HỌ ĐỨNG TỪ ĐẰNG XA
Kontum -- Khi đặt chân lên cao nguyên Kontum nhân ngày lễ phong chức của một người bạn, tôi đã mong muốn khát khao được ghé thăm những người mang mầm bệnh Hansen nơi buôn làng ẩn khuất tận sâu nơi núi rừng. Chính vì thế mà sau khi nghe bài Tin Mừng theo thánh Luca đoạn 17 câu 11-19 trong thánh lễ ngày thứ bảy 27/3/2004 sau CN IV Mùa Chay, tôi càng háo hức khôn nguôi bởi “họ đứng từ xa và kêu lớn tiếng:”Lạy Thầy Giêsu, xin dủ lòng thương chúng tôi!”.
Tôi nhớ thật rõ những tâm tình của cố ĐC Gioan Cassaigne, Giám Mục của người cùi Việt Nam, khi Ngài nói về những bệnh nhân thân yêu của Ngài:”Họ quá đau khổ, đừng làm hay có cử chỉ gì khiến họ đau khổ hay buồn tủi thêm. Họ là những người đáng quí, đáng thương và tha thứ. Phải băng bó họ lại cả hai vết thương một lúc, thể xác và tinh thần”. Hay khi đi kiếm người cùi lẩn trốn trong rừng rậm ở Di Linh, Ngài từng nói:”Tôi muốn được cùi để có thể hiểu và thương người cùi nhiều hơn”. Với tất cả tấm lòng vì người nghèo, người cùi mà Ngài đã chọn khẩu hiệu Giám Mục của Ngài là Bác Ai và Tình Yêu (Caritas et Amor). Trước những thôi thúc vang dội đó mà sau khi ra khỏi nhà thơ, tôi vội vã tìm đến cơ sở dòng St Paul de Chartres tại thị xã. Thật may mắn khi tôi đến cũng là lúc Sơ Terêsa Võ thị thanh Hường đang chuẩn bị lương thực khô gửi lên làng Dak Ring, nơi có 62 người cùi đang sinh sống.
CHÂN DUNG NHỮNG NGƯỜI “ĐỨNG TỪ ĐẰNG XA”.
Cách thị xã Kontum hơn 65 cây số về hướng tây bắc, vượt qua nhiều đồi núi bụi bặm, xơ xác và khô khốc vào mùa hè nóng bức, tôi cũng đến được buôn làng của người dân tộc Sêdang sau hơn một tiếng di chuyển với những cú nhồi sóc không yên. Chiếc xe Mekong sơn màu áo lính chễm chệ đậu lại nơi sân nhà của một Yao Phu, người thay mặt cha xứ chăm lo mục vụ trong làng. Một vài người tiếp tay chuyển hàng lên đặt nơi hiên căn nhà sàn đã thấm mầu thời gian. Từ xa tôi loáng thoáng nhận ra một vài người cùi khép nép nơi sân nhà rát nắng hạ và xóa trắng mầu đất cát của họ. Sau đó tôi xin Sơ cho phép ghi lại vài hình ảnh. Họ vui vẻ khi Sơ Hường trấn tĩnh. Tôi cố đứng thật gần để chộp cho rõ những khuyếm khuyết trên cơ thể. Thật cảm động khi họ lặng lẽ chấp nhận và phó thác như ĐC Gioan Cassaigne nhắc nhở:” Chúng ta không thể làm cho Chúa Giêsu buồn, thì cũng đừng làm cho người cùi buồn vì họ là con Chúa là hình ảnh Chúa Cứu Thế đau khổ trên Thập Giá”. Và cũng lúc này tôi cảm nhận được triết lý sống của cha Jerzy người Ba Lan khi người khuyên nhủ:” Người ta sẽ không bao giờ thấy đau khổ khi chấp nhận đau khổ vì Chúa Giêsu”.
