Thánh Phaolô và nền Thần học Paulinienne
Thánh Phaolô, vị Tông đồ dân ngoại, quả thực là một con người vĩ đại (mặc dù xét về mặt ngoại hình, có lẽ ngài là một người thấp bé, xem Cv 19,11). Thánh nhân là người vĩ đại trong lãnh vực tinh thần. Bởi vì ngài là:
• Một người cuồng nhiệt trong việc đàn áp và bắt bớ các Kitô hữu tiên khởi;
• Một nhà truyền giáo đầy lòng say mê và nhiệt thành cho Tin Mừng Đức Kitô, bất kể mọi gian lao vất vả và nguy hiểm, trong khắp toàn thế giới Hy Lạp – Roma vào lúc bấy giờ: Từ Giê-ru-sa-lem qua Cô-rin-thô và A-then cho tới Roma.
• Một người hăng hái và thành tâm tìm cách bắc nối một nhịp cầu giữa Ít-ra-en, Dân thánh của Cựu Ước, và các Cộng Đoàn Kitô hữu của Tân Ước.
• Một người đã được Đức Kitô tuyển chọn bằng một cách thế đặc biệt: từ một kẻ thù hung dữ trở thành một người bạn tâm phúc.
• Một tác giả của những lá Thư Mục Vụ nổi danh, chứa đựng những nội dung thần học vô cùng sâu sắc và uyên bác.
• Một nhà thần học chân chính của Phúc Âm Đức Giêsu Kitô.
Nói tắt, thánh Phaolô là một may mắn, là một món quà to lớn của Thiên Chúa ban tặng cho:
• các Cộng Đoàn Kitô hữu tiên khởi,
• nhất là cho đức tin của họ vào Đức Kitô,
• việc định hướng thần học của Kitô giáo thuở ban đầu,
• những nền tảng cơ bản của Kitô giáo,
• sự quân bằng đúng đắn giữa các tín hữu Do-thái, dân ngoại và các Kitô hữu,
• sự quân bằng giữa đức tin và lý trí, giữa đời sống thiêng liêng đạo đức và tính cách hợp lý, giữa thần học và sự thực hành đức tin, cho tới sự hy sinh tử đạo cho niềm tin vững vàng bất biến vào Đức Kitô.
1) Chương trình cứu rỗi của Thiên Chúa
Trọng tâm của các Thư Mục Vụ với nội dung thần học sâu sắc của thánh Phaolô là chính Đức Giêsu Kitô, Đấng Thiên Sai của dân tuyển chọn Ít-ra-en và của toàn thể nhân loại. Thánh Phaolô tuy là người đồng thời với Đức Giêsu, nhưng thánh nhân lại không hề nghe hay nhìn thấy Đấng Cứu Thế. Thánh nhân chỉ hiểu biết và tìm gặp được đức tin vào Đức Giêsu Kitô qua các Cộng Đoàn Kitô hữu (xem Cv 9,19) và nhất là qua cuộc gặp gỡ hy hữu với chính Đức Giêsu Kitô (Cv 9,1-19; Gl 1,15tt). Biến cố Đức Giêsu Kitô đã bó buộc Saulô, (tên Do-thái của thánh Phaolô), người môn đệ thâm tín của Biệt Phái phải chỉnh đốn lại một cách tuyệt căn toàn bộ:
• đời sống của của ngài;
• nền thần học của ngài;
• đức tin truyền thống của ngài;
• cách thức phát biểu về Thiên Chúa, về Thiên Chúa của Ít-ra-en và về Thiên Chúa của Đức Giêsu Kitô.
