LỄ THÁNH TÂM CHÚA GIÊSU
Khai mạc Năm Linh Mục (2009-2010)
Hôm nay chúng ta mừng lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu. Dành riêng một Thánh lễ để mừng kính trái tim Chúa Giêsu thì chỉ mới gần đây trong khi lòng sùng kính trái tim Chúa đã có từ thời rất xa xưa. Dường như ngay từ thời giáo hội sơ khai, người tín hữu đạo đức đã luôn muốn chiêm ngưỡng thân xác Chúa chết treo trên thập giá, nhìn trái tim ngài bị lưỡi đòng đâm xuyên qua chảy máu và nước. Theo dòng thời gian, máu và nước từ cạnh sườn ngài đổ ra đã được giải thích nhiều cách khác nhau. Người ta thấy ở đấy dấu hiệu rằng Đức Giêsu đã chết thật sự. Người ta thấy ở đấy dấu hiệu của ơn Chúa Thánh Thần. Người ta cho rằng máu và nước là biểu tượng cho bí tích rửa tội và Thánh Thể. Chúng ta rửa tội với nước và rượu được thánh hiến trong bí tích Thánh Thể trở thành máu Đức Kitô. Ta cũng hiểu rằng máu và nước như là dấu hiệu của sự khai sinh ra Giáo Hội từ cạnh sườn rộng mở của Đức Giêsu. Thế nhưng hôm nay, qua đoạn Tin Mừng được lựa chọn cho trong ngày lễ, ta có thể hiểu thêm một ý nghĩa nữa của việc máu và nước đổ ra từ cạnh sườn ngài: đó là tình yêu thương của ngài trọn vẹn dành cho tất cả loài người chúng ta. Qua hình ảnh đó chúng ta khám phá ra khuôn mặt thật của Thiên Chúa, trái tim thật sự của Đức Giêsu, vị Thiên Chúa làm người. Chúa Giêsu là nhân vật duy nhất trong lịch sử mà người ta có thể biểu trưng ngài bằng cây thập giá hoặc một trái tim, đây thật sự là một con người dành cho tha nhân.
Các tiên tri thời Cựu Ước nói nhiều về lòng thương xót của Thiên Chúa. “Épraim có phải là đứa con Ta yêu dấu, một đứa con Ta rất mực mến yêu không? Vì mỗi lần nhắc tới nó, Ta lại thấy nhớ thương, nên lòng Ta bồi hồi thổn thức, Ta thương nó, thương nó thật nhiều” (Jr 31,20). Tình thương của Chúa còn mạnh hơn tội lỗi và bất trung, nghĩa là sao? Nghĩa là cho dầu Israel có lỗi phạm đến mấy và bất trung, thì Thiên Chúa vẫn yêu thương họ. Và sự mạc khải về tình thương của Thiên Chúa được diễn tả trong sách Xuất Hành 34,6: “Thiên Chúa đầy lòng nhân ái và yêu thương, ngài chậm bất bình, đầy lòng thương xót và trung tín”.
Trong Tân Ước chúng ta gặp đầy dẫy những câu chuyện nói lên tình yêu thương của Chúa. Ta tìm thấy trong Tin Mừng rất nhiều dụ ngôn nói lên tình yêu thương của Chúa: người samaritain nhân hậu, đứa con hoang đàng, người mục tử nhân lành ….Và chính Chúa Giêsu cũng kêu gọi mọi người rằng: “Hãy trở nên nhân lành như cha của các con là đấng nhân lành” (Lc 6,36). Sự nhân lành không phải là điều chỉ để đem đi rao giảng mà là quy luật sống của mọi người tín hữu chúng ta, những người muốn đồng hình đồng dạng với Đức Kitô. Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã nhấn mạnh rằng Chúa Giêsu là hiện thân của lòng thương xót, ngài chính là Đấng Thương Xót, đã nhân cách hoá sự thuơng xót của Thiên Chúa trong con người ngài. Và trong thông điệp “Dives in Misericordia” (Thiên Chúa giàu lòng thương xót), ngài gọi lòng thương xót của Chúa dưới nhiều tên gọi: đó là lòng nhân hậu, sự ân cần, tình yêu tự hiến, lòng bác ái, sự thương cảm … và nếu không có gì quá đáng, chúng ta có thể nói rằng mỗi từ này đều tìm thấy một minh hoạ nơi Cha sở Thánh họ Ars, thánh Gioan Maria Vianney mà Giáo hội đưa ra như một hình mẫu cho các linh mục noi theo trong năm linh mục bắt đầu từ ngày hôm nay.
