SANTA ANA, Nam Cali -- Buổi lễ cầu nguyện sáng 23/9/2002 được chia làm ba phần. Phần đầu, tín hữu lần chuỗi Mân Côi cầu nguyện cho Đức Hồng Y, sau đó trình chiếu một số hình ảnh về các hoạt động tiêu biểu của Đức Hồng Y tại Rôma cũng như tại Hoa Kỳ và tuyên đọc tiểu sử của Cố Hồng Y. Phần thứ hai là Thánh Lễ Đồng Tế cầu nguyện cho linh hồn Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xavie. Phần thứ Ba là lời Phân Ưu của đại diện các Tôn Giáo bạn trong Hội Đồng Liên Tôn và lời cám ơn của Linh Mục nghĩa tử của Cố Hồng Y và lời cám ơn của Trưởng Ban tổ chức buổi lễ.
Xin xem --->Nhấn vào đây để xem hình ảnh Thánh Lễ cầu nguyện cho ĐHY Phanxicô ngày 23-9-2002
Đến tham dự buổi lễ cầu nguyện đặc biệt này, chúng tôi thấy có Mục Sư Trần Thanh Vân, Chủ Tịch Hội Đồng Liên Tôn Việt Nam tại Hoa Kỳ, Hòa Thượng Thích Hành Đạo, Đai diện Phật Giáo, Hiền Tài Phạm Văn Khảm, Đại diện Cao đài Giáo, Giáo Sư Nguyễn Thành Long, Đại diện Trung Ương Phật Giáo Hoà Hảo, Linh Mục Trần Công Nghị, đại diện Công Giáo trong HĐLT, Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu (Hòa Hảo) bạn đồng tù với Đức Cố Hồng Y, Cụ Cao Xuân Vỹ, Chủ Tịch Hội Ái hữu Người Việt Quốc Gia Hải Ngoại, Luật Sư Phạm Văn Phổ, Chủ Tịch Ban Đại diện giáo dân miền Tây Nam Hoa Kỳ. Sơ Bề Trên Tổng Quyền và đông đảo các Sơ Dòng Mến Thánh Giá Los Angeles. Trước khi cử hành Thánh Lễ, các vị trên đã lần lượt đến niệm hương trước di ảnh Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Thuận giữa tiếng chiêng, trống trầm buồn. Linh Mục Nguyễn Đăng Đệ, nghĩa tử của Cố Hồng Y, đại diện tang gia đã đón nhận các nén hương dâng cho người qúa cố một cách kính cẩn và biết ơn.
Đúng 10 giờ 30, Linh Mục Michael Mai Khải Hoàn, Giám Đốc Trung Tâm Công Giáo Việt Nam, Đức ông Nguyễn Đức Tiến, Linh Mục Nguyễn Văn Tuyên, Chủ Tịch Hội Đồng Tu Sĩ miền Tây Nam Hoa Kỳ, Linh Mục Nguyễn Đăng Đệ, Nghĩa tử của Đức Cố Hồng Y, Linh Mục Ngô Văn Trọng, Linh Mục Trần Công Nghị và hơn hai mươi Linh Mục khác trong phẩm phục màu đỏ tiến lên lễ đài. Mỗi Linh Mục đều đến niệm hương trước di ảnh Đức Cố Hồng Y đặt trang trọng bên phải bàn thờ Sau lời chào mừng các vị lãnh đạo trong Hội Đồng Liên Tôn, quan khách cũng như toàn thể Cộng Đoàn tín hữu, Cha Mai Khải Hoàn chủ tế thánh lễ xin mọi người thành tâm cầu nguyện cho linh hồn Đức Cố Hồng Y, một vị chủ chăn và cũng là một chứng nhân của niềm tin và hy vọng, Đức Cố Hồng Y mất đi nhưng Ngài đã để lại một di sản cao qúy là tinh thần huynh đệ hiệp nhất giữa các tôn giáo, chỉ có huynh đệ, hiệp nhất giữa các tôn giáo mới đem lại tự do, an bình cho quê hương, dân tộc và cải hóa được những người vô thần. Linh Mục Mai Khải Hoàn cũng thành tâm nghiêng mình trước di ảnh Đức Cố Hồng Y và khấn xin Thiên Chúa trọng thưởng Ngài trên chốn vĩnh hằng.
