Hòa Lan: Suy Tư Và Cảm Nghiệm Mục Vụ

Cái nóng oi bức lạ thường của mùa hè năm nay đã qua và thời tiết giờ đây đã dịu lại báo hiệu một mùa thu đang đến trên Hòa Lan và Âu châu. Mọi người bất đầu làm việc trở lại sau những ngày hè thăm quê hương hay đi du lịch các nước suốt những ngày làm việc mệt nhọc trong năm. Học sinh cũng đã bắt đầu đến trường sau những ngày hè đúng nghĩa và mọi thứ cũng trở lại bình thường.

Nhớ lại những năm tháng ở Paraguay- Nam Mỹ thì từ tháng 6 đến tháng 8 là những tháng bận rộn nhất với nhiều lễ bổn mạng tại các giáo điểm, lễ rước Chúa lần đầu, lễ thêm sức, lễ đám cưới và những lễ hội truyền thống của người dân Nam Mỹ khiến lịch mục vụ kín mít vì những tháng này ở Nam Mỹ là mùa đông trời se lạnh và người ta có nguồn thu từ hoa màu, buôn bán nên việc chi thu cũng thoải mái hơn.

Hơn một năm sống, học hành và bắt đầu làm quen với khí hậu và con người ở đây, nhiều khi mình cũng muốn tìm ‘chuyện xấu’’ gì để ‘soi mói’ hay để để chê trách nhưng tìm hoài chẳng thấy ngoại trừ người dân ở đây ít đến nhà thờ vào các Chúa Nhật hay lễ trọng. Còn một điều nữa là ở đây cho phép làm mọi điều mà pháp luật không cấm, và nhiều khi quyền tự do quá nhiều nên lắm lúc mình cảm thấy ghen tỵ và bực mình vì quốc gia mình không được một chút như họ.

Những ngày đầu tháng 8 chúng tôi có giúp giải tội cho các em thiếu nhi Việt Nam tại Hòa Lan dịp các em tham dự trại Hè hàng năm do Ban điều hành Giáo xứ Việt Nam tại Hòa Lan và các em huynh trưởng tổ chức. Bên này tập trung được các em vào dịp hè không phải là chuyện dễ vì nếu các em không thích và không có gì hấp dẫn trong các ngày trại hè thì các em sẽ dứt khoát không đi. Các em huynh trưởng ở đây được đào tạo rất bài bản và em nào cũng nói được tiếng Hòa Lan, tiếng Việt giỏi để hướng dẫn các thiếu nhi vì các em thiếu nhi Việt Nam ở đây không nói tiếng Việt được. Vị cha xứ mới đã hiện diện với các em trong 7 ngày trại để đồng hành với các em trong từng thánh lễ, từng bữa ăn và từng sinh hoạt để hiểu thêm về cách sống và cách làm việc của con cái ngài trong giáo xứ tòng nhân này. Trong giờ giải lao sau khi giải tội, 3 linh mục người Hòa Lan trong đó có một cha là Tổng đại diện đã nói với chúng tôi rằng phải công nhận thiếu nhi gốc Việt rất sốt sắng, dễ thương và thân thiện vì đã mạnh dạn chia sẻ hỏi han và tâm sự thật lòng điều các em muốn nói. Cha Tổng đại diện còn nói giáo xứ Việt Nam ở Hòa Lan chỉ cần kêu gọi là người ta tham dự ngay. Bằng chứng là trại hè 7 ngày mà có đến gần 130 thiếu nhi tham dự, trong khi một Tổng giáo phận lớn nhất của ngài ở Hòa Lan với biết bao giáo xứ kêu gọi từ lâu mà chỉ có 25 em thiếu nhi tham dự. Là người Việt Nam chúng tôi thấy hãnh diện khi nghe chính từ miệng một vị Tổng đại diện ở đây nói lên tâm tình như vậy. Chúng tôi cũng thấy nhiều anh chị em từ khắp các nơi ở Hòa Lan đã tình nguyện đến giúp lo lắng từng bữa cơm, quét dọn, trang trí… cho những ngày trại hè cách âm thầm để ủng hộ cho giáo xứ mà họ không cần một lời khen, một hình ảnh nào để post lên mạng.

