VÔ THỨC, bài thứ BA :
VÔ THỨC (hay VÔ MINH) VỚI NHIỀU TẦNG LỚP TRÙNG TRÙNG ĐIỆP ĐIỆP
PHẦN BA - VÔ THỨC : MỘT THÁCH ĐỐ LỚN LAO
Đáng lý khi nói đến những sào huyệt của Vô Thức, tôi còn phải ghi nhận thêm hai loại khác, cũng quan trọng và lớn lao như năm loại kia. Đó là Bản sắc làm người và Quan hệ tiếp xúc.Tuy nhiên, xuyên qua phần nầy, hai vấn đề ấy sẽ được đề cập, trong những đường nét chính yếu.
Khi bàn đến Bản sắc làm người, phần nhiều các tác giả đề nghị nêu lên câu hỏi cơ bản : Tôi là ai, trong lòng cuộc đời ?
Robert DILTS (9) hướng dẫn cách trả lời của chúng ta, bằng những câu hỏi khác ăn khớp vào nhau và soi sáng lẫn nhau.
Câu hỏi thứ nhất : Cùng đích mà tôi nhắm tới, trong cuộc đời là gì ? (What for ? )
Câu hỏi thứ hai : Cùng đích ấy bao gồm những giá trị nào ? (Why ?)
Câu hỏi thứ ba : Những giá trị bao la, diệu vợi ấy trở nên hiện thực, trong lòng cuộc sống làm người, bằng cách làm nào ? Chương trình hành động ấy nhắm tới những mục tiêu cụ thể nào ? (HOW ?)
Câu hỏi thứ bốn : Trong chương trình ấy, động tác cụ thể, mà tôi thực hiện, ngày hôm nay, là điều nào ? ( What next ?)
Câu hỏi thứ năm : Tôi làm điều ấy ở đâu, với ai, trong môi trường nào ? (Where, with whom... ?)
Với phương pháp « kiến tha lâu đầy tổ » hay là « cháo nóng húp quanh », do Tổ Tiên chúng ta đề xướng, tôi biết rằng : tôi chỉ làm một động tác rất nhỏ mọn, thuộc tầm tay non yếu của tôi, ngày hôm nay. Còn đám mây đen to tướng kia, đang bao phủ bầu trời của Bà Âu Cơ, sẽ từ từ tan biến đi, khi bình minh trở lại ngày mai. Đằng sau khúc sông eo hẹp, mà tôi đang cố tìm đường lách ra, giữa bao nhiêu lau sậy, Biển Cả của Lạc Long Quân đang chờ đợi tôi.
Hẳn thực, như Phần Hai đã cho chúng ta thấy rõ, Vô Thức chằng chịt, trên mỗi đường đi và lối thoát của chúng ta.Và chỗ nào có Vô Thức, chỗ ấy khổ đau cũng có mặt tràn trề, dày dạn. Chỗ nào có Vô Thức, chỗ ấy xung đột, chiến tranh, hận thù là hiểm họa có thể bùng nổ, trong từng giây, từng phút. Và tôi còn muốn thêm, một cách cương quyết rằng : Chỗ nào có con người chung sống với nhau, chỗ ấy thế nào cũng có những thế hệ Sơn Tinh và Thủy Tinh. Không những ở Việt Nam. Nhưng trên mỗi xứ sở của Hoàn Cầu.
Tuy nhiên, tôi không dừng lại, bế tắc và bất động, trước nhận xét hoàn toàn khách quan và hiện thực ấy. Tôi không bi quan, yếm thế. Trước mỗi vấn đề, mà tôi phân tích, tôi luôn luôn trình bày ít nhất một hoặc hai cánh cửa mở rộng. Trước mỗi bóng đen của Vô Thức bao trùm, khống chế, trấn ngự... luôn luôn có một tia sáng Ý Thức kêu mời, khuyến khích. Ai lắng mà không nghe ? Ai nhìn mà không thấy ? Ai tìm học, mà không có một vị thầy hay cô giáo đang sẵn sàng xuất hiện. Vấn đề chính yếu là chúng ta có can đảm đứng dậy, đi ra và đón nhận ánh sáng hay không ?
