Cụ Giuse Trần Văn Thao, cựu trưởng hướng đạo Công Giáo tiên phong ở Việt Nam đã về Nhà Cha trên trời

VERMONT - Sau 102 năm sống trên dương thế, cụ Giuse Trần Văn Thao đã được Chúa gọi về lúc 19giờ 30 hôm 21/2/2008 tại bệnh viện Fletcher Allen thuộc thành phố Burlington, tiểu bang Vermont.

Cụ Giuse Trần Văn Thao
Đám tang của cụ có thể nói là một đám tang đặc biệt không chỉ đối với Cộng đoàn Giáo dân Công giáo ở đây mà ngay cả đối với cộng đồng người Việt tại Vermont.

Đặc biệt ở chỗ con cháu của cụ đông, qui tụ về từ nhiều nơi, số vòng hoa gửi đến phúng điếu khá nhiều và trong số những người đến chia buồn, viếng thi thể, tham dự tang lễ... ngoài những người đồng đạo, đồng hương tại địa phương còn có những anh chị em Hướng đạo mãi từ Boston (Massachusetts), Washington DC và Canada cũng có mặt.

Chiều hôm thứ Sáu 29/2 tại nhà quàng, giáo dân trong Cộng đoàn đã qui tụ hầu như đủ mặt để cầu nguyện cho cụ. Ngay sau buổi cầu nguyện, Hướng đạo đã tổ chức lễ tưởng niệm dành cho người huynh trưởng của họ theo nghi thức của Hướng đạo.

Qua sáng hôm sau 1/3 sau khi cha Nguyễn Văn Hảo từ Montréal (Canada) đến làm phép xác, anh chị em Hướng đạo lại lần lượt tiến đến trước quan tài nói lời từ biệt và chào kính Trưởng Trần Văn Thao lần cuối cùng trước khi nắp quan tài được đậy lại để di chuyển đến nhà thờ.

Tại nhà thờ Saint Francis Xavier thuộc thành phố Winooski nơi cụ cư ngụ, quan tài của cụ do các Hướng đạo trẻ hộ tống, được rước từ phía cuối nhà thờ lên đặt ở gần gian cung thánh. Theo sau quan tài là các linh mục rồi đến con, cháu, chắt của cụ. Linh mục Nguyễn Văn Hảo chủ tế thánh lễ cùng với hai cha đồng tế là cha chính xứ nhà thờ Saint Francis Xavier và cha Holland, vị linh mục rất gần gũi với cộng đoàn Việt Nam.

Khi còn sống cụ Giuse Trần Văn Thao đã là một người đặc biệt. Tôi nghĩ những ai đã có dịp tiếp xúc với cụ, không nhiều thì ít, chắc chắn đều có những điều để nói về cụ. Tôi cũng vậy.

Tôi quen với anh Trần Văn Thư người con thứ tư của cụ từ những năm của thập niên 1960 nhưng mãi đến khoảng 1996 khi gia đình anh chị do tôi bảo trợ đến định cư tại tiểu bang Vermont tôi mới có dịp được gặp cụ.

Hôm đến thăm cụ lần đầu tiên trên, đường đi tôi cứ đinh ninh sẽ gặp một cụ già mặt khó đăm đăm hay lạnh nhạt đến độ không quan tâm đến người khác. Những hình ảnh này tôi thường bắt gặp ở nhiều người già vào cỡ tuổi của cụ. Thế nhưng khi gặp cụ thì tôi nhận ra rằng những gì mà tôi nghĩ trước đó là hoàn toàn trái ngược. Cụ là người vui tính, cởi mở và thân thiện mà bất cứ ai chỉ gặp cụ lần đầu đã thấy dễ gần gũi và quí mến cụ.

Thời gian cụ mới đến tiểu bang này có nhiều người trong cộng đoàn đến thăm cụ. Tôi còn nhớ trong một bữa ăn tại nhà anh chị Thư trong bàn ăn có một câu hỏi được đặt ra cho cụ rằng tuổi tác cụ đã cao sao cụ không chọn một vùng ấm áp mà lại đến ở nơi lạnh lẽo như tiểu bang này. Cụ đã tươi cười trả lời không một chút suy nghĩ rằng cụ muốn đến ở đây để chia sẻ cái lạnh của vùng địa đầu này với gia đình anh chị Thư. Câu trả lời của cụ nói lên tình thương của cụ đối với gia đình người con trai nhưng đồng thời cũng nói lên cái tinh thần không sợ khó, không sợ khổ ở nơi cụ.

Cụ thuộc loại người già tuổi tác nhưng tinh thần không gìa. Tôi nghĩ cái tinh thần ấy hẳn là phát xuất từ ý chí của một người Hướng đạo. Cụ là một trong số những người kỳ cựu của Phong trào Hướng đạo Việt Nam và đã được suy cử làm Tiên chỉ Hướng đạo Trưởng niên Làng Bách Hợp toàn thế giới. Cụ đã gắn bó với tổ chức Hướng đạo đến độ coi sinh hoạt Hướng đạo như một phần không thể thiếu trong cuộc đời của cụ.

