Kính thưa quí cha, quí tu sĩ nam nữ,
các chủng sinh và anh chị em tín hữu.
Nhân dịp tĩnh tâm năm 2004 của các linh mục, theo thói quen, chúng ta thường nhìn lại năm qua để tổng kết những công việc mục vụ của năm cũ và đề ra chương trình cho năm mới. Vậy chúng ta hãy nhìn lại mấy con số và mấy sinh hoạt trong năm cũ để có thể có một cái nhìn tổng quát về tình hình hiện nay của giáo phận, trước khi cùng nhau đề ra những công việc cần làm trong năm 2004 này.
I. Nhân sự
Dân số và số tín hữu trong giáo phận
Theo thống kê mới đây, thì dân số trong giáo phận hiện nay là 2.311.404 người, trong đó có 2.230.269 người Kinh, 14.500 người Việt gốc Hoa và 66.635 người dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, số tín hữu công giáo chỉ có 111.311 người, hầu hết là người Kinh và chỉ có trên 3 ngàn người dân tộc công giáo. Điều này rõ ràng cho chúng ta thấy, Phú Cường vẫn luôn là giáo phận truyền giáo, vì tỷ số dân công giáo chỉ khoảng 4, 81 %.
Các linh mục
Con số linh mục hiện nay của giáo phận là 101, trong đó có 10 linh mục dòng: Đaminh 2, Tu viện Lời Chúa 6, Biển Đức 1, Thừa Sai 1. Có 4 linh mục du học ngoại quốc. Cha Hà văn Minh đã về nước sau lấy bằng Tiến Sĩ Thần họcmục vụ tại S. Georgen, Frankfurt, cha Thịnh còn ở Hoa Kỳ, cha Phương, cha Tước tại Paris, Pháp. Ba cha dự tính cho đi du học đã làm xong passort, đang chờ visa. Cha Trọng sẽ đi Úc nay mai. Cha Tuấn và cha Khoa sẽ đi Roma sau vài tháng nữa.
Trong năm 2003 không có linh mục mới thụ phong.
Chính Quyền Tây Ninh đã đồng ý cho chia xứ Cao Xá thành 3: Cao Xá, Trần Xá và Vinh Sơn. Cha Giang sẽ về nhận xứ Thánh Tuân Trần Xá vào ngày 16.02.2004 và cha Ẩn về nhận xứ Vinh Sơn ngày 21.02.2004. Như vậy giáo phận hiện nay có 62 giáo xứ, 24 giáo họ và 28 giáo điểm.
Tại Hạt Bình Long cũng đang dự tính một vài thay đổi, nhưng còn chờ ý kiến của Chính Quyền rồi mới thi hành.
Vắng mặt trong tuần phòng này, ngoài ba cha hưu bệnh không thể đến được là cha Tú, cha Thanh và cha Huân, còn có cha Khi, Tân Thông, bị đau đường ruột, cha Luyện, Tích Thiện bị loét tá tràng, đang điều trị tại Thành Phố HCM, cha Tình Phó Cao Xá coi nhà.
Các Phó tế
Giáo phận hiện có 15 thầy phó tế: Trong đó 10 thầy vừa tốt nghiệp ĐCV và đang đi giúp xứ, 4 thầy thuộc Tu viện Lời Chúa.
Các chủng sinh
Có 25 chủng sinh hiện đang học tại Đại chủng viện thánh Giuse, Tp Hồ Chí Minh, thuộc 3 khóa. Ngoài ra còn 4 thày xứ đã đăng ký đi học lớp bổ túc tại ĐCV Nha Trang, 2 thày thuộc tỉnh Bình Dương là Thày Tuơi và Thày Vinh xong các giấy tờ hợp lệ, Thày Dũng, Mỹ Khánh, Tp HCM, thày Chỉ, Lộc Ninh, Bình Phước còn đang chờ văn bản của Chính Quyền địa phương.
Các tu sĩ
Theo sổ thống kê cuối năm 2002, con số tu sĩ hiện đang sống và phục vụ tại giáo phận là 370, thuộc 18 Tổ chức Dòng tu.
Nam giới có: Biển Đức (Cha Binh), Tu viện Lời Chúa (2Cđ: Phú Văn và Tân Hiệp. Sáu linh mục thuộc Tu hội đang làm mục vụ tại các xứ Bà Lụa, Bà Trà, Vinh Sơn, Thị Tính và Tân Hiệp), Thừa Sai Mẹ Chúa Cứu Thế (Có 1 Cđ tại Bình Long), Thừa Sai Việt Nam (1 Cđ tại Sơn Lộc), Sống Thánh Thể (1 Cđ. tại Phước Vĩnh) và dòng Phanxicô (1 Cđ tại Trừ văn Thố).