Qua bao nhiêu nhận xét, mà tôi đã trình bày và giới thiệu, trong suốt cuốn sách này, tôi chỉ muốn nhấn mạnh một điều :
Cuộc sống là một thách đố. Vô thức là một thách đố. Khổ đau là một thách đố. Trong mỗi thách đố, cơ may để tiến lên làm người luôn luôn có mặt, một cách tràn trề và lai láng.
Nhưng vực thẳm cũng ở sát bên cạnh, tạo nguy cơ, để chúng ta có thể ngụp lặn và đắm chìm.
Cuộc sống luôn luôn là một chọn lựa. Và chọn lựa khó khăn nhất là thay đổi lối nhìn về mình, trong chính nội tâm của chúng ta.
Cơ may lớn lao và chắc chắn nhất là người anh chị em đồng bào cùng đi, cùng bước với chúng ta. Khi họ rơi, chúng ta nâng đỡ. Khi chúng ta ngã, họ đưa tay kéo chúng ta lên. Khi đèn nhà tôi tắt, tôi qua thắp lại, bên ngôi nhà láng giềng. Khi mặt tôi lọ lem, họ nói cho tôi hay biết: tôi đang lọ lem.
Nguy cơ, trái lại, xảy ra, khi tôi khước từ người anh chị em. Họ đưa tay, tôi không nắm bắt. Họ kêu cứu, tôi không trả lời. Họ muốn sống, tôi mang tới bom đạn và gươm giáo. Sống cô đơn, cô độc, tôi mất khả năng hiểu và sử dụng ngôn ngữ họ thường dùng.
Nỗi buồn lớn lao của tôi, mỗi lần nghe lại câu chuyện Sơn Tinh và Thủy Tinh, không phải là mối tình tranh chấp của cả hai người đối với Mỵ Nương. Trên Đất Nước Lạc Việt, có hằng trăm, hằng ngàn, hằng triệu Mỵ Nương, còn duyên dáng, mặn mà hơn Nàng Công Chúa Mỵ Nương của Vua Hùng Thứ Mười Tám. Nhưng tôi buồn thấm thía, vì hai người đã một lần sát cạnh nhau, trong bào thai của mẹ. Và bây giờ họ không có khả năng nói chuyện với nhau, bằng tiếng Mẹ Đẻ. Họ đã quên hẳn tiếng nói làm người. Họ trở thành người xa lạ, người Nước Ngoài. Không có Quê Hương, để nhớ đường trở về. Không có Quê Hương, để thương khóc, khi ra đi. Họ không còn có khả năng cùng nhau kết dệt một giấc mơ trong đó có Trời, có Biển, có Núi, có Sông. Có những cánh đồng cò bay thẳng cánh. Có những em bé ca hát líu lo, dẫn trâu về ràn. Có những cô thiếu nữ hò giả gạo, dưới ánh trăng đêm. Có những bà mẹ đang dắt tay con đi vào những hang động huyền sử của Nước Non.
Buồn làm sao, vì cả Sơn Tinh và Thủy Tinh đã quên rằng họ là những người « luyện vàng », nghĩa là có khả năng hiến tặng một tấm lòng, mặc dù người Anh hay người Em của mình, trong một phút giây khổ đau, vô thức, mê muội... đã mở lời tố cáo, phê phán, nghi kỵ, hằn học, ganh đua, tranh giành phần hơn.
Phải chi hai người đang tìm lời, để chuyện trò với nhau :
Em là Nước ? Anh xin làm Biển Cả,
Cùng theo Em đến những miền xa lạ,
Gieo vãi Tình Thương, Khung Trời mở rộng,
Hiến cho đời mầm non, trào nhựa sống.