Qua sự đau thương nhục nhã của thập giá và trong phép lạ Phục Sinh của Đấng đã bị giết chết như là sự phê chuẩn của Trời Cao đối với sứ mệnh Thiên Sai của Đức Giêsu Kitô, Phaolô đã nhận ra được sự can thiệp của bàn tay vô hình của Thiên Chúa, chương trình cứu độ của Thiên Chúa dành cho tất mọi người, cho người Do-thái cũng như cho dân ngoại. Trong Thư Cô-rin-thô thứ nhất của ngài, thánh Phaolô đã tóm tắt sự hiểu biết mới mẻ của ngài về Đức Kitô trong một câu tuyên xưng đức tin mà các Kitô hữu gốc Do-thái cũng như các Kitô hữu gốc ngoại giáo đều có thể cùng đọc: «Đối với chúng ta, chỉ có một Thiên Chúa là Cha, Đấng tạo thành vạn vật và là cùng đích của chúng ta; và cũng chỉ có một Chúa là Đức Giêsu Kitô, nhờ Người mà vạn vật được tạo thành, và nhờ Người mà chúng ta được hiện hữu» (1Cr 8,6).
Qua đó, nền tảng cơ bản của thần học Paulinienne đã được nêu danh, đó là Mầu nhiệm về Thiên Chúa; Thiên Chúa là:
• Đấng duy nhất,
• là Cha,
• là Tạo Hoá: Đấng đã dựng nên muôn vật, hữu hình và vô hình,
• là cùng đích của con người và của vũ trụ.
Và trọng tâm của sự phát biểu như thế về Thiên Chúa là Đức Giêsu Kitô, Ngôi Lời nhập thể của Thiên Chúa. Đây quả là một văn kiện lý thuyết tuyệt vời về đức tin Kitô giáo của nhà thần học Phaolô vốn được đào tạo trong Do-thái giáo (x. Pl 3,5): Đức tin một Thiên Chúa của Do-thái giáo đã được nối kết khăng khít với đức tin vào Đức Giêsu Kitô. Bởi vì trong Đức Giêsu Kitô, Thiên Chúa đã hành động với con người và cho con người trong công cuộc cứu rỗi của họ. Do đó, thánh Phaolô đã viết trong Thư gửi các tín hữu ở Roma: «Thiên Chúa đã minh chứng tình yêu của Người đối với chúng ta, là Đức Kitô đã chịu chết vì chúng ta, ngay khi chúng ta còn là những người tội lỗi.» (5,8).
Một điểm đặc biệt nơi thánh Phaolô mà người người ta rất dễ dàng nhận ra là mỗi khi thánh nhân nói về Đức Giêsu Kitô thì đồng thời ngài cũng nói về Thiên Chúa Cha, và nói về con người, về cuộc sống hiện tại của họ và trong một tương lai viên mãn. Nói vắn tắt, Đức Giêsu Kitô trong thần học Paulinienne, trong thần học của thánh Phaolô, là điểm khởi đầu và là điểm chấm tận của tất cả những phát biểu về Thiên Chúa và về con người.
Nền thần học Paulinienne tóm tắt công trình cứu độ của Đức Giêsu Kitô lại trong ý niệm «Phúc Âm»: Phúc Âm là Tin Mừng về hành động cứu độ của Thiên Chúa trong Đức Giêsu Kitô Na-da-rét. Do đó, đã hơn một lần thánh nhân đã nói về «Phúc Âm Thiên Chúa» (x. 1Tx 3,2). Thánh Phaolô đã trình bày nội dung của Phúc Âm trong một câu tuyên xưng đức tin: «Đức Kitô đã chết vì tội lỗi chúng ta, đúng như lời Kinh Thánh, rồi Người đã được mai táng, và ngày thứ ba đã chỗi dậy, đúng như lời Kinh Thánh. Người đã hiện ra với ông Kê-pha, rồi với Nhóm Mười Hai» (1 Cr 15,3tt).
