GIA ĐÌNH Á CHÂU HƯỚNG VỀ VĂN HÓA SỰ SỐNG TOÀN DIỆN
DẪN NHẬP:
Niềm Hy vọng của Gia đình Á Châu về Sự sống Tràn đầy
1. Niềm hy vọng, nguyện vọng và mơ ước của gia đình Á Châu về sự sống tràn đầy nơi Nước Thiên Chúa là điều không bao giờ phai nhạt. Mặc dù sống trong cảnh cùng cực và nghèo khổ tưởng chừng không thể vượt qua được, đời sống gia đình Á châu cũng hy vọng không thiếu sức sống và nghị lực, thậm chí sôi nổi dồi dào. Các kinh nghiệm xác thực của gia đình Á Châu vốn tiếp tục kiếm tìm hạnh phúc và hạnh phúc trong gia đình là những dấu hiệu của Chúa Thánh Thần hoạt động. Duy trì niềm hy vọng này là xúc cảm sâu thẳm của Á Châu về tính thiêng liêng và tài nguyên tinh thần phong phú của Á Châu. Thiên Chúa, Đấng Hằng Hữu chí tôn và là Đấng Sáng tạo Sự sống là lý lẽ của niềm hy vọng này. Đó là Thánh Thần Thiên Chúa đang hoạt động trong các nền văn hoá của Á Châu để duy trì và lý giải về sự thân thiện, sự hoà hợp, quan hệ bền vững và nhiều giá trị đích thực khác tồn tại trong các gia đình Á Châu. Đó là Thánh Thần Thiên Chúa đưa ra viễn tượng về gia đình Á Châu trên một cuộc hành trình của sự hiệp thông, tình liên đới và sứ mệnh hướng đến Nước Thiên Chúa. Đó là tất cả những lý do để hy vọng.
2. Để suy tư về gia đình Á Châu và những hy vọng về sự sống tràn đầy của nó, các Giám Mục Á Châu đã đến với nhau trong Nghị Hội lần thứ Tám Liên Hội Đồng Giám Mục Á Châu (FABC) với chủ đề “Gia Đình Á Châu Hướng Về Văn Hoá Sự Sống”. Họ thừa nhận rằng sự quây quần của họ như là những vị mục tử “đàn chiên bé nhỏ” của Thiên Chúa ở Á Châu từ ngày 17 đến 23 tháng Tám, 2004 được sự chúc lành của Chúa. [Kể từ nghị hội đầu tiên vào năm 1974, FABC chỉ nhìn nhận vai trò trọng đại của gia đình trong việc Rao giảng Tin Mừng. Chỉ có Nghị Hội lần thứ Tư về Giáo dân vào năm 1986 mới đề cập về gia đình kỹ hơn, dành cả 10 đoạn văn nói về những thách đố đe doạ gia đình, vai trò trung tâm của nó trong việc Rao giảng Tin Mừng và trong việc đào tạo không chỉ đối với giáo dân mà đối với Giáo Hội như một đoàn thể]. Chỉ mới năm ngoái, năm 2003, lần đầu tiên ở mảnh đất Á Châu, ở Manila, Hội nghị Thế Giới về Gia Đình lần thứ Tư đã mang nặng ưu tư của Giáo Hội về Gia Đình và sự quan trọng tột cùng của nó trong kế hoạch cứu độ thiêng liêng.
3. Mối lo lắng ưu tư này đặc biệt khẩn thiết trong ánh sáng của sự phát triển thế giới. Trong hai thập kỷ vừa qua, sự phát triển một cách nhanh chóng về văn hoá, khoa học và công nghệ kéo theo sự phát triển kinh tế và chính trị đã ảnh hưởng nặng nề đến xã hội loài người. Trung tâm điểm của sự xáo động xã hội này là Gia đình, tế bào cảm quan thu nhận các nền văn hoá nổi bật cũng như là nơi khởi xuớng các áp lực gây ảnh hưởng đến văn hoá theo chiều hướng tốt hoặc xấu. Ngay cả ngày nay, chúng ta đề cập đến Gia đình như là một điểm tham chiếu cho các mối quan hệ lý tưởng về xã hội, chính trị, kinh tế và nền tảng tôn giáo. Khi một cơ cấu thế giới như Liên Hiệp Quốc tiếp tục xem gia đình là đơn vị cơ bản của xã hội cho dù một vài xu hướng tân tự do ở Phương Tây đã đặt vấn đề về điều đó. Giáo huấn xã hội của Giáo Hội luôn chấp nhận gia đình là tế bào cơ bản đầu tiên của Giáo Hội và của cộng đồng xã hội. Rõ ràng rằng cơ cấu đầu tiên và cơ bản của sinh thái nhân loại là gia đình.
