Ngày 18 tháng 02 năm 2004
LÁ THƯ MỤC TỬ MÙA CHAY 2004
Kính gửi : Anh em linh mục,
Anh chị em tu sĩ và giáo dân
thuộc giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh
Anh chị em rất thân mến,
1. Mùa Chay lại trở về, khởi sự bằng việc xức tro với lời kêu gọi. “Hãy hoán cải và tin vào Tin Mừng” : Đó là lời mời của Chúa Giêsu đối với từng người chúng ta trong lúc được xức tro cũng như trong suốt Mùa Chay này.
Mùa Chay năm 2004 còn mang một ý nghĩa đặc biệt, vì Hội Thánh Việt Nam muốn dâng năm nay làm Năm Thánh Truyền Giáo, Năm Lên Đường, Năm Ra Khơi. Chúng ta phải hoán cải và tin vào Tin Mừng trước khi dấn thân vào sứ mạng Loan Báo Tin Mừng cho quê hương dân tộc.
Bài Tin Mừng Thứ Tư Lễ Tro (Mt 6,1-6; 16-18) nhắc nhở cho chúng ta làm ba việc đạo đức quen thuộc là ăn chay, cầu nguyện và chia sẻ, như một hướng sống Mùa Chay theo tinh thần Kitô giáo. Qua ăn chay, chúng ta trở về với chân tâm của mình; qua cầu nguyện, chúng ta mở rộng cửa tâm hồn đón nhận Thiên Chúa; và qua việc chia sẻ của cải, chúng ta lên đường đi đến với tha nhân, gặp gỡ họ với cả tấm lòng.
2. Trước hết là trở về với chính mình qua việc ăn chay. Ăn chay không phải chỉ là chu toàn luật Hội Thánh buộc phải giữ vào thứ Tư Lễ Tro và thứ Sáu Tuần Thánh. Ăn chay còn là quay về với lòng mình, nhận ra những đam mê thèm muốn tự nhiên của con người mình, và cương quyết không để chúng làm chủ đời mình nữa. Ăn chay làm chúng ta trở nên nhẹ nhàng, thanh thoát, sẵn sàng mở rộng cửa đón nhận Thiên Chúa và đi đến với tha nhân. Khi ăn chay, chúng ta chịu đựng cái đói của thân xác, nhờ đó cảm nếm được cái đói về mặt tâm linh và thêm lòng khao khát Chúa. Ăn chay quả thật không phải chỉ là tiết giảm việc chi tiêu và ăn uống, song còn là cách giúp chúng ta vượt thắng được bản năng lôi kéo chúng ta theo lối sống tầm thường và ích kỷ, để có thể bước theo Chúa Kitô trong sứ vụ yêu thương và phục vụ.
3. Mở rộng cửa tâm hồn đón nhận Thiên Chúa qua cầu nguyện. Cầu nguyện là nét nổi bật thứ hai của Mùa Chay. Cầu nguyện là làm mới lại mối tương giao gắn kết với Thiên Chúa yêu thương. Ngày nay, chúng ta đang sống trong một thế giới vội vã, với sức ép rất lớn từ công ăn việc làm. Chúng ta thường xuyên bị căng thẳng và dễ đánh mất chánh tâm của mình. Mùa Chay là thời gian dành cho việc cầu nguyện nhiều hơn, vì cầu nguyện là một sức mạnh giúp ta dấn bước trên đoạn đường dài. Đức Giêsu mời gọi chúng ta vào nơi vắng vẻ mà nghỉ ngơi đôi chút (Mc 6,31). Ngài muốn chúng ta thanh thản ngồi xuống, lắng nghe lời Ngài như chị Maria xưa (Lc 10,38-42), thay vì để cho mình bị cuốn hút bởi công việc làm ăn. Chính Đức Giêsu đã ăn chay cầu nguyện trước khi bắt đầu sứ mạng loan báo Tin Mừng. Chúng ta cũng không thể loan báo Tin Mừng cách hiệu quả nếu không cầu nguyện như Đức Giêsu. Tôi mong anh chị em dành nhiều giờ hơn để chăm lo sức khoẻ tâm linh, bằng việc sốt sắng tham dự các cuộc tĩnh tâm, lãnh nhận Bí Tích Hoà Giải và đọc Lời Chúa trong gia đình. Càng dành giờ cho Chúa, chúng ta càng thấy mình có thêm nội lực để dấn thân phục vụ tha nhân.
4. Cuối cùng là lên đường đi đến với tha nhân qua việc chia sẻ những gì mình có. Sống bác ái với tha nhân là nét thứ ba của Mùa Chay. Mở rộng cửa đón nhận Thiên Chúa đòi chúng ta đi đến với anh chị em của mình, đặc biệt với những người nghèo khổ, bệnh tật, bị bỏ rơi. Xã hội chúng ta có nhiều người giàu lên, nhưng cũng không thiếu những người nghèo khổ. Chúng ta sẽ không thể sống như ông nhà giàu vô tâm đóng cửa, khép lòng trước anh Ladarô nghèo khó (Lc 16,19-21) hay như người dự định xây những kho lớn hơn để tích trữ của cải cho tương lai (Lc 12,16-21). Nhưng chúng ta muốn noi gương ông Dakêu, một khi đã đón nhận tình thương tha thứ của Thiên Chúa (Lc 19,1-10), thì tự mở lòng ra chia sẻ phân nửa tài sản mình cho người nghèo.
5. Như thế, trong Mùa Chay của Năm Thánh Truyền Giáo này, chúng ta ăn chay, cầu nguyện và chia sẻ những gì mình có, nhằm mở rộng tâm thiết lập tương giao an hoà với bản thân, hiệp thông với Thiên Chúa, thân hữu với tha nhân. Ba mối tương giao đó là ba cột trụ để củng cố lòng đạo và để chia sẻ niềm tin của chúng ta. Đó cũng là cách loan báo Tin Mừng đáng tin cậy cho các dân tộc tại Á Châu này, quê hương của những tôn giáo lớn. Trong Tông Huấn “Giáo Hội tại châu Á” (EA), Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã nhắc nhở : “Cầu nguyện, chay tịnh và khổ hạnh dưới nhiều hình thức khác nhau là những điều rất được trân trọng. Từ bỏ, siêu thoát, khiêm nhường, giản dị và thinh lặng là những điều mà tín đồ của bất cứ tôn giáo nào cũng coi là những giá trị lớn ” (EA số 23). Chúng ta không thể làm cho Đức Kitô được nhận biết tại Á Châu nếu chúng ta không trân trọng và sống những giá trị đó.
Anh chị em thân mến,
6. Năm Thánh Truyền Giáo là thời gian thuận lợi để tưởng nhớ đến những vị ân nhân đã đem Tin Mừng đến Đất Việt. Theo sách Khâm Định Việt Sử thì từ năm 1532-1533 thời vua Lê Trang Tôn, đã có một người tên là Inêkhu đi đường biển đến giảng đạo ở miền Bắc. Đây là dấu vết lịch sử cho thấy một khởi điểm của phong trào truyền giáo mạnh mẽ sau này vào đầu thế kỷ 17. Dầu Tin Mừng được những người tây phương đưa vào, nhưng chúng ta không nên quên rằng Đức Giêsu Kitô Con Thiên Chúa cũng là người Á Châu như chúng ta. Con người và sứ điệp của Ngài đã thấm đượm sâu xa tinh thần của lục địa này.
7. Chúng ta cũng nhớ đến những chứng nhân anh dũng đã hy sinh mạng sống để chuyển lại đức tin cho chúng ta, từ vị tử đạo đầu tiên là chân phúc Anrê Phú Yên đến hàng hàng lớp lớp những người thuộc đủ mọi thành phần Dân Chúa. Tất cả đã coi Đức Kitô quý hơn mọi sự trần gian. Chúng ta cũng bày tỏ lòng biết ơn với tất cả các thế hệ cha anh - các giám mục, linh mục, tu sĩ nam nữ, giáo dân - đã hy sinh cả cuộc đời và cả mạng sống để xây dựng ngôi nhà Giáo Hội Việt Nam, và cách riêng ngôi nhà giáo phận, bằng cuộc sống gương mẫu và trung thành trong đức tin. Với lòng cảm phục tri ân, chúng ta thấy mình phải tiếp tục sứ mạng làm chứng cho đức tin giữa một thế giới coi khoái lạc và hưởng thụ, tiền bạc và quyền lực là mục đích, là lẽ sống của cuộc đời.
8. Tuy nhiên, để làm chứng cho đức tin, chúng ta cần bồi đắp, củng cố đức tin ấy bằng chuyên cần học hỏi. Các lớp giáo lý cho người lớn và giới trẻ, các lớp dạy Thánh Kinh và Thần Học cho giáo dân, các bài giảng cho mỗi Thánh lễ, đều là những phương thế hữu hiệu giúp anh chị em hiểu biết hơn Đấng mình tin hầu có thể “luôn sẵn sàng trả lời cho bất cứ ai chất vấn . ..” (1Pr 3,15). Nhưng việc học hỏi như trên vẫn chưa đủ. Đức tin còn cần được hâm nóng và thắp sáng nhờ chuyên cần cầu nguyện, siêng năng học hỏi và suy niệm Lời Chúa, thường xuyên lãnh nhận các Bí Tích.
Hơn thế nữa, đức tin của chúng ta còn cần được biểu lộ qua đời sống yêu thương trong gia đình, qua việc sống công bằng bác ái ngoài xã hội, và qua việc sống hiệp nhất trong từng giáo xứ cũng như trong cả giáo phận. “Con người hôm nay tin tưởng các chứng nhân hơn là thầy dạy, tin vào kinh nghiệm hơn là bài vở, tin vào cuộc sống và hành động hơn là lý thuyết ” (EA số 42). Trong Mùa Chay của Năm Thánh Truyền Giáo này, tôi tha thiết mời gọi anh chị em mạnh dạn chia sẻ niềm tin của mình cho các anh chị em khác, tất nhiên với thái độ tôn trọng tự do đáp trả của mỗi người. “Chia sẻ niềm tin là chia sẻ món quà vĩ đại mà mình đã nhận được, tức là tình thương của Đức Giêsu Cứu Thế ” (EA số 10).
9. Tuy nhiên, để đào tạo những người phục vụ cho Tin Mừng cũng như chia sẻ đức tin, chúng ta cũng cần có cơ sở vật chất. Cùng với việc Nhà Nước trả lại cơ sở Tiểu Chủng Viện, và với sự gợi ý của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, tôi thấy cần phải xây dựng một Trung Tâm Đức Tin nhằm trợ giúp lâu dài cho việc Loan Báo Tin Mừng tại Việt Nam cũng như tại một số nước Á Châu. Trung Tâm này gồm có ba chức năng : một là nơi bồi dưỡng đức tin và huấn luyện mục vụ cho linh mục, tu sĩ và giáo dân; hai là nơi thu thập, gìn giữ và triển lãm những chứng tích đức tin từ buổi đầu đến nay, đồng thời cũng là nơi các tín hữu hành hương và cầu nguyện để củng cố đức tin; ba là nơi cung cấp sách vở tài liệu học hỏi nghiên cứu, nhằm soi sáng đức tin cho mọi thành phần Dân Chúa. Công cuộc xây dựng Trung Tâm Đức Tin cần sự đóng góp quảng đại của mọi người. Tôi hy vọng anh chị em sẽ rộng tay góp sức vì lợi ích lâu dài của thế hệ hiện tại và mai sau.
Anh chị em thân mến,
10. Hãy nắm tay nhau Lên Đường. Hãy chung sức với nhau Ra Khơi. Mảnh đất chúng ta được sai đến có khi là nơi ta làm việc, nơi ta sinh sống, thậm chí ở ngay nơi gia đình của ta. Hãy cùng nhau đem đến Bình An và Niềm Vui cho mọi người. Hãy chung lòng đem đến Yêu Thương và Tha Thứ, Đồng Cảm và Phục Vụ. Và trên hết hãy đem đến cho con người hôm nay chính Chúa Kitô là nguồn Sự Sống dồi dào, là nguồn Tình Thương vô biên và là nguồn Hạnh Phúc viên mãn. Chúc anh chị em sống một Mùa Chay đầy ý nghĩa, vì sự sống và hạnh phúc của gia đình anh chị em, của các cộng đoàn tín hữu trong giáo phận, của mọi người anh em đồng bào và đồng loại trên quê hương đất nước này.
LÁ THƯ MỤC TỬ MÙA CHAY 2004
Kính gửi : Anh em linh mục,
Anh chị em tu sĩ và giáo dân
thuộc giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh
Anh chị em rất thân mến,
1. Mùa Chay lại trở về, khởi sự bằng việc xức tro với lời kêu gọi. “Hãy hoán cải và tin vào Tin Mừng” : Đó là lời mời của Chúa Giêsu đối với từng người chúng ta trong lúc được xức tro cũng như trong suốt Mùa Chay này.
Mùa Chay năm 2004 còn mang một ý nghĩa đặc biệt, vì Hội Thánh Việt Nam muốn dâng năm nay làm Năm Thánh Truyền Giáo, Năm Lên Đường, Năm Ra Khơi. Chúng ta phải hoán cải và tin vào Tin Mừng trước khi dấn thân vào sứ mạng Loan Báo Tin Mừng cho quê hương dân tộc.
Bài Tin Mừng Thứ Tư Lễ Tro (Mt 6,1-6; 16-18) nhắc nhở cho chúng ta làm ba việc đạo đức quen thuộc là ăn chay, cầu nguyện và chia sẻ, như một hướng sống Mùa Chay theo tinh thần Kitô giáo. Qua ăn chay, chúng ta trở về với chân tâm của mình; qua cầu nguyện, chúng ta mở rộng cửa tâm hồn đón nhận Thiên Chúa; và qua việc chia sẻ của cải, chúng ta lên đường đi đến với tha nhân, gặp gỡ họ với cả tấm lòng.
2. Trước hết là trở về với chính mình qua việc ăn chay. Ăn chay không phải chỉ là chu toàn luật Hội Thánh buộc phải giữ vào thứ Tư Lễ Tro và thứ Sáu Tuần Thánh. Ăn chay còn là quay về với lòng mình, nhận ra những đam mê thèm muốn tự nhiên của con người mình, và cương quyết không để chúng làm chủ đời mình nữa. Ăn chay làm chúng ta trở nên nhẹ nhàng, thanh thoát, sẵn sàng mở rộng cửa đón nhận Thiên Chúa và đi đến với tha nhân. Khi ăn chay, chúng ta chịu đựng cái đói của thân xác, nhờ đó cảm nếm được cái đói về mặt tâm linh và thêm lòng khao khát Chúa. Ăn chay quả thật không phải chỉ là tiết giảm việc chi tiêu và ăn uống, song còn là cách giúp chúng ta vượt thắng được bản năng lôi kéo chúng ta theo lối sống tầm thường và ích kỷ, để có thể bước theo Chúa Kitô trong sứ vụ yêu thương và phục vụ.
3. Mở rộng cửa tâm hồn đón nhận Thiên Chúa qua cầu nguyện. Cầu nguyện là nét nổi bật thứ hai của Mùa Chay. Cầu nguyện là làm mới lại mối tương giao gắn kết với Thiên Chúa yêu thương. Ngày nay, chúng ta đang sống trong một thế giới vội vã, với sức ép rất lớn từ công ăn việc làm. Chúng ta thường xuyên bị căng thẳng và dễ đánh mất chánh tâm của mình. Mùa Chay là thời gian dành cho việc cầu nguyện nhiều hơn, vì cầu nguyện là một sức mạnh giúp ta dấn bước trên đoạn đường dài. Đức Giêsu mời gọi chúng ta vào nơi vắng vẻ mà nghỉ ngơi đôi chút (Mc 6,31). Ngài muốn chúng ta thanh thản ngồi xuống, lắng nghe lời Ngài như chị Maria xưa (Lc 10,38-42), thay vì để cho mình bị cuốn hút bởi công việc làm ăn. Chính Đức Giêsu đã ăn chay cầu nguyện trước khi bắt đầu sứ mạng loan báo Tin Mừng. Chúng ta cũng không thể loan báo Tin Mừng cách hiệu quả nếu không cầu nguyện như Đức Giêsu. Tôi mong anh chị em dành nhiều giờ hơn để chăm lo sức khoẻ tâm linh, bằng việc sốt sắng tham dự các cuộc tĩnh tâm, lãnh nhận Bí Tích Hoà Giải và đọc Lời Chúa trong gia đình. Càng dành giờ cho Chúa, chúng ta càng thấy mình có thêm nội lực để dấn thân phục vụ tha nhân.
4. Cuối cùng là lên đường đi đến với tha nhân qua việc chia sẻ những gì mình có. Sống bác ái với tha nhân là nét thứ ba của Mùa Chay. Mở rộng cửa đón nhận Thiên Chúa đòi chúng ta đi đến với anh chị em của mình, đặc biệt với những người nghèo khổ, bệnh tật, bị bỏ rơi. Xã hội chúng ta có nhiều người giàu lên, nhưng cũng không thiếu những người nghèo khổ. Chúng ta sẽ không thể sống như ông nhà giàu vô tâm đóng cửa, khép lòng trước anh Ladarô nghèo khó (Lc 16,19-21) hay như người dự định xây những kho lớn hơn để tích trữ của cải cho tương lai (Lc 12,16-21). Nhưng chúng ta muốn noi gương ông Dakêu, một khi đã đón nhận tình thương tha thứ của Thiên Chúa (Lc 19,1-10), thì tự mở lòng ra chia sẻ phân nửa tài sản mình cho người nghèo.
5. Như thế, trong Mùa Chay của Năm Thánh Truyền Giáo này, chúng ta ăn chay, cầu nguyện và chia sẻ những gì mình có, nhằm mở rộng tâm thiết lập tương giao an hoà với bản thân, hiệp thông với Thiên Chúa, thân hữu với tha nhân. Ba mối tương giao đó là ba cột trụ để củng cố lòng đạo và để chia sẻ niềm tin của chúng ta. Đó cũng là cách loan báo Tin Mừng đáng tin cậy cho các dân tộc tại Á Châu này, quê hương của những tôn giáo lớn. Trong Tông Huấn “Giáo Hội tại châu Á” (EA), Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã nhắc nhở : “Cầu nguyện, chay tịnh và khổ hạnh dưới nhiều hình thức khác nhau là những điều rất được trân trọng. Từ bỏ, siêu thoát, khiêm nhường, giản dị và thinh lặng là những điều mà tín đồ của bất cứ tôn giáo nào cũng coi là những giá trị lớn ” (EA số 23). Chúng ta không thể làm cho Đức Kitô được nhận biết tại Á Châu nếu chúng ta không trân trọng và sống những giá trị đó.
Anh chị em thân mến,
6. Năm Thánh Truyền Giáo là thời gian thuận lợi để tưởng nhớ đến những vị ân nhân đã đem Tin Mừng đến Đất Việt. Theo sách Khâm Định Việt Sử thì từ năm 1532-1533 thời vua Lê Trang Tôn, đã có một người tên là Inêkhu đi đường biển đến giảng đạo ở miền Bắc. Đây là dấu vết lịch sử cho thấy một khởi điểm của phong trào truyền giáo mạnh mẽ sau này vào đầu thế kỷ 17. Dầu Tin Mừng được những người tây phương đưa vào, nhưng chúng ta không nên quên rằng Đức Giêsu Kitô Con Thiên Chúa cũng là người Á Châu như chúng ta. Con người và sứ điệp của Ngài đã thấm đượm sâu xa tinh thần của lục địa này.
7. Chúng ta cũng nhớ đến những chứng nhân anh dũng đã hy sinh mạng sống để chuyển lại đức tin cho chúng ta, từ vị tử đạo đầu tiên là chân phúc Anrê Phú Yên đến hàng hàng lớp lớp những người thuộc đủ mọi thành phần Dân Chúa. Tất cả đã coi Đức Kitô quý hơn mọi sự trần gian. Chúng ta cũng bày tỏ lòng biết ơn với tất cả các thế hệ cha anh - các giám mục, linh mục, tu sĩ nam nữ, giáo dân - đã hy sinh cả cuộc đời và cả mạng sống để xây dựng ngôi nhà Giáo Hội Việt Nam, và cách riêng ngôi nhà giáo phận, bằng cuộc sống gương mẫu và trung thành trong đức tin. Với lòng cảm phục tri ân, chúng ta thấy mình phải tiếp tục sứ mạng làm chứng cho đức tin giữa một thế giới coi khoái lạc và hưởng thụ, tiền bạc và quyền lực là mục đích, là lẽ sống của cuộc đời.
8. Tuy nhiên, để làm chứng cho đức tin, chúng ta cần bồi đắp, củng cố đức tin ấy bằng chuyên cần học hỏi. Các lớp giáo lý cho người lớn và giới trẻ, các lớp dạy Thánh Kinh và Thần Học cho giáo dân, các bài giảng cho mỗi Thánh lễ, đều là những phương thế hữu hiệu giúp anh chị em hiểu biết hơn Đấng mình tin hầu có thể “luôn sẵn sàng trả lời cho bất cứ ai chất vấn . ..” (1Pr 3,15). Nhưng việc học hỏi như trên vẫn chưa đủ. Đức tin còn cần được hâm nóng và thắp sáng nhờ chuyên cần cầu nguyện, siêng năng học hỏi và suy niệm Lời Chúa, thường xuyên lãnh nhận các Bí Tích.
Hơn thế nữa, đức tin của chúng ta còn cần được biểu lộ qua đời sống yêu thương trong gia đình, qua việc sống công bằng bác ái ngoài xã hội, và qua việc sống hiệp nhất trong từng giáo xứ cũng như trong cả giáo phận. “Con người hôm nay tin tưởng các chứng nhân hơn là thầy dạy, tin vào kinh nghiệm hơn là bài vở, tin vào cuộc sống và hành động hơn là lý thuyết ” (EA số 42). Trong Mùa Chay của Năm Thánh Truyền Giáo này, tôi tha thiết mời gọi anh chị em mạnh dạn chia sẻ niềm tin của mình cho các anh chị em khác, tất nhiên với thái độ tôn trọng tự do đáp trả của mỗi người. “Chia sẻ niềm tin là chia sẻ món quà vĩ đại mà mình đã nhận được, tức là tình thương của Đức Giêsu Cứu Thế ” (EA số 10).
9. Tuy nhiên, để đào tạo những người phục vụ cho Tin Mừng cũng như chia sẻ đức tin, chúng ta cũng cần có cơ sở vật chất. Cùng với việc Nhà Nước trả lại cơ sở Tiểu Chủng Viện, và với sự gợi ý của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, tôi thấy cần phải xây dựng một Trung Tâm Đức Tin nhằm trợ giúp lâu dài cho việc Loan Báo Tin Mừng tại Việt Nam cũng như tại một số nước Á Châu. Trung Tâm này gồm có ba chức năng : một là nơi bồi dưỡng đức tin và huấn luyện mục vụ cho linh mục, tu sĩ và giáo dân; hai là nơi thu thập, gìn giữ và triển lãm những chứng tích đức tin từ buổi đầu đến nay, đồng thời cũng là nơi các tín hữu hành hương và cầu nguyện để củng cố đức tin; ba là nơi cung cấp sách vở tài liệu học hỏi nghiên cứu, nhằm soi sáng đức tin cho mọi thành phần Dân Chúa. Công cuộc xây dựng Trung Tâm Đức Tin cần sự đóng góp quảng đại của mọi người. Tôi hy vọng anh chị em sẽ rộng tay góp sức vì lợi ích lâu dài của thế hệ hiện tại và mai sau.
Anh chị em thân mến,
10. Hãy nắm tay nhau Lên Đường. Hãy chung sức với nhau Ra Khơi. Mảnh đất chúng ta được sai đến có khi là nơi ta làm việc, nơi ta sinh sống, thậm chí ở ngay nơi gia đình của ta. Hãy cùng nhau đem đến Bình An và Niềm Vui cho mọi người. Hãy chung lòng đem đến Yêu Thương và Tha Thứ, Đồng Cảm và Phục Vụ. Và trên hết hãy đem đến cho con người hôm nay chính Chúa Kitô là nguồn Sự Sống dồi dào, là nguồn Tình Thương vô biên và là nguồn Hạnh Phúc viên mãn. Chúc anh chị em sống một Mùa Chay đầy ý nghĩa, vì sự sống và hạnh phúc của gia đình anh chị em, của các cộng đoàn tín hữu trong giáo phận, của mọi người anh em đồng bào và đồng loại trên quê hương đất nước này.