Ông chợt thức giấc và hoàn toàn tỉnh hẳn. Mới 4 giờ sáng, giờ mà bố ông thường gọi
ông dậy để giúp bố vắt sữa bò. Thật lạ làm sao những thói quen thời niên thiếu vẫn mãi đeo đuổi ông đến hôm nay! Bố ông đã mất ba mươi năm nay. Và ông vẫn thức vào lúc 4 giờ sáng như thế. Ông tự tập cho mình thói quen trở mình và ngủ tiếp, nhưng sáng nay, vì là Lễ Giáng Sinh, ông đã không cố làm như vậy. Nhưng điều kỳ lạ của Lễ Giáng Sinh giờ đây là gì? Con cái ông đã trưởng thành và ra đời. Ông còn lại một mình với vợ. Hôm qua bà nói,: “Để ngày mai hãy tỉa cây Giáng Sinh, Robert nhé. Hôm nay em mệt.” Ông đồng ý, thế là cây Giáng Sinh vẫn để ngoài trời lối vào phía sau.
Tại sao đêm nay ông cảm thấy tỉnh ngủ như thế nhỉ? Vì trời vẫn trong màn đêm, vằng vặc và đầy sao sáng. Dĩ nhiên, không trăng, nhưng những vì sao thật lạ thường. Bây giờ điều mà ông đang nghĩ về nó, những vì sao này hình như luôn lớn và sáng hơn trước lúc bình minh của ngày Giáng Sinh. Giờ đây, có một ngôi sao mà nó lớn hơn bất kỳ và sáng hơn bất kỳ ngôi sao nào khác. Thậm chí ông có thể tưởng tượng nó đang di chuyển, vì đối với ông nó hình như đã di chuyển vào một đêm cách đây đã từ lâu.
Lúc đó cậu 15 tuổi và sống trong nông trại của bố cậu. Cậu yêu bố. Cậu không biết được điều đó mãi cho đến một hôm trước lễ Giáng Sinh vài ngày khi cậu trộm nghe những gì mà bố cậu nói với mẹ.
“Này Mary, anh không thích gọi thằng Rob vào những buổi sáng sớm. Nó đang tuổi ăn tuổi ngủ lớn nhanh như thổi. Nếu mà em thấy nó ngủ say như thế nào khi anh đánh thức nó! Ước gì anh có thể xoay xở làm công việc một mình.”
“Này, anh không làm một mình được đâu, Adam ạ.” Giọng của mẹ ông nghe dứt khoát cứng cỏi. “Vả lại, nó không còn bé gì nữa. Đã đến lúc nó phải đảm đương công việc rồi.” “Phải rồi.” Bố ông chậm rãi trả lời, “Nhưng thực sự anh không muốn đánh thức nó.”
Khi nghe được những lời này, điều gì đó trong cậu thức dậy: Bố cậu đã yêu cậu, sẽ không còn cái cảnh đi lảng vảng vào những buổi sáng và phải bị gọi lại. Sau đó cậu đứng dậy, đi loạng choạng vì còn ngái ngủ, và mặc quần áo, mắt cậu còn mắt nhắm mắt mở. Nhưng cậu đã thức dậy
Và rồi cái đêm trước lễ Giáng Sinh, Năm đó cậu 15 tuổi, cậu nằm thêm vài phút để suy nghĩ về ngày hôm sau.
Cậu ao ước có một món quà gì đó tốt hơn cho bố mình. Như thường lệ, cậu đến cửa hàng bán các loại hàng cỡ mười xu và mua cho bố một chiếc ca-vat. Nó có vẻ thật dễ thương lúc cậu nằm mơ tưởng, và rồi câu ước phải chi bố và mẹ cậu nói đúng lúc để cậu dành dụm tiền mua cái gì đó tốt hơn cho bố. Cậu nằm nghiêng gối đầu trên khuỷu tay và nhìn ra ngoài khung cửa sổ căn gác xép của mình. Nhưng vì sao lung linh tỏa sáng, sáng hơn nhiều mà cậu nhớ đã từng nhìn thấy chúng, và đặc biệt một vì sao rất sáng và cậu tự hỏi phải chăng đây là Vì Sao Bethlehem.
