THÁI BÌNH -- Nhân ngày THẦY THUỐC VIỆT NAM, 27 - 2, giáo phận Thái Bình đã tổ chức Thánh lễ tại nhà thờ chính tòa vào ngày 24/02/2008 dành riêng cho những người làm việc trong nghành Y với ý nghĩa tạ ơn Thiên Chúa, tôn vinh những người có công trực tiếp đấu tranh với sự dữ là cái chết để duy trì và bảo vệ sự sống cho con người. Sau đây là toàn văn bài giảng của Đức Cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang, giám mục giáo phận trong Thánh lễ trọng thể này.
Hôm nay chúng ta xum họp trong ngôi thánh đường xinh đẹp này, để lần đầu tiên tại giáo phận Thái Bình, chúng ta cùng nhau cử hành ngày lễ Các Thầy Thuốc Việt Nam, nhằm để tôn vinh các Thầy thuốc, vì sự nghiệp cao cả: cứu nhân độ thế của các vị.
Ít có nghề nào mà được hầu hết mọi người tôn vinh như nghề thầy thuốc, mặc dầu câu ca dao, “nhất nghệ tinh nhất thân vinh”, một nghề mà giỏi thì cũng đã quang vinh. Bởi vì nghề thầy thuốc là nghề có liên hệ tới cái quí giá nhất của con người là Sự Sống.
Tuy không phải là nghề Ban Sự Sống như Thiên Chúa, song là người bảo vệ sự sống, cứu sống, đấu tranh giành giật sự sống ra khỏi bàn tay kẻ thù lớn nhất của loài người là sự chết thông qua những bệnh tật hiểm nghèo của con người và các sinh vật khác – nói như vậy vì cũng có thể sự chết đến với con người bằng những đường lối khác, không thuộc lãnh vực hoạt động của các thầy thuốc.
Một nghề nghiệp cao quí như chính sự sống là Ân ban cao quí nên là một nghề cần đến Đức hạnh hơn hết, nói chung là Y đức như chúng ta thường phát biểu.
Đứng nguyên về mặt con người xã hội trần tục mà thôi, các vị thầy thuốc chúng ta đã được yêu cầu sống và hành nghề với cái đức lớn lao chừng nào. Các ngài có lời thề của Hiporate, ông tổ y học Hi-lạp, mỗi khi nhận công tác y tế, hoặc những lời khuyên dạy của Hoa Đà trong cổ học Trung Quốc, hoặc gần nhất là Hải Thượng Lãn Ông, ông tổ Y học Việt Nam.
Chúng ta lại được các bậc tiền nhân nêu cao y đức cho chúng ta bắt chước: không nói tới các vị thầy thuốc quốc tế như Hiporate, Pasteur, Yersin vv… vì danh sách quá dài, mà chỉ kể các thầy thuốc Việt Nam gần đây nhất đã nêu cao gương sáng cho chúng ta học tập cả về chuyên môn lẫn Đức hạnh, như Tôn Thất Tùng, Tôn Thất Bách, Đặng Văn Ngữ, Phạm Ngọc Thạch, Vũ Đình Tụng, Đỗ Đức Vân, Đặng Văn Chung v.v… và còn bao thầy thuốc, lương y, y sĩ, y tá, hộ lý vv… khác trong hàng ngũ những anh hùng áo trắng đã nêu gương sáng cho đời, mà chúng ta không thể kể hết. Nhưng tôi thiết nghĩ, nghề càng cao cả, lý tưởng càng siêu việt lắm vinh quang, thì cũng nhiều thách thức cạm bẫy và cũng bày ra cho chúng ta những gương mù gương xấu, làm ố danh y giới không phải là không có; nhất là trong thời đại mở cửa đón làn gió mát, thì ruồi muỗi cũng lợi dụng bay vào… đánh gục nhiều thành phần trong cộng đồng dân tộc Việt Nam.
Vì nhiều lý do khác nhau như: Sử dụng bằng giả, vì tiền, vì danh vọng,… khiến hình ảnh người thầy thuốc Việt Nam bị lu mờ. Chúng ta nói lên điều đó không phải để oán trách hay lên án một ai đó, mà để rút kinh nghiệm, né tránh đừng đi vào con đường đó. Như người xưa từng nói: “Tiền xa kí phúc, hậu xa giới chi” (xe đi trước (đổ), để lại dấu vết, xe đi sau lấy đó làm cảnh giác).