Các dòng nữ có: Con Đức Mẹ Nam Vang tại Phú Cường (14 Cđ: Phú Cường, Tòa Giám Mục, Nhà Chung, Chữ thập Đỏ, Hiệp Thành, Mỹ Hảo, Bình Nhâm, Tân Qui, Phú Hòa Đông, Bắc Hà, Tân Thông, Bình Nguyên, Suối Đá, Phước Điền), Mến Thánh giá Thủ Thiêm (7 Cđ: Phú Cường, Búng, Bến Sắn, Bà Trà, Vĩnh Hòa, Trảng Bàng, Bến Kéo), Mến Thánh giá Chợ Quán (5 Cđ.: Tân Thới, Tây Ninh, Tân Thông, Tân Hiệp, Kỉnh Nhượng), Saint Paul de Chartres (5 Cđ.: Nhà thờ Lái Thiêu, Câm Điếc Lái thiêu, Bình Hòa, Chánh Thiện, Tha La), Vincent de Paul (4 Cđ: Trại Phong Bến Sắn, Trung Tâm Mai Hòa Lô 6 Củ Chi, Phước Minh, Tân Hiệp), Tiểu Muội (1 Cđ.: Minh Tân), Đaminh Rosa Lima, Miền Mân Côi (5 Cđ: Cao Xá, Vinh Sơn, Thành Long, Hảo Đước, Lễ Trang), Đaminh Bùi Chu (1 Cđ: Vĩnh Phú), Thừa Sai Bác Ái (1 Cđ.: Nhà dưỡng lão Tân Thông), Đức Bà Truyền giáo (1 Cđ: Tân Thông), Thiên Phước (1 Cđ.: Tân Thông), Nhân Ái (3 Cđ.: Thủ Đức, Tân Hiệp, Lô 6 Củ Chi) Sống Thánh Thể (1 Cđ: Phước Vĩnh), Lasan nữ (1 Cđ.: Lộc Thiện).
Ngoài ra còn có dòng Ba Đaminh, dòng Ba Camêlô, Phan Sinh tại thế, Mến Thánh giá tại thế, các tổ chức giáo dân như Khôi Bình, Gia Đình Cùng theo Chúa v.v..
Giáo Lý viên
Số giáo lý viên là 632
II. Các cơ sở
Trong năm 2003 đã cung hiến 2 nhà thờ : Chơn Thành (19.01.03), Củ Chi (01.05.03); làm phép 4 nhà giáo lý : Ngọc Đồng (15.07.03), Võng Phan (30.07.03), Lễ Trang (02.08.03), Tích Thiện (19.10.03) 1 Đài Đức Mẹ thuộc gíao xứ Võng Phan (15.12.03); đặt viên đá đầu tiên cho nhà thờ Dương Minh Châu (04.04.03) và nhà mới của Tu viện Lời Chúa (27.09.03). Hiện nay có 4 nhà thờ đang chờ được khánh thành, đó là nhà thờ Bình Long, Thanh An, Thượng Phúc và Dương Minh Châu (Suối Đá).
III. Sinh hoạt mục vụ năm 2003
Sinh hoạt mục vụ chung của giáo phận cũng như các giới các nghành trong năm qua đều tốt đẹp. Đáng kể là ngày tĩnh tâm giới trẻ với hoạt cảnh Đường Thương Khó, ngày Lễ Lá, Lễ Hội Dâng hoa vào tháng Năm, Thi giáo lý Thiếu Nhi vào tháng 6, diễn nguyện các mầu nhiệm Mân Côi vào tháng Mười. Các Ủy Ban, các giới đều có những sinh hoạt riêng.
IV. Tòa án hôn phối và văn phòng Tư vấn hôn nhân
A. Tòa án hôn phối trong năm vừa qua đã hoàn tất được 2 vụ:
- 1. Vụ Maria Vũ Thị Hoa và Giuse Nguyễn Thiên Hiệp thuộc giáo xứ Bình Long. Sau bao năm mất tích, Tòa Giám Mục, theo các thông tin điều tra được đã đi đến kết luận là đã chết. Như vậy, chị Maria Vũ Thị Hoa có thể được tái hôn.
- 2. Vụ Đaminh Đinh văn Lý và Maria Phạm thị Thúy Hằng thuộc giáo xứ Dầu Tiếng được Tòa Thánh chuẩn hôn phối với lý do “Thành sự nhưng chưa hoàn hợp”
- 3. Ngoài ra còn đang thụ lý 3 vụ khác và thường xuyên giúp các Tòa hôn phối ngoại quốc tra tìm về giấy tờ của những người hoặc sắp sửa kết hôn hoặc cần giải quyết trong vấn đề hôn phối.
