Lâu nay, chúng ta vẫn thường có quan niệm Tết là thời gian vui chơi thỏa thích. Đã là vui chơi nên…xả láng, không cần kế hoạch hay thời gian biểu gì cả. Thực tế cho thấy, do không ý thức được việc trên nên các thành viên trong gia đình hay có những “đụng độ”, ít nhiều ảnh hưởng đến niềm vui xuân.

“Điểm mặt” xung khắc

Ngày tết, nhu cầu đi lại của các thành viên trong gia đình rất nhiều: Nào là đi thăm hỏi bạn bè, đi chúc tết bà con. Đó là chưa kể nhu cầu du xuân, đi du lịch đây đó. Nhu cầu đi lại tăng mà phương tiện trong nhà – đặc biệt là các gia đình vùng nông thôn luôn có hạn. Do vậy, đã có không ít cảnh cha mẹ - con cái hoặc anh em với nhau hục hặc về chuyện phương tiện đi lại. Ông Phương Minh Châu (Quảng Ngãi) cho hay: “Gia đình tôi có 5 thành viên đủ tuổi lái xe và có nhu cầu đi lại bằng xe máy. Nhưng ngặt nỗi, cả nhà có mỗi 2 chiếc xe máy. Tết năm nào cũng vậy, giải quyết “bài toán” đi lại mà…đau cả đầu”. Mua thêm xe thì…không đơn giản! Vợ chồng tôi đã chấp nhận hy sinh cho con cái vậy. Nhưng tình thế chỉ mới được được cải thiện chứ chưa giải quyết hoàn toàn vì…cung không đủ cầu!”.

Nhà ông Phan Tất Bình ở Tp. Buôn Ma Thuật tương đối khá giả. Mỗi người có một chiếc xe máy để đi nhưng do không có kế hoạch nên lắm lúc nhà ông phải “khép phòng văn” cả ngày. Bà Diễm – vợ ông nhận xét rằng: “Ngày tết ở nhà tôi còn buồn và vắng hơn cả ngày thường, vì các cháu đi chơi suốt ngày”. Do vậy, đã hơn một lần gia đình bà bị mấy người bạn trách cứ vì không chịu ở nhà tiếp khách! Chẳng những thế, Tết năm vừa rồi, nhà bà còn bị trộm viếng và khoắng đi khá nhiều tiền của. Những điều trên cũng ít nhiều làm ảnh hưởng đến không khí Tết của gia đình ông.

Đó là ở tiểu gia đình, con ở cấp đại gia đình, gia tộc cũng thế. Ông Huỳnh Công Lập (Nghê An) kể, gia tộc ông thường có truyền thống gặp mặt con cái vào ngày đầu năm mới tại nhà ông bà nội. Tuy nhiên, do không thông báo rõ thời gian nên kẻ đến trước người tới sau. Người đến trước mỏi mòn chờ người sau, rồi quay qua xầm xì, cáu bẳn vô cớ. Ông nghĩ nếu không khắc phục được vấn đề này ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến hòa khí chung ngày xuân. Trong vai trò là con trưởng, ông đã quy định giờ giấc và phần công việc cụ thể cho buổi gặp mặt. Từ đó, cuộc gặp mặt truyền thống gia tộc trở nên nhẹ nhành, vui tươi.

Thời gian biểu “đặc biệt”

Để làm việc hiệu quả, khoa học, trước mỗi thời điểm, các công sở, doanh nghiệp thường lên trước kế hoạch cho thời gian tới. Tết là thời điểm rất quan trọng trong năm nên chúng ta cũng hãy lên một kế hoạch thật…đặc biệt cho ngày này. Kế hoạch vui chơi này phải được đầu tư từ khi năm củ sắp khép lại. Bố mẹ phải sắp xếp thời gian biểu cụ thể cho từng thành viên một cách “dân chủ”, công khai và khoa học.