Sự khổ nạn thập giá của Đức Giêsu đối với thánh Phaolô là trọng tâm của Phúc Âm. Một cách quả quyết hơn nữa, thánh nhân đã viết trong Thư gửi các tín hữu ở Cô-rin-thô là ngài – thay vì những khảo lược hay nghiên cứu tuyệt vời về thần học – không muốn biết hay nói đến những gì khác «ngoài Đức Giêsu Kitô, và chính Đức Giêsu Kitô đã chịu đóng đinh vào thập giá» (1Cr 2,2). Vốn thuộc tầng lớp những người Do-thái trí thức, thánh Phaolô đã chấp nhận quan điểm cũ trong Kinh Thánh về việc của lễ đền tội (x. Lv 4,1-5) và nhìn nhận trong cái chết của Đức Giêsu trên thập giá như là một sự đền bù thoả đáng cho những tội lỗi của nhân loại đã xúc phạm đến Thiên Chúa (x. Rm 3,21-31). Vì thế, hành động này của Đức Giêsu nhân danh Thiên Chúa là Phúc Âm, là Tin Mừng, bởi vì qua Đức Giêsu Kitô và qua cái chết của Người, Thiên Chúa đã tái lập lại tình trạng lành thánh cho toàn thể vũ trụ. Bởi vì Thiên Chúa đã «biến Đấng chẳng hề biết tội là gì, thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta, để làm cho chúng ta nên công chính trong Người» (2Cr 5,21).
Những từ quan trọng thuộc đức tin như «sự cứu rỗi», «sự hoà giải», «sự công chính hoá» đã bắt nguồn từ nền tảng vững chắc của hành động Thiên Chúa qua Đức Giêsu Kitô. Thánh Phaolô nhận ra được rằng, trong biến cố Đức Giêsu nhập thể, chấp nhận đền bù tội lỗi con người, chấp nhận sự khi bỉ (x. Đnl 21,22tt), chấp nhận cái chết trên thập tự giá, để mang lại sự sống mới cho toàn thể nhân loại, là sự khôn ngoan của tình yêu Thiên Chúa đối với con người (x. 1Cr 2,7). Do đó, người ta hoàn toàn có lý khi gọi nền thần học của thánh Phaolô là một nền thần học phục sinh của thập giá Đức Giêsu Kitô.
2) Vận may mới cho cuộc sống của tất cả mọi người
Cái vận may khách quan mới mẻ này cho cuộc sống của tất cả mọi người đã được tái lập qua cái chết của Đức Giêsu Kitô, mỗi một người đều có thể lợi dụng nắm bắt cho chính mình qua đức tin, chứ không qua bất cứ công sức riêng tư nào của con người về đạo đức hay tôn giáo (các việc làm của luật pháp), nhưng «chỉ qua đức tin vào Đức Giêsu Kitô» mà thôi (Rm 3,28). Bởi vì đức tin khẳng định rằng tình yêu sáng tạo của Thiên Chúa luôn bao bọc và thánh hóa mỗi người, tương tự như chính Tổ Phụ Áp-ra-ham đã từng cảm nghiệm (x. Rm 4,19tt): Thiên Chúa «làm cho ai biết tin nhận Đức Giêsu Kitô được trở nên công chính» (Rm3,26). Như thế, Đức Giêsu Kitô là sự bảo đảm của Thiên Chúa rằng đức tin làm cho cuộc sống hôm nay được chắc chắn và ngày mai mở ra một tương lai thành quả. Vì thế, đức tin có nghĩa lả «được đứng vững trong Chúa» (1Tx 3,8).
Trong việc sống đức tin một cách cụ thể và trong việc thực hành đức tin trong cuộc sống hằng ngày của con người thì tình trạng sống mới, mà Thiên Chúa đã sáng tạo qua Đức Giêsu Kitô, bắt đầu tác động từng bước một. Bởi vậy, thánh Phaolô đã gọi sự sự biến đổi cuộc sống như vậy là một «thụ tạo mới» (x. Gl 6,15). Đây là một thực tại được thực hiện một cách rõ ràng và mạnh mẽ nhất trong Bí tích Rửa Tội. Thật vậy, qua hình ảnh được dìm mình trong nước - một hành động vừa có thể gây nên sự chết vừa có thể mang lại sự sống – người tân tòng «được dìm vào trong sự chết qua nước thánh tẩy» (x. Rm 6,3), để được sống một cuộc đời sống mới «trong Đức Kitô», nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần (x. 1Cr 12,11).