Trong lá thư của Đức Thánh Cha Phanxicô ngày 20 tháng 8 gởi cho dân Chúa về những tộiphạm tính dục trong hàng giáo sĩ đã được dịch ra nhiều thứ tiếng mở đầu bằng lời của thánh Phaolô gởi cho giáo đoàn Côrinthô: “Nếu một bộ phận phải đau, thì hết các bộ phận đau chung” (1Cor 12,26). Đức Thánh Cha thẳng thắn nói rằng chúng ta phải đối diện với thực trạng đau buồn đó và không nên đỗ lỗi cho ai về những gì mà một số anh em trong hàng giáo sĩ đã trót phạm và chúng ta cần phải liên đới trách nhiệm chứ không chỉ dừng lại chỉ trích, oán hờn. Tục ngữ Việt Nam có câu: “Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ”. Chúng ta đau đớn về những hành xi xấu xa của một số anh em chúng ta đã gây ra và chúng ta cần phải làm gì đó để chứng minh rằng trong Giáo Hội còn có rất nhiều vị mục tử nhân lành dám xả thân vì đoàn chiên. Đức Thánh Cha cũng đề cập đến việc lạm dụng quyền lực và lạm dụng lương tâm. Chúng tôi còn nhớ trong một lần trả lời phỏng vấn trên cương vị là Tổng Giám Mục Sài Gòn khi ngài vừa mới nhận chức, Đức Cố Phaolo Bùi Văn Đọc có đề cập đến vấn đề giáo sĩ trị mà ngài đang tìm hiểu trong Tổng giáo phận của ngài. Ngài mong muốn là các mục tử hãy dùng tình thương và lòng nhân ái đối với đàn chiên dễ thương và biết vâng phục như giáo dân Việt Nam chứ đùng lạm dụng quyền lực mà chúng ta thường quen gọi là giáo sĩ trị.

Chúng tôi từng làm việc với nhiều sắc dân và nhiều quốc gia khác nhau và phải nhìn nhận rằng giáo dân Việt Nam mình dễ thương thật dù đôi khi cũng có một số người có khuynh hướng chống đối và ném đá dấu tay qua những bài viết chỉ trích, lên án thái quá. Nhưng cũng phải đấm ngực nhìn nhận rằng một số không ít trong hàng giáo sĩ Tây có, Việt cũng có thích hành xử như một ông vua và thích quyền lực. Tôi cũng có một vài bạn đồng môn linh mục đang coi xứ ở Việt Nam hay từng du học ở nước ngoài rồi thỉnh thoảng đi giúp chỗ này chỗ kia nhưng cũng tự cho mình cái quyền phán xét, cấm đoán và áp dụng giáo luật cách máy móc vì cứ nghĩ là giáo dân không biết gì luật lệ khiến nhiều người bất an. Chúng tôi đã trực tiếp chia sẻ và tâm sự với những anh em đồng môn đó rằng linh mục, vị mục tử của Chúa không cho giáo dân điều gì về vật chất (vì có đâu mà cho) ngoại trừ cho họ sự bình an, sự cảm thông để họ đến với Chúa dù họ có trăm ngàn lỗi lầm. Người ta đang có mặc cảm tội lỗi muốn tìm một lời ủi an từ linh mục nhưng linh mục lại gội cho họ một gáo nước lạnh nữa thì thử hỏi họ dám đến với Chúa nữa không!

Những ngày qua chúng tôi cảm thấy hân hoan khi mình bắt được nhiều “con cá lớn” mà mấy mươi năm qua họ gần như đã quên Chúa. Một trong những người ấy vừa mới qua đời hôm này với gương mặt vui tươi hớn hở vì đã làm hòa với Chúa trước khi nhắm mắt lìa đời trong viện dưỡng lão. Chúng tôi còn nhớ những năm đầu truyền giáo ở Nam Mỹ đã đọc được một câu nói được khắc trên tảng đá của một Đan Viện bằng tiếng Tây Ban Nha: “Salvar una vida es salvar a la humannidad” (Cứu một mạng sống là cứu cả nhân loại). Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu đã từng viết: “Làm việc nhỏ với tình yêu lớn; làm những việc tầm thường với lòng mến phi thường”. Chúng tôi luôn tâm niệm những điều ấy và cố gắng kiên nhẫn trong việc lắng nghe, làm những việc tưởng chừng như mất thời giờ, thăm những người cô thế, cô thân, đến những nơi không ai muốn đến… nhưng thật sự những kết quả đến quá bất ngờ và chúng tôi tin rằng chính Chúa đã dùng tôi như dấu lặng trong bản nhạc để hoàn thành bản tình ca cho Ngài.

Chiều thứ sáu ngày 24 tháng 8 vừa qua chúng tôi có tham dự thánh lễ an táng cho một người anh em trong Dòng người Hòa Lan hưởng thọ 101 tuổi. Nhà truyền giáo này đã từng làm việc ở Indonesia gần 50 năm, xây dựng biết bao giáo xứ và rửa tội biết bao người giữa một đất nước Hồi giáo. Sau đó ngài được mời lại về Hòa Lan làm việc với những trọng trách lớn. Rồi làm cha xứ thêm nhiều năm nữa cho đến tuổi về hưu. Những năm cuối đời sống rất an nhàn vui vẻ với anh em hưu trí trong Dòng cho đến ngày ra đi mà không nằm liệt giường hay đau bệnh như những người khác. Đọc tiểu sử của ngài thật đáng khâm phục nhưng có thấy báo chí nào đăng tin tốt lành này. Bởi thế, một số người ví von đời linh mục như những chiếc máy bay hàng ngày chuyển biết bao hành khách đi tứ phương rất an toàn nhưng ít khi ai nhớ đến, người ta chỉ biết đến khi một chiếc máy bay bị rơi vì nhiều nguyên nhân và trở thành tin tức hàng đầu trên các phương tiện truyền thông. Vẫn còn rất nhiều mục tử nhân hậu đây đó đang âm thầm đồng hành và hướng dẫn đàn chiên mà không cần ai nhắc đến. Hãy cầu nguyện cho linh mục và tha thứ cho họ nếu họ có điều gì lầm lỗi vì họ cũng chỉ là những con người yếu đuối.

