Luke Coppen, trong bản tin ngày 28 tháng 10, 2025 của tạp chí The Pillar, cho hay: Một quan chức cấp cao của Vatican đã gặp gỡ nhà lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko vào thứ Hai trong bối cảnh hai nước đang có nhiều cuộc tiếp xúc.
Đức Hồng Y Claudio Gugerotti, Tổng trưởng Bộ các Giáo hội Đông phương, đã gặp gỡ Tổng thống Belarus, người đã lãnh đạo quốc gia Đông Âu này bằng chính sách cứng rắn kể từ năm 1994.
Một đoạn video do hãng thông tấn nhà nước Belarus Belta công bố cho thấy hai người đang có một cuộc trò chuyện thân mật trong phòng họp tại Dinh Độc lập ở thủ đô Minsk.
Lukashenko, người đã chủ trì cuộc đàn áp Giáo Hội Công Giáo tại Belarus kể từ năm 2020, nói với vị Hồng Y người Ý rằng ông mong muốn được thảo luận về "tất cả các vấn đề có thể đã tích tụ trong mối quan hệ của chúng ta".
Sau cuộc gặp, ĐHY Gugerotti dường như chỉ trích cộng đồng quốc tế vì đã cô lập Belarus, một trong những đồng minh thân cận nhất của Nga và từng là bàn đạp cho cuộc xâm lược toàn diện Ukraine năm 2022.
"Đối với chúng tôi, việc cô lập là không thể chấp nhận được — cô lập các dân tộc, các quốc gia...", vị Hồng Y được truyền thông nhà nước trích dẫn lời nói. "Đây là một chính sách, trên thực tế, chỉ mang lại tác hại. Đó là một chính sách tự sát. Tất cả những người có thiện chí phải cùng nhau hợp tác để chấm dứt chiến tranh."
ĐHY Gugerotti cũng nói rằng gánh nặng của các lệnh trừng phạt — nhiều lệnh trong số đó đã nhắm vào Belarus kể từ năm 2020 — thường đổ lên đầu người dân nói chung.
Ngài nhận xét: "Điều này không đóng góp gì cho đối thoại hay phát triển".
Cuộc gặp giữa Gugerotti và Lukashenko diễn ra sau một loạt các cuộc trao đổi đáng chú ý giữa Belarus và Tòa thánh.
Trong buổi tiếp kiến riêng ngày 16 tháng 10 tại Vatican, Đức Tổng Giám Mục Iosif Staneuski của Minsk-Mohilev đã trình bày lời mời chính thức bằng văn bản tới Đức Giáo Hoàng Leo XIV để thăm Belarus.
Đức Tổng Giám Mục Staneuski, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Belarus, lưu ý rằng năm 2026 sẽ đánh dấu 35 năm kể từ khi các công trình Công Giáo được khôi phục tại Belarus sau sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản.
Đức Tổng Giám Mục nói: "Đã đến lúc Đức Giáo Hoàng đến thăm các tín hữu của Giáo Hội Công Giáo và toàn thể người dân quê hương chúng ta."
Chưa từng có vị Giáo hoàng nào đặt chân đến Belarus, quốc gia từng là một phần của Liên Xô trước khi tuyên bố độc lập vào năm 1991. Khoảng 15% trong số 9 triệu dân của quốc gia Chính thống giáo Đông phương này là người Công Giáo.
Cũng vào ngày 16 tháng 10, Đức Hồng Y Gugerotti đã gặp Yury Ambrazevich, Đại sứ Belarus tại Tòa thánh, trước chuyến đi của ngài tới Belarus. Bộ Ngoại giao Belarus cho biết các quan chức đã thảo luận về "các vấn đề thời sự về hợp tác giữa Belarus và Tòa Thánh trong các lĩnh vực thuộc thẩm quyền của Đức Hồng Y Gugerotti".
Bộ Ngoại giao có thể đang đề cập đến cộng đồng Công Giáo Hy Lạp tại Belarus, những người thuộc trách nhiệm của Bộ các Giáo hội Đông phương. Số lượng người Công Giáo Latinh tại Belarus vượt xa số lượng người Công Giáo Hy Lạp, do Cha Jan Gajek, Giám quản Tông tòa của Giáo Hội Công Giáo Hy Lạp Belarus từ năm 2023, dẫn đầu.
Vào ngày 22 tháng 10, khoảng 500 người Công Giáo Belarus, chủ yếu từ Tổng giáo phận Minsk-Mogilev, đã thực hiện chuyến hành hương Năm Thánh đến Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô. Đức Tổng Giám Mục Staneuski đã chủ sự Thánh lễ bằng tiếng Belarus tại Vương cung Thánh đường. Khoảng 20 linh mục đã đồng tế.
Đức HY Gugerotti, người từng giữ chức Sứ thần Tòa thánh tại Belarus từ năm 2011 đến năm 2015, đã trở về nước vào ngày 23 tháng 10 với tư cách là đặc phái viên của Đức Leo XIV tại lễ kỷ niệm 100 năm thành lập giáo phận Pinsk ở miền nam Belarus.