Một lần khi cậu còn bé tí đã hỏi, “Bố ơi, chuồng ngựa là gì?”
“Nó cũng chỉ là một cái chuồng,” Bố nói, “Gống cái chuồng bò của nhà ta ấy.”
Vậy Chúa Giê-su đã được sinh ra trong một chuồng bò, và một cái chuồng bò mà những mục đồng và các Nhà Thông Thái đã đến, mang theo những món quà Giáng Sinh của họ!
Ý nghĩ ấy đã gây cho cậu một ấn tượng. Tại sao cậu không tặng cho bố mình một món quà đặc biệt, và cũng ngoài chuồng bó đó nhỉ? Cậu có thể dậy thật sớm, sớm hơn bốn giờ, lẻn vào chuồng bò và làm tất cả công việc vắt sữa ấy. Cậu sẽ làm một mình, vắt sữa và quét dọn, và khi bố cậu bước vào bắt đầu với công việc vắt sữa, ông sẽ thấy mọi việc đã xong xuôi. Và ông sẽ biết ai đã làm công việc đó.
Cậu cười một mình khi chăm chú nhìn những vì sao. Đó là những gì cậu phải làm và không được phép ngủ mê.
Cậu đã phải thức giấc đến 20 lần, mỗi lần thức phải đánh một que diêm để xem chiếc đồng hồ cũ kỹ của mình – nửa đêm, và một giờ rưỡi, và rồi hai giờ.
Vào lúc 3 giờ kém 15, cậu thức dậy và mặc quần áo rón rén xuống cầu thang, cẩn thận để những miếng ván sàn không kêu cót két, và ra ngoài. Ngôi sao to tướng treo lơ lửng thấp hơn bên trên mái chuồng bò, một màu vàng hoe đỏ. Những con bò sữa nhìn cậu, buồn ngủ và ngạc nhiên. Đối với chúng trời cũng còn sớm.
Cậu cho mỗi con một ít cỏ khô đoạn lấy cái xô vắt sữa và những can đựng sữa lớn.
Câu mỉm cười, nghĩ về bố mình, và đều tay vắt sữa, hai dòng sữa vọt mạnh vào chiếc xô, sủi bọt và bốc mùi thơm. Công việc này hóa ra dễ dàng hơn mà cậu đã biết làm trước đó. Việc vắt sữ lần này không phải là việc vặt hàng ngày. Nó là một điều gì đó khác nữa, một món quà dành cho bố cậu người mà đã yêu thương cậu. Cậu đã hoàn tất công việc, hai can sữa đầy, cậu đạy nắp lại và cẩn thận đóng cửa nhà để sữa, cài then thật chắc chắn. Cậu để những dụng cụ đúng nơi đúng chỗ của nó cạnh cửa ra vào và treo cái xô đựng sữa sạch lên. Đoạn cậu ra khỏi chuồng bò và đóng cái ngáng cửa đằng sau cậu.
Trở về phòng của mình, cậu chỉ dành một phút để cởi quần áo của mình trong bóng tối và nhảy lên giường. Vì cậu đã nghe thây tiếng bố cậu dậy. Cậu kéo chăn trùm kín đầu để giữ im lặng tiếng thở nhanh của cậu. Cửa mở.
“Rob!” Bố cậu cất tiếng gọi. “Con ơi, chúng ta phải dậy thôi, cho dù hôm nay là lễ Giáng Sinh.”
“Con dậy ngay ạ.” Cậu nói với cái giọng buồn ngủ.
Bố cậu nói, “Bố ra ngoài trước, bố lấy vài thứ để bố con mình bắt đầu công việc nhé.”
Cửa đóng, và cậu vẫn nằm im, cười với chính mình. Chỉ vài phút bố cậu sẽ biết.
Những giây phút này như vô tận – mười, mười lăm, và cậu không biết thời gian là bao nhiêu – và cậu nghe những bước chân của bố mình trở lại. Cửa phòng mở và cậu vẫn nằm im.
“Rob ơi!”
“Dạ, thưa bố!”
“Con thật là … là …” Bố cậu cười, một cái cười nghẹn ngào kỳ lạ. “Chắc con đùa với bố, phải không con? Bố cậu đang đứng bên cạnh giường của cậu, sờ cậu và kéo chăn ra.