3) Cảm nghiệm đích thực về cộng đoàn Đức Kitô
Việc sống sự cảm nghiệm này «trong Đức Kitô» đối với thánh Phaolô là một điều vô giá, đến nỗi ngài đã sử dụng hơn 100 lần hình ảnh về sự tâm giao với Đức Kitô, để trình bày cuộc sống kết hiệp mới mẻ của các Kitô hữu và với nhau. Còn phương diện xã hội của cuộc sống «trong Đức Kitô», thì theo thánh Phaolô, luôn được thể hiện một cách sâu xa và cụ thể qua sự tham dự Bàn Tiệc Thánh Thể của toàn thể cộng đoàn Kitô hữu: «Không còn chuyện phân biệt Do-thái hay Hy-lạp, nô lệ hay tự do, đàn ông hay đàn bà. Nhưng tất cả anh em chỉ là một trong Đức Kitô» (Gl 3,28).
Sau cùng, sự cảm nghiệm cá nhân cũng như đoàn thể này về cộng đoàn Đức Kitô đã được thánh Phaolô trình bày một cách thâm thuý và trọn vẹn qua hình ảnh về Thân Mình Đức Kitô: «Chúng ta đều đã chịu Phép Rửa trong cùng một Thần Khí để trở nên một thân thể» (1Cr 12,13). Và tất cả mọi thành phần của Thân Thể này đều thuộc về một đầu là Đức Giêsu Kitô, tất cả đều phục vụ, giúp đỡ và bổ túc cho nhau bằng các đặc sủng (Charisme) khác nhau mà mỗi người đã được nhận lãnh hầu để xây dựng và duy trì cộng đoàn (x. Rm 12,3-8).
Chắc chắn rằng hình ảnh về Thân Mình Đức Kitô này là một hình ảnh chính xác và thân thương nhất cho từng cộng đoàn Kitô hữu, tức các Giáo Hội địa phương và cho tất cả các cộng đoàn cùng hợp nhất với nhau trong Đức Kitô, tức Giáo Hội hoàn vũ hay Giáo Hội phổ quát.
4) Vị Tông Đồ chung cho một Kitô giáo phổ quát
Những ai ngày nay còn thành tâm đọc các Thư Mục Vụ của thánh Phaolô, chắc hẳn những người đó sẽ bị nhà tổ chức đại tài và nhà thần học vĩ đại Phaolô chinh phục qua các tư tưởng thâm thuý và sấu sắc của ngài, nhất là qua đức tin và tình yêu kiên cường và nồng cháy của thánh nhân đối với Đức Kitô.
Thật vậy, do tình yêu mạnh mẽ của ngài đối với Đức Giêsu Kitô và do những thách đố cụ thể của các cộng đoàn Kitô hữu tiên khởi, thánh Phaolô, vị Tông đồ dân ngoại, đã phát triển qua các Thư Mục Vụ gửi các cộng đoàn một nền thần học chân chính và cần thiết, một định hướng đức tin vững chắc và đúng đắn cho một Kitô giáo phổ quát, một Kitô giáo có sức mang lại một cuộc sống hoàn toàn được đổi mới cho một thế giới bị ảnh hưởng sâu sắc tư tưởng Hy-lạp vào lúc bấy giờ, và tiếp đến cho mọi dân tộc khác bên ngoài biên giới của đế quốc La-mã qua tất cả mọi nền văn hóa và mọi thời đại khác nhau mãi cho tới thời đại toàn cầu hoá hôm nay của chúng ta.