Em là Hoa ? Anh xin làm Mảnh Đất,
Ầp ủ vun trồng, dịu dàng thân mật,
Dưới mỗi bước chân, hương trầm ngào ngạt,
Trên khắp Non Sông, nương đồng bát ngát.
Em là Trời ? Anh xin làm Không Khí,
Đón nhận Em trong Trái Tim bình dị,
Em an bình, tâm hồn Anh diệu vợi,
Em hạnh phúc, cuộc đời Anh phơi phới.
Em là Mây ? Anh nguyện làm Gió Mát,
Thổi ân tình vào lòng ai ngột ngạt,
Gieo thái hòa giữa vùng đất bạo động,
Nuôi chí khí, đánh thức người tuyệt võng.
Em là Núi ? Anh nguyện làm Rừng Xanh,
Động viên Em với tất cả lòng thành,
Hãy đứng thẳng, nhìn Mặt Trời tỏa rạng,
Tay vươn cao tiếp thu nguồn Ánh Sáng.
Em là Đất ? Anh hóa thân thành Nắng,
Sưởi ấm Em bằng tấm lòng thầm lặng,
Suốt mùa đông, chết đi nuôi Em sống,
Qua tiết xuân, gọi mời Em hy vọng.
Luyện vàng, theo lối nhìn của văn hào Paulo CUELHO, là giấc mơ kỳ vĩ, trong cuộc sống làm người. Khi « va chạm » vào chúng ta, với bất kỳ ý đồ gì, đồng, chì, sắt, thép sẽ từ từ hóa thân thành vàng nguyên chất.
Tuy nhiên, để có khả năng luyện vàng như vậy, nhân vật chính trong cuốn tiểu thuyết lừng danh của tác giả nầy, mang tên là « Người Luyện Vàng » (11), đã phải từ bỏ tất cả, trong cuộc đời hiện tại của mình, băng ngàn, leo núi, vượt trùng dương, đi vào Sa Mạc. Tại nơi đây, ông đã học lắng nghe tiếng gió, khám phá những dấu chân trên mặt cát muôn hình vạn trạng, thương lượng với những người sinh sống bằng chiến tranh. Thế nhưng, cũng nhờ sa mạc, ông đã biết yêu, đã gặp thầy, đã đào đất tìm được « Hòn Đá Khôn Ngoan », bên cạnh một Kim Tự Tháp. Với báu vật cuối cùng nầy, ông đã biết cách luyện vàng, để có tiền trở về quê hương của mình.
Tại một căn lều bỏ hoang, mà trước đây ông đã từng chiếm cứ và qua đêm với đàn cừu của mình, ông đã gặp lại giấc mơ ngày xưa. Giấc mơ ấy, tại nơi đây, đã bảo ông hãy ra đi học làm người luyện vàng. Hôm nay, sau hơn hai mươi năm, cũng giấc mơ ấy, tại nơi đây, bảo ông hãy đào bới những tầng sâu thăm thẳm, ở chỗ ông đã từng nằm trước đây và bây giờ đang nằm. Kỳ thực, một kho vàng lớn lao đang ở trong đôi tay của ông. Ông không ngờ, ông đã kinh qua hai mươi năm, học làm người luyện vàng. Bây giờ, tại căn lều mà ông đã sinh sống suốt cuộc đời thơ ấu, hai bàn tay ông đã đào bới được kho báu lớn lao.
Sau câu chuyện nầy, văn hào Paulo Cuelho đã kết luận : khi chúng ta cưu mang, ấp ủ và ngày ngày vỗ về một giấc mơ, tất cả trăng sao, gió mưa, đất trời và toàn thể vũ trụ...đều đóng góp phần năng động và giúp chúng ta thực hiện hoài bảo của mình.