“Đó là quà Giáng Sinh, bố ạ!”
“Con trai, không một ai đã từng làm một việc dễ thương hơn mà con đã dành cho bố.”
“Ồ, bố, con muốn bố biết.” Những lời cậu thốt ra bắt nguồn từ tâm tưởng của chính cậu. Cậu không biết phải nói những gì. Trái tim cậu đang òa vỡ yêu thương.
Một lúc sau, bố cậu nói, “Này, bố cứ nghĩ là mình phải vào giường ngủ lại một tí, thôi. Lũ trẻ trẻ đã thức giấc cả rồi. Nghĩ lại, bố chưa từng bao giờ nhìn thấy các con khi mà các con nhìn thấy cây Giáng Sinh trước nhất. Bố luôn luôn ở trong chuồng bò. Nhanh lên nào!”
Cậu đứng dậy, mặc lại quần áo của mình, và họ cùng nhau xuống xem cây Giáng Sinh, và chẳng mấy chốc mặt trời dần ló rạng nơi mà vì sao đã ở. Ôi, một Giáng Sinh tuyệt vời làm sao, và trái tim cậu gần như vỡ òa một lần nữa vì e thẹn và hãnh diện khi bố cậu kể lại với mẹ và các em cậu nghe câu chuyện của cậu, Rob, đã tự thức dậy và làm tất cả mọi việc như thế nào.
Món quà Giáng Sinh ấy đẹp nhất bố chưa từng được có. Bố sẽ nhớ mãi món quà này, con trai ạ. Mỗi năm, vào bình minh Giáng Sinh, cho đến khi nào mà bố còn sống.”
Giờ đây ngoài song cửa, vì sao vĩ đại dần dần lặn khuất, ông đứng dậy, mang dép và mặc áo choàng tắm, nhẹ nhàng bước lên căn gác xép và tìm những hộp dựng đồ trang trí cây Giáng Sinh. Ông mang chúng xuống phòng khách. Rồi ông mang cây thông vào. Đó là một cây thông nhỏ. Họ chẳng có cây thông nào lớn từ khi con cái ra riêng. Nhưng ông đặt cây thông vào một cái giá đỡ. Đoạn ông cẩn thận tỉa tót nó. Công việc thật nhanh chóng. Thời gian này trôi qua cũng nhanh như thời gian lúc bình minh ngày đó trong chuồng bò cách đây đã lâu.
Ông đi vào thư phòng và lấy ra chiếc hộp nhỏ đựng món quà của ông dành cho vợ, một ngôi sao được đính bằng những viên kim cương, không lớn nhưng có họa tiết nhỏ và xinh xắn. Ông buộc món quà trên cây Giáng Sinh rồi lui lại để ngắm. Trông thật đẹp, rất đẹp, và vợ ông sẽ phải ngạc nhiên.
Nhưng ông chưa hài lòng. Ông muốn nói với bà – nói với bà rằng ông đã yêu bà thiết tha như thế nào. Đã lâu lắm rồi, từ khi ông chân thành nói với bà điều ấy. Mặc dù ông đã yêu bà theo cách đặc biệt nhất, hon nhiều so với lúc họ còn thanh xuân. Đó là niềm vui đích thực của cuộc đời, của năng lực tình ái! Ông tin chắc rằng một vài người thực sự không thể yêu bất cứ một ai. Nhưng tình yêu sống trong ông, nó mãi tồn tại.
Nó đã xuất hiện với ông một cách bất ngờ rằng nó vẫn ngự trị trong ông bởi vì cách đây đã lâu nó đã được thai nghén trong ông khi ông nhận ra bố ông đã yêu thương ông. Nó là thế: chỉ có tình yêu mới đánh thức được tình yêu.