Sau khi ghi lại những hình ảnh đầy cảm xúc này, tôi vội hỏi Sơ Hường về đám trẻ vừa lố nhố kéo nhau ra và gọi lớn tiếng với ai đó bằng một niềm vui khôn tả. Sơ Hường không dấu được xúc động khi chúng chào đón Sơ như một người mẹ vừa đi chợ về. Đám trẻ quây quần bên Sơ hồn nhiên và dễ thương đến nỗi tôi liên tưởng đến lời dậy của ĐTC trong Sứ Điện Mùa Chay 2004:"Ai đón tiếp một trong những trẻ nhỏ nầy nhân danh Thầy, là đón tiếp Thầy." Vì thế mà tôi thích thú dành riêng cho chúng một khoảnh khắc bấm máy sau khi Sơ mời chúng đứng san sát lại với nhau hơn. Nhìn những nụ cười trẻ thơ non dại cùng ánh mắt ngơ ngác xa vắng ẩn chứa một nỗi buồn tựa như muôn thuở mà có lẽ không ai là không bắt gặp nơi đồi núi hun hút khuất lấp và đáng thương yêu mến này.
NỖI LO CỦA NHỮNG NGƯỜI-CÓ-TRÁI-TIM.
Sau khi leo lên khúc gỗ có những vết khoét sâu làm bậc thang, tôi vào thăm căn nhà sàn khá rộng của ông Yao Phu vừa là nơi tiếp khách, hội họp, học giáo lý vừa là nơi cử hành phụng vụ Lời Chúa trong những ngày lễ chủ nhật. Tôi vội hỏi thăm Sơ Hường về bệnh tình và mối lo toan của những người thiện tâm đối với nơi đây. Sơ chậm rãi và không dấu nỗi lo khi nói về những con người “đứng từ đằng xa” này mà thánh Luca đã chia sẻ trong bài Tin Mừng đủ nói lên thân phận bị xã hội ruồng bỏ và mặc cảm tội lỗi của chính mình. Tại miền Tây Bắc Kontum nơi đa số người Sêdang cư ngụ, có 200 người cùi sống rải rác trong 9 làng cách xa nhau khá xa. Làng Dak Ring nơi chúng tôi đang thăm có 62 bệnh nhân. Làng Dak Kang Pêng 40. Số còn lại phân tán nơi 30, nơi 10 đến 15 người. Do không được tập trung nên vấn đề chăm sóc rất vất vả và nhiều trở ngại khi mùa mưa đến. Với những bệnh nhân mỗi tháng nhà dòng giúp đỡ mỗi người 10 kg gạo, 1 kg cá khô, 200 gr bột ngọt, 1 kg muối I-ốt và 0,50 kg xà bông.
Ngoài ra theo định kỳ có bác sĩ, y tá riêng của nhà dòng lên khám băng bó và phát thuốc. Riêng làng Dak Ring các Sơ Phao lô nhận nuôi khoảng gần 100 cháu nhỏ từ 2 đến 5 tuổi mỗi ngày một bữa cơm trưa. Nguyên khoản này đã phải chi ra 2 tạ gạo mỗi tháng không kể thức ăn. Chưa hết, vì hủ tục và lệ làng của những làng không theo đạo và nhờ vị Yao Phu từ tâm đôn hậu thường xuyên để ý mà nhà dòng còn phải đón nhận những cháu bé bị bỏ vào rừng nếu sau khi sanh người mẹ của bé bị chết. Hoặc khi sinh đôi, một trong hai bé sẻ cùng số phận như bé mất mẹ nếu không thì theo thọ tai họa sẽ ập xuống làng! Số trẻ đáng thương này được các Sơ đem về nuôi nấng ăn học cho đến khi trưởng thành. Để lo toan cho họ có miếng cơm manh áo, ngoài Tòa Giám Mục ra nhà dòng cũng được sự hỗ trợ của nhiều người có trái tim và của một vài tổ chức từ thiện khác. Hàng năm nhóm Phật tử Tân Định, Saigon và nhóm tận Mỹ Tho lên giúp quần áo, gạo, cá khô...