Đức ông Nguyễn Đức Tiến giảng thuyết trong Thánh Lễ. Trước hết Đức ông cho biết hôm nay là ngày Giáo Hội mừng kính Thánh Mathêu, một vị Thánh xuất thân từ người thâu thuế, được coi là kẻ thâm lạm tội lỗi, nhất là bị coi như kẻ phản quốc, vì đã hợp tác với chính quyền bảo hộ, nhưng khi được Chúa gọi, Mathêu đã bỏ mọi sự theo Chúa làm môn đệ trung thành của Ngài, và 20 năm sau khi Chúa về Trời, Mathêu đã viết sách Phúc Âm, ghi lại những lời giảng dạy chính xác của Chúa, nhờ đó giúp mang lại nhiều lợi ích cho đồng bào ông. Từ cuộc đời của Mathêu, Đức ông Nguyễn Đức Tiến liên hệ tới cuộc đời của Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Thuận, có nhiều điểm tương đồng. Sau đó Đức ông Tiến thuật lại những việc làm, những quan điểm và ước nguyện mà Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận đã chia sẻ với ngài hết sức thân tình khi Đức Cố Hồng Y làm Giám Mục Giáo Phận Nha Trang và Đức ông Tiến, lúc đó làm Linh Mục dưới quyền Ngài cũng như những năm sau này, khi Đức Tổng Giám Mục Nguyễn Văn Thuận thăng chức Hồng Y. Theo lời kể của Đức ông Nguyễn Đức Tiến thì qủa đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận đã được Chúa Thánh Linh soi sáng, Ngài đã nhìn thấy viễn tượng tương lai của dân tộc Việt Nam và Giáo Hội Việt Nam ngay từ năm 1965-1967. Từ đó, Ngài tiên liệu trước những việc phải làm cho Giáo Phận, như củng cố tổ chức hạ tầng cơ sở, huấn luyện tông đồ giáo dân, tổ chức Hội Đồng Giáo Xứ, Hội Đồng Linh Mục, mở thêm bốn Tiểu chủng viện để đào tạo chủng sinh cho các Đại chủng viện hầu tương lai có đủ Linh Mục phục vụ trong Giáo phận. Ra sáu thư luân lưu cho giáo dân, chủ yếu là huấn đức, nhưng lồng vào đó là ý hướng phải làm thế nào để đương đầu với chế độ Cộng Sản một khi chúng chiếm trọn miền Nam Việt Nam. Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận cũng chính là vị Giám Mục đầu tiên tổ chức phong trào Cursillo và Tu Hội Hy Vọng, đồng thời ban hành "Qui chế Giáo dân, Qui chế Linh Mục, Qui chế Hội Đồng Giáo Xứ với tư tưởng thật mới mẻ nhưng chặt chẽ, chu đáo và thiết thực. Ngài cũng không quên để tâm đến số phận những Linh Mục già yếu khi về hưu, cuộc sống khó khăn, nên đã thành lập qũy hưu dưỡng Linh Mục trong Giáo Phận Nha Trang khi Ngài còn cai quản.
Tóm lại, theo Đức ông Nguyễn Đức Tiến, Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận chính là người được Thiên Chúa tuyển chọn nên đã phú bẩm cho Ngài đủ các tài đức khôn ngoan, đạo đức, thánh thiện tuyệt vời mà trong các anh chị em của Ngài không có ai sánh bằng. Cuối cùng, Đức ông Tiến cũng tha thiết xin mọi người hãy sống đạo, làm việc và cư xử với nhau trong tinh thần huynh đệ theo tư tưởng và ước nguyện của Cố Hồng Y, đó là sự biểu lộ tình liên đới yêu thương và cám ơn Ngài cách thiết thực nhất.
Phần thứ ba của chương trình là các lời phân ưu. Mục Sư Trần Thanh Vân, Chủ Tịch Hội Đồng Liên Tôn Việt Nam tại Hoa Kỳ, vì phải trở về hành lễ tại Hội Thánh của ngài nên đã nhờ Linh Mục Trần Công Nghị đọc lời Phân Ưu thay thế. Mở đầu lời Phân Ưu, Mục Sư Trần Thanh Vân nói:"Hôm nay chúng ta họp nhau nơi đây để nói lời tạm biệt Đức Hồng Y, vì Ngài không chết nhưng chỉ là thay đổi địa chỉ mà thôi, từ địa chỉ nơi trần thế, Ngài về địa chỉ mới là nước Thiên Đàng nơi Chúa đã hứa ban cho những người phụng sự Chúa, vì Chúa đã chẳng phán: Trên nhà Cha Ta có nhiều chỗ ở, Ta đi trước để dọn chỗ cho các con, vì hễ Ta ở đâu thì kẻ phụng sự Ta cũng sẽ ở đó, nên nếu chúng ta là những người có lòng tin vào Chúa, chắc chắn chúng ta sẽ được gặp lại Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận trên Thiên Đàng." Mục Sư Trần Thanh Vân sau đó khẳng định rằng Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận là người có phước hạnh hơn chúng ta, vì Ngài được Chúa ban cho một con tim biết yêu thương Tổ quốc, yêu thương đồng loại hết sức mãnh liệt, một tinh thần hòa đồng giữa các tôn giáo trong sự tương kính và đoàn kết đáng cho chúng ta noi theo...
Sau lời Phân Ưu của Mục Sư Chủ Tịch Hội Đồng Liên Tôn, Linh Mục Trần Công Nghị đã tuyên đọc bài thơ của một thi, nhạc sĩ Công Giáo nổi tiếng là Cha Xuân Ly Băng vừa từ Việt Nam gửi sang, lời thơ chất chứa nỗi niềm cảm xúc, tiếc thương cho một nhân tài của Giáo Hội hoàn vũ vừa nằm xuống.