Trở lại, với tất cả những điều chúng ta đã khám phá, về những tầng sâu của nội tâm, chúng ta cũng có thể kết luận gống y hệt Paulo Cuelho : Nếu chúng ta cưu mang chất lượng làm nguời, trong đáy sâu thăm thẳm của tâm hồn, chính Vô Thức và bao nhiêu khổ đau, trong lòng cuộc đời, đều là chất liệu quí hóa giúp chúng ta thành người và có khả năng chuyển biến kẻ khác thành người cùng với chúng ta.
Lausanne, Thụy sĩ - Mùa Xuân 2003
Đọc và xem lại ngày 28-04-2006
BÍ CHÚ VÀ SÁCH THAM KHẢO :
1*.-SPITZ R. - The first year of life - I.U.P N.York 1965
2*.-NGUYỄN văn Thành - Quan hệ Mẹ Con - Tình Người, Lausanne 2000.
3*.- BRAZELTON T.B. - Points forts II - Stock, Paris 2000
4*.-WINNICOTT D.W.- The family and Invidual development- Basic Books, New York 1965.
5*.-ROBBINS R.-Unlimited Power : a black choice -Simon and Schuster, N.Y. 1997 p.251.
6*.-100 bài thơ tình - Nhà Xb Giáo dục, Hà Nội 1993, tr. 9.
7*.-JAMPOLSKY G. - Aimer c’est se libérer de la peur - Ed. Soleil, Genève 1980
8*.-STONE D. - Difficult Conversations –M. Joseph, London 1999.
9*.- NGUYỄN văn Thành - Đồng Cảm để Đồng Hành - Tình Người, Lausanne 2003.
10*.- DILTS R. - Applications of NLP - Metapubl. CA 1983.
11*.-CUELHO P. - L-Alchimiste - éd. ill. par Moebius 1995
12.-NGUYỄN văn Thành – Huyền Sử Việt Nam, Con Đường Luyện Vàng - Chính Luận, Seattle Washington 2004.
13.-NGUYỄN văn Thành - Đường vào Nội Tâm - TN 1997.
14.-NGUYỄN văn Thành - Khung Trời Mở Rộng - TN 2000.
VÔ THỨC (hay VÔ MINH) VỚI NHIỀU TẦNG LỚP TRÙNG TRÙNG ĐIỆP ĐIỆP
PHẦN BA - VÔ THỨC : MỘT THÁCH ĐỐ LỚN LAO
Đáng lý khi nói đến những sào huyệt của Vô Thức, tôi còn phải ghi nhận thêm hai loại khác, cũng quan trọng và lớn lao như năm loại kia. Đó là Bản sắc làm người và Quan hệ tiếp xúc.Tuy nhiên, xuyên qua phần nầy, hai vấn đề ấy sẽ được đề cập, trong những đường nét chính yếu.
Khi bàn đến Bản sắc làm người, phần nhiều các tác giả đề nghị nêu lên câu hỏi cơ bản : Tôi là ai, trong lòng cuộc đời ?
Robert DILTS (9) hướng dẫn cách trả lời của chúng ta, bằng những câu hỏi khác ăn khớp vào nhau và soi sáng lẫn nhau.
Câu hỏi thứ nhất : Cùng đích mà tôi nhắm tới, trong cuộc đời là gì ? (What for ? )
Câu hỏi thứ hai : Cùng đích ấy bao gồm những giá trị nào ? (Why ?)
Câu hỏi thứ ba : Những giá trị bao la, diệu vợi ấy trở nên hiện thực, trong lòng cuộc sống làm người, bằng cách làm nào ? Chương trình hành động ấy nhắm tới những mục tiêu cụ thể nào ? (HOW ?)
Câu hỏi thứ bốn : Trong chương trình ấy, động tác cụ thể, mà tôi thực hiện, ngày hôm nay, là điều nào ? ( What next ?)
Câu hỏi thứ năm : Tôi làm điều ấy ở đâu, với ai, trong môi trường nào ? (Where, with whom... ?)