Một số tổ chức Công giáo như giáo xứ Tân Đức, Q9, giáo xứ Thanh Đa, Bình Thạnh hoặc dòng Chúa Cứu Thế Saigon, dòng Mến Thánh Gía Bùi Môn, Hốc Môn đã liên tục hai ba năm nay chuyển lên vào hai dịp lễ lớn Giáng Sinh và Phục Sinh. Thêm vào đây còn có Hội Bảo Trợ Truyền Giáo Kontum và một số linh mục gốc chủng sinh Kontum từ hải ngoại vẫn sốt sắng cộng tác tích cực. Tuy nhiên những đóng góp này chỉ là thời vụ thất thường. Cái chính là nhà dòng phải tự lực bằng cách đầu tư trồng tỉa và chăn nuôi. Hiện nay các Sơ đang canh tác 2 hecta cây ăn trái trong đó có hai láng trại nuôi 8 heo nái, 77 heo thịt và mới đây vào tháng 8/2003 cơ sở đã phải đem đi tiêu hủy tất cả 1200 con gà sắp sửa đem bán. Thật đau lòng khi đã nghèo lại còn gặp cái eo quá khắc nghiệt. Tuy nhiên mọi sự đều được Chúa Quan Phòng cách riêng nên mất nguồn này lại có thêm sự đắc lực khác. Trong số ân nhân này phải kể đến ông bà Minh ở Vinh Sơn, Ong Tạ đã thiết tha đùm bọc giúp đỡ tạo cho nhà dòng một chiếc xe dùng làm phương tiện vận chuyển và rất nhiều gạo cùng lương khô khác. Đôi khi các Sơ Phaolô còn yểm trợ trại phong Dakia do các Sơ Bác Ai Vinh Sơn chăm bẵm. Tại đây số bệnh nhân cũng không dưới 200. Nghe xong câu chuyện kể tôi thật sự sung sướng cảm tạ Chúa đã lắng nghe khi họ kêu gào như trong Phúc Am ghi lại: “Lạy Thầy Giêsu, xin dủ lòng thương chúng tôi”.
Trên đường trở về thị xã, tôi không thể nào che dấu xúc động khi nhớ lại lời trăn trối cuối cùng của cố ĐC Gioan Cassaigne khi Ngài mang trong cơ thể mầm bệnh Hansen và đã thốt ra cách nay trên 30 năm mà tác giả Thi Chương ghi lại như sau:
“Chúng tôi rất nghèo và rất cần sự giúp đỡ của những người-có-trái-tim... Cha hiện đang đau đớn tột cùng của thể xác. Nhưng cha vui mừng được đau đớn như vậy bởi vì Chúa muốn. Cha xin dâng tất cả sự đau đớn đó để Chúa cho con cái cha bớt đau đớn và sớm được phục hồi để Chúa ban cho chúng mãi mãi được no ấm. Cha cám ơn tất cả những ân nhân của làng cùi, cám ơn hết lòng, lòng của một vị Thừa Sai”.
Còn tôi qua chuyến thăm tâm huyết này, tôi xin thưa cùng Chúa như người đứng từ đằng xa: “ Lạy Chúa, xét về thể lý con không hề mang bệnh phong cùi nhưng về tâm linh con lại chính là kẻ phong hủi sống xa lánh Cháu. Thế mà Chúa vẫn giầu lòng xót thương yêu con như khi “đang đi thì họ được sạch”. Ay vậy mà con như người “sao không thấy họ trở lại tôn vinh Thiên Chúa, mà chỉ có người ngoại bang này?”. Lạy Chúa, xin giúp con thêm lòng tin vào Tình Yêu Vô Biên của Thiên Chúa để con biết “quay trở lại và lớn tiếng tôn vinh Thiên Chúa”. Amen”.