Tiếp đến là lời Phân Ưu của Hòa Thượng Thích Hành Đạo, đại diện Phật Giáo. Với giọng từ tốn, Hoà Thượng nói:..."Hôm nay chúng tôi về đây tham dự lễ cầu nguyện cho Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận lần đầu tiên. Chúng tôi thành tâm cầu nguyện cho Ngài và cho tất cả chúng ta được nhất tâm, thanh tịnh và an lạc nơi cõi vô biên. Khi được tin không vui về đức Hồng Y không còn nữa, chúng tôi rất bàng hoàng và thương tiếc "... Sau khi đề cao những gía trị tinh thần do Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận để lại. Hòa Thượng Thích Hành Đạo hướng về di ảnh Đức Cố Hồng Y, Ngài nói: "Thưa Đức Hồng Y khả kính, nếu Ngài chưa có một quyết định dứt khoát của Đấng Chí Tôn, nếu Ngài chưa có một hợp đồng chắc chắn để về cõi Ta Bà, xa vòng tục lụy thì xin Đức Hồng Y hãy trở về trần gian với chúng tôi." Lời lẽ thật đơn sơ, chất phác nhưng nói lên tất cả sự luyến tiếc biết bao của một vị chân tu Phật Giáo đối với một vị chân tu Thiên Chúa Giáo.
Tiếp đến , Hiền Tài Phạm Văn Khảm, đại diện Cao Đài Giáo đã cho biết: "Cách đây hơn năm năm, lúc đó Đức Hồng Y còn là Tổng Giám Mục đã đích thân ghé thăm Thánh Thất Cao Đài chúng tôi tại Nam California. Hình ảnh đó đã gieo vào lòng chúng tôi một sự tôn kính và ngưỡng mộ bậc chân tu có tinh thần đại kết, hòa đồng, do đó khi nghe tin Ngài qua đời, chúng tôi vô cùng sửng sốt, bàng hoàng, vì Ngài là một Thiên Sứ đi mưu tìm hòa bình, yêu thương cho nhân loại mà "sử còn trọng, sách còn ghi". Thay mặt toàn thể Chức Sắc và tín đồ Cao đài Giáo, Hiền tài Phạm Văn Khảm thành tâm cầu nguyện cho hương linh Đức Cố Hồng Y được về cõi Thiên Đàng và chia sẻ nỗi buồn cùng tang quyến cũng như toàn thể Giáo Hội Công Giáo Việt Nam.
Giáo Sư Nguyễn Thành Long, đại diện Trung Ương Phật Giáo Hòa Hảo cũng đề cập đến việc Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận mỗi khi Ngài có dịp sang Hoa Kỳ đều dành thì giờ đến thăm viếng trụ Sở Trung Ương Phật Giáo Hòa Hảo, đàm đạo thân mật và cởi mở với các Chức Sắc Hòa Hảo. Qua những lần đó, Giáo Hội Phật Giáo Hòa Hảo cảm thấy Ngài rất gần gũi, thân thương và đức độ, khiến chúng tôi vô cùng kính trọng Ngài. Ngài là biểu tượng của sự hòa đồng giữa các tôn giáo hơn bất cứ những lời hô hào lớn tiếng nào. Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận mất đi, không những là sự mất mát lớn cho Giáo Hội Công Giáo mà còn là sự mất mát cho cả dân tộc chúng ta. Giáo Sư Nguyễn Thành Long thay mặt các Chức Sắc và đồng đạo, thành tâm cầu nguyện cho đức Cố Hồng Y sớm hưởng nhan thánh Chúa, đồng thời gửi lời chia buồn đến tang quyến và Cộng đồng Công Giáo Việt Nam.
Sơ Bề Trên Tổng Quyền Dòng Mến Thánh Giá Los Angeles và Cụ Cao Xuân Vỹ, Chủ Tịch Hội Ái Hữu Người Việt Quốc Gia Hải Ngoại cũng lần lượt lên phát biểu, ca tụng công đức, sự nghiệp và thân thế Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Thuận. Sau đó là phần phát biểu của Giáo sư Nguyễn Thanh Giàu, một chức sắc Hòa Hảo, bạn đồng tù với Đức Hồng Y tại các trại cải tạo Thủ Đức và Vĩnh Quang. Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu cho biết, những lời phát biểu của ông chỉ với tính cách của một cá nhân, đã từng chịu cảnh tù tội và may mắn được gần gũi với Đức Cố Hồng Y. Giáo sư Giàu đã kể lại những điều mắt thấy, tai nghe về Đức Hồng Y và cảm phục, thương mến Ngài, vì chính những việc làm không nề hà dơ bẩn trong trại cải tạo, những lời nói khẳng khái nhưng đầy khôn ngoan, những cử chỉ hòa nhã, yêu thương hết mọi người, không phân biệt tôn giáo, chẳng những là niềm tin, là sức sống của anh em tù nhân mà hơn thế nữa, Ngài chính là vị Bồ Tát, bởi Ngài luôn đem chân lý yêu thương mà lo cho cả dân tộc Việt Nam, lo cho Giới Trẻ Việt Nam, lúc nào bên cạnh Ngài cũng có dân tộc Việt Nam. Hình ảnh quê hương Việt Nam đã thể hiện trên cây Thánh Giá do Ngài tự tay làm lấy bằng mảnh gỗ lấy tại đền Hùng đã chứng tỏ điều đó. Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu tin tưởng rằng Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận ra đi nhưng Ngài sẽ trở lại như một vị Bồ Tát, vì nếu không chẳng ai đi tu làm gì. Ngài sẽ hóa thân thành một vị khác để lo cho chúng ta, cho dân tộc chúng ta ở cõi Ta Bà này...Cuối cùng, Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu kêu mời mọi người hãy tiếp tục con đường Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận đã đi. Lời phát biểu và phân ưu của Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu bị đứt quãng bằng nhiều tràng pháo tay tán thưởng.