Ngài được phong thánh năm 1925 và ngay trong năm đó Đức Piô XI đã đặt làm bổn mạng cho các cha sở toàn Nước Pháp. Năm 1929, ngài được đặt làm “người bảo trợ cho các cha sở trên toàn thế giới”. Gương mẫu nhân đức của ngài đã quá rỏ ràng đến nỗi gần đây Đức Gioan Phaolô II cũng không nói gì hơn là nhắc lại rằng: “Cha sở họ Ars là một cha sở vô song, là sự hoàn hảo của chức vụ và sự thánh thiện của linh mục”.
Cuộc đời linh mục của ngài không suôn sẻ vì bị đánh giá là thiếu óc thông minh. Có ý hướng dâng mình từ nhỏ, nhưng đến năm 17 tuổi mới dám thổ lộ cùng mẹ rằng: “Nếu con trở thành linh mục, con sẽ đem lại cho Chúa các linh hồn”. Những lời này chắc chắn được thố lộ với sự kín đáo và dè dặt, nó nói lên cái nhìn của cậu thanh niên này về sứ vụ linh mục. Cái nhìn này đã được thấy cách rỏ ràng sau này khi ngài lần đầu tiên về họ đạo Ars để nhận xứ. Vì sương mù dày đặc nên không biết phải đi đường nào. Tình cờ gặp một cậu bé chăn cừu, ngài hỏi đường về nhà thờ. Sau khi được cậu bé hướng dẫn đường đi, ngài nói: « Con đã chỉ cho ta đường về Ars, Ta sẽ chỉ cho con đường về trời ». Ngày nay, ngay tại nơi đó, người ta dựng lên một bức tượng Thánh Gioan Maria Vianney và cậu bé chăn cừu, ở dưới chân tượng ghi lại hàng chữ này: “Con đã chỉ cho ta đường về Ars, Ta sẽ chỉ cho con đường về trời”. Nghĩa là gì? Nghĩa là với tư cách là cha sở của con, ta sẽ làm cho con trở nên thánh. Ta sẽ dìm con trong lòng thương xót và sự thánh thiện của Chúa. Sau này một giáo dân thưa với ngài rằng: “Con phải là gì để được ơn trở lại?”. Ngài trả lời: “Hãy quỳ gối xuống và xin được tha thứ”. Quỳ gối xuống đó là tư thế nói lên thân phận tội nhân của mình, nhìn nhận rằng mình không phải là Thiên Chúa, nên cầu xin được tha thứ và chấp nhận buông mình cho lòng thương xót Chúa. Cha sở Ars đã từng nói rằng: “Lòng thương xót Chúa như cơn lũ tràn bờ, nó cuốn theo tất cả mọi tâm hồn ở hai bên dòng sông”.
“Con đã chỉ cho ta đường về Ars, Ta sẽ chỉ cho con đường về trời”. Tất cả mầu nhiệm của linh mục đều được tìm thấy trong hàng chữ đơn sơ này. Lý do hiện hữu của linh mục là đưa những người đã được trao phó cho mình, giúp họ chuyển từ mặt đất này lên trời. Cuộc sống con người giống như đi chuyến đò ngang qua một dòng sông, từ bờ bên này sang bờ bên kia. Đây là một bài tập khó như tất cả mọi cuộc vượt chướng ngại vật nào khác, ta có thể mất mạng, ta có thể lạc mất mục đích. Cần thiết phải có người hướng dẫn chỉ đường. Linh mục chính là con người hướng dẫn đó, giúp mọi người qua bờ bên kia, bởi vì sao? Bởi đó là thiên chức của linh mục, là nhiệm vụ của linh mục. Họ có thể làm được điều đó vì mang trong mình sức mạnh của Thiên Chúa, nhất là trái tim của Chúa Giêsu.