4. Giáo Hội Hoàn vũ không ngừng kiên định tầm quan trọng tột bực của gia đình như là đường lối mà tất cả tiến trình lịch sử phải trải qua và như là giáo hội tại gia hoặc giáo hội trong nhà [Lumen Gentium, 11; Apostolicam Actuositatem, 11; Familiaris Consortio, 21. Từ chữ domus trong tiếng Latin, nghĩa là gia đình (home), cụm từ giáo hội tại gia sẽ được dùng trên khắp văn bản này mặc dù từ đó có thể ít thích hợp, vì những từ ngữ liên hệ như "domesticated" (thuần hoá), "domestic worker" (người làm việc nhà) có thể gợi lên hình ảnh thấp kém, thụ động, phục tùng và nhút nhát]. Sách Công vụ Tông Đồ nhắc chúng ta rằng đức tin lan truyền “tại chốn tư gia” (Cv 20,20). Đức Thánh Cha Gioan Phaolô cũng đã triệu tập Hội nghị Thế Giới về Gia Đình đến bốn cơ hội khác nhau nhằm nhấn mạnh đến vai trò không thể thiếu được của Gia đình Kitô giáo nhằm biểu thị số phận của nhân loại dưới ánh sáng của đức tin và Tin Mừng. Trong bối cảnh của sự phát triển của thế giới và sự đáp ứng chung của Giáo Hội hoàn vũ mà suy tư của FABC về gia đình Á Châu thể hiện cả theo nghĩa hoàn vũ và địa phương. Không còn nghi ngờ gì nữa, những phát triển toàn cầu đã tác động ngay cả những gia đình nông thôn Á Châu xa xôi nhất.
5. Là những Giám Mục ở Á Châu, chúng tôi hy vọng rằng những suy tư dưới đây sẽ đóng góp hướng đến việc phản ánh sâu sắc hơn gia đình Á Châu trên quan điểm chăm sóc mục vụ thích hợp và hiệu quả. Chúng tôi cũng hy vọng rằng nó sẽ đáp ứng như một tài liệu tham khảo về một viễn tượng mục vụ gia đình trong các giáo phận Á Châu và các định hướng mục vụ chung của nó. Chúng tôi bắt đầu với những suy tư về thách đố mục vụ mà gia đình Á Châu phải đượng đầu.