Sau lời phân ưu của Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu, là lời phân ưu của Linh Mục Nguyễn Văn Tuyên, Chủ Tịch Cộng Đồng Tu Sĩ miền Tây Nam Hoa Kỳ, nhưng vì đến giờ hành lễ tại Cộng Đoàn Westminster, Linh mục Tuyên đã không thể phát biểu. Luật Sư Phạm Văn Phổ, Chủ tịch, đại diện Cộng Đồng Giáo dân miền Tây Nam Hoa Kỳ, bằng một giọng hết sức xúc động, đã lên nói lên tâm tình biết ơn , lòng kính trọng và sự tiếc thương vô hạn của mọi giáo dân Công Giáo miền Tây Nam Hoa Kỳ trước cái tang chung, Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Thuận vĩnh viễn lìa khỏi trần thế. Luật Sư Phạm Văn Phổ tin tưởng Thiên Chúa là Cha nhân từ đã thưởng công Đức Cố Hồng Y trên Thiên Đàng, do vậy, ông xin Đức Cố Hồng Y bầu cử cho mọi con dân Việt Nam còn tại thế được sống theo gương sáng của Ngài.
Chấm dứt phần Phân Ưu của các vị đại diện, Bác Sĩ Nguyễn Đức Tuấn, Chủ Tịch Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam, Giáo Phận Orange, Trưởng Ban Tổ Chức lễ cầu nguyện cho Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận đã lên ngỏ lời tri ân cùng mọi người hiện diện.
Bác Sĩ Nguyễn Đức Tuấn nói:....."Chúng tôi thật xúc động trước những thiện cảm và thân thiện của Qúy vị đã dành cho người qúa cố Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận qua những lời chia sẻ, chia buồn thật qúy gía của qúy vị. Nhìn qúy vị, chúng tôi nhớ mỗi lần Đức Cha, Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận có dịp ghé sang California này, Ngài luôn muốn đến thăm gặp qúy vị là những người đã cùng đồng hành với ngài trên con đường tìm tự do, công lý và hoà bình cho đất nước Việt Nam. Hôm nay Qúy vị đã mất đi một người bạn trung thành, luôn ôm ấp nhiều ưu tư về nhân quyền và hạnh phúc cho người dân Việt Nam......Sự hiện diện của quý vị trong Thánh lễ nói lên sự cảm thông sâu xa của Qúy vị đối với sự mất mát lớn lao của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam, và cũng đã chứng tỏ thành qủa mà cố Hồng Y luôn mơ ước là các Tôn Giáo xích lại gần nhau hơn trong yêu thương và hợp nhất, để đem hạnh phúc, tự do cho nước Việt Nam...Hướng về phía các Linh Mục, Tu Sĩ và Giáo dân, Bác sĩ Chủ Tịch CĐCGVN Giáo phận Orange nói:..."Thương tiếc một vị chủ chăn, một người cha đã vĩnh viễn ra đi, nhưng hình ảnh của vị chủ chăn, của người khôn ngoan, thánh thiện, nhân đức, hiền từ, bao dung, luôn làm ơn cho kẻ ghét mình, sẵn sàng tha thứ những kẻ làm hại mình vẫn còn đây. Trong trí nhớ, trong con tim của mỗi người tín hữu Việt Nam. Tuy người cha đã ra đi với nhiều thương nhớ của đàn con. Con "Đường Hy Vọng" mà Cố Hồng Y đã mơ Ưra để chúng ta cùng bước vào, cùng bước theo ngài, dù chông gai, dù nhiều đau khổ, dù mạo hiểm, dù là một thách đố, dù cô đơn, dù trong thất vọng, trong nản chí, nhưng với một niềm tin như Cố Hồng Y đã tin rằng cuối đường hy vọng sẽ tràn ngập ánh sáng.." và với tư cách Trưởng Ban Tổ chức, Bác sĩ Tuấn cám ơn tất cả Qúy Đức ông, Linh Mục, Tu Sĩ, Qúy Hòa Thượng và Chức Sắc của các Tôn giáo bạn, quan khách, đồng hương, các Cơ quan truyền thông báo chí đã vì lòng thương mến Đức Cố Hồng Y, đến tham dự Thánh Lễ cầu nguyện cho Ngài.
Trong phần đáp từ, Linh mục Nguyễn Đăng Đệ, nghĩa tử của Đức Cố Hồng Y đã hết sức xúc động trước nghĩa cử cao đẹp mà Cha Giám đốc Trung Tâm Công Giáo, Ban Chấp Hành Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam Giáo phận Orange, Qúy Vị Lãnh Đạo Tinh Thần các Tôn Giáo, Đức Oạng Nguyễn Đức Tiến và qúy Linh Mục, Tu Sĩ nam nữ cùng toàn thể tín hữu đã dành cho tang quyến nói chung và Đức Cố Hồng Y nói riêng. Linh Mục Nguyễn Đăng Đệ đã cung kính chắp tay vái tạ đến tất cả mọi thành phần tham dự trong Thánh Lễ.
Linh Mục Mai Khải Hoàn, chủ tế Thánh Lễ đã giơ tay xin Thiên Chúa chúc phúc lành cho tất cả mọi người hiện diện, và Ca Đoàn Hoa Biển cất cao tiếng hát: "Tôi có một tổ quốc, tổ quốc Việt Nam," ( lời do chính Đức Cố Hồng Y viết, được ca trưởng Hồng Trang phổ thành nhạc) Buổi lễ cầu nguyện cho Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Thuận được Cộng Đồng Công Giáo VN, Giáo Phận Orange tổ chức hết sức trang trọng, chấm dứt lúc 1 giờ trưa trong bầu khí đượm vẻ u buồn nhưng tràn đầy an bình và hy vọng.
