Các con thân mến,
Hôm nay, vui mừng được gặp các con từ nhiều giáo xứ về, cha xin mượn lời Chúa trong Sách Sáng Thế, tức quyển thứ I trong bộ Kinh Thánh, nói về một tác phẩm kỳ diệu mà Thiên Chúa đã sáng tạo và lời đánh giá của Ngài về tác phẩm đó.
Thiên Chúa nói: “Ta hãy làm ra con người theo hình ảnh và như họa ảnh của Ta. Người đã dựng nên họ là nam là nữ” (1,26), “và Thiên Chúa thấy thế là quá tốt đẹp” (St 1,31).
Phẩm giá con người
Hơn mọi tạo vật khác, hơn cả tinh tú trong vũ trụ bao la, con người đã được tạo dựng theo hình ảnh Thiên Chúa. Đó là cách trình bày giản dị, bình dân và cụ thể của tác giả Thánh Kinh, để nói lên phẩm giá cao cả của con người, được gọi là Nhân Phẩm. Cha xin long trọng chú giải: Nhân, nghĩa là con người; Phẩm, nghĩa là giá trị cao: như phẩm chất, phẩm vật. Vậy Nhân Phẩm tức là một thực tại có giá trị cao nhất của Con Người.
Hãy trở lại với lời Mạc Khải của Thánh Kinh về con người: Để tạo dựng ngày, đêm, trời, đất, biển, mặt trời, mặt trăng, các tinh tú, thảo mộc và sinh vật, Thiên Chúa chỉ phán một lời và tức khắc mọi sự vật đều có, theo Lời Người. Nhưng khi tạo dựng con người, Thiên Chúa đã phải, với bụi đất, nắn ra một thân thể. Rồi Ngài thổi hơi sống mình vào lỗ mũi của nó và con người đã thành mạng sống (x. St 2,7). Đây cũng là cách nói mà Kinh Thánh dùng để mạc khải tính siêu việt của con người, được tạo dựng cách công phu hơn và tạo dựng theo hình ảnh Thiên Chúa.
Ngoài ra, sau khi tạo dựngm, Thiên Chúa lại còn đánh giá nó là quá tốt (St,31). Trong khi nhận định về các tạo vật khác, Ngài chỉ cho là tốt mà thôi (St 1,25).
Đó là nền tảng của phẩm giá con người được Thiên Chúa mạc khải. Một phẩm giá chung cho mọi người nam cũng như nữ - người khỏe mạnh cũng như bệnh nhân - giàu cũng như nghèo - lành lặn cũng như tàn tật - từ lúc phôi thai trong lòng mẹ cho đến lúc từ trần. Do đó mọi người đều bình đẳng về phẩm giá.
Ở đây, Cha xin mở một dấu ngoặc: Ngôi Lời Thiên Chúa đã xuống thế làm người từ lúc Đức Mẹ nhận lời truyền tin của Thần sứ (x. Lc 1,38) và Bà Elisabeth đã chào Người “là Thân Mẫu của Chúa tôi ” (Lc 1,43) ngay khi Người vội vã đến thăm bà. Do đó có thể nói, ngay từ lúc người phụ nữ thụ thai, bà đã bắt đầu làm mẹ, và bào thai bà cưu mang đã là con người, có phẩm giá con người.
Tôn trọng nhân phẩm của mình
Được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa và mang hình ảnh này ngay từ lúc đầu thai, chúng ta cần ý thức và nhìn nhận phẩm giá ấy: đối với mình cũng như đối với mọi người. Con người do Thiên Chúa tạo dựng, và tác giả càng cao trọng, thì tác phẩm càng cao quý. Đó là nhiệm vụ thứ nhất: ý thức rõ ràng về phẩm giá của con người.
Lần nọ, khi đi qua một cánh đồng, Cha thấy một đàn bò trên một chục con. Hai con trong bọn chúng đang húc nhau và những con bò còn lại đứng xung quanh đó, tỏ vẽ ngỡ ngàng. Có thể chúng muốn can thiệp để giải hòa, nhưng không một con nào dám nhào vào,vì sợ bị húc lây. Thế rồi, từ xa, một cậu bé, chừng 7,8 tuổi, vội vàng xuất hiện. Cậu ta chạy đến, tay cầm một con roi. Thấy cậu chạy đến, đàn bò đang đứng xem bắt đầu chạy, rồi hai con bò đang húc nhau cũng bỏ chạy. Xét về mặt vóc dáng, đàn bò to hơn cậu bé nhiều lần, còn về trọng lượng, một con bò nặng gấp mấy lần cậu bé. Nhưng tại sao đàn bò lại bỏ chạy? Lý do, là vì cậu bé là con người, còn bò là con vật. Phẩm giá chênh lệch nhau!