Hôm nay, tôi mời anh chị em, các vị thầy thuốc và các vị trong ngành y tới đây, trong nhà thờ này không phải dạy đạo đức theo kiểu xã hội, nhưng là mời gọi anh chị em, những người có đức tin, chúng ta phải sống và thực hành y đức của mình theo quan niệm Đức tin Công giáo.
Trước hết, là một người có Đức tin, chúng ta phải sống sự nghiệp cao cả đó như một người phải nên thánh mỗi ngày một hơn như Cha chúng tra trên trời; phải yêu thương không ngừng, phải hy sinh không biên giới, phải vô vị lợi hỉ xả trên hết mọi người, dù trong hiện tại hay tương lai.
Nói tóm lại, bản thân người thầy thuốc Công giáo còn phải hằng ngày nên thánh, trau dồi các nhân đức: Tin, Cậy, Mến và các nhân đức luân lý khác như: khoan nhân, bác ái quên mình, vô vị lợi vv…noi gương các vị thánh thầy thuốc trong lịch sử Giáo Hội, như thánh Phêrô Đamien – tông đồ người cùi, thánh Vicentê, thánh Camillô và đội ngũ những con người “tử tế” khác ngày đêm dưới lớp áo tu trì đức hạnh, như một bộ phim Việt Nam cùng tên trước đây đã trình chiếu.
Sau nữa, đối với tha nhân, tức là đối tượng phục vụ của ngành nghề cao quí của các vị, đó là con người: vì con người và cho con người. Không phải con người có kèm những danh vọng, địa vị, nghề nghiệp… nhưng là con người trần trụi.
Hơn thế nữa, là con người theo quan niệm Đức tin Kitô: là hình ảnh của Thiên Chúa, là anh em với chúng ta “tứ hải giai huynh đệ”, bốn bể đều là anh em, cùng chung chia một định mệnh và cùng hướng tới một xã hội vững bền, chung hưởng hạnh phúc trên quê trời.
Con vật là giống không có linh hồn chúng ta còn chữa trị, huống hồ là một con người có xác có hồn, chúng ta lại càng phải quan tâm hơn nữa. Tôi phải chữa trị ra sao để họ được hồn an xác mạnh? Cách thế, thuốc men và phương pháp điều trị của tôi có hại gì tới phần hồn của họ chăng? Như lời thề của Hiporate: “Không bao giờ cho uống thuốc làm sẩy thai”, nghĩa là không bao giờ vì điều trị cho người bệnh mà tôi giết cả họ lẫn đứa con trong dạ.
Người bệnh còn là Hình ảnh của Thiên Chúa. Tôi có tôn kính Thiên Chúa, thì tôi cũng tôn kính cả Hình ảnh của Ngài. Tôi có tôn kính hình ảnh ông bà cha mẹ của tôi và ngăn cấm không cho ai xúc phạm cách này cách khác không? Trong lời nói việc làm của người thầy thuốc, có bôi nhọ làm hư hoại hình ảnh đó bằng cách này cách khác không?
Người bệnh nhân chúng ta chữa trị là anh em với chúng ta cùng một Cha trên trời, cùng Mẹ Giáo Hội, cùng quê hương đất nước, con rồng cháu tiên cũng được kêu gọi sống cuộc đời tốt đẹp ở dương thế và làm công dân trên nước trời vĩnh cửu.
Với những quan niệm tốt đẹp đó, cách hành xử của người thầy thuốc đối với bệnh nhân sẽ khác đi nhiều, nó sẽ nâng cao ý nghĩa của các công tác chúng ta đang làm và giữ gìn chúng ta tránh được các tiêu cực hằng cám dỗ và làm gục ngã lương tâm của bao người đồng nghiệp.
Trước hết, tôi muốn mời gọi mọi người chiêm ngắm hình ảnh vị Thầy thuốc gương mẫu nhất của mọi người chúng ta để noi gương bắt chước.
Đó là Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta.
Trong Phúc âm, Chúa không bao giờ tuyên bố mình là thầy thuốc cách trực tiếp như những câu: “Ta là Đường, là sự thật, là sự sống”, “Ta là Đấng chăn chiên”, “Ta là Bánh” v.v… song rất nhiều khi làm phép lạ Chúa ám chỉ Ngài là Thầy thuốc, đến thế gian để chữa bệnh cho nhân loại: bệnh phần hồn cũng như bệnh phần xác. Hai lãnh vực đó ám chỉ và liên hệ với nhau.