(Người Việt)
Xin xem --->Nhấn vào đây để xem hình ảnh Thánh Lễ cầu nguyện cho ĐHY Phanxicô ngày 23-9-2002
Đến tham dự buổi lễ cầu nguyện đặc biệt này, chúng tôi thấy có Mục Sư Trần Thanh Vân, Chủ Tịch Hội Đồng Liên Tôn Việt Nam tại Hoa Kỳ, Hòa Thượng Thích Hành Đạo, Đai diện Phật Giáo, Hiền Tài Phạm Văn Khảm, Đại diện Cao đài Giáo, Giáo Sư Nguyễn Thành Long, Đại diện Trung Ương Phật Giáo Hoà Hảo, Linh Mục Trần Công Nghị, đại diện Công Giáo trong HĐLT, Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu (Hòa Hảo) bạn đồng tù với Đức Cố Hồng Y, Cụ Cao Xuân Vỹ, Chủ Tịch Hội Ái hữu Người Việt Quốc Gia Hải Ngoại, Luật Sư Phạm Văn Phổ, Chủ Tịch Ban Đại diện giáo dân miền Tây Nam Hoa Kỳ. Sơ Bề Trên Tổng Quyền và đông đảo các Sơ Dòng Mến Thánh Giá Los Angeles. Trước khi cử hành Thánh Lễ, các vị trên đã lần lượt đến niệm hương trước di ảnh Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Thuận giữa tiếng chiêng, trống trầm buồn. Linh Mục Nguyễn Đăng Đệ, nghĩa tử của Cố Hồng Y, đại diện tang gia đã đón nhận các nén hương dâng cho người qúa cố một cách kính cẩn và biết ơn.
Đúng 10 giờ 30, Linh Mục Michael Mai Khải Hoàn, Giám Đốc Trung Tâm Công Giáo Việt Nam, Đức ông Nguyễn Đức Tiến, Linh Mục Nguyễn Văn Tuyên, Chủ Tịch Hội Đồng Tu Sĩ miền Tây Nam Hoa Kỳ, Linh Mục Nguyễn Đăng Đệ, Nghĩa tử của Đức Cố Hồng Y, Linh Mục Ngô Văn Trọng, Linh Mục Trần Công Nghị và hơn hai mươi Linh Mục khác trong phẩm phục màu đỏ tiến lên lễ đài. Mỗi Linh Mục đều đến niệm hương trước di ảnh Đức Cố Hồng Y đặt trang trọng bên phải bàn thờ Sau lời chào mừng các vị lãnh đạo trong Hội Đồng Liên Tôn, quan khách cũng như toàn thể Cộng Đoàn tín hữu, Cha Mai Khải Hoàn chủ tế thánh lễ xin mọi người thành tâm cầu nguyện cho linh hồn Đức Cố Hồng Y, một vị chủ chăn và cũng là một chứng nhân của niềm tin và hy vọng, Đức Cố Hồng Y mất đi nhưng Ngài đã để lại một di sản cao qúy là tinh thần huynh đệ hiệp nhất giữa các tôn giáo, chỉ có huynh đệ, hiệp nhất giữa các tôn giáo mới đem lại tự do, an bình cho quê hương, dân tộc và cải hóa được những người vô thần. Linh Mục Mai Khải Hoàn cũng thành tâm nghiêng mình trước di ảnh Đức Cố Hồng Y và khấn xin Thiên Chúa trọng thưởng Ngài trên chốn vĩnh hằng.
Đức ông Nguyễn Đức Tiến giảng thuyết trong Thánh Lễ. Trước hết Đức ông cho biết hôm nay là ngày Giáo Hội mừng kính Thánh Mathêu, một vị Thánh xuất thân từ người thâu thuế, được coi là kẻ thâm lạm tội lỗi, nhất là bị coi như kẻ phản quốc, vì đã hợp tác với chính quyền bảo hộ, nhưng khi được Chúa gọi, Mathêu đã bỏ mọi sự theo Chúa làm môn đệ trung thành của Ngài, và 20 năm sau khi Chúa về Trời, Mathêu đã viết sách Phúc Âm, ghi lại những lời giảng dạy chính xác của Chúa, nhờ đó giúp mang lại nhiều lợi ích cho đồng bào ông. Từ cuộc đời của Mathêu, Đức ông Nguyễn Đức Tiến liên hệ tới cuộc đời của Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Thuận, có nhiều điểm tương đồng. Sau đó Đức ông Tiến thuật lại những việc làm, những quan điểm và ước nguyện mà Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận đã chia sẻ với ngài hết sức thân tình khi Đức Cố Hồng Y làm Giám Mục Giáo Phận Nha Trang và Đức ông Tiến, lúc đó làm Linh Mục dưới quyền Ngài cũng như những năm sau này, khi Đức Tổng Giám Mục Nguyễn Văn Thuận thăng chức Hồng Y. Theo lời kể của Đức ông Nguyễn Đức Tiến thì qủa đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận đã được Chúa Thánh Linh soi sáng, Ngài đã nhìn thấy viễn tượng tương lai của dân tộc Việt Nam và Giáo Hội Việt Nam ngay từ năm 1965-1967. Từ đó, Ngài tiên liệu trước những việc phải làm cho Giáo Phận, như củng cố tổ chức hạ tầng cơ sở, huấn luyện tông đồ giáo dân, tổ chức Hội Đồng Giáo Xứ, Hội Đồng Linh Mục, mở thêm bốn Tiểu chủng viện để đào tạo chủng sinh cho các Đại chủng viện hầu tương lai có đủ Linh Mục phục vụ trong Giáo phận. Ra sáu thư luân lưu cho giáo dân, chủ yếu là huấn đức, nhưng lồng vào đó là ý hướng phải làm thế nào để đương đầu với chế độ Cộng Sản một khi chúng chiếm trọn miền Nam Việt Nam. Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận cũng chính là vị Giám Mục đầu tiên tổ chức phong trào Cursillo và Tu Hội Hy Vọng, đồng thời ban hành "Qui chế Giáo dân, Qui chế Linh Mục, Qui chế Hội Đồng Giáo Xứ với tư tưởng thật mới mẻ nhưng chặt chẽ, chu đáo và thiết thực. Ngài cũng không quên để tâm đến số phận những Linh Mục già yếu khi về hưu, cuộc sống khó khăn, nên đã thành lập qũy hưu dưỡng Linh Mục trong Giáo Phận Nha Trang khi Ngài còn cai quản.