“Hãy để một họ đạo không có linh mục trong vòng 20 năm thôi, thì người ta sẽ thờ lạy súc vật ở đấy!” Đó là lời của Cha sở họ Ars đã từng nói. Và Ars trước đây cũng là một họ đạo như thế. Khi đến nhận xứ Ars, thì dường như lòng đạo đức ở đây đã xuống rất thấp, bao tệ nạn tràn lan, đến nỗi một linh mục kia đã nhận xét về xứ Ars này rằng: “Ngoại trừ bí tích rửa tội ra, thì người dân ở đây không khác con vật là mấy!”. Vì thế mà khi vừa đặt chân đến Ars, thì Cha Gioan Maria Vianney đã quỳ gối trước nhà tạm, và kêu lớn tiếng rằng: “Lạy Chúa, hãy cho giáo xứ của con trở lại, và con sẵn sàng chịu tất cả những gì ngài muốn cho đến hết cuộc đời của con”. Và tiếp sau đó là cuộc trường chinh quyết liệt của ngài để dành lấy lại các linh hồn cho Chúa. Và chỉ trong vòng 5 năm thôi, họ Ars đã hoàn toàn biến đổi. Làm thế nào có thể biến đổi họ Ars trong vòng 5 năm như vậy? Bằng những phương tiện truyền thống mà ngày nay dường như đã thất truyền, không còn được sử dụng nữa: đó là cầu nguyện liên lỉ và lâu dài, kèm theo việc ăn chay.
Ngày lễ hôm nay, chúng ta mừng kính Trái tim Chúa Giêsu, đồng thời cũng là ngày khai mạc cho năm Linh Mục với giương mẫu là Cha Thánh Gioan Maria Vianney, cha sở họ Ars. Thư của Đức Giám Mục Qui Nhơn gởi cho toàn thể giáo phận nhân năm thánh linh mục mở đầu ngày hôm nay đã nhắn nhủ chúng ta rằng: “Trong bầu khí thánh thiện của tháng Thánh Tâm kính nhớ tình thương yêu lạ lùng của Thiên Chúa và với tâm tình xin ơn thánh hóa các linh mục, tôi tha thiết xin anh chị em cầu nguyện cho các linh mục trong cuộc sống hôm nay được trở nên dấu chỉ và chứng tá tình thương của Thiên Chúa. Nguyện xin Chúa Giêsu là Linh Mục Thượng Phẩm đời đời gìn giữ chúng ta trong sự thánh thiện và tình yêu của Người”. Dĩ nhiên chúng tôi cố gắng bước theo Đức Kitô theo gương mẫu của cha sở họ Ars, nhưng ngoài nổ lực của chúng tôi, sự cầu nguyện của anh chị em cũng rất cần thiết. Xin cám ơn những lời cầu nguyện của anh chị em dành cho các linh mục nói chung trên toàn thể thế giới, đặc biệt là các linh mục trong giáo phận Qui Nhơn thân yêu của chúng ta. Amen
Khai mạc Năm Linh Mục (2009-2010)
Hôm nay chúng ta mừng lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu. Dành riêng một Thánh lễ để mừng kính trái tim Chúa Giêsu thì chỉ mới gần đây trong khi lòng sùng kính trái tim Chúa đã có từ thời rất xa xưa. Dường như ngay từ thời giáo hội sơ khai, người tín hữu đạo đức đã luôn muốn chiêm ngưỡng thân xác Chúa chết treo trên thập giá, nhìn trái tim ngài bị lưỡi đòng đâm xuyên qua chảy máu và nước. Theo dòng thời gian, máu và nước từ cạnh sườn ngài đổ ra đã được giải thích nhiều cách khác nhau. Người ta thấy ở đấy dấu hiệu rằng Đức Giêsu đã chết thật sự. Người ta thấy ở đấy dấu hiệu của ơn Chúa Thánh Thần. Người ta cho rằng máu và nước là biểu tượng cho bí tích rửa tội và Thánh Thể. Chúng ta rửa tội với nước và rượu được thánh hiến trong bí tích Thánh Thể trở thành máu Đức Kitô. Ta cũng hiểu rằng máu và nước như là dấu hiệu của sự khai sinh ra Giáo Hội từ cạnh sườn rộng mở của Đức Giêsu. Thế nhưng hôm nay, qua đoạn Tin Mừng được lựa chọn cho trong ngày lễ, ta có thể hiểu thêm một ý nghĩa nữa của việc máu và nước đổ ra từ cạnh sườn ngài: đó là tình yêu thương của ngài trọn vẹn dành cho tất cả loài người chúng ta. Qua hình ảnh đó chúng ta khám phá ra khuôn mặt thật của Thiên Chúa, trái tim thật sự của Đức Giêsu, vị Thiên Chúa làm người. Chúa Giêsu là nhân vật duy nhất trong lịch sử mà người ta có thể biểu trưng ngài bằng cây thập giá hoặc một trái tim, đây thật sự là một con người dành cho tha nhân.