(Kỷ niệm Năm Thánh Phaolô: 2008-2009)
Thánh Phaolô, vị Tông đồ dân ngoại, quả thực là một con người vĩ đại (mặc dù xét về mặt ngoại hình, có lẽ ngài là một người thấp bé, xem Cv 19,11). Thánh nhân là người vĩ đại trong lãnh vực tinh thần. Bởi vì ngài là:
 |
| Saolô bị quật ngã khỏi ngựa và đã trở thành Tông đồ Phaolô |
• Một nhà truyền giáo đầy lòng say mê và nhiệt thành cho Tin Mừng Đức Kitô, bất kể mọi gian lao vất vả và nguy hiểm, trong khắp toàn thế giới Hy Lạp – Roma vào lúc bấy giờ: Từ Giê-ru-sa-lem qua Cô-rin-thô và A-then cho tới Roma.
• Một người hăng hái và thành tâm tìm cách bắc nối một nhịp cầu giữa Ít-ra-en, Dân thánh của Cựu Ước, và các Cộng Đoàn Kitô hữu của Tân Ước.
• Một người đã được Đức Kitô tuyển chọn bằng một cách thế đặc biệt: từ một kẻ thù hung dữ trở thành một người bạn tâm phúc.
• Một tác giả của những lá Thư Mục Vụ nổi danh, chứa đựng những nội dung thần học vô cùng sâu sắc và uyên bác.
• Một nhà thần học chân chính của Phúc Âm Đức Giêsu Kitô.
Nói tắt, thánh Phaolô là một may mắn, là một món quà to lớn của Thiên Chúa ban tặng cho:
• các Cộng Đoàn Kitô hữu tiên khởi,
• nhất là cho đức tin của họ vào Đức Kitô,
• việc định hướng thần học của Kitô giáo thuở ban đầu,
• những nền tảng cơ bản của Kitô giáo,
• sự quân bằng đúng đắn giữa các tín hữu Do-thái, dân ngoại và các Kitô hữu,
• sự quân bằng giữa đức tin và lý trí, giữa đời sống thiêng liêng đạo đức và tính cách hợp lý, giữa thần học và sự thực hành đức tin, cho tới sự hy sinh tử đạo cho niềm tin vững vàng bất biến vào Đức Kitô.
1) Chương trình cứu rỗi của Thiên Chúa
Trọng tâm của các Thư Mục Vụ với nội dung thần học sâu sắc của thánh Phaolô là chính Đức Giêsu Kitô, Đấng Thiên Sai của dân tuyển chọn Ít-ra-en và của toàn thể nhân loại. Thánh Phaolô tuy là người đồng thời với Đức Giêsu, nhưng thánh nhân lại không hề nghe hay nhìn thấy Đấng Cứu Thế. Thánh nhân chỉ hiểu biết và tìm gặp được đức tin vào Đức Giêsu Kitô qua các Cộng Đoàn Kitô hữu (xem Cv 9,19) và nhất là qua cuộc gặp gỡ hy hữu với chính Đức Giêsu Kitô (Cv 9,1-19; Gl 1,15tt). Biến cố Đức Giêsu Kitô đã bó buộc Saulô, (tên Do-thái của thánh Phaolô), người môn đệ thâm tín của Biệt Phái phải chỉnh đốn lại một cách tuyệt căn toàn bộ:
• đời sống của của ngài;
 |
| Tồng đồ Phaolô, nhà thần học uyên bác đầu tiên của Kitô giáo |
• nền thần học của ngài;
• đức tin truyền thống của ngài;
• cách thức phát biểu về Thiên Chúa, về Thiên Chúa của Ít-ra-en và về Thiên Chúa của Đức Giêsu Kitô.