Những câu nói như: “Người khỏe không cần thầy thuốc… Ta đến để cứu những người sắp hư mất” (cả hồn lẫn xác) ám chỉ Chúa Giêsu là Thầy thuốc! Thật ra nhìn cách bao quát hơn, Ngài là Ngôi Hai xuống thế để cứu độ mọi loài và là vị Thầy thuốc tài ba đức hạnh, đến để cứu chúng ta ra khỏi bệnh tật xác hồn là tội lỗi và những hệ lụy của chúng!
Trong cuộc sống 33 năm ở thế gian, Ngài đã từng bao lần chữa trị cho con người bệnh tật cả hồn lẫn xác. Chữa trị những căn bệnh mà hết mọi thời vẫn coi là “tứ chứng nan y”, chữa trị bằng những phương pháp cách thế khác thường, phi y học mọi thời: bùn trộn với nước bọt, phán một lời được khỏi, ra lệnh truyền người chết chôn trong mộ đã 3 ngày được sống lại vv…
Đây là đề tài phong phú, chúng ta không thể đề cập tới trong buổi lễ hôm nay, chúng ta sẽ được học tập trong các lớp giáo lý chuyên môn. Đó là chưa kể tới phương pháp chữa bệnh cả tinh thần và thể lý của Thầy thuốc Giêsu, được kế tiếp lưu truyền trong không gian và thời gian; qua Đức Mẹ (trong các trung tâm Thánh Mẫu Maria: Lộ Đức, Fatima, Mễ Du, Lavang v.v…); qua các thánh của mọi thời đại, mọi dân tộc, xứ nước, của các danh y Đông Tây, các người làm công tác y tế vv… để phô bày sức mạnh nhiệm mầu của Ngôi Hai Thiên Chúa, làm nên những kỳ công tuyệt tác nơi các bệnh nhân, ở mọi nơi mọi thời mà không sách nào, bút nào ghi chép cho hết được.
Để kết luận, tôi xin kể một câu truyện có thật đăng trên mạng Vietnamnet cách đây mấy tháng. (Đoạn báo đầu đề: Nghĩa trang của hơn 30.000 linh hồn bị chối bỏ - theo Hoàng Văn Minh, báo Lao Động 25/6/2007).Truyện kể về một đôi vợ chồng trẻ người Công giáo, gia đình anh Trương Văn Năng ở miền Trung, gần thành phố Huế. Hai vợ chồng anh chuyên đi lượm, xin xác trẻ em bị phá thai để chôn cất, trước thì trong khu vườn nhà, sau bị chính quyền can thiệp nên phải di dời tới miền Núi và thiết lập nghĩa trang các thai nhi tại đó. Anh còn gắng công thuyết phục những bà mẹ dại dột đừng phá thai, cứ sinh nở, rồi vợ chồng họ sẵn sàng nuôi hộ, biến nhà của họ thành nhà nuôi trẻ. Câu chuyện này làm cho cá nhân tôi rất cảm động, nhưng cũng tự hào thấy Giáo Hội Việt Nam của mình có một gia đình thánh thiện, tuy không phải là thầy thuốc, nhưng có y đức bằng ngàn lần các thầy thuốc và đứng trước nạn phá thai trầm trọng trong đất nước ta ngày nay (tỷ lệ có thể là đứng thứ 3 thế giới).
Các thầy thuốc Công giáo chúng ta suy nghĩ và hành động ra sao? các bậc phụ mẫu chi dân nghĩ gì khi thấy nền luân lý, nhất là ở đám thanh niên nam nữ đang xuống cấp? Chúng ta nghĩ gì khi hàng ngày các vũ trường mọc lên như nấm, các quán bar, cà-fê ôm, bán buôn thuốc lắc; các ấn phẩm văn chương, thi ca đầy chất tính dục được ấn hành bầy bán nhan nhản trên các quầy sách? Những thứ đó đã làm cớ cho các cuộc tình thiếu nhi, thiếu niên trong các trường học, dẫn tới chỗ mang thai và phá thai vô trách nhiệm, làm băng hoại luân thường đạo lý của dân tộc và suy giảm sức khỏe của giống nòi. Trách nhiệm một phần cũng ở nơi mỗi chúng ta, cách riêng, nơi các vị thầy thuốc, nhất là người có Đức tin.