Các tiên tri thời Cựu Ước nói nhiều về lòng thương xót của Thiên Chúa. “Épraim có phải là đứa con Ta yêu dấu, một đứa con Ta rất mực mến yêu không? Vì mỗi lần nhắc tới nó, Ta lại thấy nhớ thương, nên lòng Ta bồi hồi thổn thức, Ta thương nó, thương nó thật nhiều” (Jr 31,20). Tình thương của Chúa còn mạnh hơn tội lỗi và bất trung, nghĩa là sao? Nghĩa là cho dầu Israel có lỗi phạm đến mấy và bất trung, thì Thiên Chúa vẫn yêu thương họ. Và sự mạc khải về tình thương của Thiên Chúa được diễn tả trong sách Xuất Hành 34,6: “Thiên Chúa đầy lòng nhân ái và yêu thương, ngài chậm bất bình, đầy lòng thương xót và trung tín”.
Trong Tân Ước chúng ta gặp đầy dẫy những câu chuyện nói lên tình yêu thương của Chúa. Ta tìm thấy trong Tin Mừng rất nhiều dụ ngôn nói lên tình yêu thương của Chúa: người samaritain nhân hậu, đứa con hoang đàng, người mục tử nhân lành ….Và chính Chúa Giêsu cũng kêu gọi mọi người rằng: “Hãy trở nên nhân lành như cha của các con là đấng nhân lành” (Lc 6,36). Sự nhân lành không phải là điều chỉ để đem đi rao giảng mà là quy luật sống của mọi người tín hữu chúng ta, những người muốn đồng hình đồng dạng với Đức Kitô. Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã nhấn mạnh rằng Chúa Giêsu là hiện thân của lòng thương xót, ngài chính là Đấng Thương Xót, đã nhân cách hoá sự thuơng xót của Thiên Chúa trong con người ngài. Và trong thông điệp “Dives in Misericordia” (Thiên Chúa giàu lòng thương xót), ngài gọi lòng thương xót của Chúa dưới nhiều tên gọi: đó là lòng nhân hậu, sự ân cần, tình yêu tự hiến, lòng bác ái, sự thương cảm … và nếu không có gì quá đáng, chúng ta có thể nói rằng mỗi từ này đều tìm thấy một minh hoạ nơi Cha sở Thánh họ Ars, thánh Gioan Maria Vianney mà Giáo hội đưa ra như một hình mẫu cho các linh mục noi theo trong năm linh mục bắt đầu từ ngày hôm nay.
Ngài được phong thánh năm 1925 và ngay trong năm đó Đức Piô XI đã đặt làm bổn mạng cho các cha sở toàn Nước Pháp. Năm 1929, ngài được đặt làm “người bảo trợ cho các cha sở trên toàn thế giới”. Gương mẫu nhân đức của ngài đã quá rỏ ràng đến nỗi gần đây Đức Gioan Phaolô II cũng không nói gì hơn là nhắc lại rằng: “Cha sở họ Ars là một cha sở vô song, là sự hoàn hảo của chức vụ và sự thánh thiện của linh mục”.
Cuộc đời linh mục của ngài không suôn sẻ vì bị đánh giá là thiếu óc thông minh. Có ý hướng dâng mình từ nhỏ, nhưng đến năm 17 tuổi mới dám thổ lộ cùng mẹ rằng: “Nếu con trở thành linh mục, con sẽ đem lại cho Chúa các linh hồn”. Những lời này chắc chắn được thố lộ với sự kín đáo và dè dặt, nó nói lên cái nhìn của cậu thanh niên này về sứ vụ linh mục. Cái nhìn này đã được thấy cách rỏ ràng sau này khi ngài lần đầu tiên về họ đạo Ars để nhận xứ. Vì sương mù dày đặc nên không biết phải đi đường nào. Tình cờ gặp một cậu bé chăn cừu, ngài hỏi đường về nhà thờ. Sau khi được cậu bé hướng dẫn đường đi, ngài nói: « Con đã chỉ cho ta đường về Ars, Ta sẽ chỉ cho con đường về trời ». Ngày nay, ngay tại nơi đó, người ta dựng lên một bức tượng Thánh Gioan Maria Vianney và cậu bé chăn cừu, ở dưới chân tượng ghi lại hàng chữ này: “Con đã chỉ cho ta đường về Ars, Ta sẽ chỉ cho con đường về trời”. Nghĩa là gì? Nghĩa là với tư cách là cha sở của con, ta sẽ làm cho con trở nên thánh. Ta sẽ dìm con trong lòng thương xót và sự thánh thiện của Chúa. Sau này một giáo dân thưa với ngài rằng: “Con phải là gì để được ơn trở lại?”. Ngài trả lời: “Hãy quỳ gối xuống và xin được tha thứ”. Quỳ gối xuống đó là tư thế nói lên thân phận tội nhân của mình, nhìn nhận rằng mình không phải là Thiên Chúa, nên cầu xin được tha thứ và chấp nhận buông mình cho lòng thương xót Chúa. Cha sở Ars đã từng nói rằng: “Lòng thương xót Chúa như cơn lũ tràn bờ, nó cuốn theo tất cả mọi tâm hồn ở hai bên dòng sông”.