Và ông có thể lặp đi lặp lại tặng vợ ông món quà này. Bình minh này, buổi bình minh linh thiêng và hạnh phúc, ông có thể tặng món quà này cho người vợ yêu thương của ông. Ông có thể viết điều ấy trong một lá thư để bà đọc và mãi mãi chắt chiu. Ông bước lại bàn giấy của mình và bắt đầu viết là thư tình cho vợ, “Em yêu dấu nhất của anh …”
(“Christmas Day in the Morning” – Pearl S. Buck)
ông dậy để giúp bố vắt sữa bò. Thật lạ làm sao những thói quen thời niên thiếu vẫn mãi đeo đuổi ông đến hôm nay! Bố ông đã mất ba mươi năm nay. Và ông vẫn thức vào lúc 4 giờ sáng như thế. Ông tự tập cho mình thói quen trở mình và ngủ tiếp, nhưng sáng nay, vì là Lễ Giáng Sinh, ông đã không cố làm như vậy. Nhưng điều kỳ lạ của Lễ Giáng Sinh giờ đây là gì? Con cái ông đã trưởng thành và ra đời. Ông còn lại một mình với vợ. Hôm qua bà nói,: “Để ngày mai hãy tỉa cây Giáng Sinh, Robert nhé. Hôm nay em mệt.” Ông đồng ý, thế là cây Giáng Sinh vẫn để ngoài trời lối vào phía sau.
Tại sao đêm nay ông cảm thấy tỉnh ngủ như thế nhỉ? Vì trời vẫn trong màn đêm, vằng vặc và đầy sao sáng. Dĩ nhiên, không trăng, nhưng những vì sao thật lạ thường. Bây giờ điều mà ông đang nghĩ về nó, những vì sao này hình như luôn lớn và sáng hơn trước lúc bình minh của ngày Giáng Sinh. Giờ đây, có một ngôi sao mà nó lớn hơn bất kỳ và sáng hơn bất kỳ ngôi sao nào khác. Thậm chí ông có thể tưởng tượng nó đang di chuyển, vì đối với ông nó hình như đã di chuyển vào một đêm cách đây đã từ lâu.
Lúc đó cậu 15 tuổi và sống trong nông trại của bố cậu. Cậu yêu bố. Cậu không biết được điều đó mãi cho đến một hôm trước lễ Giáng Sinh vài ngày khi cậu trộm nghe những gì mà bố cậu nói với mẹ.
“Này Mary, anh không thích gọi thằng Rob vào những buổi sáng sớm. Nó đang tuổi ăn tuổi ngủ lớn nhanh như thổi. Nếu mà em thấy nó ngủ say như thế nào khi anh đánh thức nó! Ước gì anh có thể xoay xở làm công việc một mình.”
“Này, anh không làm một mình được đâu, Adam ạ.” Giọng của mẹ ông nghe dứt khoát cứng cỏi. “Vả lại, nó không còn bé gì nữa. Đã đến lúc nó phải đảm đương công việc rồi.” “Phải rồi.” Bố ông chậm rãi trả lời, “Nhưng thực sự anh không muốn đánh thức nó.”
Khi nghe được những lời này, điều gì đó trong cậu thức dậy: Bố cậu đã yêu cậu, sẽ không còn cái cảnh đi lảng vảng vào những buổi sáng và phải bị gọi lại. Sau đó cậu đứng dậy, đi loạng choạng vì còn ngái ngủ, và mặc quần áo, mắt cậu còn mắt nhắm mắt mở. Nhưng cậu đã thức dậy
Và rồi cái đêm trước lễ Giáng Sinh, Năm đó cậu 15 tuổi, cậu nằm thêm vài phút để suy nghĩ về ngày hôm sau.
Cậu ao ước có một món quà gì đó tốt hơn cho bố mình. Như thường lệ, cậu đến cửa hàng bán các loại hàng cỡ mười xu và mua cho bố một chiếc ca-vat. Nó có vẻ thật dễ thương lúc cậu nằm mơ tưởng, và rồi câu ước phải chi bố và mẹ cậu nói đúng lúc để cậu dành dụm tiền mua cái gì đó tốt hơn cho bố. Cậu nằm nghiêng gối đầu trên khuỷu tay và nhìn ra ngoài khung cửa sổ căn gác xép của mình. Nhưng vì sao lung linh tỏa sáng, sáng hơn nhiều mà cậu nhớ đã từng nhìn thấy chúng, và đặc biệt một vì sao rất sáng và cậu tự hỏi phải chăng đây là Vì Sao Bethlehem.
Một lần khi cậu còn bé tí đã hỏi, “Bố ơi, chuồng ngựa là gì?”