Saigon 1/4/2004
email: vuvanquy@fptnet.com.vn
Kontum -- Khi đặt chân lên cao nguyên Kontum nhân ngày lễ phong chức của một người bạn, tôi đã mong muốn khát khao được ghé thăm những người mang mầm bệnh Hansen nơi buôn làng ẩn khuất tận sâu nơi núi rừng. Chính vì thế mà sau khi nghe bài Tin Mừng theo thánh Luca đoạn 17 câu 11-19 trong thánh lễ ngày thứ bảy 27/3/2004 sau CN IV Mùa Chay, tôi càng háo hức khôn nguôi bởi “họ đứng từ xa và kêu lớn tiếng:”Lạy Thầy Giêsu, xin dủ lòng thương chúng tôi!”.
Tôi nhớ thật rõ những tâm tình của cố ĐC Gioan Cassaigne, Giám Mục của người cùi Việt Nam, khi Ngài nói về những bệnh nhân thân yêu của Ngài:”Họ quá đau khổ, đừng làm hay có cử chỉ gì khiến họ đau khổ hay buồn tủi thêm. Họ là những người đáng quí, đáng thương và tha thứ. Phải băng bó họ lại cả hai vết thương một lúc, thể xác và tinh thần”. Hay khi đi kiếm người cùi lẩn trốn trong rừng rậm ở Di Linh, Ngài từng nói:”Tôi muốn được cùi để có thể hiểu và thương người cùi nhiều hơn”. Với tất cả tấm lòng vì người nghèo, người cùi mà Ngài đã chọn khẩu hiệu Giám Mục của Ngài là Bác Ai và Tình Yêu (Caritas et Amor). Trước những thôi thúc vang dội đó mà sau khi ra khỏi nhà thơ, tôi vội vã tìm đến cơ sở dòng St Paul de Chartres tại thị xã. Thật may mắn khi tôi đến cũng là lúc Sơ Terêsa Võ thị thanh Hường đang chuẩn bị lương thực khô gửi lên làng Dak Ring, nơi có 62 người cùi đang sinh sống.CHÂN DUNG NHỮNG NGƯỜI “ĐỨNG TỪ ĐẰNG XA”.
Cách thị xã Kontum hơn 65 cây số về hướng tây bắc, vượt qua nhiều đồi núi bụi bặm, xơ xác và khô khốc vào mùa hè nóng bức, tôi cũng đến được buôn làng của người dân tộc Sêdang sau hơn một tiếng di chuyển với những cú nhồi sóc không yên. Chiếc xe Mekong sơn màu áo lính chễm chệ đậu lại nơi sân nhà của một Yao Phu, người thay mặt cha xứ chăm lo mục vụ trong làng. Một vài người tiếp tay chuyển hàng lên đặt nơi hiên căn nhà sàn đã thấm mầu thời gian. Từ xa tôi loáng thoáng nhận ra một vài người cùi khép nép nơi sân nhà rát nắng hạ và xóa trắng mầu đất cát của họ. Sau đó tôi xin Sơ cho phép ghi lại vài hình ảnh. Họ vui vẻ khi Sơ Hường trấn tĩnh. Tôi cố đứng thật gần để chộp cho rõ những khuyếm khuyết trên cơ thể. Thật cảm động khi họ lặng lẽ chấp nhận và phó thác như ĐC Gioan Cassaigne nhắc nhở:” Chúng ta không thể làm cho Chúa Giêsu buồn, thì cũng đừng làm cho người cùi buồn vì họ là con Chúa là hình ảnh Chúa Cứu Thế đau khổ trên Thập Giá”. Và cũng lúc này tôi cảm nhận được triết lý sống của cha Jerzy người Ba Lan khi người khuyên nhủ:” Người ta sẽ không bao giờ thấy đau khổ khi chấp nhận đau khổ vì Chúa Giêsu”.