Văn Phòng đã làm việc mỗi ngày Thứ Năm hằng tuần, đã tư vấn cho nhiều cặp vợ chồng hay những anh chị sắp kết hôn giải quyết những thắc mắc, hoặc làm hòa với nhau. Văn Phòng cũng đã cho phổ biến những tài liệu hữu ích về hôn nhân và gia đình.
Năm nay là Năm Thánh Truyền giáo. Chúng ta rất hân hoan đón nhận hồng ân Tòan xá do Tòa Thánh ban. Tuy nhiên, ngoài việc tham dự các nghi thức phụng vụ tại những nhà thờ được chỉ định, và hành hương đi viếng nhà thờ chánh tòa để hưởng ơn Toàn Xá, chương trình sinh hoạt mục vụ năm nay còn phải làm sao cho mọi tín hữu ý thức về hồng ân đức tin đã lãnh nhận và bổn phận truyền giáo phải thi hành. Vì thế cần phải đào sâu giáo lý về truyền giáo, cần phải dấn thân làm việc tông đồ và thực thi bác ái. Có như vậy Năm Thánh truyền giáo mới đem lại những hiệu quả thiết thực.
I. Những điều cần biết về Năm Thánh Truyền giáo
Chúng ta đã khai mạc Năm Thánh Truyền giáo tại Nhà thờ chánh toà Phú Cường chiều 25.12.2003, đúng ngày sắc chỉ của Tòa Ân giải Tòa Thánh ấn định. Tuy là ngày lễ Giáng Sinh, các linh mục bận làm lễ các nơi, nhưng cũng có gần 2 chục cha đồng tế. Số giáo dân tham dự rất đông. Ngoài giáo dân trong hạt Phú Cường, còn có hạt Lạc An và một số giáo xứ lẻ tẻ từ các nơi khác tới.
Sau đây là ít điều cần lưu ý về Năm Thánh Truyền giáo.
Năm Thánh được thiết lập theo nguyện vọng của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam để:
1. Kỷ niệm 470 năm Việt Nam lãnh nhận đức tin. Thực vậy, theo cuốn Khâm Định Việt sử của Triều Nguyễn, thì vào năm 1533, một giáo sĩ ngoại quốc tên là Inêkhu đã đến giảng đạo Giatô tại Ninh Cường Quần Anh, huyện Nam Chân và làng Trà Lũ, nay thuộc tỉnh Nam Định, giáo phận Bùi Chu. Vì thế Hội Đồng Giám Mục muốn Hội Thánh tại Việt Nam dùng năm nay để tạ ơn Chúa về Đức Tin đã lãnh nhận.
2. Hội Đồng Giám Mục cũng muốn cho mọi thành phần dân Chúa học hỏi, triển khai thư mục vụ của Hội Đồng về việc truyền giáo được ban hành trong khóa họp thường niên vừa qua tại Vũng Tầu, để tín hữu ý thức hơn về sứ mệnh truyền giáo Chúa Giêsu đã để lại, hầu hăng hái dấn thân thi hành bổn phận truyền giáo của mình cách triệt để hơn.
Với hai lý do trên, Hội Đồng Giám Mục đã đệ đơn xin Tòa Thánh cho mở năm thánh với ơn Toàn xá. Tòa Thánh đã chấp thuận với sắc lệnh ký ngày lễ Các Thánh Tử Đạo tại Vịet Nam 24.11.2003
Với những điều kiện thông thường là xưng tội rước lễ, dứt khoát từ bỏ tội lỗi và cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng, trong Năm Thánh bắt đầu từ Lễ Giáng Sinh 25.12.2003 đến lễ Hiển Linh 02.01.2005, các tín hữu có thể được hưởng ơn Toàn Xá trong những trường hợp sau:
1. Tại nhà thờ chánh tòa hay một nhà thờ đã được chỉ định khi đến đây tham dự một cử hành phụng vụ (như thánh lễ, giờ kinh phụng vụ, cử hành Lời Chúa) vào 13 ngày lễ có liên hệ tới Giáo Hội Việt Nam dưới đây:
- a. Lễ Giáng Sinh, ngày khai mạc Năm Thánh truyền giáo : 25.12.2003
- b. Lễ Thánh Gia thất Chúa Giêsu, Đức Mẹ và thánh Giuse : 28.12.2003
- c. Kỷ niệm họp Công Đồng Miền tại Dinh Hiến: 14.02.2004
- d. Lễ Thánh Giuse, ngày cha Đắc Lộ đặt chân lên Cửa Bạng, Ba Làng, Thanh Hóa ngày 19.03.1627 19.03.2004
- e. Lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống, Kỷ niệm ngày thành lập Hội Dồng Giám Mục Việt năm 1980 30.05.2004