Tóm lại, theo Đức ông Nguyễn Đức Tiến, Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận chính là người được Thiên Chúa tuyển chọn nên đã phú bẩm cho Ngài đủ các tài đức khôn ngoan, đạo đức, thánh thiện tuyệt vời mà trong các anh chị em của Ngài không có ai sánh bằng. Cuối cùng, Đức ông Tiến cũng tha thiết xin mọi người hãy sống đạo, làm việc và cư xử với nhau trong tinh thần huynh đệ theo tư tưởng và ước nguyện của Cố Hồng Y, đó là sự biểu lộ tình liên đới yêu thương và cám ơn Ngài cách thiết thực nhất.
Phần thứ ba của chương trình là các lời phân ưu. Mục Sư Trần Thanh Vân, Chủ Tịch Hội Đồng Liên Tôn Việt Nam tại Hoa Kỳ, vì phải trở về hành lễ tại Hội Thánh của ngài nên đã nhờ Linh Mục Trần Công Nghị đọc lời Phân Ưu thay thế. Mở đầu lời Phân Ưu, Mục Sư Trần Thanh Vân nói:"Hôm nay chúng ta họp nhau nơi đây để nói lời tạm biệt Đức Hồng Y, vì Ngài không chết nhưng chỉ là thay đổi địa chỉ mà thôi, từ địa chỉ nơi trần thế, Ngài về địa chỉ mới là nước Thiên Đàng nơi Chúa đã hứa ban cho những người phụng sự Chúa, vì Chúa đã chẳng phán: Trên nhà Cha Ta có nhiều chỗ ở, Ta đi trước để dọn chỗ cho các con, vì hễ Ta ở đâu thì kẻ phụng sự Ta cũng sẽ ở đó, nên nếu chúng ta là những người có lòng tin vào Chúa, chắc chắn chúng ta sẽ được gặp lại Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận trên Thiên Đàng." Mục Sư Trần Thanh Vân sau đó khẳng định rằng Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận là người có phước hạnh hơn chúng ta, vì Ngài được Chúa ban cho một con tim biết yêu thương Tổ quốc, yêu thương đồng loại hết sức mãnh liệt, một tinh thần hòa đồng giữa các tôn giáo trong sự tương kính và đoàn kết đáng cho chúng ta noi theo...
Sau lời Phân Ưu của Mục Sư Chủ Tịch Hội Đồng Liên Tôn, Linh Mục Trần Công Nghị đã tuyên đọc bài thơ của một thi, nhạc sĩ Công Giáo nổi tiếng là Cha Xuân Ly Băng vừa từ Việt Nam gửi sang, lời thơ chất chứa nỗi niềm cảm xúc, tiếc thương cho một nhân tài của Giáo Hội hoàn vũ vừa nằm xuống.
Tiếp đến là lời Phân Ưu của Hòa Thượng Thích Hành Đạo, đại diện Phật Giáo. Với giọng từ tốn, Hoà Thượng nói:..."Hôm nay chúng tôi về đây tham dự lễ cầu nguyện cho Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận lần đầu tiên. Chúng tôi thành tâm cầu nguyện cho Ngài và cho tất cả chúng ta được nhất tâm, thanh tịnh và an lạc nơi cõi vô biên. Khi được tin không vui về đức Hồng Y không còn nữa, chúng tôi rất bàng hoàng và thương tiếc "... Sau khi đề cao những gía trị tinh thần do Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận để lại. Hòa Thượng Thích Hành Đạo hướng về di ảnh Đức Cố Hồng Y, Ngài nói: "Thưa Đức Hồng Y khả kính, nếu Ngài chưa có một quyết định dứt khoát của Đấng Chí Tôn, nếu Ngài chưa có một hợp đồng chắc chắn để về cõi Ta Bà, xa vòng tục lụy thì xin Đức Hồng Y hãy trở về trần gian với chúng tôi." Lời lẽ thật đơn sơ, chất phác nhưng nói lên tất cả sự luyến tiếc biết bao của một vị chân tu Phật Giáo đối với một vị chân tu Thiên Chúa Giáo.