Sau khi ghi lại những hình ảnh đầy cảm xúc này, tôi vội hỏi Sơ Hường về đám trẻ vừa lố nhố kéo nhau ra và gọi lớn tiếng với ai đó bằng một niềm vui khôn tả. Sơ Hường không dấu được xúc động khi chúng chào đón Sơ như một người mẹ vừa đi chợ về. Đám trẻ quây quần bên Sơ hồn nhiên và dễ thương đến nỗi tôi liên tưởng đến lời dậy của ĐTC trong Sứ Điện Mùa Chay 2004:"Ai đón tiếp một trong những trẻ nhỏ nầy nhân danh Thầy, là đón tiếp Thầy." Vì thế mà tôi thích thú dành riêng cho chúng một khoảnh khắc bấm máy sau khi Sơ mời chúng đứng san sát lại với nhau hơn. Nhìn những nụ cười trẻ thơ non dại cùng ánh mắt ngơ ngác xa vắng ẩn chứa một nỗi buồn tựa như muôn thuở mà có lẽ không ai là không bắt gặp nơi đồi núi hun hút khuất lấp và đáng thương yêu mến này.
NỖI LO CỦA NHỮNG NGƯỜI-CÓ-TRÁI-TIM.
Sau khi leo lên khúc gỗ có những vết khoét sâu làm bậc thang, tôi vào thăm căn nhà sàn khá rộng của ông Yao Phu vừa là nơi tiếp khách, hội họp, học giáo lý vừa là nơi cử hành phụng vụ Lời Chúa trong những ngày lễ chủ nhật. Tôi vội hỏi thăm Sơ Hường về bệnh tình và mối lo toan của những người thiện tâm đối với nơi đây. Sơ chậm rãi và không dấu nỗi lo khi nói về những con người “đứng từ đằng xa” này mà thánh Luca đã chia sẻ trong bài Tin Mừng đủ nói lên thân phận bị xã hội ruồng bỏ và mặc cảm tội lỗi của chính mình. Tại miền Tây Bắc Kontum nơi đa số người Sêdang cư ngụ, có 200 người cùi sống rải rác trong 9 làng cách xa nhau khá xa. Làng Dak Ring nơi chúng tôi đang thăm có 62 bệnh nhân. Làng Dak Kang Pêng 40. Số còn lại phân tán nơi 30, nơi 10 đến 15 người. Do không được tập trung nên vấn đề chăm sóc rất vất vả và nhiều trở ngại khi mùa mưa đến. Với những bệnh nhân mỗi tháng nhà dòng giúp đỡ mỗi người 10 kg gạo, 1 kg cá khô, 200 gr bột ngọt, 1 kg muối I-ốt và 0,50 kg xà bông. Ngoài ra theo định kỳ có bác sĩ, y tá riêng của nhà dòng lên khám băng bó và phát thuốc. Riêng làng Dak Ring các Sơ Phao lô nhận nuôi khoảng gần 100 cháu nhỏ từ 2 đến 5 tuổi mỗi ngày một bữa cơm trưa. Nguyên khoản này đã phải chi ra 2 tạ gạo mỗi tháng không kể thức ăn. Chưa hết, vì hủ tục và lệ làng của những làng không theo đạo và nhờ vị Yao Phu từ tâm đôn hậu thường xuyên để ý mà nhà dòng còn phải đón nhận những cháu bé bị bỏ vào rừng nếu sau khi sanh người mẹ của bé bị chết. Hoặc khi sinh đôi, một trong hai bé sẻ cùng số phận như bé mất mẹ nếu không thì theo thọ tai họa sẽ ập xuống làng! Số trẻ đáng thương này được các Sơ đem về nuôi nấng ăn học cho đến khi trưởng thành. Để lo toan cho họ có miếng cơm manh áo, ngoài Tòa Giám Mục ra nhà dòng cũng được sự hỗ trợ của nhiều người có trái tim và của một vài tổ chức từ thiện khác. Hàng năm nhóm Phật tử Tân Định, Saigon và nhóm tận Mỹ Tho lên giúp quần áo, gạo, cá khô...