Nhiệm vụ thứ hai của chúng con là bảo vệ phẩm giá mình. Hãy phối hợp lời nói, hành động, nếp sống và cách xử sự cho cân xứng với phẩm giá mình. Nói cách văn chương, tất cả những gì xuất phát từ con người đều mang lấy chữ nhân : như nhân bản, nhân cách, nhân đạo, nhân nghĩa, nhân ái, nhân tâm, nhân từ, nhân đức, nhân hậu… Nói cách khác, ở đâu, lúc nào, nói chi hay làm gì, chúng ta đều phải làm, với tư cách là con người. Đó là nhân phẩm… đối với mình phải tự trọng (tự trọng trong cách ăn mặc, đi đứng, nói năng, hành động, trong lời hứa, trong nếp sống và trong cách cư xử với tha nhân), đối với tha nhân phải tôn kính.
Được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa, chúng con mang hình ảnh Chúa trên bản thân: đừng đụng đâu nói đó, việc gì cũng làm, nơi nào cũng đi hãy tôn trọng phẩm giá của lời nói, của thân xác, của đôi mắt, của con tim và tâm hồn của các con, vì các con là hình ảnh của Thiên Chúa.
Và phẩm giá của tha nhân
Kế đến, cùng được tạo dựng theo hình ảnh của Chúa - nhân phẩm như nhau - chúng ta phải biết tôn trọng phẩm giá của tha nhân; đừng nói gì, làm gì xúc phạm đến phẩm giá của họ, nhất là của những người nhỏ bé hay yếu kém hơn mình. Đừng nói xấu, nói hành, vu khống, làm mất tiếng tốt của người khác, bằng lời nói hay bằng bài viết. Tránh những hành vi hạ nhục người thù, như đánh đập, sỉ vã, làm nhục .v.v. Tôn trọng phẩm giá và quyền lợi của người khác là một nghĩa vụ liên quan đến đức công bằng. Vì điều gì mình không muốn người khác làm cho mình, thì đừng làm cho họ. Đó cũng là điều kiện để có sự hòa hợp, hòa bình giữa người với người, cũng như giữa các quốc gia.
Phẩm giá của người con Chúa
Ngoài ra, đây là điều rất quan trọng đối với chúng ta, những người tin theo Chúa Kitô - tức là các Kitô hữu. Thánh Kinh đã mặc khải cho chúng ta biết là qua phép Rửa Tội, Thiên Chúa đã cho chúng ta được sinh lại làm con cái Ngài. Chúng ta được sáp nhập vào Chúa Kitô, được tham dự chức ngôn sứ, tư tế và vương đế của Ngài, được trở thành chi thể trong Thân Thể Ngài (x. 1Cr 13,27), được trở nên đền thờ Chúa Thánh Thần (x. 1Cr 3,16), và tâm hồn được Chúa Ba Ngôi ngự trị. Chúng ta được trở thành “con trong Chúa Con ”, là Chúa Giêsu, được trở nên đồng hình đồng dạng với Ngài. Với ơn thánh sủng, chúng ta có thể nói như thánh Phaolô: “Tôi sống nhưng không còn phải tôi, mà là Chúa Kitô sống trong tôi” (Gl 2,20). Phẩm giá của chúng ta vươn lên, từ địa vị một phàm nhân, chúng ta được nâng lên làm con Thiên Chúa. Phẩm giá hiện nay của chúng ta là thế. Ôi, Thật cao cả!. Chúng ta hãy tạ ơn Chúa, về hồng ân vô giá này. Hãy cố gắng bảo vệ và làm cho nó ngày càng thêm đẹp. Tôn trọng phẩm giá là con Chúa, bằng một nếp sống lành mạnh, đạo đức và thánh thiện. Hãy thận trọng trong lời ăn, tiếng nói và trong cách đối xử với nhau. Hãy xa lánh tội. Đừng bao giờ quên phẩm giá cao cả của mình. Chúa Giêsu đã dạy: “Các con là ánh sáng thế gian. Các con là đèn soi cho đời ” (Mt 5,14).
Sứ vụ chiếu giải ánh sáng
Hãy chiếu giải ánh sáng xung quanh chúng con, bằng một nếp sống đúng đắn, đàng hoàng, có nhân cách, và một gương sống gia đình đầm ấm, hòa thuận, hiệp nhất và bình an. Vì “chẳng có ai thắp đèn rồi lại đặt dưới cái thùng, nhưng đặt trên đế để nó soi sáng cho mọi người trong nhà. Cũng vậy, ánh sáng của anh em - cá nhân cũng như gia đình - phải chiếu giải trước mặt thiên hạ, để họ thấy công việc tốt đẹp anh em làm, mà tôn vinh Cha của anh em, Đấng ngự trên trời” (Mt 5,15-16).
“Anh em là muối cho đời. Nhưng nếu muối mà nhạt đi, thì lấy gì muối cho nó mặn lại? Nó đã thành vô dụng, chỉ còn việc quăng ra ngoài cho người ta chà đạp dưới chân” (Mt 5,13). Sống giữa một xã hội, mà phẩm giá con người đang bị xói mòn vì nạn xì ke ma túy, mãi dâm, buôn người, tham ô, phá thai, tội ác… các con hãy nêu gương về sự tôn trọng nhân phẩm của mình và của tha nhân, nhất là giữa con cái Chúa trong giáo xứ và giáo phận.
Hãy cùng nhau xây dựng một thế giới của con người, do con người và vì con người.