Edoardo Giribaldi và Roberto Paglialonga của VaticanNews tường trình:
Trong buổi họp báo ngày 18 tháng 10, các cuộc thảo luận được đưa tin về mối quan hệ giữa địa phương và hoàn cầu. Và các Hồng Y Aveline, Rueda Aparicio và Mulla nói về tầm quan trọng của công việc của Thượng hội đồng trong bối cảnh thế giới "đầy đau khổ".
Phân quyền là "lành mạnh" khi được hướng dẫn bởi các nguyên tắc vững chắc.
Ý tưởng đó là trọng tâm của cuộc họp báo hôm nay về công việc của Thượng hội đồng, bao gồm các cuộc thảo luận từ chiều hôm qua và sáng nay (ngày 18 tháng 10).
Tiến sĩ Paolo Ruffini, Tổng trưởng Bộ Truyền thông và chủ tịch Ủy ban Thông tin của Thượng hội đồng, đã có bài phát biểu khai mạc. Sau đó, Sheila Pires, thư ký của Ủy ban, tiếp tục báo cáo.
Xác định lại khái niệm lãnh thổ
Các cuộc thảo luận gần đây tập trung vào Phần III của Instrumentum laboris, dành riêng cho "Địa điểm".
Tiến sĩ Ruffini nhấn mạnh rằng nhiều can thiệp đã nhấn mạnh tầm quan trọng của các giáo hội địa phương, lưu ý rằng "họ không gây hại mà phục vụ sự hiệp nhất" vì "tính độc đáo của mỗi nơi" không phải là mối đe dọa mà là "một hồng ân đặc biệt".
Một ví dụ về điều này là các Giáo Hội Công Giáo Đông phương, những truyền thống của họ phải được bảo vệ như một "kho báu cho toàn thể Giáo Hội Công Giáo hoàn vũ" và do đó là "một phần không thể thiếu và không thể tách rời" của nó.
Do đó, nhiều người chỉ ra nhu cầu không chỉ đảm bảo "sự sinh tồn" mà còn "sự hồi sinh của các Giáo Hội Công Giáo Đông phương, cả ở các khu vực xuất xứ và ở nơi lưu vong".
Một số người lập luận rằng "đã có một sự hiểu biết về sự hiệp nhất trong lịch sử không hoàn toàn đúng" và đôi khi Giáo hội La tinh đã hành xử "bất công đối với các Giáo hội ‘độc lập’ (sui iuris) Đông phương, coi thần học của họ là thứ yếu".
Tuy nhiên, ngày nay, một trong những thách thức là "xác định lại khái niệm lãnh thổ", "không chỉ là một không gian vật lý". Do sự lưu vong, "có những người Công Giáo Đông phương sống ở các lãnh thổ mà Nghi lễ La tinh chiếm ưu thế".
Phân quyền
Về vấn đề được thảo luận rộng rãi là cử hành lễ Phục sinh vào cùng ngày với "các Giáo hội chị em", Ruffini lưu ý rằng đã đạt được thỏa thuận để điều này diễn ra vào năm tới.
Tuy nhiên, một yêu cầu nảy sinh từ thương hội đồng về "một thông điệp từ toàn thể Thượng hội đồng kêu gọi một ngày chung cố định".
Phân quyền từ Rome đến các vùng ngoại vi là chủ đề của nhiều suy tư trong các phiên họp của Thượng hội đồng này, thu hút sự tò mò của các nhà báo trong nhiều cuộc họp báo.
Pires giải thích rằng các tiêu chuẩn để xác định "việc phân quyền lành mạnh" đã được phân tích, bao gồm "tính gần gũi và tính bí tích", nghĩa là các bí tích.
Các cộng đồng cơ sở nhỏ cũng được nhấn mạnh là "không gian đặc quyền cho một Giáo hội đồng nghị".
Đối với những cộng đồng này, người ta lưu ý rằng môi trường kỹ thuật số có tầm quan trọng lớn, vì nó có thể giúp họ kết nối, "không chỉ trên mạng mà còn trên lãnh thổ".
