáo tại các Giáo Hội trẻ; Phần IV : Các Giáo Hội Đông Phương Công Giáo.

Bắt đầu Lễ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam ngày 24 tháng 11 năm 2002 cho đến tháng 6 năm 2004, Giáo Xứ Việt Nam tại Paris đã cho phát hành tất cả được 4 tập. Và theo dự liệu cuối năm nay, 2004, giáo xứ sẽ cho phát hành thêm 2 tập nữa. Như vậy vào cuối năm nay, Bộ Tân Lịch Sử Giáo Hội ấn bản Việt ngữ ra được 6 tập tất cả, còn thiếu 4 tập nữa.

Theo chỗ chúng tôi được biết, một trong những mục đích của Giáo Xứ Việt Nam tại Paris khi dịch và cho xuất bản bộ sách này là nhằm cung ứng tài liệu cơ bản cho việc học hỏi và nghiên cứu của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam, cụ thể là cung ứng tài liệu học tập cho các chủng viện tại quê nhà. Do vậy, dù sách chưa xuất bản hết nhưng tất cả nội dung 10 tập đã được các chuyên viên điện toán của Giáo Xứ bỏ và các CD và gửi về biếu Hội Đồng Giám Mục Việt Nam để các Ngài sử dụng vào mục tiêu tài liệu giảng huấn và tham khảo cho các chủng sinh đại chủng viện.

Đây là một bộ sách vô cùng qúy giá, trình bày 2000 năm lịch sử Giáo Hội hoàn vũ. Đọc bộ sách này ta sẽ thấy Giáo Hội trải qua những giai đoạn lịch sử phấn khởi, hào hùng, nhưng cũng không thiếu những giai đoạn buồn thảm đau thương và đen tối.

Các giáo xứ và qúy vị nào muốn mua bộ sách này xin liên lạc theo địa chỉ:

GIÁO XỨ VIỆT NAM

38 Rue des Epinettes

75017 Paris

Tel: 01 53 06 36 20

Fax: 01 58 60 22 68

E Mail : giaoxuvn@aol.com