I. CÁC THÁCH ĐỐ MỤC VỤ ĐỐI VỚI GIA ĐÌNH Ở Á CHÂU.
1. Các truyền thống và các giá trị Gia đình.
6. Giữa những thay đổi nhanh chóng, có ảnh hưởng sâu rộng và ngay cả có tính cách mạng đang diễn ra trên thế giới. Á Châu tiếp tục đánh giá hôn nhân là bí tích. Trẻ nhỏ được yêu mến như những báu vật và những quà tặng của Thiên Chúa. Để thể hiện tình yêu của họ đối với con cái, các bậc cha mẹ sẵn lòng nhận lấy mọi hy sinh để mang đến cho chúng sức khoẻ, sự giáo dục và sự chăm sóc. Những mối quan hệ họ hàng chặt chẽ như thế cũng đúng trong đại gia đình. Người già, những thành viên về hưu của gia đình, cha mẹ và ông bà vẫn nhận được sự tôn kính và chăm sóc trong sự xếp đặt của gia đình, dù cho có biết bao khó khăn và hy sinh của những người liên quan. Họ được lắng nghe, được kính trọng và được yêu thương. Những người già bảo đảm sự gắn kết của gia đình. Lòng hiếu khách của các gia đình Á Châu, ngay cả người rất nghèo, ai cũng biết được. Mặc dù có nhiều khó khăn nghiêm trọng từ bên trong và bên ngoài, các gia đình Á Châu có tính ổn định tương đối cao. Họ không nản lòng và sẵn sàng hy sinh để đương đầu với thử thách cam go. Với lòng đạo đức sâu sắc và khả năng tuyệt diệu, họ hết sức lạc quan. Hầu hết gia đình Á Châu thuộc về nông thôn. Họ có sự gần gũi thiên nhiên với Công trình Sáng tạo của Thiên Chúa. Những giá trị này đặc biệt được biểu lộ nơi những người bản xứ, thường được xem là những người nghèo nhất Á Châu, họ không được tiếp xúc với văn hoá công nghệ. Nhiều giá trị khác tồn tại ở Á Châu như là một phần của truyền thống gia đình và là những chỗ chói ngời hy vọng trong phong cảnh Á Châu. [xem Chương trình Nghiên cứu Xã Hội Quốc tế (ISSP), 2002, của Các Giám Mục Nam Hàn, Intervention on the Working Paper (CBCK, IWP), 22-07-2004, trang. 1]. Đó là truyền thống duy trì tính kiên cường của gia đình Á Châu trong việc chống chọi với nghèo đó và những ảnh hưởng của các hình thức buôn bán mang tính chết chóc trong thế giới ngày nay. Điều này giống như “đá tảng” mà chúng ta xây dựng cho căn nhà Á Châu, giống như người đàn ông sáng suốt trong dụ ngôn của Chúa Giêsu. Vì thế, thật là khẩn thiết để thực hiện ý thức gia đình, thăng tiến và phát triển các giá trị tích cực này, để những giá trị này không bị mai một mà còn được đề cao.
7. Vẫn còn một số giá trị mang tính nước đôi. Những mối quan hệ họ hàng vững chắc và việc đặt trọng tâm vào gia đình cũng có mặt trái của nó. Nạn hối lộ và tham nhũng, nạn ưu đãi cho người thân, bè phái về chính trị và kinh tế ở Á Châu thường do sự lo lắng quá mức cho gia đình mình, chỉ thèm khát những lợi lộc ích kỷ cho gia đình, họ hàng và bè phái bất chấp lợi ích chung. Điều này sẽ dẫn đến việc trung thành với bè phái gây ra chia rẽ, mất đoàn kết trong cộng đồng hoặc toàn xã hội. Tuy nhiên, ngày nay những thực tại thâm nhập khắp nơi, một số đã cũ, một số khác nhanh chóng xuất hiện và làm cho các gia đình Á Châu có thể bị tổn thương do sự thay đổi sâu sắc của xã hội, đặc biệt là dưới sự ảnh hưởng của toàn cầu hoá. Những thay đổi xã hội này đang làm biến dạng niềm tin về luân lý và đức tin tôn giáo, tạo ra những nhận thức tự kỷ cá nhân và gia đình, ngay cả làm biến dạng cấu trúc hôn nhân và gia đình.
8. Trong khi chúng ta cần nhận biết tình trạng văn hoá khác nhau ở Á Châu, chúng ta có thể nhận ra những tương đồng chính yếu trong tình trạng của gia đình Á Châu. Phải thừa nhận rằng một tình trạng khá khác biệt và đặc biệt khó khăn của gia đình ở các nước Cộng hoà Sô Viết trước kia. Với thiểi số người Công Giáo bé nhỏ, một thế hệ dường như đã mất do trong nhiều năm không tự do thực thi tôn giáo. Đức tin liên quan đến hôn nhân và gia đình hoàn toàn xa rời qui tắc Kitô giáo. [Như ở Kazakhstan, thật “khó mà nói gia đình ‘Công Giáo’, thậm chí gia đình Kitô giáo vì nhiều cuộc hôn nhân dị giáo với người ngoài Kitô giáo, với người Hồi giáo, hoặc người không tín ngưỡng”. Trên thực tế, “người Kazakh trở thành Kitô hữu thường bị khai trừ hoặc bị đe doạ giết chết bởi họ hàng hoặc đồng hương”. Vì thế Mục vụ Gia đình khởi điểm từ việc bắt đầu từ việc huấn luyện nhân sự thích hợp. Xem Báo cáo của Hội đồng Giám Mục Kazakhstan tại nghị hội lần 8 FABC, trang 1-2].