Đồng hành cùng giáo dân
Pires báo cáo rằng nhiều can thiệp khuyến khích không "sợ tính đồng nghị, vì nó không làm suy yếu các đặc sủng và thừa tác vụ khác nhau cũng như tính đặc thù của các địa điểm".
Có lời kêu gọi khai triển thêm chủ đề về giáo xứ, nơi mà "các nhiệm vụ hành chính kìm hãm lòng nhiệt thành truyền giáo, vì vậy chúng ta phải suy nghĩ sáng tạo".
Đặc biệt, cần phải "lắng nghe tiếng kêu của những người đau khổ, vì tính đồng nghị của Giáo hội địa phương" cũng được thể hiện trong "những thực tại được đánh dấu bằng đau khổ".
Để đấu tranh cho cuộc chiến đức tin tốt đẹp trong các xã hội tục hóa, như Thánh Phaolô đã khuyên, điều quan trọng là phải "đồng hành cùng giáo dân", người ta nhắc lại: "một sự phân quyền lành mạnh của Giáo hội có thể làm tăng chiều kích trách nhiệm chung giữa dân Chúa", luôn trong khuôn khổ của sự hiệp nhất, "trung thành với huấn quyền, hiệp thông giáo hội với người kế nhiệm Thánh Phêrô, tôn trọng các Giáo hội địa phương, tính bổ trợ và tính đồng nghị".
Tin Mừng phải được "nhập thể trong mọi nền văn hóa và mọi nơi, ngự trị và củng cố chiều kích cộng đồng của các phong trào và thực tại giáo hội mới".
Pires lưu ý rằng một can thiệp được hoan nghênh nồng nhiệt đã nhấn mạnh lời kêu gọi của Giáo hội về "sự hiệp nhất trong đa dạng", mô tả Giáo hội như một "sinh vật sống với Chúa Kitô là trái tim, và Giáo hội sống như một cơ thể thông qua sự hiện hữu của con người".
Chào đón phụ nữ và người trẻ
Về chủ đề nữ phó tế, một số can thiệp nhấn mạnh rằng "Giáo hội không được là công việc 'chỉ dành cho nam giới'" và rằng, mặc dù phụ nữ yêu cầu được tham gia vào các quá trình ra quyết định, nhưng điều này mà thôi thì chưa đủ.
Nếu những người trẻ nói rằng "họ có tâm linh nhưng không tôn giáo", điều này sẽ thúc đẩy Giáo hội "trở thành mục tử ngay cả trong không gian kỹ thuật số", nơi những người đàn ông và đàn bà trẻ dành thời gian và tương tác.
Kết luận, Ruffini thông báo rằng chiều nay, ngoài các cuộc họp của các nhóm làm việc, sẽ có một phiên họp của ủy ban giáo luật và một phiên họp khác của SECAM, Hội nghị chuyên đề của các Hội đồng Giám mục Châu Phi và Madagascar, được trao nhiệm vụ phân định về thần học mục vụ về chế độ đa thê.
Tuần tới sẽ là tuần quyết định trong các cuộc thảo luận về dự thảo của tài liệu cuối cùng, mà như "Đức Hồng Y Mario Grech đã tuyên bố sáng nay", sẽ cần phải được tiếp cận trong bầu không khí cầu nguyện mãnh liệt.
"Vì lý do này", Ruffini nói thêm, phiên họp Thứ Hai sẽ bắt đầu lúc 8:30 sáng với Thánh lễ tạ ơn Chúa Thánh Thần tại Bàn thờ Tòa Phê-rô trong Vương cung thánh đường Thánh Phêrô.
Các thách thức ở Địa Trung Hải
Từ Địa Trung Hải đến Châu Phi và Châu Mỹ Latinh, các khu vực cách xa nhau về mặt địa lý được thống nhất bởi những thách thức tương tự và mong muốn chung là giải quyết chúng.
Đây là sợi chỉ chung kết nối các can thiệp và các câu hỏi tiếp theo được đặt ra cho những người tham gia cuộc họp báo.