Với phương pháp « kiến tha lâu đầy tổ » hay là « cháo nóng húp quanh », do Tổ Tiên chúng ta đề xướng, tôi biết rằng : tôi chỉ làm một động tác rất nhỏ mọn, thuộc tầm tay non yếu của tôi, ngày hôm nay. Còn đám mây đen to tướng kia, đang bao phủ bầu trời của Bà Âu Cơ, sẽ từ từ tan biến đi, khi bình minh trở lại ngày mai. Đằng sau khúc sông eo hẹp, mà tôi đang cố tìm đường lách ra, giữa bao nhiêu lau sậy, Biển Cả của Lạc Long Quân đang chờ đợi tôi.
Hẳn thực, như Phần Hai đã cho chúng ta thấy rõ, Vô Thức chằng chịt, trên mỗi đường đi và lối thoát của chúng ta.Và chỗ nào có Vô Thức, chỗ ấy khổ đau cũng có mặt tràn trề, dày dạn. Chỗ nào có Vô Thức, chỗ ấy xung đột, chiến tranh, hận thù là hiểm họa có thể bùng nổ, trong từng giây, từng phút. Và tôi còn muốn thêm, một cách cương quyết rằng : Chỗ nào có con người chung sống với nhau, chỗ ấy thế nào cũng có những thế hệ Sơn Tinh và Thủy Tinh. Không những ở Việt Nam. Nhưng trên mỗi xứ sở của Hoàn Cầu.
Tuy nhiên, tôi không dừng lại, bế tắc và bất động, trước nhận xét hoàn toàn khách quan và hiện thực ấy. Tôi không bi quan, yếm thế. Trước mỗi vấn đề, mà tôi phân tích, tôi luôn luôn trình bày ít nhất một hoặc hai cánh cửa mở rộng. Trước mỗi bóng đen của Vô Thức bao trùm, khống chế, trấn ngự... luôn luôn có một tia sáng Ý Thức kêu mời, khuyến khích. Ai lắng mà không nghe ? Ai nhìn mà không thấy ? Ai tìm học, mà không có một vị thầy hay cô giáo đang sẵn sàng xuất hiện. Vấn đề chính yếu là chúng ta có can đảm đứng dậy, đi ra và đón nhận ánh sáng hay không ?
Qua bao nhiêu nhận xét, mà tôi đã trình bày và giới thiệu, trong suốt cuốn sách này, tôi chỉ muốn nhấn mạnh một điều :
Cuộc sống là một thách đố. Vô thức là một thách đố. Khổ đau là một thách đố. Trong mỗi thách đố, cơ may để tiến lên làm người luôn luôn có mặt, một cách tràn trề và lai láng.
Nhưng vực thẳm cũng ở sát bên cạnh, tạo nguy cơ, để chúng ta có thể ngụp lặn và đắm chìm.
Cuộc sống luôn luôn là một chọn lựa. Và chọn lựa khó khăn nhất là thay đổi lối nhìn về mình, trong chính nội tâm của chúng ta.
Cơ may lớn lao và chắc chắn nhất là người anh chị em đồng bào cùng đi, cùng bước với chúng ta. Khi họ rơi, chúng ta nâng đỡ. Khi chúng ta ngã, họ đưa tay kéo chúng ta lên. Khi đèn nhà tôi tắt, tôi qua thắp lại, bên ngôi nhà láng giềng. Khi mặt tôi lọ lem, họ nói cho tôi hay biết: tôi đang lọ lem.
Nguy cơ, trái lại, xảy ra, khi tôi khước từ người anh chị em. Họ đưa tay, tôi không nắm bắt. Họ kêu cứu, tôi không trả lời. Họ muốn sống, tôi mang tới bom đạn và gươm giáo. Sống cô đơn, cô độc, tôi mất khả năng hiểu và sử dụng ngôn ngữ họ thường dùng.