DẪN NHẬP:
Niềm Hy vọng của Gia đình Á Châu về Sự sống Tràn đầy
1. Niềm hy vọng, nguyện vọng và mơ ước của gia đình Á Châu về sự sống tràn đầy nơi Nước Thiên Chúa là điều không bao giờ phai nhạt. Mặc dù sống trong cảnh cùng cực và nghèo khổ tưởng chừng không thể vượt qua được, đời sống gia đình Á châu cũng hy vọng không thiếu sức sống và nghị lực, thậm chí sôi nổi dồi dào. Các kinh nghiệm xác thực của gia đình Á Châu vốn tiếp tục kiếm tìm hạnh phúc và hạnh phúc trong gia đình là những dấu hiệu của Chúa Thánh Thần hoạt động. Duy trì niềm hy vọng này là xúc cảm sâu thẳm của Á Châu về tính thiêng liêng và tài nguyên tinh thần phong phú của Á Châu. Thiên Chúa, Đấng Hằng Hữu chí tôn và là Đấng Sáng tạo Sự sống là lý lẽ của niềm hy vọng này. Đó là Thánh Thần Thiên Chúa đang hoạt động trong các nền văn hoá của Á Châu để duy trì và lý giải về sự thân thiện, sự hoà hợp, quan hệ bền vững và nhiều giá trị đích thực khác tồn tại trong các gia đình Á Châu. Đó là Thánh Thần Thiên Chúa đưa ra viễn tượng về gia đình Á Châu trên một cuộc hành trình của sự hiệp thông, tình liên đới và sứ mệnh hướng đến Nước Thiên Chúa. Đó là tất cả những lý do để hy vọng.
2. Để suy tư về gia đình Á Châu và những hy vọng về sự sống tràn đầy của nó, các Giám Mục Á Châu đã đến với nhau trong Nghị Hội lần thứ Tám Liên Hội Đồng Giám Mục Á Châu (FABC) với chủ đề “Gia Đình Á Châu Hướng Về Văn Hoá Sự Sống”. Họ thừa nhận rằng sự quây quần của họ như là những vị mục tử “đàn chiên bé nhỏ” của Thiên Chúa ở Á Châu từ ngày 17 đến 23 tháng Tám, 2004 được sự chúc lành của Chúa. [Kể từ nghị hội đầu tiên vào năm 1974, FABC chỉ nhìn nhận vai trò trọng đại của gia đình trong việc Rao giảng Tin Mừng. Chỉ có Nghị Hội lần thứ Tư về Giáo dân vào năm 1986 mới đề cập về gia đình kỹ hơn, dành cả 10 đoạn văn nói về những thách đố đe doạ gia đình, vai trò trung tâm của nó trong việc Rao giảng Tin Mừng và trong việc đào tạo không chỉ đối với giáo dân mà đối với Giáo Hội như một đoàn thể]. Chỉ mới năm ngoái, năm 2003, lần đầu tiên ở mảnh đất Á Châu, ở Manila, Hội nghị Thế Giới về Gia Đình lần thứ Tư đã mang nặng ưu tư của Giáo Hội về Gia Đình và sự quan trọng tột cùng của nó trong kế hoạch cứu độ thiêng liêng.
3. Mối lo lắng ưu tư này đặc biệt khẩn thiết trong ánh sáng của sự phát triển thế giới. Trong hai thập kỷ vừa qua, sự phát triển một cách nhanh chóng về văn hoá, khoa học và công nghệ kéo theo sự phát triển kinh tế và chính trị đã ảnh hưởng nặng nề đến xã hội loài người. Trung tâm điểm của sự xáo động xã hội này là Gia đình, tế bào cảm quan thu nhận các nền văn hoá nổi bật cũng như là nơi khởi xuớng các áp lực gây ảnh hưởng đến văn hoá theo chiều hướng tốt hoặc xấu. Ngay cả ngày nay, chúng ta đề cập đến Gia đình như là một điểm tham chiếu cho các mối quan hệ lý tưởng về xã hội, chính trị, kinh tế và nền tảng tôn giáo. Khi một cơ cấu thế giới như Liên Hiệp Quốc tiếp tục xem gia đình là đơn vị cơ bản của xã hội cho dù một vài xu hướng tân tự do ở Phương Tây đã đặt vấn đề về điều đó. Giáo huấn xã hội của Giáo Hội luôn chấp nhận gia đình là tế bào cơ bản đầu tiên của Giáo Hội và của cộng đồng xã hội. Rõ ràng rằng cơ cấu đầu tiên và cơ bản của sinh thái nhân loại là gia đình.