Đức Hồng Y Jean-Marc Aveline của Marseille, Pháp, là người đầu tiên phát biểu. Ngài nhấn mạnh vai trò của mình trong việc điều phối các nỗ lực của Giáo hội tại khu vực Địa Trung Hải, một sứ mệnh được Đức Giáo Hoàng Phanxicô giao cho ngài.
Đức Hồng Y đã vạch ra mốc thời gian cam kết của mình, bắt đầu vào năm 2020 với khoảng bốn mươi giám mục và tiếp tục qua các cuộc họp khác, bao gồm một cuộc họp vào tháng 9 năm 2023, khi Đức Phanxicô "bày tỏ mong muốn tiếp tục, phối hợp và hỗ trợ công việc này".
Trọng tâm chủ yếu là lắng nghe những khó khăn của các cộng đồng giáo hội khác nhau. ĐHY Aveline cho biết "Địa Trung Hải không chỉ là một chủ đề để nghiên cứu", "mà là một khu vực nơi các kịch bản kịch tính diễn ra: chiến tranh, vi phạm tự do, tham nhũng", chưa kể đến di cư, nơi các mạng lưới hỗ trợ chuyên dụng đã được thành lập.
"Chúng ta phải hiểu cách Giáo hội có thể đóng góp vào các nỗ lực vì công lý và hòa bình ở khu vực này", ĐHY Aveline nhấn mạnh, nhắc lại đề xuất của mình về một Thượng hội đồng có thể dành riêng cho Địa Trung Hải.
Đau khổ và hy vọng ở Mỹ Latinh
Tiếp theo, Đức Hồng Y Luis José Rueda Aparicio của Bogotá, Colombia, đã nói về những trải nghiệm đức tin ở đất nước của mình và trên khắp Mỹ Latinh, một "lục địa trẻ" với "cả đau khổ lẫn hy vọng".
Giáo hội địa phương nỗ lực vun đắp một "linh đạo ngày càng gần gũi với người nghèo", đói nghèo là một vấn đề không chỉ trầm trọng hơn do di cư đến Bắc Mỹ mà còn do các vấn đề liên quan đến buôn bán ma túy.
Trong bối cảnh đầy thách thức này, "Giáo hội đã cố gắng đoàn kết và tìm ra cách tiếp cận thực tại, tìm cách nhìn nhận thực tại qua con mắt của đức tin và hy vọng".
Theo quan điểm của vị Hồng Y, kết quả là một "sự hiện diện cụ thể của Vương quốc", nhằm mục đích mở rộng để đạt được "truyền giáo toàn diện" trên toàn bộ lục địa.
Những cuộc đấu tranh ở Nam Sudan
Tiếp theo, Đức Hồng Y Stephen Ameyu Martin Mulla, Tổng giám mục Juba, Nam Sudan, đã phát biểu, đề cập đến những thách thức mà đất nước của ngài và quốc gia láng giềng Sudan phải đối đầu.
Ngài cho biết người dân Nam Sudan đã chiến đấu trong một cuộc chiến tranh để theo đuổi tự do, chỉ để thấy mình vẫn còn rất xa hòa bình, bị nhiều vấn đề chưa được giải quyết hành hạ.
Các thỏa thuận hòa bình được ký kết tại Nam Sudan chỉ mới được thực hiện một phần - một chủ đề được một phái đoàn cấp cao nêu ra trong cuộc họp lịch sử với Giáo hoàng Phanxicô vào năm 2018.
Tuy nhiên, kể từ đó, ít có thay đổi nào, ngay cả sau chuyến thăm của Đức Giáo Hoàng tới quốc gia châu Phi này.
Vì lý do này, Đức Hồng Y cho biết, ngài tin rằng đối thoại thượng hội đồng có thể giải quyết các vấn đề xã hội và chính trị mà chúng ta đang phải đối diện.
Một tai họa khác đang ảnh hưởng đến quốc gia này là tình trạng hoàn cầu nóng lên. Đức Hồng Y Mulla đã trích dẫn thành phố Bentiu, nơi hiện đang bị ngập hoàn toàn do mưa lớn ở Nam Sudan.
