Sau khi Cơ quan Lập pháp bang New York bỏ phiếu chấp thuận dự luật về quyền phá thai theo quyết định Tối cao Pháp viện Roe v. Wade, Thống đốc Andrew Cuomo ban hành Quy luật hiệu quả ngay lập tức vào ngày 22.1.2019. Ông tuyên bố: Hôm nay, chúng ta đang tiến một bước lớn trong cuộc chiến khốc liệt để bảo đảm quyền của người phụ nữ tự đưa ra quyết định về sức khỏe cá nhân của mình, bao gồm khả năng tiếp cận phá thai. Với việc ký kết dự luật này, chúng tôi đang gửi một thông diệp rõ ràng rằng bất cứ điều gì xảy ra ở Washington, phụ nữ ở New York sẽ luôn có quyền cơ bản để kiểm soát cơ thể của chính họ.

Nghị sĩ Andrea Stewart-Cousin đảng Dân Chủ, nói rằng dự luật về quyền phá thai của phụ nữ là ưu tiên của bà khi Tổng thống Trump đề nghị những thẩm phán vào Tối cao Pháp viện có thể đe dọa quyết định. Đa số các thành viên đảng Cộng hoà chống lại dự luật. Nghị sĩ Daphine Jordan nói rằng dự luật này đóng góp thêm vào “văn hóa bỏ đi”. “Đứa trẻ trong lòng mẹ không phải là đồ vật vô tri, đó là một cuộc sống”

Theo bản văn, Quy luật Sức khỏe Sinh sản 38-24 cho phép phá thai “trong vòng 24 tuần lễ từ khi bắt đầu thụ thai, hoặc (khi) không có khả năng tồn tại của thai nhi hoặc bất cứ lúc nào khi cần thiết để bảo vệ tính mạng hoặc sức khỏe của bệnh nhân” [within 24 weeks from the commencement of pregnancy, or (when) there is an absence of fetal viability, or at any time when necessary to protect a patient’s life or health]. Quy luật cũng loại bỏ hành vi phá thai khỏi bộ luật hình sự và xếp nó vào bộ luật y tế công cộng, loại bỏ hầu hết các biện pháp bảo vệ và qui định về thủ tục. Bây giờ, một người không phải là bác sĩ (non- doctor) sẽ được phép thực hiện phá thai.

Trong diễn văn tường trình về quốc gia tại Quốc Hội (5.2.2019), Tổng thống Trump tấn công về luật bang New York cho phép phụ nữ quyền phá thai, đồng thời Tổng thống đề nghị luật liên bang trở về quyết định Roe v. Wade năm 1973.

Ông Cuomo nói: Có nhiều diễn văn chính trị cục đoan. Cảm xúc trào dâng khi chính trị và tôn giáo đụng độ nhau, nhất là về vấn đề quyền chọn lựa của phụ nữ. Như là tín hữu Công Giáo Roma, tôi quen thuộc với những quan điểm vững chắc của Giáo hội. Nhưng tôi không tin rằng những giá trị tôn giáo có thể chuyển đổi các chiều hướng chính trị. Tôi ký kết Quy luật Sức khỏe Sinh sản đế chống lại những cố gắng của Đảng Cộng Hoà đã gửi đến Tối cao Pháp viện những người cực kỳ truyền thống để có thể đảo ngược những bảo vệ pháp lý được biết trong vụ Roe v. Wade. Bang New York đi tiên phong trong việc bảo vệ quyền lựa chọn của phụ nữ. Nhiều người sợ rằng hai thẩm phán Tối cao Pháp viện Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh sẽ đổi ngược quyết định Roe v. Wade.

Vài tiểu bang, như New York, cảm thấy khẩn cấp phải bảo vệ quyền lợi của công dân họ. Tổng thống Trump và liên minh nhóm hữu muốn bãi bỏ hoàn toàn luật phá thai, đó là đem Hoa Kỳ trở lại thời gian trước biến cố Roe v. Wade. Trong khi ĐHY Timothy Dolan, Tổng Giám Mục New York, và Giáo Hội Công Giáo chống lại phá thai, thì đa số những người Công Giáo theo phò lựa chọn (tự do phá thai). Có 73 % dân New York ủng hộ Roe, trong đó gồm 59 % Công Giáo. Trong khi các chính phủ có thể ban hành luật luật phù hợp với giáo lý tôn giáo, các chính phủ không thông qua luật để phù hợp với những gì mà bất cứ tôn giáo đặc thù nào ra lệnh. Tôi được học tại trường đạo, và tôi là lễ sinh. Giá trị Giáo Hội Công Giáo là giá trị cá nhân. Tôi chọn lựa những quyết định trong đời sống của tôi, có tư vấn với con gái tôi, dựa trên niềm tin luân lý và tôn giáo cá nhân tôi. Cám ơn những vị lập quốc, không có một viên chức được bầu cử áp dụng niềm tin cá nhân thành luật của quốc gia. Tôi tuyên thể với Hiến pháp Hoa Kỳ và bang New York – không phải với Giáo Hội Công Giáo. Tôn giáo của tôi không thể đòi hỏi thiên vị khi tôi thi hành các nhiệm vụ công cộng của tôi.

ĐHY Dolan tố cáo Thống đốc Andrew Cuomo “dấu nhãn hiệu” khi thì lề phải (right - phái hữu) khi thì lề trái (left - phái tả), tùy theo những vấn đề thuận lợi cho ông. Khi ông cần tôi trợ giúp về vấn đề tăng lương tối thiểu, cổ võ trường học, đón tiếp di dân… tôi được ông coi là người ở lề trái (left - phái tả) nhưng đụng vấn đề phá thai thì ông cho tôi vào nhóm lề phải (right- nhóm phải). Trích lời của cựu Thống đốc Pennsylvania Robert Casey, ĐHY Dolan nói rằng vấn đề phá thai không là việc phải (right) chống lại trái (left) nhưng là đúng (right) chống lại với sai (wrong). ĐHY không chấp nhận việc Thống đốc Cuomo xem vấn đề theo khía cạnh Công Giáo thay vì là vấn đề nhân quyền.

Lm. Nguyễn Tất Thắng OP