“Nó cũng chỉ là một cái chuồng,” Bố nói, “Gống cái chuồng bò của nhà ta ấy.”
Vậy Chúa Giê-su đã được sinh ra trong một chuồng bò, và một cái chuồng bò mà những mục đồng và các Nhà Thông Thái đã đến, mang theo những món quà Giáng Sinh của họ!
Ý nghĩ ấy đã gây cho cậu một ấn tượng. Tại sao cậu không tặng cho bố mình một món quà đặc biệt, và cũng ngoài chuồng bó đó nhỉ? Cậu có thể dậy thật sớm, sớm hơn bốn giờ, lẻn vào chuồng bò và làm tất cả công việc vắt sữa ấy. Cậu sẽ làm một mình, vắt sữa và quét dọn, và khi bố cậu bước vào bắt đầu với công việc vắt sữa, ông sẽ thấy mọi việc đã xong xuôi. Và ông sẽ biết ai đã làm công việc đó.
Cậu cười một mình khi chăm chú nhìn những vì sao. Đó là những gì cậu phải làm và không được phép ngủ mê.
Cậu đã phải thức giấc đến 20 lần, mỗi lần thức phải đánh một que diêm để xem chiếc đồng hồ cũ kỹ của mình – nửa đêm, và một giờ rưỡi, và rồi hai giờ.
Vào lúc 3 giờ kém 15, cậu thức dậy và mặc quần áo rón rén xuống cầu thang, cẩn thận để những miếng ván sàn không kêu cót két, và ra ngoài. Ngôi sao to tướng treo lơ lửng thấp hơn bên trên mái chuồng bò, một màu vàng hoe đỏ. Những con bò sữa nhìn cậu, buồn ngủ và ngạc nhiên. Đối với chúng trời cũng còn sớm.
Cậu cho mỗi con một ít cỏ khô đoạn lấy cái xô vắt sữa và những can đựng sữa lớn.
Câu mỉm cười, nghĩ về bố mình, và đều tay vắt sữa, hai dòng sữa vọt mạnh vào chiếc xô, sủi bọt và bốc mùi thơm. Công việc này hóa ra dễ dàng hơn mà cậu đã biết làm trước đó. Việc vắt sữ lần này không phải là việc vặt hàng ngày. Nó là một điều gì đó khác nữa, một món quà dành cho bố cậu người mà đã yêu thương cậu. Cậu đã hoàn tất công việc, hai can sữa đầy, cậu đạy nắp lại và cẩn thận đóng cửa nhà để sữa, cài then thật chắc chắn. Cậu để những dụng cụ đúng nơi đúng chỗ của nó cạnh cửa ra vào và treo cái xô đựng sữa sạch lên. Đoạn cậu ra khỏi chuồng bò và đóng cái ngáng cửa đằng sau cậu.
Trở về phòng của mình, cậu chỉ dành một phút để cởi quần áo của mình trong bóng tối và nhảy lên giường. Vì cậu đã nghe thây tiếng bố cậu dậy. Cậu kéo chăn trùm kín đầu để giữ im lặng tiếng thở nhanh của cậu. Cửa mở.
“Rob!” Bố cậu cất tiếng gọi. “Con ơi, chúng ta phải dậy thôi, cho dù hôm nay là lễ Giáng Sinh.”
“Con dậy ngay ạ.” Cậu nói với cái giọng buồn ngủ.
Bố cậu nói, “Bố ra ngoài trước, bố lấy vài thứ để bố con mình bắt đầu công việc nhé.”
Cửa đóng, và cậu vẫn nằm im, cười với chính mình. Chỉ vài phút bố cậu sẽ biết.
Những giây phút này như vô tận – mười, mười lăm, và cậu không biết thời gian là bao nhiêu – và cậu nghe những bước chân của bố mình trở lại. Cửa phòng mở và cậu vẫn nằm im.
“Rob ơi!”
“Dạ, thưa bố!”
“Con thật là … là …” Bố cậu cười, một cái cười nghẹn ngào kỳ lạ. “Chắc con đùa với bố, phải không con? Bố cậu đang đứng bên cạnh giường của cậu, sờ cậu và kéo chăn ra.