4. Giáo Hội Hoàn vũ không ngừng kiên định tầm quan trọng tột bực của gia đình như là đường lối mà tất cả tiến trình lịch sử phải trải qua và như là giáo hội tại gia hoặc giáo hội trong nhà [Lumen Gentium, 11; Apostolicam Actuositatem, 11; Familiaris Consortio, 21. Từ chữ domus trong tiếng Latin, nghĩa là gia đình (home), cụm từ giáo hội tại gia sẽ được dùng trên khắp văn bản này mặc dù từ đó có thể ít thích hợp, vì những từ ngữ liên hệ như "domesticated" (thuần hoá), "domestic worker" (người làm việc nhà) có thể gợi lên hình ảnh thấp kém, thụ động, phục tùng và nhút nhát]. Sách Công vụ Tông Đồ nhắc chúng ta rằng đức tin lan truyền “tại chốn tư gia” (Cv 20,20). Đức Thánh Cha Gioan Phaolô cũng đã triệu tập Hội nghị Thế Giới về Gia Đình đến bốn cơ hội khác nhau nhằm nhấn mạnh đến vai trò không thể thiếu được của Gia đình Kitô giáo nhằm biểu thị số phận của nhân loại dưới ánh sáng của đức tin và Tin Mừng. Trong bối cảnh của sự phát triển của thế giới và sự đáp ứng chung của Giáo Hội hoàn vũ mà suy tư của FABC về gia đình Á Châu thể hiện cả theo nghĩa hoàn vũ và địa phương. Không còn nghi ngờ gì nữa, những phát triển toàn cầu đã tác động ngay cả những gia đình nông thôn Á Châu xa xôi nhất.
5. Là những Giám Mục ở Á Châu, chúng tôi hy vọng rằng những suy tư dưới đây sẽ đóng góp hướng đến việc phản ánh sâu sắc hơn gia đình Á Châu trên quan điểm chăm sóc mục vụ thích hợp và hiệu quả. Chúng tôi cũng hy vọng rằng nó sẽ đáp ứng như một tài liệu tham khảo về một viễn tượng mục vụ gia đình trong các giáo phận Á Châu và các định hướng mục vụ chung của nó. Chúng tôi bắt đầu với những suy tư về thách đố mục vụ mà gia đình Á Châu phải đượng đầu.