Phát biểu trước các giám mục vào ngày 24 tháng 10 tại Nhà thờ Thánh Benedict ở Pinsk, ngài nói: "Điều rất quan trọng đối với tôi là được nhìn vào mắt các bạn, để các bạn cảm nhận được Đức Giáo Hoàng yêu thương các bạn đến nhường nào, Giáo Hội Công Giáo tự hào về các bạn hôm nay ra sao, và để các bạn cảm nhận được nhịp đập trái tim của Giáo hội trên khắp thế giới."
Chuyến đi của vị Hồng Y người Ý kết thúc vào ngày 25 tháng 10 với Thánh lễ tại Nhà thờ Chính tòa Pinsk đánh dấu 100 năm. ĐHY Gugerotti được cho là đã thảo luận về khả năng Đức Giáo Hoàng viếng thăm Pinsk với giới truyền thông Belarus.
Ngài được trích dẫn, nói rằng: "Mặc dù Đức Giáo Hoàng có nhiều nhiệm vụ và trách nhiệm, nhưng chúng tôi sẽ làm mọi thứ có thể cho chuyến thăm này".
Ngày hôm sau, Đức Hồng Y đã chủ sự Thánh lễ cho giới trẻ tại Nhà thờ Suy Tôn Thánh Giá ở Brest, một trong những thành phố cổ kính nhất đất nước. Ngài nói với họ rằng ngài muốn chia sẻ phước lành của Đức Giáo Hoàng Leo với họ.
Ngài nói: “Đừng cất nó vào túi, nhưng hãy chia sẻ nó với tất cả mọi người trong thành phố này, những người đang chờ đợi sự hỗ trợ và an ủi. Và với cả đất nước, nơi không nên cảm thấy bị cô lập, bị bỏ rơi, bị lãng quên bởi tất cả mọi người”.
“Thiên Chúa yêu thương tất cả mọi người. Và Người muốn mọi người sống trong niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống hàng ngày. Và lời chúc này đến với các bạn từ những người Công Giáo trên khắp thế giới. Có 1 tỷ 400 triệu người chúng ta!”
Bất chấp các tiếp xúc cấp cao giữa Vatican và Belarus, hàng giáo sĩ tiếp tục bị chính quyền Belarus nhắm đến.
Vào tháng 9, linh mục người Ba Lan Grzegorz Gaweł, O.Carm, đã bị giam giữ tại thị trấn Lepel ở phía bắc vì cáo buộc hoạt động gián điệp. Đoạn video cho thấy các thành viên của cơ quan tình báo quốc gia nước này đã lôi vị tu sĩ dòng Cát Minh 27 tuổi này ra khỏi xe và ném xuống đất. Chính quyền Ba Lan bác bỏ cáo buộc gián điệp là "vô lý". Gaweł có thể phải đối diện với án tù lên tới 15 năm nếu bị kết án.
Cũng trong tháng 9, nhà báo Công Giáo Ihar Losik đã được trả tự do sau 5 năm ngồi tù. Người đàn ông 33 tuổi này là một trong 52 tù nhân chính trị được thả sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump kêu gọi Lukashenko, hứa sẽ nới lỏng lệnh trừng phạt đối với hãng hàng không quốc gia Belarus.
Đầu tháng 10, trang web tin tức Công Giáo Belarus katolik.life đã chia sẻ những gì được cho là thông điệp của Cha Henryk Okołotowicz, một linh mục đang thụ án 11 năm tù tại Belarus vì tội "phản quốc".
Cha Okołotowicz, người bị kết án vào tháng 12 năm 2024, được cho là đã nói rằng ngài tìm thấy sức mạnh trong kinh Mân Côi và tấm gương của Đức Hồng Y Kazimierz Świątek, người đã trải qua 10 năm trong các trại tập trung của Liên Xô và từng là Tổng Giám mục Minsk-Mohilev từ năm 1991 đến năm 2006.
Cha Okołotowicz bị bắt giữ vào tháng 11 năm 2023, được cho là vì nghi ngờ "chủ nghĩa cực đoan".
Chính quyền Belarus đã đàn áp xã hội dân sự sau các cuộc biểu tình rầm rộ vào năm 2020, sau khi Lukashenko tuyên bố chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống mà các nước phương Tây kết luận là không tự do và công bằng.
Tổng Giám mục Tadeusz Kondrusiewicz, nhà lãnh đạo Công Giáo nổi tiếng nhất tại Belarus vào thời điểm đó, đã đề nghị hỗ trợ mục vụ cho những người biểu tình bị giam giữ. Trở về từ chuyến công du nước láng giềng Ba Lan, ngài bị các viên chức biên phòng từ chối cho nhập cảnh trở lại Belarus, tạo ra một cuộc khủng hoảng ngoại giao đòi hỏi sự can thiệp của Vatican. Cuối cùng ngài được phép trở về, nhưng Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã chấp nhận đơn từ chức Tổng Giám mục Minsk-Mogilev của ngài vài ngày sau đó.
Chính phủ Belarus khẳng định họ đang tham gia vào cuộc chiến chống lại "chủ nghĩa cực đoan". Tuy nhiên, các nhà hoạt động nhân quyền cho rằng khái niệm này được định nghĩa một cách lỏng lẻo và áp dụng cho bất cứ hành động, tuyên bố công khai hoặc bài đăng trên mạng xã hội nào bị coi là chỉ trích chính quyền.