Nhân ngày Thầy Thuốc Việt Nam, tôi xin kính chúc các vị sức khỏe, khôn ngoan, can đảm để thi hành sứ mệnh cứu nhân độ thế trong tất cả mọi trường hợp, xứng danh với các thánh y trong trường quốc tế và quốc nội, nhất là xứng đáng với vị Thầy thuốc ngàn năm bất tử là chính Chúa Giêsu, Đấng cứu độ thân xác lẫn linh hồn chúng ta.
Ước mong được như vậy! A-men.
Hôm nay chúng ta xum họp trong ngôi thánh đường xinh đẹp này, để lần đầu tiên tại giáo phận Thái Bình, chúng ta cùng nhau cử hành ngày lễ Các Thầy Thuốc Việt Nam, nhằm để tôn vinh các Thầy thuốc, vì sự nghiệp cao cả: cứu nhân độ thế của các vị.
Ít có nghề nào mà được hầu hết mọi người tôn vinh như nghề thầy thuốc, mặc dầu câu ca dao, “nhất nghệ tinh nhất thân vinh”, một nghề mà giỏi thì cũng đã quang vinh. Bởi vì nghề thầy thuốc là nghề có liên hệ tới cái quí giá nhất của con người là Sự Sống.
Tuy không phải là nghề Ban Sự Sống như Thiên Chúa, song là người bảo vệ sự sống, cứu sống, đấu tranh giành giật sự sống ra khỏi bàn tay kẻ thù lớn nhất của loài người là sự chết thông qua những bệnh tật hiểm nghèo của con người và các sinh vật khác – nói như vậy vì cũng có thể sự chết đến với con người bằng những đường lối khác, không thuộc lãnh vực hoạt động của các thầy thuốc.
Một nghề nghiệp cao quí như chính sự sống là Ân ban cao quí nên là một nghề cần đến Đức hạnh hơn hết, nói chung là Y đức như chúng ta thường phát biểu.
Đứng nguyên về mặt con người xã hội trần tục mà thôi, các vị thầy thuốc chúng ta đã được yêu cầu sống và hành nghề với cái đức lớn lao chừng nào. Các ngài có lời thề của Hiporate, ông tổ y học Hi-lạp, mỗi khi nhận công tác y tế, hoặc những lời khuyên dạy của Hoa Đà trong cổ học Trung Quốc, hoặc gần nhất là Hải Thượng Lãn Ông, ông tổ Y học Việt Nam.
Chúng ta lại được các bậc tiền nhân nêu cao y đức cho chúng ta bắt chước: không nói tới các vị thầy thuốc quốc tế như Hiporate, Pasteur, Yersin vv… vì danh sách quá dài, mà chỉ kể các thầy thuốc Việt Nam gần đây nhất đã nêu cao gương sáng cho chúng ta học tập cả về chuyên môn lẫn Đức hạnh, như Tôn Thất Tùng, Tôn Thất Bách, Đặng Văn Ngữ, Phạm Ngọc Thạch, Vũ Đình Tụng, Đỗ Đức Vân, Đặng Văn Chung v.v… và còn bao thầy thuốc, lương y, y sĩ, y tá, hộ lý vv… khác trong hàng ngũ những anh hùng áo trắng đã nêu gương sáng cho đời, mà chúng ta không thể kể hết. Nhưng tôi thiết nghĩ, nghề càng cao cả, lý tưởng càng siêu việt lắm vinh quang, thì cũng nhiều thách thức cạm bẫy và cũng bày ra cho chúng ta những gương mù gương xấu, làm ố danh y giới không phải là không có; nhất là trong thời đại mở cửa đón làn gió mát, thì ruồi muỗi cũng lợi dụng bay vào… đánh gục nhiều thành phần trong cộng đồng dân tộc Việt Nam.
Vì nhiều lý do khác nhau như: Sử dụng bằng giả, vì tiền, vì danh vọng,… khiến hình ảnh người thầy thuốc Việt Nam bị lu mờ. Chúng ta nói lên điều đó không phải để oán trách hay lên án một ai đó, mà để rút kinh nghiệm, né tránh đừng đi vào con đường đó. Như người xưa từng nói: “Tiền xa kí phúc, hậu xa giới chi” (xe đi trước (đổ), để lại dấu vết, xe đi sau lấy đó làm cảnh giác).
Hôm nay, tôi mời anh chị em, các vị thầy thuốc và các vị trong ngành y tới đây, trong nhà thờ này không phải dạy đạo đức theo kiểu xã hội, nhưng là mời gọi anh chị em, những người có đức tin, chúng ta phải sống và thực hành y đức của mình theo quan niệm Đức tin Công giáo.