Qua sự đau thương nhục nhã của thập giá và trong phép lạ Phục Sinh của Đấng đã bị giết chết như là sự phê chuẩn của Trời Cao đối với sứ mệnh Thiên Sai của Đức Giêsu Kitô, Phaolô đã nhận ra được sự can thiệp của bàn tay vô hình của Thiên Chúa, chương trình cứu độ của Thiên Chúa dành cho tất mọi người, cho người Do-thái cũng như cho dân ngoại. Trong Thư Cô-rin-thô thứ nhất của ngài, thánh Phaolô đã tóm tắt sự hiểu biết mới mẻ của ngài về Đức Kitô trong một câu tuyên xưng đức tin mà các Kitô hữu gốc Do-thái cũng như các Kitô hữu gốc ngoại giáo đều có thể cùng đọc: «Đối với chúng ta, chỉ có một Thiên Chúa là Cha, Đấng tạo thành vạn vật và là cùng đích của chúng ta; và cũng chỉ có một Chúa là Đức Giêsu Kitô, nhờ Người mà vạn vật được tạo thành, và nhờ Người mà chúng ta được hiện hữu» (1Cr 8,6).
Qua đó, nền tảng cơ bản của thần học Paulinienne đã được nêu danh, đó là Mầu nhiệm về Thiên Chúa; Thiên Chúa là:
• Đấng duy nhất,
• là Cha,
• là Tạo Hoá: Đấng đã dựng nên muôn vật, hữu hình và vô hình,
• là cùng đích của con người và của vũ trụ.
Và trọng tâm của sự phát biểu như thế về Thiên Chúa là Đức Giêsu Kitô, Ngôi Lời nhập thể của Thiên Chúa. Đây quả là một văn kiện lý thuyết tuyệt vời về đức tin Kitô giáo của nhà thần học Phaolô vốn được đào tạo trong Do-thái giáo (x. Pl 3,5): Đức tin một Thiên Chúa của Do-thái giáo đã được nối kết khăng khít với đức tin vào Đức Giêsu Kitô. Bởi vì trong Đức Giêsu Kitô, Thiên Chúa đã hành động với con người và cho con người trong công cuộc cứu rỗi của họ. Do đó, thánh Phaolô đã viết trong Thư gửi các tín hữu ở Roma: «Thiên Chúa đã minh chứng tình yêu của Người đối với chúng ta, là Đức Kitô đã chịu chết vì chúng ta, ngay khi chúng ta còn là những người tội lỗi.» (5,8).
Một điểm đặc biệt nơi thánh Phaolô mà người người ta rất dễ dàng nhận ra là mỗi khi thánh nhân nói về Đức Giêsu Kitô thì đồng thời ngài cũng nói về Thiên Chúa Cha, và nói về con người, về cuộc sống hiện tại của họ và trong một tương lai viên mãn. Nói vắn tắt, Đức Giêsu Kitô trong thần học Paulinienne, trong thần học của thánh Phaolô, là điểm khởi đầu và là điểm chấm tận của tất cả những phát biểu về Thiên Chúa và về con người.
Nền thần học Paulinienne tóm tắt công trình cứu độ của Đức Giêsu Kitô lại trong ý niệm «Phúc Âm»: Phúc Âm là Tin Mừng về hành động cứu độ của Thiên Chúa trong Đức Giêsu Kitô Na-da-rét. Do đó, đã hơn một lần thánh nhân đã nói về «Phúc Âm Thiên Chúa» (x. 1Tx 3,2). Thánh Phaolô đã trình bày nội dung của Phúc Âm trong một câu tuyên xưng đức tin: «Đức Kitô đã chết vì tội lỗi chúng ta, đúng như lời Kinh Thánh, rồi Người đã được mai táng, và ngày thứ ba đã chỗi dậy, đúng như lời Kinh Thánh. Người đã hiện ra với ông Kê-pha, rồi với Nhóm Mười Hai» (1 Cr 15,3tt).