Theo Đức Tổng Giám Mục Juba, trong một thế giới ngày càng kết nối, không ai có thể nói rằng những vấn đề như vậy không liên quan gì đến họ.
Sự nhiệt tình xung quanh Thượng hội đồng
Cuối cùng, Đức Giám Mục Luis Marín De San Martín, một tu sĩ dòng Augustinô và là Phó Tổng thư ký Thượng hội đồng và là thành viên của Ủy ban Thông tin, đã suy gẫm về những thách thức mà thế giới đang phải đối diện, như đã nêu bật trong các bài phát biểu trước đó.
Ngài giải thích cách Thượng hội đồng "phản hồi" những câu hỏi này, nuôi dưỡng một Giáo hội cởi mở với ngôn ngữ rõ ràng có khả năng giải quyết các vấn đề ngày nay.
Đức Giám Mục xác định bốn trụ cột cơ bản mà Giáo hội phải dựa vào: phải lấy Chúa Kitô làm trung tâm, có tình huynh đệ, bao gồm ("Những ai nhìn thấy cuộc đấu tranh quyền lực trong Phiên họp Thượng hội đồng là sai lầm; điều này không tồn tại", Đức Giám Mục nói thêm), và năng động.
"Giá như chúng ta có thể chia sẻ sự nhiệt tình của mình trong một thế giới đầy khủng hoảng".
Trong khi đó, các cuộc thảo luận của Thượng hội đồng xoay quanh một số lưỡng phân: tính đồng nghị và việc lắng nghe các dấu hiệu của thời đại, sự thống nhất và đa dạng, trung tâm và ngoại vi. Lời kêu gọi cuối cùng của phó thư ký là không được nản lòng trước "sự bi quan đôi khi bao trùm chúng ta".
Câu trả lời ngay lập tức
Trong buổi họp báo, không gian thông thường đã được dành cho các câu hỏi của các nhà báo. Phát biểu về việc thực hiện khái niệm "thống nhất trong đa dạng", Đức Hồng Y Rueda Aparicio chỉ ra rằng khái niệm này đã được phản ảnh trong "phong cách đồng nghị mới và sáng tạo", trong đó sự hiện diện của các thành viên Thượng hội đồng nữ là dấu hiệu dễ thấy nhất của "sự mới mẻ và tiến bộ".
Về chủ điểm trả lời những người yêu cầu Thượng hội đồng trả lời ngay lập tức, Đức Giám Mục Marín de San Martín đã so sánh nó với chính đức tin Kitô giáo: "Đó là một trải nghiệm về Chúa Kitô. Nếu chúng ta không sống nó, chúng ta sẽ không bao giờ nắm bắt được nó một cách trọn vẹn".
Tuy nhiên, vị giám mục dòng Augustinian nhấn mạnh rằng toàn bộ tiến trình của Thượng hội đồng không được trừu tượng mà thay vào đó "bắt nguồn từ thực tại". Trong bối cảnh này, các giáo xứ vẫn đóng vai trò quan trọng như là "cộng đồng chính".
Tài liệu cuối cùng
Những người tham gia cũng được hỏi về các cuộc thảo luận liên quan đến vai trò và thẩm quyền của các giám mục. "Điều này đã được thảo luận rộng rãi", vị Hồng Y người Colombia thừa nhận, trích dẫn niềm tin của Thánh Gioan XXIII rằng kho tàng đức tin vẫn "luôn như vậy", nhưng nó "phải được điều chỉnh cho phù hợp với từng tình huống".
Tổng giám mục Bogotá cũng đề cập đến những khó khăn mà đất nước ngài phải đối mặt, bao gồm cả "sự phân cực độc hại", khiến các cộng đồng có quan điểm tương tự trở thành "kẻ thù" của nhau.
Sau đó, Hồng Y Aveline đã đưa ra một số hiểu biết sâu sắc về việc soạn thảo tài liệu cuối cùng của Thượng hội đồng. Ngài cho biết "ủy ban tổng hợp" của ngài nhằm mục đích "đảm bảo rằng văn bản đề xuất để bỏ phiếu không đi quá xa so với các ý kiến được nêu trong những tuần làm việc này".