Trước hết, là một người có Đức tin, chúng ta phải sống sự nghiệp cao cả đó như một người phải nên thánh mỗi ngày một hơn như Cha chúng tra trên trời; phải yêu thương không ngừng, phải hy sinh không biên giới, phải vô vị lợi hỉ xả trên hết mọi người, dù trong hiện tại hay tương lai.
Nói tóm lại, bản thân người thầy thuốc Công giáo còn phải hằng ngày nên thánh, trau dồi các nhân đức: Tin, Cậy, Mến và các nhân đức luân lý khác như: khoan nhân, bác ái quên mình, vô vị lợi vv…noi gương các vị thánh thầy thuốc trong lịch sử Giáo Hội, như thánh Phêrô Đamien – tông đồ người cùi, thánh Vicentê, thánh Camillô và đội ngũ những con người “tử tế” khác ngày đêm dưới lớp áo tu trì đức hạnh, như một bộ phim Việt Nam cùng tên trước đây đã trình chiếu.
Sau nữa, đối với tha nhân, tức là đối tượng phục vụ của ngành nghề cao quí của các vị, đó là con người: vì con người và cho con người. Không phải con người có kèm những danh vọng, địa vị, nghề nghiệp… nhưng là con người trần trụi.
Hơn thế nữa, là con người theo quan niệm Đức tin Kitô: là hình ảnh của Thiên Chúa, là anh em với chúng ta “tứ hải giai huynh đệ”, bốn bể đều là anh em, cùng chung chia một định mệnh và cùng hướng tới một xã hội vững bền, chung hưởng hạnh phúc trên quê trời.
Con vật là giống không có linh hồn chúng ta còn chữa trị, huống hồ là một con người có xác có hồn, chúng ta lại càng phải quan tâm hơn nữa. Tôi phải chữa trị ra sao để họ được hồn an xác mạnh? Cách thế, thuốc men và phương pháp điều trị của tôi có hại gì tới phần hồn của họ chăng? Như lời thề của Hiporate: “Không bao giờ cho uống thuốc làm sẩy thai”, nghĩa là không bao giờ vì điều trị cho người bệnh mà tôi giết cả họ lẫn đứa con trong dạ.
Người bệnh còn là Hình ảnh của Thiên Chúa. Tôi có tôn kính Thiên Chúa, thì tôi cũng tôn kính cả Hình ảnh của Ngài. Tôi có tôn kính hình ảnh ông bà cha mẹ của tôi và ngăn cấm không cho ai xúc phạm cách này cách khác không? Trong lời nói việc làm của người thầy thuốc, có bôi nhọ làm hư hoại hình ảnh đó bằng cách này cách khác không?
Người bệnh nhân chúng ta chữa trị là anh em với chúng ta cùng một Cha trên trời, cùng Mẹ Giáo Hội, cùng quê hương đất nước, con rồng cháu tiên cũng được kêu gọi sống cuộc đời tốt đẹp ở dương thế và làm công dân trên nước trời vĩnh cửu.
Với những quan niệm tốt đẹp đó, cách hành xử của người thầy thuốc đối với bệnh nhân sẽ khác đi nhiều, nó sẽ nâng cao ý nghĩa của các công tác chúng ta đang làm và giữ gìn chúng ta tránh được các tiêu cực hằng cám dỗ và làm gục ngã lương tâm của bao người đồng nghiệp.
Trước hết, tôi muốn mời gọi mọi người chiêm ngắm hình ảnh vị Thầy thuốc gương mẫu nhất của mọi người chúng ta để noi gương bắt chước.
Đó là Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta.
Trong Phúc âm, Chúa không bao giờ tuyên bố mình là thầy thuốc cách trực tiếp như những câu: “Ta là Đường, là sự thật, là sự sống”, “Ta là Đấng chăn chiên”, “Ta là Bánh” v.v… song rất nhiều khi làm phép lạ Chúa ám chỉ Ngài là Thầy thuốc, đến thế gian để chữa bệnh cho nhân loại: bệnh phần hồn cũng như bệnh phần xác. Hai lãnh vực đó ám chỉ và liên hệ với nhau.
Những câu nói như: “Người khỏe không cần thầy thuốc… Ta đến để cứu những người sắp hư mất” (cả hồn lẫn xác) ám chỉ Chúa Giêsu là Thầy thuốc! Thật ra nhìn cách bao quát hơn, Ngài là Ngôi Hai xuống thế để cứu độ mọi loài và là vị Thầy thuốc tài ba đức hạnh, đến để cứu chúng ta ra khỏi bệnh tật xác hồn là tội lỗi và những hệ lụy của chúng!