Sự khổ nạn thập giá của Đức Giêsu đối với thánh Phaolô là trọng tâm của Phúc Âm. Một cách quả quyết hơn nữa, thánh nhân đã viết trong Thư gửi các tín hữu ở Cô-rin-thô là ngài – thay vì những khảo lược hay nghiên cứu tuyệt vời về thần học – không muốn biết hay nói đến những gì khác «ngoài Đức Giêsu Kitô, và chính Đức Giêsu Kitô đã chịu đóng đinh vào thập giá» (1Cr 2,2). Vốn thuộc tầng lớp những người Do-thái trí thức, thánh Phaolô đã chấp nhận quan điểm cũ trong Kinh Thánh về việc của lễ đền tội (x. Lv 4,1-5) và nhìn nhận trong cái chết của Đức Giêsu trên thập giá như là một sự đền bù thoả đáng cho những tội lỗi của nhân loại đã xúc phạm đến Thiên Chúa (x. Rm 3,21-31). Vì thế, hành động này của Đức Giêsu nhân danh Thiên Chúa là Phúc Âm, là Tin Mừng, bởi vì qua Đức Giêsu Kitô và qua cái chết của Người, Thiên Chúa đã tái lập lại tình trạng lành thánh cho toàn thể vũ trụ. Bởi vì Thiên Chúa đã «biến Đấng chẳng hề biết tội là gì, thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta, để làm cho chúng ta nên công chính trong Người» (2Cr 5,21).
Những từ quan trọng thuộc đức tin như «sự cứu rỗi», «sự hoà giải», «sự công chính hoá» đã bắt nguồn từ nền tảng vững chắc của hành động Thiên Chúa qua Đức Giêsu Kitô. Thánh Phaolô nhận ra được rằng, trong biến cố Đức Giêsu nhập thể, chấp nhận đền bù tội lỗi con người, chấp nhận sự khi bỉ (x. Đnl 21,22tt), chấp nhận cái chết trên thập tự giá, để mang lại sự sống mới cho toàn thể nhân loại, là sự khôn ngoan của tình yêu Thiên Chúa đối với con người (x. 1Cr 2,7). Do đó, người ta hoàn toàn có lý khi gọi nền thần học của thánh Phaolô là một nền thần học phục sinh của thập giá Đức Giêsu Kitô.
2) Vận may mới cho cuộc sống của tất cả mọi người
Cái vận may khách quan mới mẻ này cho cuộc sống của tất cả mọi người đã được tái lập qua cái chết của Đức Giêsu Kitô, mỗi một người đều có thể lợi dụng nắm bắt cho chính mình qua đức tin, chứ không qua bất cứ công sức riêng tư nào của con người về đạo đức hay tôn giáo (các việc làm của luật pháp), nhưng «chỉ qua đức tin vào Đức Giêsu Kitô» mà thôi (Rm 3,28). Bởi vì đức tin khẳng định rằng tình yêu sáng tạo của Thiên Chúa luôn bao bọc và thánh hóa mỗi người, tương tự như chính Tổ Phụ Áp-ra-ham đã từng cảm nghiệm (x. Rm 4,19tt): Thiên Chúa «làm cho ai biết tin nhận Đức Giêsu Kitô được trở nên công chính» (Rm3,26). Như thế, Đức Giêsu Kitô là sự bảo đảm của Thiên Chúa rằng đức tin làm cho cuộc sống hôm nay được chắc chắn và ngày mai mở ra một tương lai thành quả. Vì thế, đức tin có nghĩa lả «được đứng vững trong Chúa» (1Tx 3,8).
Trong việc sống đức tin một cách cụ thể và trong việc thực hành đức tin trong cuộc sống hằng ngày của con người thì tình trạng sống mới, mà Thiên Chúa đã sáng tạo qua Đức Giêsu Kitô, bắt đầu tác động từng bước một. Bởi vậy, thánh Phaolô đã gọi sự sự biến đổi cuộc sống như vậy là một «thụ tạo mới» (x. Gl 6,15). Đây là một thực tại được thực hiện một cách rõ ràng và mạnh mẽ nhất trong Bí tích Rửa Tội. Thật vậy, qua hình ảnh được dìm mình trong nước - một hành động vừa có thể gây nên sự chết vừa có thể mang lại sự sống – người tân tòng «được dìm vào trong sự chết qua nước thánh tẩy» (x. Rm 6,3), để được sống một cuộc đời sống mới «trong Đức Kitô», nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần (x. 1Cr 12,11).