Là dịp để nghỉ ngơi, vui chơi nhưng thực tế cho thấy ngày hội này, công việc của cánh chị em không giảm tí nào, trái lại còn tăng nữa là khác! Bích Trâm (Nha Trang) còn nhớ năm đầu mới về làm dâu: “Từ sáng đến tối, cứ có khách là tôi phải dọn thức ăn – đồ uống tiếp khách cho chồng, bố chồng, rồi khi khách về là vật lộn với đống chén bát”. Rất may là bố chồng cô biết vấn đề nên cũng đã lên một thời gian biểu rõ ràng về việc nội trợ ngày xuân. Lệnh “trảm” xuống, các thành viên trong gia đình chồng phải thi hành. Tưởng tôi chưa tin, cô còn nói, nều ghé nhà cô dịp Tết, mọi người sẽ thấy một tờ giấy ghi rõ ràng lịch nội trợ cho các thành viên trong gia đình.

Gia đình ông Đình Lân (Bình Dương) có ba đứa con (2 trai, 1 gái). Trước Tết, ông thường cho các con đăng ký lịch thăm bạn bè, đi chơi. Ông nói “Vợ chồng tôi có 2 chiếc xe gắn máy nên phải ưu tiên cho tụi trẻ đi lại. Có năm, chúng tôi đành phải đi thăm bà con, bạn bè trước hoặc sau Tết. Mọi người biết và hiểu cho nhau cả”. Ông cho hay nhờ cách “lách luật”, cách điều phối đó mà gần bà năm nay, gia đình ông tránh được những xung khắc cố hữu ngày xuân.

Ý nghĩa đích thực của ngày tết là dịp gặp gỡ, đoàn viên, hội ngộ. Do vậy, phụ huynh hãy chú ý khi lên thời gian biểu và xem những khoảng thời gian sum họp gia đình là thời gian cứng – thời gian mà mọi thành viên đều phải có mặt. Đã là thời gian quan trọng thì cần sắp xếp thật phù hợp cho mọi người. Chẳng hạn, biết đêm giao thừa thế nào các con cũng sẽ thức khuya nên không nên xếp thời gian sinh hoạt gia đình vào sáng sớm ngày mồng Một. Hay cũng không nên xếp vào giờ chiều tối của các ngày tết vì rất có khả năng, gặp gỡ bạn bè, thế nào “quý tử” nhà mình cũng làm vài chén. Đã có chén, có men thì không còn đủ tỉnh táo để tâm tình, để hàn huyên tâm sự nữa. Về việc này, ông Khánh Hoàng (Tp. Hồ Chí Minh) còn lưu ý thêm rằng: “Khi lên thời gian biểu cho ngày Tết, phụ huynh nên nhớ rằng đây là thời gian vui chơi, nghỉ ngơi nên tính ngẫu hứng rất cao. Do vậy, chúng ta cũng đừng quá bất ngờ và nản chí vì chuyện vỡ kế hoạch. Hãy luôn sẵn sàng và…vui vẻ điều chỉnh kế hoạch hàng ngày”. Ông còn cho biết, gia đình ông thực hiện “chính sách” này gần 10 năm nay và nhiều khi phải điều chỉnh kế hoạch nhưng không thể vì thế mà không lên thời gian biểu cho ngày xuân.

***

Như vậy, tuy là dịp nghỉ ngơi, vui chơi nhưng nếu lên kế hoạch khoa học, rõ ràng thì chúng ta vẫn được vui xuân…khoa học mà lại không sợ mất ý nghĩa ngày xuân. Hơn nữa, việc lên kế hoạch cũng là cách tạo điều kiện cho viêc vui chơi được “hanh thông”, giúp tăng “tính dân chủ” cho mọi thành viên trong gia đình – đặc biệt là cánh chị em. Ngoài ra, việc làm trên còn là cách nhắc nhớ con cái “vui xuân không quên nhiệm vụ” với gia đình và người thân.