Trong cuộc sống 33 năm ở thế gian, Ngài đã từng bao lần chữa trị cho con người bệnh tật cả hồn lẫn xác. Chữa trị những căn bệnh mà hết mọi thời vẫn coi là “tứ chứng nan y”, chữa trị bằng những phương pháp cách thế khác thường, phi y học mọi thời: bùn trộn với nước bọt, phán một lời được khỏi, ra lệnh truyền người chết chôn trong mộ đã 3 ngày được sống lại vv…
Đây là đề tài phong phú, chúng ta không thể đề cập tới trong buổi lễ hôm nay, chúng ta sẽ được học tập trong các lớp giáo lý chuyên môn. Đó là chưa kể tới phương pháp chữa bệnh cả tinh thần và thể lý của Thầy thuốc Giêsu, được kế tiếp lưu truyền trong không gian và thời gian; qua Đức Mẹ (trong các trung tâm Thánh Mẫu Maria: Lộ Đức, Fatima, Mễ Du, Lavang v.v…); qua các thánh của mọi thời đại, mọi dân tộc, xứ nước, của các danh y Đông Tây, các người làm công tác y tế vv… để phô bày sức mạnh nhiệm mầu của Ngôi Hai Thiên Chúa, làm nên những kỳ công tuyệt tác nơi các bệnh nhân, ở mọi nơi mọi thời mà không sách nào, bút nào ghi chép cho hết được.
Để kết luận, tôi xin kể một câu truyện có thật đăng trên mạng Vietnamnet cách đây mấy tháng. (Đoạn báo đầu đề: Nghĩa trang của hơn 30.000 linh hồn bị chối bỏ - theo Hoàng Văn Minh, báo Lao Động 25/6/2007).Truyện kể về một đôi vợ chồng trẻ người Công giáo, gia đình anh Trương Văn Năng ở miền Trung, gần thành phố Huế. Hai vợ chồng anh chuyên đi lượm, xin xác trẻ em bị phá thai để chôn cất, trước thì trong khu vườn nhà, sau bị chính quyền can thiệp nên phải di dời tới miền Núi và thiết lập nghĩa trang các thai nhi tại đó. Anh còn gắng công thuyết phục những bà mẹ dại dột đừng phá thai, cứ sinh nở, rồi vợ chồng họ sẵn sàng nuôi hộ, biến nhà của họ thành nhà nuôi trẻ. Câu chuyện này làm cho cá nhân tôi rất cảm động, nhưng cũng tự hào thấy Giáo Hội Việt Nam của mình có một gia đình thánh thiện, tuy không phải là thầy thuốc, nhưng có y đức bằng ngàn lần các thầy thuốc và đứng trước nạn phá thai trầm trọng trong đất nước ta ngày nay (tỷ lệ có thể là đứng thứ 3 thế giới).
Các thầy thuốc Công giáo chúng ta suy nghĩ và hành động ra sao? các bậc phụ mẫu chi dân nghĩ gì khi thấy nền luân lý, nhất là ở đám thanh niên nam nữ đang xuống cấp? Chúng ta nghĩ gì khi hàng ngày các vũ trường mọc lên như nấm, các quán bar, cà-fê ôm, bán buôn thuốc lắc; các ấn phẩm văn chương, thi ca đầy chất tính dục được ấn hành bầy bán nhan nhản trên các quầy sách? Những thứ đó đã làm cớ cho các cuộc tình thiếu nhi, thiếu niên trong các trường học, dẫn tới chỗ mang thai và phá thai vô trách nhiệm, làm băng hoại luân thường đạo lý của dân tộc và suy giảm sức khỏe của giống nòi. Trách nhiệm một phần cũng ở nơi mỗi chúng ta, cách riêng, nơi các vị thầy thuốc, nhất là người có Đức tin.
Nhân ngày Thầy Thuốc Việt Nam, tôi xin kính chúc các vị sức khỏe, khôn ngoan, can đảm để thi hành sứ mệnh cứu nhân độ thế trong tất cả mọi trường hợp, xứng danh với các thánh y trong trường quốc tế và quốc nội, nhất là xứng đáng với vị Thầy thuốc ngàn năm bất tử là chính Chúa Giêsu, Đấng cứu độ thân xác lẫn linh hồn chúng ta.
Ước mong được như vậy! A-men.