Một số tổ chức Công giáo như giáo xứ Tân Đức, Q9, giáo xứ Thanh Đa, Bình Thạnh hoặc dòng Chúa Cứu Thế Saigon, dòng Mến Thánh Gía Bùi Môn, Hốc Môn đã liên tục hai ba năm nay chuyển lên vào hai dịp lễ lớn Giáng Sinh và Phục Sinh. Thêm vào đây còn có Hội Bảo Trợ Truyền Giáo Kontum và một số linh mục gốc chủng sinh Kontum từ hải ngoại vẫn sốt sắng cộng tác tích cực. Tuy nhiên những đóng góp này chỉ là thời vụ thất thường. Cái chính là nhà dòng phải tự lực bằng cách đầu tư trồng tỉa và chăn nuôi. Hiện nay các Sơ đang canh tác 2 hecta cây ăn trái trong đó có hai láng trại nuôi 8 heo nái, 77 heo thịt và mới đây vào tháng 8/2003 cơ sở đã phải đem đi tiêu hủy tất cả 1200 con gà sắp sửa đem bán. Thật đau lòng khi đã nghèo lại còn gặp cái eo quá khắc nghiệt. Tuy nhiên mọi sự đều được Chúa Quan Phòng cách riêng nên mất nguồn này lại có thêm sự đắc lực khác. Trong số ân nhân này phải kể đến ông bà Minh ở Vinh Sơn, Ong Tạ đã thiết tha đùm bọc giúp đỡ tạo cho nhà dòng một chiếc xe dùng làm phương tiện vận chuyển và rất nhiều gạo cùng lương khô khác. Đôi khi các Sơ Phaolô còn yểm trợ trại phong Dakia do các Sơ Bác Ai Vinh Sơn chăm bẵm. Tại đây số bệnh nhân cũng không dưới 200. Nghe xong câu chuyện kể tôi thật sự sung sướng cảm tạ Chúa đã lắng nghe khi họ kêu gào như trong Phúc Am ghi lại: “Lạy Thầy Giêsu, xin dủ lòng thương chúng tôi”.
Trên đường trở về thị xã, tôi không thể nào che dấu xúc động khi nhớ lại lời trăn trối cuối cùng của cố ĐC Gioan Cassaigne khi Ngài mang trong cơ thể mầm bệnh Hansen và đã thốt ra cách nay trên 30 năm mà tác giả Thi Chương ghi lại như sau:“Chúng tôi rất nghèo và rất cần sự giúp đỡ của những người-có-trái-tim... Cha hiện đang đau đớn tột cùng của thể xác. Nhưng cha vui mừng được đau đớn như vậy bởi vì Chúa muốn. Cha xin dâng tất cả sự đau đớn đó để Chúa cho con cái cha bớt đau đớn và sớm được phục hồi để Chúa ban cho chúng mãi mãi được no ấm. Cha cám ơn tất cả những ân nhân của làng cùi, cám ơn hết lòng, lòng của một vị Thừa Sai”.
Còn tôi qua chuyến thăm tâm huyết này, tôi xin thưa cùng Chúa như người đứng từ đằng xa: “ Lạy Chúa, xét về thể lý con không hề mang bệnh phong cùi nhưng về tâm linh con lại chính là kẻ phong hủi sống xa lánh Cháu. Thế mà Chúa vẫn giầu lòng xót thương yêu con như khi “đang đi thì họ được sạch”. Ay vậy mà con như người “sao không thấy họ trở lại tôn vinh Thiên Chúa, mà chỉ có người ngoại bang này?”. Lạy Chúa, xin giúp con thêm lòng tin vào Tình Yêu Vô Biên của Thiên Chúa để con biết “quay trở lại và lớn tiếng tôn vinh Thiên Chúa”. Amen”.
Saigon 1/4/2004
email: vuvanquy@fptnet.com.vn