Tiếp đến , Hiền Tài Phạm Văn Khảm, đại diện Cao Đài Giáo đã cho biết: "Cách đây hơn năm năm, lúc đó Đức Hồng Y còn là Tổng Giám Mục đã đích thân ghé thăm Thánh Thất Cao Đài chúng tôi tại Nam California. Hình ảnh đó đã gieo vào lòng chúng tôi một sự tôn kính và ngưỡng mộ bậc chân tu có tinh thần đại kết, hòa đồng, do đó khi nghe tin Ngài qua đời, chúng tôi vô cùng sửng sốt, bàng hoàng, vì Ngài là một Thiên Sứ đi mưu tìm hòa bình, yêu thương cho nhân loại mà "sử còn trọng, sách còn ghi". Thay mặt toàn thể Chức Sắc và tín đồ Cao đài Giáo, Hiền tài Phạm Văn Khảm thành tâm cầu nguyện cho hương linh Đức Cố Hồng Y được về cõi Thiên Đàng và chia sẻ nỗi buồn cùng tang quyến cũng như toàn thể Giáo Hội Công Giáo Việt Nam.
Giáo Sư Nguyễn Thành Long, đại diện Trung Ương Phật Giáo Hòa Hảo cũng đề cập đến việc Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận mỗi khi Ngài có dịp sang Hoa Kỳ đều dành thì giờ đến thăm viếng trụ Sở Trung Ương Phật Giáo Hòa Hảo, đàm đạo thân mật và cởi mở với các Chức Sắc Hòa Hảo. Qua những lần đó, Giáo Hội Phật Giáo Hòa Hảo cảm thấy Ngài rất gần gũi, thân thương và đức độ, khiến chúng tôi vô cùng kính trọng Ngài. Ngài là biểu tượng của sự hòa đồng giữa các tôn giáo hơn bất cứ những lời hô hào lớn tiếng nào. Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận mất đi, không những là sự mất mát lớn cho Giáo Hội Công Giáo mà còn là sự mất mát cho cả dân tộc chúng ta. Giáo Sư Nguyễn Thành Long thay mặt các Chức Sắc và đồng đạo, thành tâm cầu nguyện cho đức Cố Hồng Y sớm hưởng nhan thánh Chúa, đồng thời gửi lời chia buồn đến tang quyến và Cộng đồng Công Giáo Việt Nam.
Sơ Bề Trên Tổng Quyền Dòng Mến Thánh Giá Los Angeles và Cụ Cao Xuân Vỹ, Chủ Tịch Hội Ái Hữu Người Việt Quốc Gia Hải Ngoại cũng lần lượt lên phát biểu, ca tụng công đức, sự nghiệp và thân thế Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Thuận. Sau đó là phần phát biểu của Giáo sư Nguyễn Thanh Giàu, một chức sắc Hòa Hảo, bạn đồng tù với Đức Hồng Y tại các trại cải tạo Thủ Đức và Vĩnh Quang. Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu cho biết, những lời phát biểu của ông chỉ với tính cách của một cá nhân, đã từng chịu cảnh tù tội và may mắn được gần gũi với Đức Cố Hồng Y. Giáo sư Giàu đã kể lại những điều mắt thấy, tai nghe về Đức Hồng Y và cảm phục, thương mến Ngài, vì chính những việc làm không nề hà dơ bẩn trong trại cải tạo, những lời nói khẳng khái nhưng đầy khôn ngoan, những cử chỉ hòa nhã, yêu thương hết mọi người, không phân biệt tôn giáo, chẳng những là niềm tin, là sức sống của anh em tù nhân mà hơn thế nữa, Ngài chính là vị Bồ Tát, bởi Ngài luôn đem chân lý yêu thương mà lo cho cả dân tộc Việt Nam, lo cho Giới Trẻ Việt Nam, lúc nào bên cạnh Ngài cũng có dân tộc Việt Nam. Hình ảnh quê hương Việt Nam đã thể hiện trên cây Thánh Giá do Ngài tự tay làm lấy bằng mảnh gỗ lấy tại đền Hùng đã chứng tỏ điều đó. Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu tin tưởng rằng Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận ra đi nhưng Ngài sẽ trở lại như một vị Bồ Tát, vì nếu không chẳng ai đi tu làm gì. Ngài sẽ hóa thân thành một vị khác để lo cho chúng ta, cho dân tộc chúng ta ở cõi Ta Bà này...Cuối cùng, Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu kêu mời mọi người hãy tiếp tục con đường Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận đã đi. Lời phát biểu và phân ưu của Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu bị đứt quãng bằng nhiều tràng pháo tay tán thưởng.