Nỗi buồn lớn lao của tôi, mỗi lần nghe lại câu chuyện Sơn Tinh và Thủy Tinh, không phải là mối tình tranh chấp của cả hai người đối với Mỵ Nương. Trên Đất Nước Lạc Việt, có hằng trăm, hằng ngàn, hằng triệu Mỵ Nương, còn duyên dáng, mặn mà hơn Nàng Công Chúa Mỵ Nương của Vua Hùng Thứ Mười Tám. Nhưng tôi buồn thấm thía, vì hai người đã một lần sát cạnh nhau, trong bào thai của mẹ. Và bây giờ họ không có khả năng nói chuyện với nhau, bằng tiếng Mẹ Đẻ. Họ đã quên hẳn tiếng nói làm người. Họ trở thành người xa lạ, người Nước Ngoài. Không có Quê Hương, để nhớ đường trở về. Không có Quê Hương, để thương khóc, khi ra đi. Họ không còn có khả năng cùng nhau kết dệt một giấc mơ trong đó có Trời, có Biển, có Núi, có Sông. Có những cánh đồng cò bay thẳng cánh. Có những em bé ca hát líu lo, dẫn trâu về ràn. Có những cô thiếu nữ hò giả gạo, dưới ánh trăng đêm. Có những bà mẹ đang dắt tay con đi vào những hang động huyền sử của Nước Non.
Buồn làm sao, vì cả Sơn Tinh và Thủy Tinh đã quên rằng họ là những người « luyện vàng », nghĩa là có khả năng hiến tặng một tấm lòng, mặc dù người Anh hay người Em của mình, trong một phút giây khổ đau, vô thức, mê muội... đã mở lời tố cáo, phê phán, nghi kỵ, hằn học, ganh đua, tranh giành phần hơn.
Phải chi hai người đang tìm lời, để chuyện trò với nhau :
Em là Nước ? Anh xin làm Biển Cả,
Cùng theo Em đến những miền xa lạ,
Gieo vãi Tình Thương, Khung Trời mở rộng,
Hiến cho đời mầm non, trào nhựa sống.
Em là Hoa ? Anh xin làm Mảnh Đất,
Ầp ủ vun trồng, dịu dàng thân mật,
Dưới mỗi bước chân, hương trầm ngào ngạt,
Trên khắp Non Sông, nương đồng bát ngát.
Em là Trời ? Anh xin làm Không Khí,
Đón nhận Em trong Trái Tim bình dị,
Em an bình, tâm hồn Anh diệu vợi,
Em hạnh phúc, cuộc đời Anh phơi phới.
Em là Mây ? Anh nguyện làm Gió Mát,
Thổi ân tình vào lòng ai ngột ngạt,
Gieo thái hòa giữa vùng đất bạo động,
Nuôi chí khí, đánh thức người tuyệt võng.
Em là Núi ? Anh nguyện làm Rừng Xanh,
Động viên Em với tất cả lòng thành,
Hãy đứng thẳng, nhìn Mặt Trời tỏa rạng,
Tay vươn cao tiếp thu nguồn Ánh Sáng.
Em là Đất ? Anh hóa thân thành Nắng,
Sưởi ấm Em bằng tấm lòng thầm lặng,
Suốt mùa đông, chết đi nuôi Em sống,
Qua tiết xuân, gọi mời Em hy vọng.
Luyện vàng, theo lối nhìn của văn hào Paulo CUELHO, là giấc mơ kỳ vĩ, trong cuộc sống làm người. Khi « va chạm » vào chúng ta, với bất kỳ ý đồ gì, đồng, chì, sắt, thép sẽ từ từ hóa thân thành vàng nguyên chất.