Hôm Chúa Nhật 26 tháng 8 chúng tôi cùng dâng thánh lễ đồng tế cho Nhóm La Vang ở giáo khu Almere nhân dịp bổn mạng. Nhóm này hoạt động gần 20 năm qua với sự gợi hứng của Đức Cô Hồng Y Phanxico Xavie Nguyễn Văn Thuận trong dịp ngài ghé thăm Hòa Lan khi bị chính quyền Việt Nam trục xuất sau khi mãn hạn tù. Mẹ luôn là đề tài muôn thuở mà không có giấy mực nào kể hết, nhất là người Mẹ Trên Trời có tên là Maria. Người ta có thể giận nhau nhưng khi đển lễ Mẹ là họ làm hòa và quây quần bên nhau. Xin Mẹ đói thương đàn con của Mẹ đang phiêu lưu giữa chốn trần gian biết ăn năn sám hối và biết chạy đến cùng Mẹ để được Mẹ ủi an mỗi khi đau buồn, thất vọng. Xin cho chúng con luôn biết hiệp nhất, yêu thương nhau và đừng vì tính ghen tuông, ích kỷ mà dẫn đến chia rẽ, hận thù nhau.

Hôm nay giáo hội mừng lễ thánh nữ Monica, bổn mạng các Bà Mẹ Công Giáo. Giáo Hội chọn thánh Monica làm quan thầy các Bà Mẹ không phải vì thánh Monica có nhiều bằng cấp hay là đàn hay hát giỏi. Giáo hội chọn thánh nữ Monica và ngài là một người vợ, người mẹ luôn biết yêu thương, đạo đức và nhân hậu nên đã cảm hóa được người chồng ngoại đạo ác độc, ích kỷ và đứa con thông minh nhưng ngang tàng, trụy lạc. Những giọt nước mắt của ngài đã thấu đến Chúa và Chúa đã làm những gì mà người đời cho là không thể trở thành có thể. Chúng tôi đã chứng kiến biết bao bà mẹ trẻ cũng có, lớn tuổi cũng có, mẹ đơn thân cũng có, người vợ bị chồng bỏ, người mẹ góa.. cũng có ở khắp nơi từ Châu Mỹ Latinh, châu Á hay châu Âu nơi chúng tôi đang làm việc thật đáng thương. Họ đã khóc nhiều trong những lần chia sẻ hay ngay cả trong tòa giải tội về chồng con hay gia đình mình. Tôi thiết nghĩ những giọt nước mắt ấy đã thấu đến Chúa và Chúa muốn các linh mục như chúng tôi hãy làm những gì có thể để đem đến cho họ sự bình an và hạnh phúc.

Chiều nay chúng tôi có mời một số bà mẹ đến nhà xứ chúng tôi để chúc mừng các mẹ trong dịp bổn mạng của họ với một bài chia sẻ ngắn trong thánh lễ và một bữa cơm thân mật. Dù là ngày đầu tuần với biết bao công việc nhưng một số bà mẹ cũng đã đến để tham dự. Xin chúc mừng các Bà Mẹ Công Giáo biết noi gương thánh nữ Monica trong việc cảm hóa những người chồng, con mình bằng sự cầu nguyện liên lỉ, bằng những giọt nước mắt yêu thương và liên đới giúp đỡ lẫn nhau trong những công việc của xứ đạo mình chứ không phải tham gia vào Hội Các Bà Mẹ Công Giáo để diện đồ, để chia bè phái và nói xấu nhau. Lạy Thánh nữ Monica, xin ban cho các bà mẹ Công Giáo luôn có tâm hồn thánh thiện và đạo đức như thánh nữ. Xin cho các bà mẹ luôn biết giáo dục con cái mình biết mến Chúa và yêu người.Xin cho các bà mẹ Công Giáo luôn biết nêu gương sáng cho con cái trong đời sống để con cái nhiệt thành mến Chúa và yêu tha nhân. Amen.

Hòa Lan,27 tháng 08năm 2018,

Lễ nhớ thánh nữ Monica, bổn mạng các Bà Mẹ Công Giáo

Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD.