… Ai nấy đều hối hả chen lấn nhau lên phà cho kịp giờ làm việc. Phà Cát Lái các ngày đầu tuần lâu nay vẫn thế. Thằng bé bán báo luồn lách giữa đám đông, miệng rêu rao:
-Ai báo đây, báo đây, báo sáng nay có 30 người bị lừa đây!
Mọi người đều tò mò, tôi cũng mua thử một tờ và vội lật ngay mục “bị lừa” để xem nhưng chẳng thấy, tôi túm ngay thằng bé và hỏi:
-30 người bị lừa đâu?
Thằng bé cười ngặt nghẽo:
-Ông là người thứ 31 đấy!
…Đúng là tôi bị lừa thật, nhưng bù vào đó ngay trang nhất, tờ báo đăng tải bài phản ảnh một tác giả nọ viết về chuyện xét hạnh kiểm học sinh của một trường trung học kia: Sự việc là để chào mừng 30 năm thành lập trường, ông hiệu trưởng hứng lên đề nghị ra một tập Kỷ Yếu về Trường, khích lệ các học sinh cộng tác đóng góp bài viết và sáng tác nhiều thể loại: thi, nhạc, hoạ… với nội dung phản ảnh về nhà trường trong 30 năm qua. Thật không may cho một học sinh, chẳng những không được khen thưởng mà còn bị kỷ luật cho lưu ban, mặc dù năng lực của học sinh này rất khá. Chuyện xảy ra là anh này vẽ một bức biếm hoạ với nội dung mà các “cán bộ” nhà trường cho là phải liệt anh vào “sổ đen”. Nội dung bức hoạ vẽ một “Cái Ghế” đặt cao ngất ngưởng trên bức tường. Một bên là một người tên là Năng Lực, đang cố bơi trong hồ nước trước một bức tường cao sừng sững. Một bên là một anh chàng có tên Luồn Lách, huênh hoang bước từng bước trên bậc tam cấp: bậc một là Coppy Tài Liệu, bậc hai là Nịnh Hót và bậc ba là Ô Dù và cái ghế đã được dành cho Luồn Lách.
Đọc trang báo tôi chưa kịp bình luận gì thì hai anh chàng Nhân viên công ty SONKIM đứng bên cạnh đã bình luận rôm rả:
-Ê này! Có ai ngu như thằng học sinh trong trang báo này chứ, đúng là “chuột nhắt dám vuốt miệng hùm”.
-Tao nghĩ thời này mà không biết nịnh hót, đút lót, lôi kéo ô dù thì có mà chết chìm như thằng cha Năng Lực trong hình vẽ cả đời.
- Đấy mày thấy tao nói đúng không, ngay cả thằng trưởng phòng công ty tao đang làm ấy, nó mà không biết nịnh hót tâng bốc cấp trên với khôn khéo hạ bệ mấy thằng đồng nghiệp, thì sức mấy được sếp tín nhiệm, đúng là thằng cha khôn thật.
Khôn ư? Tôi không biết phải nghĩ thế nào cho thế hệ này nữa. Đúng là cái khôn của ngày hôm nay đáng sợ thật. Có lẽ họ nói đúng, chỉ có cổ lổ sĩ như tôi mới bị ép bị lừa, chứ khôn như người ta thì đâu bị thằng bán báo lừa. Đúng là khôn thật, thời đại bây giờ làm gì có những ông thánh Trung Hoa như Điêu Đại Gia đi tìm hiền tài để nhường ghế, hoặc Hứa Do bỏ đi rửa tai khi nghe phải lời mời mọc tiến chức, hay Sào Phủ thậm chí không cho cả trâu uống nước mà Hứa Do vừa rửa tai. Cái khôn bây giờ khác xa với cái khôn ông cha mình lắm rồi. Thật nghĩ mà buồn cho nhân tình thế thái…
-Ai báo đây, báo đây, báo sáng nay có 30 người bị lừa đây!
Mọi người đều tò mò, tôi cũng mua thử một tờ và vội lật ngay mục “bị lừa” để xem nhưng chẳng thấy, tôi túm ngay thằng bé và hỏi:
-30 người bị lừa đâu?
Thằng bé cười ngặt nghẽo:
-Ông là người thứ 31 đấy!
…Đúng là tôi bị lừa thật, nhưng bù vào đó ngay trang nhất, tờ báo đăng tải bài phản ảnh một tác giả nọ viết về chuyện xét hạnh kiểm học sinh của một trường trung học kia: Sự việc là để chào mừng 30 năm thành lập trường, ông hiệu trưởng hứng lên đề nghị ra một tập Kỷ Yếu về Trường, khích lệ các học sinh cộng tác đóng góp bài viết và sáng tác nhiều thể loại: thi, nhạc, hoạ… với nội dung phản ảnh về nhà trường trong 30 năm qua. Thật không may cho một học sinh, chẳng những không được khen thưởng mà còn bị kỷ luật cho lưu ban, mặc dù năng lực của học sinh này rất khá. Chuyện xảy ra là anh này vẽ một bức biếm hoạ với nội dung mà các “cán bộ” nhà trường cho là phải liệt anh vào “sổ đen”. Nội dung bức hoạ vẽ một “Cái Ghế” đặt cao ngất ngưởng trên bức tường. Một bên là một người tên là Năng Lực, đang cố bơi trong hồ nước trước một bức tường cao sừng sững. Một bên là một anh chàng có tên Luồn Lách, huênh hoang bước từng bước trên bậc tam cấp: bậc một là Coppy Tài Liệu, bậc hai là Nịnh Hót và bậc ba là Ô Dù và cái ghế đã được dành cho Luồn Lách.
Đọc trang báo tôi chưa kịp bình luận gì thì hai anh chàng Nhân viên công ty SONKIM đứng bên cạnh đã bình luận rôm rả:
-Ê này! Có ai ngu như thằng học sinh trong trang báo này chứ, đúng là “chuột nhắt dám vuốt miệng hùm”.
-Tao nghĩ thời này mà không biết nịnh hót, đút lót, lôi kéo ô dù thì có mà chết chìm như thằng cha Năng Lực trong hình vẽ cả đời.
- Đấy mày thấy tao nói đúng không, ngay cả thằng trưởng phòng công ty tao đang làm ấy, nó mà không biết nịnh hót tâng bốc cấp trên với khôn khéo hạ bệ mấy thằng đồng nghiệp, thì sức mấy được sếp tín nhiệm, đúng là thằng cha khôn thật.
Khôn ư? Tôi không biết phải nghĩ thế nào cho thế hệ này nữa. Đúng là cái khôn của ngày hôm nay đáng sợ thật. Có lẽ họ nói đúng, chỉ có cổ lổ sĩ như tôi mới bị ép bị lừa, chứ khôn như người ta thì đâu bị thằng bán báo lừa. Đúng là khôn thật, thời đại bây giờ làm gì có những ông thánh Trung Hoa như Điêu Đại Gia đi tìm hiền tài để nhường ghế, hoặc Hứa Do bỏ đi rửa tai khi nghe phải lời mời mọc tiến chức, hay Sào Phủ thậm chí không cho cả trâu uống nước mà Hứa Do vừa rửa tai. Cái khôn bây giờ khác xa với cái khôn ông cha mình lắm rồi. Thật nghĩ mà buồn cho nhân tình thế thái…