Sau lời phân ưu của Giáo Sư Nguyễn Thanh Giàu, là lời phân ưu của Linh Mục Nguyễn Văn Tuyên, Chủ Tịch Cộng Đồng Tu Sĩ miền Tây Nam Hoa Kỳ, nhưng vì đến giờ hành lễ tại Cộng Đoàn Westminster, Linh mục Tuyên đã không thể phát biểu. Luật Sư Phạm Văn Phổ, Chủ tịch, đại diện Cộng Đồng Giáo dân miền Tây Nam Hoa Kỳ, bằng một giọng hết sức xúc động, đã lên nói lên tâm tình biết ơn , lòng kính trọng và sự tiếc thương vô hạn của mọi giáo dân Công Giáo miền Tây Nam Hoa Kỳ trước cái tang chung, Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Thuận vĩnh viễn lìa khỏi trần thế. Luật Sư Phạm Văn Phổ tin tưởng Thiên Chúa là Cha nhân từ đã thưởng công Đức Cố Hồng Y trên Thiên Đàng, do vậy, ông xin Đức Cố Hồng Y bầu cử cho mọi con dân Việt Nam còn tại thế được sống theo gương sáng của Ngài.
Chấm dứt phần Phân Ưu của các vị đại diện, Bác Sĩ Nguyễn Đức Tuấn, Chủ Tịch Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam, Giáo Phận Orange, Trưởng Ban Tổ Chức lễ cầu nguyện cho Đức Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận đã lên ngỏ lời tri ân cùng mọi người hiện diện.
Bác Sĩ Nguyễn Đức Tuấn nói:....."Chúng tôi thật xúc động trước những thiện cảm và thân thiện của Qúy vị đã dành cho người qúa cố Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận qua những lời chia sẻ, chia buồn thật qúy gía của qúy vị. Nhìn qúy vị, chúng tôi nhớ mỗi lần Đức Cha, Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận có dịp ghé sang California này, Ngài luôn muốn đến thăm gặp qúy vị là những người đã cùng đồng hành với ngài trên con đường tìm tự do, công lý và hoà bình cho đất nước Việt Nam. Hôm nay Qúy vị đã mất đi một người bạn trung thành, luôn ôm ấp nhiều ưu tư về nhân quyền và hạnh phúc cho người dân Việt Nam......Sự hiện diện của quý vị trong Thánh lễ nói lên sự cảm thông sâu xa của Qúy vị đối với sự mất mát lớn lao của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam, và cũng đã chứng tỏ thành qủa mà cố Hồng Y luôn mơ ước là các Tôn Giáo xích lại gần nhau hơn trong yêu thương và hợp nhất, để đem hạnh phúc, tự do cho nước Việt Nam...Hướng về phía các Linh Mục, Tu Sĩ và Giáo dân, Bác sĩ Chủ Tịch CĐCGVN Giáo phận Orange nói:..."Thương tiếc một vị chủ chăn, một người cha đã vĩnh viễn ra đi, nhưng hình ảnh của vị chủ chăn, của người khôn ngoan, thánh thiện, nhân đức, hiền từ, bao dung, luôn làm ơn cho kẻ ghét mình, sẵn sàng tha thứ những kẻ làm hại mình vẫn còn đây. Trong trí nhớ, trong con tim của mỗi người tín hữu Việt Nam. Tuy người cha đã ra đi với nhiều thương nhớ của đàn con. Con "Đường Hy Vọng" mà Cố Hồng Y đã mơ Ưra để chúng ta cùng bước vào, cùng bước theo ngài, dù chông gai, dù nhiều đau khổ, dù mạo hiểm, dù là một thách đố, dù cô đơn, dù trong thất vọng, trong nản chí, nhưng với một niềm tin như Cố Hồng Y đã tin rằng cuối đường hy vọng sẽ tràn ngập ánh sáng.." và với tư cách Trưởng Ban Tổ chức, Bác sĩ Tuấn cám ơn tất cả Qúy Đức ông, Linh Mục, Tu Sĩ, Qúy Hòa Thượng và Chức Sắc của các Tôn giáo bạn, quan khách, đồng hương, các Cơ quan truyền thông báo chí đã vì lòng thương mến Đức Cố Hồng Y, đến tham dự Thánh Lễ cầu nguyện cho Ngài.
Trong phần đáp từ, Linh mục Nguyễn Đăng Đệ, nghĩa tử của Đức Cố Hồng Y đã hết sức xúc động trước nghĩa cử cao đẹp mà Cha Giám đốc Trung Tâm Công Giáo, Ban Chấp Hành Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam Giáo phận Orange, Qúy Vị Lãnh Đạo Tinh Thần các Tôn Giáo, Đức Oạng Nguyễn Đức Tiến và qúy Linh Mục, Tu Sĩ nam nữ cùng toàn thể tín hữu đã dành cho tang quyến nói chung và Đức Cố Hồng Y nói riêng. Linh Mục Nguyễn Đăng Đệ đã cung kính chắp tay vái tạ đến tất cả mọi thành phần tham dự trong Thánh Lễ.
Linh Mục Mai Khải Hoàn, chủ tế Thánh Lễ đã giơ tay xin Thiên Chúa chúc phúc lành cho tất cả mọi người hiện diện, và Ca Đoàn Hoa Biển cất cao tiếng hát: "Tôi có một tổ quốc, tổ quốc Việt Nam," ( lời do chính Đức Cố Hồng Y viết, được ca trưởng Hồng Trang phổ thành nhạc) Buổi lễ cầu nguyện cho Đức Cố Hồng Y Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Thuận được Cộng Đồng Công Giáo VN, Giáo Phận Orange tổ chức hết sức trang trọng, chấm dứt lúc 1 giờ trưa trong bầu khí đượm vẻ u buồn nhưng tràn đầy an bình và hy vọng.
(Người Việt)