3) Cảm nghiệm đích thực về cộng đoàn Đức Kitô
Việc sống sự cảm nghiệm này «trong Đức Kitô» đối với thánh Phaolô là một điều vô giá, đến nỗi ngài đã sử dụng hơn 100 lần hình ảnh về sự tâm giao với Đức Kitô, để trình bày cuộc sống kết hiệp mới mẻ của các Kitô hữu và với nhau. Còn phương diện xã hội của cuộc sống «trong Đức Kitô», thì theo thánh Phaolô, luôn được thể hiện một cách sâu xa và cụ thể qua sự tham dự Bàn Tiệc Thánh Thể của toàn thể cộng đoàn Kitô hữu: «Không còn chuyện phân biệt Do-thái hay Hy-lạp, nô lệ hay tự do, đàn ông hay đàn bà. Nhưng tất cả anh em chỉ là một trong Đức Kitô» (Gl 3,28).
Sau cùng, sự cảm nghiệm cá nhân cũng như đoàn thể này về cộng đoàn Đức Kitô đã được thánh Phaolô trình bày một cách thâm thuý và trọn vẹn qua hình ảnh về Thân Mình Đức Kitô: «Chúng ta đều đã chịu Phép Rửa trong cùng một Thần Khí để trở nên một thân thể» (1Cr 12,13). Và tất cả mọi thành phần của Thân Thể này đều thuộc về một đầu là Đức Giêsu Kitô, tất cả đều phục vụ, giúp đỡ và bổ túc cho nhau bằng các đặc sủng (Charisme) khác nhau mà mỗi người đã được nhận lãnh hầu để xây dựng và duy trì cộng đoàn (x. Rm 12,3-8).
Chắc chắn rằng hình ảnh về Thân Mình Đức Kitô này là một hình ảnh chính xác và thân thương nhất cho từng cộng đoàn Kitô hữu, tức các Giáo Hội địa phương và cho tất cả các cộng đoàn cùng hợp nhất với nhau trong Đức Kitô, tức Giáo Hội hoàn vũ hay Giáo Hội phổ quát.
4) Vị Tông Đồ chung cho một Kitô giáo phổ quát
Những ai ngày nay còn thành tâm đọc các Thư Mục Vụ của thánh Phaolô, chắc hẳn những người đó sẽ bị nhà tổ chức đại tài và nhà thần học vĩ đại Phaolô chinh phục qua các tư tưởng thâm thuý và sấu sắc của ngài, nhất là qua đức tin và tình yêu kiên cường và nồng cháy của thánh nhân đối với Đức Kitô.
Thật vậy, do tình yêu mạnh mẽ của ngài đối với Đức Giêsu Kitô và do những thách đố cụ thể của các cộng đoàn Kitô hữu tiên khởi, thánh Phaolô, vị Tông đồ dân ngoại, đã phát triển qua các Thư Mục Vụ gửi các cộng đoàn một nền thần học chân chính và cần thiết, một định hướng đức tin vững chắc và đúng đắn cho một Kitô giáo phổ quát, một Kitô giáo có sức mang lại một cuộc sống hoàn toàn được đổi mới cho một thế giới bị ảnh hưởng sâu sắc tư tưởng Hy-lạp vào lúc bấy giờ, và tiếp đến cho mọi dân tộc khác bên ngoài biên giới của đế quốc La-mã qua tất cả mọi nền văn hóa và mọi thời đại khác nhau mãi cho tới thời đại toàn cầu hoá hôm nay của chúng ta.
(Kỷ niệm Năm Thánh Phaolô: 2008-2009)