“Con đã chỉ cho ta đường về Ars, Ta sẽ chỉ cho con đường về trời”. Tất cả mầu nhiệm của linh mục đều được tìm thấy trong hàng chữ đơn sơ này. Lý do hiện hữu của linh mục là đưa những người đã được trao phó cho mình, giúp họ chuyển từ mặt đất này lên trời. Cuộc sống con người giống như đi chuyến đò ngang qua một dòng sông, từ bờ bên này sang bờ bên kia. Đây là một bài tập khó như tất cả mọi cuộc vượt chướng ngại vật nào khác, ta có thể mất mạng, ta có thể lạc mất mục đích. Cần thiết phải có người hướng dẫn chỉ đường. Linh mục chính là con người hướng dẫn đó, giúp mọi người qua bờ bên kia, bởi vì sao? Bởi đó là thiên chức của linh mục, là nhiệm vụ của linh mục. Họ có thể làm được điều đó vì mang trong mình sức mạnh của Thiên Chúa, nhất là trái tim của Chúa Giêsu.
“Hãy để một họ đạo không có linh mục trong vòng 20 năm thôi, thì người ta sẽ thờ lạy súc vật ở đấy!” Đó là lời của Cha sở họ Ars đã từng nói. Và Ars trước đây cũng là một họ đạo như thế. Khi đến nhận xứ Ars, thì dường như lòng đạo đức ở đây đã xuống rất thấp, bao tệ nạn tràn lan, đến nỗi một linh mục kia đã nhận xét về xứ Ars này rằng: “Ngoại trừ bí tích rửa tội ra, thì người dân ở đây không khác con vật là mấy!”. Vì thế mà khi vừa đặt chân đến Ars, thì Cha Gioan Maria Vianney đã quỳ gối trước nhà tạm, và kêu lớn tiếng rằng: “Lạy Chúa, hãy cho giáo xứ của con trở lại, và con sẵn sàng chịu tất cả những gì ngài muốn cho đến hết cuộc đời của con”. Và tiếp sau đó là cuộc trường chinh quyết liệt của ngài để dành lấy lại các linh hồn cho Chúa. Và chỉ trong vòng 5 năm thôi, họ Ars đã hoàn toàn biến đổi. Làm thế nào có thể biến đổi họ Ars trong vòng 5 năm như vậy? Bằng những phương tiện truyền thống mà ngày nay dường như đã thất truyền, không còn được sử dụng nữa: đó là cầu nguyện liên lỉ và lâu dài, kèm theo việc ăn chay.
Ngày lễ hôm nay, chúng ta mừng kính Trái tim Chúa Giêsu, đồng thời cũng là ngày khai mạc cho năm Linh Mục với giương mẫu là Cha Thánh Gioan Maria Vianney, cha sở họ Ars. Thư của Đức Giám Mục Qui Nhơn gởi cho toàn thể giáo phận nhân năm thánh linh mục mở đầu ngày hôm nay đã nhắn nhủ chúng ta rằng: “Trong bầu khí thánh thiện của tháng Thánh Tâm kính nhớ tình thương yêu lạ lùng của Thiên Chúa và với tâm tình xin ơn thánh hóa các linh mục, tôi tha thiết xin anh chị em cầu nguyện cho các linh mục trong cuộc sống hôm nay được trở nên dấu chỉ và chứng tá tình thương của Thiên Chúa. Nguyện xin Chúa Giêsu là Linh Mục Thượng Phẩm đời đời gìn giữ chúng ta trong sự thánh thiện và tình yêu của Người”. Dĩ nhiên chúng tôi cố gắng bước theo Đức Kitô theo gương mẫu của cha sở họ Ars, nhưng ngoài nổ lực của chúng tôi, sự cầu nguyện của anh chị em cũng rất cần thiết. Xin cám ơn những lời cầu nguyện của anh chị em dành cho các linh mục nói chung trên toàn thể thế giới, đặc biệt là các linh mục trong giáo phận Qui Nhơn thân yêu của chúng ta. Amen