Tôi biết được điều này vì trong những dịp đến thăm cụ, tôi thường được nghe cụ say sưa nói về Hướng đạo. Tuy tuổi đã cao cụ vẫn dành tâm huyết cho Hướng đạo bằng cách viết lại lịch sử của Hướng đạo Việt Nam để truyền lại cho thế hệ sau. Cụ vẫn nặng lòng với việc phát triển Hướng đạo ở hải ngoại. Có lần cụ còn bày tỏ ước vọng muốn thành lập một đoàn Hướng đạo ngay trong cộng đồng người Việt ở Vermont. Tiếc rằng “lực bất tòng tâm” sức khỏe ngày càng xuống không cho phép cụ thực hiện những gì cụ mong muốn khiến cho ý nguyện của cụ đã không tựu được.

Khoảng trung tuần tháng 9/1998 tôi may mắn được hiện diện trong buổi lễ trao tặng Huân Chương Bắc Đẩu cho cụ. Đây là loại Huân chương cao quí của Hướng đạo được Ban Thường vụ Hội đồng Trung ương Hướng đạo Việt Nam quyết định trao tặng để tưởng thưởng về những công lao cụ đã đóng góp cho Hướng đạo Việt Nam. Buổi lễ tuy đơn sơ nhưng rất cảm động đã diễn ra tại hội trường của một giáo xứ. Ông Nguyễn Trung Thoại, trưởng đoàn hướng dẫn anh chị em Hướng đạo từ Canada, đã được ủy nhiệm đến Vermont để thực hiện quyết định này.

Ngay sau khi nhận Huân chương từ người đại diện Hội đồng Trung ương Hướng đạo Việt Nam, cụ nhanh nhẹn đến quỳ trước một linh mục cũng hiện diện trong buổi lễ xin linh mục ban phép lành. Hình ảnh một cụ già tóc bạc phơ quỳ trước một linh mục để nhận phép lành đã làm cho người phóng viên của một tờ báo tại địa phương cũng có mặt hôm đó vô cùng ngạc nhiên. Hình ảnh đó nói lên niềm xác tín của cụ đối với tôn giáo cụ đang đi theo. Hình ảnh đó cũng cho thấy cụ là một con chiên ngoan đạo.

Cụ là người rất quan tâm đến công việc của Cộng đoàn Giáo dân Việt Nam bé nhỏ tại Vermont. Khoảng tháng 4/1997 sau khi bàn bạc với một số anh em, tôi đến gặp cụ để xin ý kiến cho ra một “news letter” hàng tháng tạm gọi là nội san của Cộng đoàn. Sau khi nghe tôi trình bày về mục đích cũng như nội dung của tờ nội san, cụ tán thành ngay và còn hứa sẽ hỗ trợ hết mình. Được sự khuyến khích của cụ số báo đầu tiên được cho ra mắt Cộng đoàn vào Chúa nhật đầu tháng 5/1997.

Sau đó ít lâu tôi đến thăm cụ. Cũng với nét mặt tươi cười và cử chỉ thân mật mỗi khi gặp tôi nhưng lần này cụ không tiếp tôi ở phòng khách mà mời tôi vào phòng của cụ. Cụ đưa tôi đến cạnh một chiếc bàn. Tôi nhìn thấy số báo đầu tiên của cộng đoàn đang nằm trên mặt bàn. Cụ với tay lấy một cuốn sách trên kệ đặt bên cạnh tờ nội san. Cụ hỏi tôi thấy gì khác giữa hai cuốn sách. Tôi nhìn qua rồi nói với cụ là tôi thấy cuốn sách có bìa màu đẹp hơn là cuốn báo của cộng đoàn được in trắng đen. Cụ gật gù ra chiều đồng ý rồi nói với tôi như một người đã có kinh nghiệm làm báo. Cụ nói tuy nội dung tờ báo mới quan trọng nhưng cuốn báo có hình thức đẹp vẫn dễ thu hút người đọc hơn. Điều cụ nói rất đúng nhưng in bìa màu sẽ tốn tiền nhiều hơn. Cụ bảo đừng lo và cụ nói sẽ ủng hộ tiền để in bìa màu cho những số báo sau đó. Tôi thật cảm động trước tấm lòng của cụ nhưng làm sao có thể nhận một khoản tiền trong số tiền trợ cấp hàng tháng của một cụ già.

Trong những năm gần đây mặc dù sức khỏe không được khả quan lắm cụ không bỏ một dịp nào mà không cùng với Cộng đoàn đi dự những buổi picnic vào dip lễ Mẹ Lên Trời. Tôi được biết cụ có một nguyện vọng rất tha thiết là được một lần đi dự Ngày Thánh Mẫu ở Dòng Đồng Công. Trong dịp đến thăm Nhà Dòng hồi tháng 10/2007 vợ chồng tôi đã trình bày với một linh mục ở đây về nguyện vọng của cụ. Nghe xong linh mục hứa vào dịp Đại hội Thánh Mẫu tháng Tám tới ngài sẽ giữ cho cụ một chỗ trong nhà gym, nơi dành riêng cho những người già cả.

Bây giờ thì cụ sẽ không bao giờ đi Missouri nữa nhưng cụ sẽ được Chúa cho tham dự trong một đại hội khác. Đại hội với các thánh ở trên trời. Ở nơi đó xin cụ tiếp tục quan tâm đến Cộng đoàn như cụ đã từng quan tâm. Xin cụ cầu nguyện cho Cộng đoàn bé nhỏ này luôn biết đoàn kết để vươn lên.

Vermont ngày 10/3/2008