I. CÁC THÁCH ĐỐ MỤC VỤ ĐỐI VỚI GIA ĐÌNH Ở Á CHÂU.
1. Các truyền thống và các giá trị Gia đình.
6. Giữa những thay đổi nhanh chóng, có ảnh hưởng sâu rộng và ngay cả có tính cách mạng đang diễn ra trên thế giới. Á Châu tiếp tục đánh giá hôn nhân là bí tích. Trẻ nhỏ được yêu mến như những báu vật và những quà tặng của Thiên Chúa. Để thể hiện tình yêu của họ đối với con cái, các bậc cha mẹ sẵn lòng nhận lấy mọi hy sinh để mang đến cho chúng sức khoẻ, sự giáo dục và sự chăm sóc. Những mối quan hệ họ hàng chặt chẽ như thế cũng đúng trong đại gia đình. Người già, những thành viên về hưu của gia đình, cha mẹ và ông bà vẫn nhận được sự tôn kính và chăm sóc trong sự xếp đặt của gia đình, dù cho có biết bao khó khăn và hy sinh của những người liên quan. Họ được lắng nghe, được kính trọng và được yêu thương. Những người già bảo đảm sự gắn kết của gia đình. Lòng hiếu khách của các gia đình Á Châu, ngay cả người rất nghèo, ai cũng biết được. Mặc dù có nhiều khó khăn nghiêm trọng từ bên trong và bên ngoài, các gia đình Á Châu có tính ổn định tương đối cao. Họ không nản lòng và sẵn sàng hy sinh để đương đầu với thử thách cam go. Với lòng đạo đức sâu sắc và khả năng tuyệt diệu, họ hết sức lạc quan. Hầu hết gia đình Á Châu thuộc về nông thôn. Họ có sự gần gũi thiên nhiên với Công trình Sáng tạo của Thiên Chúa. Những giá trị này đặc biệt được biểu lộ nơi những người bản xứ, thường được xem là những người nghèo nhất Á Châu, họ không được tiếp xúc với văn hoá công nghệ. Nhiều giá trị khác tồn tại ở Á Châu như là một phần của truyền thống gia đình và là những chỗ chói ngời hy vọng trong phong cảnh Á Châu. [xem Chương trình Nghiên cứu Xã Hội Quốc tế (ISSP), 2002, của Các Giám Mục Nam Hàn, Intervention on the Working Paper (CBCK, IWP), 22-07-2004, trang. 1]. Đó là truyền thống duy trì tính kiên cường của gia đình Á Châu trong việc chống chọi với nghèo đó và những ảnh hưởng của các hình thức buôn bán mang tính chết chóc trong thế giới ngày nay. Điều này giống như “đá tảng” mà chúng ta xây dựng cho căn nhà Á Châu, giống như người đàn ông sáng suốt trong dụ ngôn của Chúa Giêsu. Vì thế, thật là khẩn thiết để thực hiện ý thức gia đình, thăng tiến và phát triển các giá trị tích cực này, để những giá trị này không bị mai một mà còn được đề cao.
7. Vẫn còn một số giá trị mang tính nước đôi. Những mối quan hệ họ hàng vững chắc và việc đặt trọng tâm vào gia đình cũng có mặt trái của nó. Nạn hối lộ và tham nhũng, nạn ưu đãi cho người thân, bè phái về chính trị và kinh tế ở Á Châu thường do sự lo lắng quá mức cho gia đình mình, chỉ thèm khát những lợi lộc ích kỷ cho gia đình, họ hàng và bè phái bất chấp lợi ích chung. Điều này sẽ dẫn đến việc trung thành với bè phái gây ra chia rẽ, mất đoàn kết trong cộng đồng hoặc toàn xã hội. Tuy nhiên, ngày nay những thực tại thâm nhập khắp nơi, một số đã cũ, một số khác nhanh chóng xuất hiện và làm cho các gia đình Á Châu có thể bị tổn thương do sự thay đổi sâu sắc của xã hội, đặc biệt là dưới sự ảnh hưởng của toàn cầu hoá. Những thay đổi xã hội này đang làm biến dạng niềm tin về luân lý và đức tin tôn giáo, tạo ra những nhận thức tự kỷ cá nhân và gia đình, ngay cả làm biến dạng cấu trúc hôn nhân và gia đình.
8. Trong khi chúng ta cần nhận biết tình trạng văn hoá khác nhau ở Á Châu, chúng ta có thể nhận ra những tương đồng chính yếu trong tình trạng của gia đình Á Châu. Phải thừa nhận rằng một tình trạng khá khác biệt và đặc biệt khó khăn của gia đình ở các nước Cộng hoà Sô Viết trước kia. Với thiểi số người Công Giáo bé nhỏ, một thế hệ dường như đã mất do trong nhiều năm không tự do thực thi tôn giáo. Đức tin liên quan đến hôn nhân và gia đình hoàn toàn xa rời qui tắc Kitô giáo. [Như ở Kazakhstan, thật “khó mà nói gia đình ‘Công Giáo’, thậm chí gia đình Kitô giáo vì nhiều cuộc hôn nhân dị giáo với người ngoài Kitô giáo, với người Hồi giáo, hoặc người không tín ngưỡng”. Trên thực tế, “người Kazakh trở thành Kitô hữu thường bị khai trừ hoặc bị đe doạ giết chết bởi họ hàng hoặc đồng hương”. Vì thế Mục vụ Gia đình khởi điểm từ việc bắt đầu từ việc huấn luyện nhân sự thích hợp. Xem Báo cáo của Hội đồng Giám Mục Kazakhstan tại nghị hội lần 8 FABC, trang 1-2].