- f. Lễ Thánh Barnaba Tông đồ, kỷ niệm ngày truyền chức cho hai vị Đại diện Tông Tòa ở Đàng Trong là Đức cha Pierre Marie Lambert de la Motte, và Đàng Ngoài là Đức Cha Francois Pallu (11.06.1670), Ngày tấn phong Đức Cha Gioan Baotixita Nguễn Bá Tòng, Giám Mục tiên khởi Việt Nam tại Vatican 11.06.1933 11.06.2004
- g. Lễ thánh Gioakim và Anna, kỷ niệm ngày tử Đạo của Chân Phước Thày Giảng Anrê Phú Yên, vị Tử Đạo tiên khởi của Giáo Hội tại Việt Nam: 26.07.1645 26.07.2004
- h. Tam nhật Đại Hội Đức Mẹ Lavang: 12-15.08.2004
- i. Lễ thánh Têrêsa Hài Đồng, Bổn mạng xứ truyền giáo 01.10.2004
- j. Khánh nhật truyền giáo 24.10.2004
- k. Lễ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam 24.11.2004
- l. Lễ thánh Phanxicô Xavie, Bổn mạng xứ truyền giáo 03.12.2004
- m. Lễ Hiển Linh, Ngày bế mạc Năm Thánh truyền giáo 02.01.2005
- a. Mỗi lần tín hữu tham dự cuộc hành hương theo đoàn, miễn là sốt sắng tham dự một cử hành phụng vụ hoặc một việc đạo đức bình dân khác cách công cộng.
- b. Mỗi khi hành hương riêng hay theo đoàn tại bất cứ nhà thờ chánh toà nào và ở lại đó một khoảng thời gian để suy tư, cầu nguyện, đọc kinh Lạy Cha, kinh Tin Kính theo công thức được chấp thuận và thêm vào lời kêu cầu Đức Trinh Nữ Maria.
- a. Mỗi khi thi hành một việc thiện, hoặc một việc đền tội hoặc một công tác truyền giáo do cha sở đề ra và được Đấng Bản Quyền địa phương chấp thuận.
- b. Mỗi khi làm một việc tôn kính nào đó đối với Đức Mẹ Lavang và các Thánh Tử Đạo Việt Nam.
- a. Hạt Phú Cường : Nhà thờ chánh tòa Phú Cường
- b. Hạt Phước Thành : Nhà thờ Phước Vĩnh
- c. Hạt Bình Long : Nhà thờ Chân Thành và nhà thờ Lộc Ninh
- d. Hạt Củ Chi : Nhà thờ Tân Thông
- e. Hạt Tha La : Nhà thờ Tha Lac
- f. Hạt Tây Ninh : Nhà thờ Tây Ninh
- g. Hạt Lạc An : Nhà thờ Võng Phan và nhà thờ Thượng Phúc
Phiên họp Hội đồng mục vụ giáo phận ngày 06.01.2003 đã ấn định như sau:
- a. Ủy Ban Truyền giáo sẽ liên kết với Ủy Ban giáo dân và Ủy Ban giáo lý để soạn thảo ra các tài liệu học tập về truyền giáo và phổ biến cho các giới, đồng thời sẽ liên hệ với các cha hạt trưởng để đến các hạt hai tháng một lần mở những lớp, những khóa huấn luyện cho các thành phần đăng ký tham dự.
- b. Các Giới, các đoàn thể hay các nhóm có thể sử dụng các tài liệu do Liên Ủy Ban nói trên soạn thảo để học tập, hay có thể nhờ Liên Ủy Ban soạn thảo một tài liệu khác thích hợp hơn cho giới của mình.
- c. Các Cha xứ sẽ đề nghị lên Đức Giám Mục những việc lành, những việc đền tội hay việc tông đồ truyền giáo thích hợp cho giáo dân của mình để Đức Giám Mục phê chuẩn, ngõ hầu tín hữu có thể làm những việc đó mà hưởng nhờ Tiểu Xá, như nói ở trên.
Anh chị em thân mến,
Cảm tạ Chúa đã cho chúng ta hoàn thành một năm với những kết quả tốt đẹp. Xin Ngài cũng tha thứ những gì chúng ta còn thiếu xót. Xin Chúa giúp chúng ta thêm nghị lực, thêm lòng sống sắng để hăng say thực hiện những gì chúng ta hoạch định cho Năm Mới này. Tin tưởng vào lời chuyển cầu của Đức Mẹ La Vang và các thánh Tử Đạo Việt Nam, chúng ta hân hoan bước vào Năm 2004 và Năm Giáp Thân.
Chúc anh chị em mọi sự tốt đẹp trong Năm Mới và hưởng cái Tết Giáp Thân đầy vui tuơi may mắn.
Thân chào anh chị em,