Sáng nay, tại Điện Tông Tòa Vatican, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã tiếp kiến các tham dự viên Hội nghị “Trí tuệ Nhân tạo và Chăm sóc Ngôi nhà Chung của Chúng ta”, do Quỹ Centesimus Annus Pro Pontifice và Liên minh Chiến lược các Đại học Nghiên cứu Công Giáo tổ chức.

Sau đây là bài phát biểu của Đức Thánh Cha gửi đến những người tham dự buổi tiếp kiến:

Anh chị em thân mến, xin chào mừng anh chị em!

Tôi rất vui mừng được chào đón tất cả anh chị em, các thành viên của Quỹ Centesimus Annus Pro Pontifice và Liên minh Chiến lược các Đại học Nghiên cứu Công Giáo.

Chúng ta gặp nhau nhân dịp công bố nghiên cứu của anh chị em về một chủ đề rất quan trọng. Sự ra đời của trí tuệ nhân tạo đi kèm với những thay đổi nhanh chóng và sâu xa trong xã hội, ảnh hưởng đến những khía cạnh thiết yếu của con người, chẳng hạn như tư duy phản biện, khả năng phân định, học tập và các mối quan hệ liên bản vị.

Làm thế nào chúng ta có thể đảm bảo rằng sự phát triển của trí tuệ nhân tạo thực sự phục vụ lợi ích chung, chứ không chỉ được sử dụng để tích lũy của cải và quyền lực vào tay một số ít người? Đây là một câu hỏi cấp bách, bởi vì kỹ thuật này đã và đang tác động thực sự đến cuộc sống của hàng triệu người, mỗi ngày và ở mọi nơi trên thế giới. Như Học thuyết Xã hội của Giáo hội đã nhắc nhở chúng ta, và như đã thấy rõ từ công trình liên ngành mà các bạn đang thực hiện, việc giải quyết thách thức này đòi hỏi phải đặt ra một câu hỏi thậm chí còn cơ bản hơn: Làm người có ý nghĩa gì trong thời điểm lịch sử này?

Con người được kêu gọi trở thành những người cộng tác trong công trình sáng tạo, chứ không chỉ là những người thụ động tiêu thụ nội dung do kỹ thuật nhân tạo tạo ra. Phẩm giá của chúng ta nằm ở khả năng suy gẫm, lựa chọn tự do, yêu thương vô điều kiện và xây dựng những mối quan hệ chân thực với người khác. Trí tuệ nhân tạo chắc chắn đã mở ra những chân trời mới cho sự sáng tạo, nhưng nó cũng làm dấy lên những lo ngại nghiêm trọng về những hậu quả có thể xảy ra đối với sự cởi mở của nhân loại với chân lý và cái đẹp, cũng như khả năng ngạc nhiên và chiêm niệm. Việc nhận thức và bảo vệ những đặc điểm đặc trưng của con người và đảm bảo sự phát triển cân bằng của con người là điều thiết yếu để thiết lập một khuôn khổ phù hợp nhằm quản lý hậu quả của trí tuệ nhân tạo.

Về vấn đề này, chúng ta phải dừng lại và suy gẫm đặc biệt cẩn trọng về sự tự do và đời sống nội tâm của trẻ em và thanh thiếu niên, cũng như tác động tiềm tàng của kỹ thuật đối với sự phát triển trí tuệ và thần kinh của các em. Các thế hệ mới cần được hỗ trợ, chứ không phải bị cản trở, trên con đường trưởng thành và có trách nhiệm. Sự thịnh vượng của xã hội phụ thuộc vào khả năng phát triển tài năng và đáp ứng nhu cầu của thời đại cũng như của người khác, với lòng quảng đại và sự tự do tư tưởng. Khả năng tiếp cận lượng lớn dữ liệu và thông tin không nên bị nhầm lẫn với khả năng tìm ra ý nghĩa và giá trị từ chúng. Điều sau đòi hỏi sự sẵn sàng đối diện với những mầu nhiệm và những câu hỏi cốt lõi của sự hiện hữu của chúng ta, ngay cả khi những thực tại này thường bị gạt ra ngoài lề hoặc chế giễu bởi các mô hình văn hóa và kinh tế đang thịnh hành. Do đó, điều cần thiết là dạy cho những người trẻ tuổi sử dụng những công cụ này bằng chính trí tuệ của mình, đảm bảo rằng họ mở lòng tìm kiếm chân lý, một đời sống tinh thần và tình huynh đệ, mở rộng ước mơ và tầm nhìn trong việc ra quyết định. Chúng tôi ủng hộ mong muốn trở nên khác biệt và tốt đẹp hơn của họ, bởi chưa bao giờ chúng ta thấy rõ ràng rằng cần phải có một sự thay đổi sâu sắc trong quan niệm về sự trưởng thành.

Để cùng nhau xây dựng một tương lai hướng đến lợi ích chung và khai thác tiềm năng của trí tuệ nhân tạo, cần phải khôi phục và củng cố niềm tin của họ vào khả năng định hướng sự phát triển của con người. Niềm tin này ngày càng bị xói mòn bởi ý tưởng tê liệt rằng sự phát triển của nó đi theo một con đường tất yếu. Điều này đòi hỏi hành động phối hợp và đồng bộ giữa các bên liên quan, chính trị, thể chế, doanh nghiệp, tài chính, giáo dục, truyền thông, công dân và cộng đồng tôn giáo. Các bên liên quan từ những lĩnh vực này được kêu gọi thực hiện một cam kết chung bằng cách đảm nhận trách nhiệm chung này. Cam kết này được đặt lên trên bất cứ lợi ích đảng phái hay lợi nhuận nào, vốn ngày càng tập trung vào tay một số ít người. Chỉ thông qua sự tham gia rộng rãi, tạo cơ hội cho mọi người, ngay cả những người khiêm tốn nhất, được lắng nghe một cách tôn trọng, mới có thể đạt được những mục tiêu đầy tham vọng này. Trong bối cảnh này, nghiên cứu do Centesimus-SACRU thực hiện là một đóng góp thực sự có giá trị.

Xin chân thành cảm ơn các bạn thân mến, và tôi khuyến khích các bạn tiếp tục công việc của mình với sự sáng tạo, được Thánh Kinh và Huấn quyền Giáo hội hướng dẫn. Nguyện xin lời chuyển cầu của Đức Trinh Nữ Maria đồng hành cùng các bạn, và tôi ban Phép Lành Tòa Thánh cho tất cả các bạn.