“Đó là quà Giáng Sinh, bố ạ!”
“Con trai, không một ai đã từng làm một việc dễ thương hơn mà con đã dành cho bố.”
“Ồ, bố, con muốn bố biết.” Những lời cậu thốt ra bắt nguồn từ tâm tưởng của chính cậu. Cậu không biết phải nói những gì. Trái tim cậu đang òa vỡ yêu thương.
Một lúc sau, bố cậu nói, “Này, bố cứ nghĩ là mình phải vào giường ngủ lại một tí, thôi. Lũ trẻ trẻ đã thức giấc cả rồi. Nghĩ lại, bố chưa từng bao giờ nhìn thấy các con khi mà các con nhìn thấy cây Giáng Sinh trước nhất. Bố luôn luôn ở trong chuồng bò. Nhanh lên nào!”
Cậu đứng dậy, mặc lại quần áo của mình, và họ cùng nhau xuống xem cây Giáng Sinh, và chẳng mấy chốc mặt trời dần ló rạng nơi mà vì sao đã ở. Ôi, một Giáng Sinh tuyệt vời làm sao, và trái tim cậu gần như vỡ òa một lần nữa vì e thẹn và hãnh diện khi bố cậu kể lại với mẹ và các em cậu nghe câu chuyện của cậu, Rob, đã tự thức dậy và làm tất cả mọi việc như thế nào.
Món quà Giáng Sinh ấy đẹp nhất bố chưa từng được có. Bố sẽ nhớ mãi món quà này, con trai ạ. Mỗi năm, vào bình minh Giáng Sinh, cho đến khi nào mà bố còn sống.”
Giờ đây ngoài song cửa, vì sao vĩ đại dần dần lặn khuất, ông đứng dậy, mang dép và mặc áo choàng tắm, nhẹ nhàng bước lên căn gác xép và tìm những hộp dựng đồ trang trí cây Giáng Sinh. Ông mang chúng xuống phòng khách. Rồi ông mang cây thông vào. Đó là một cây thông nhỏ. Họ chẳng có cây thông nào lớn từ khi con cái ra riêng. Nhưng ông đặt cây thông vào một cái giá đỡ. Đoạn ông cẩn thận tỉa tót nó. Công việc thật nhanh chóng. Thời gian này trôi qua cũng nhanh như thời gian lúc bình minh ngày đó trong chuồng bò cách đây đã lâu.
Ông đi vào thư phòng và lấy ra chiếc hộp nhỏ đựng món quà của ông dành cho vợ, một ngôi sao được đính bằng những viên kim cương, không lớn nhưng có họa tiết nhỏ và xinh xắn. Ông buộc món quà trên cây Giáng Sinh rồi lui lại để ngắm. Trông thật đẹp, rất đẹp, và vợ ông sẽ phải ngạc nhiên.
Nhưng ông chưa hài lòng. Ông muốn nói với bà – nói với bà rằng ông đã yêu bà thiết tha như thế nào. Đã lâu lắm rồi, từ khi ông chân thành nói với bà điều ấy. Mặc dù ông đã yêu bà theo cách đặc biệt nhất, hon nhiều so với lúc họ còn thanh xuân. Đó là niềm vui đích thực của cuộc đời, của năng lực tình ái! Ông tin chắc rằng một vài người thực sự không thể yêu bất cứ một ai. Nhưng tình yêu sống trong ông, nó mãi tồn tại.
Nó đã xuất hiện với ông một cách bất ngờ rằng nó vẫn ngự trị trong ông bởi vì cách đây đã lâu nó đã được thai nghén trong ông khi ông nhận ra bố ông đã yêu thương ông. Nó là thế: chỉ có tình yêu mới đánh thức được tình yêu.
Và ông có thể lặp đi lặp lại tặng vợ ông món quà này. Bình minh này, buổi bình minh linh thiêng và hạnh phúc, ông có thể tặng món quà này cho người vợ yêu thương của ông. Ông có thể viết điều ấy trong một lá thư để bà đọc và mãi mãi chắt chiu. Ông bước lại bàn giấy của mình và bắt đầu viết là thư tình cho vợ, “Em yêu dấu nhất của anh …”
(“Christmas Day in the Morning” – Pearl S. Buck)