Tuy nhiên, để có khả năng luyện vàng như vậy, nhân vật chính trong cuốn tiểu thuyết lừng danh của tác giả nầy, mang tên là « Người Luyện Vàng » (11), đã phải từ bỏ tất cả, trong cuộc đời hiện tại của mình, băng ngàn, leo núi, vượt trùng dương, đi vào Sa Mạc. Tại nơi đây, ông đã học lắng nghe tiếng gió, khám phá những dấu chân trên mặt cát muôn hình vạn trạng, thương lượng với những người sinh sống bằng chiến tranh. Thế nhưng, cũng nhờ sa mạc, ông đã biết yêu, đã gặp thầy, đã đào đất tìm được « Hòn Đá Khôn Ngoan », bên cạnh một Kim Tự Tháp. Với báu vật cuối cùng nầy, ông đã biết cách luyện vàng, để có tiền trở về quê hương của mình.
Tại một căn lều bỏ hoang, mà trước đây ông đã từng chiếm cứ và qua đêm với đàn cừu của mình, ông đã gặp lại giấc mơ ngày xưa. Giấc mơ ấy, tại nơi đây, đã bảo ông hãy ra đi học làm người luyện vàng. Hôm nay, sau hơn hai mươi năm, cũng giấc mơ ấy, tại nơi đây, bảo ông hãy đào bới những tầng sâu thăm thẳm, ở chỗ ông đã từng nằm trước đây và bây giờ đang nằm. Kỳ thực, một kho vàng lớn lao đang ở trong đôi tay của ông. Ông không ngờ, ông đã kinh qua hai mươi năm, học làm người luyện vàng. Bây giờ, tại căn lều mà ông đã sinh sống suốt cuộc đời thơ ấu, hai bàn tay ông đã đào bới được kho báu lớn lao.
Sau câu chuyện nầy, văn hào Paulo Cuelho đã kết luận : khi chúng ta cưu mang, ấp ủ và ngày ngày vỗ về một giấc mơ, tất cả trăng sao, gió mưa, đất trời và toàn thể vũ trụ...đều đóng góp phần năng động và giúp chúng ta thực hiện hoài bảo của mình.
Trở lại, với tất cả những điều chúng ta đã khám phá, về những tầng sâu của nội tâm, chúng ta cũng có thể kết luận gống y hệt Paulo Cuelho : Nếu chúng ta cưu mang chất lượng làm nguời, trong đáy sâu thăm thẳm của tâm hồn, chính Vô Thức và bao nhiêu khổ đau, trong lòng cuộc đời, đều là chất liệu quí hóa giúp chúng ta thành người và có khả năng chuyển biến kẻ khác thành người cùng với chúng ta.
Lausanne, Thụy sĩ - Mùa Xuân 2003
Đọc và xem lại ngày 28-04-2006
BÍ CHÚ VÀ SÁCH THAM KHẢO :
1*.-SPITZ R. - The first year of life - I.U.P N.York 1965
2*.-NGUYỄN văn Thành - Quan hệ Mẹ Con - Tình Người, Lausanne 2000.
3*.- BRAZELTON T.B. - Points forts II - Stock, Paris 2000
4*.-WINNICOTT D.W.- The family and Invidual development- Basic Books, New York 1965.
5*.-ROBBINS R.-Unlimited Power : a black choice -Simon and Schuster, N.Y. 1997 p.251.
6*.-100 bài thơ tình - Nhà Xb Giáo dục, Hà Nội 1993, tr. 9.
7*.-JAMPOLSKY G. - Aimer c’est se libérer de la peur - Ed. Soleil, Genève 1980
8*.-STONE D. - Difficult Conversations –M. Joseph, London 1999.
9*.- NGUYỄN văn Thành - Đồng Cảm để Đồng Hành - Tình Người, Lausanne 2003.
10*.- DILTS R. - Applications of NLP - Metapubl. CA 1983.
11*.-CUELHO P. - L-Alchimiste - éd. ill. par Moebius 1995
12.-NGUYỄN văn Thành – Huyền Sử Việt Nam, Con Đường Luyện Vàng - Chính Luận, Seattle Washington 2004.
13.-NGUYỄN văn Thành - Đường vào Nội Tâm - TN 1997.
14.-NGUYỄN văn Thành - Khung Trời Mở Rộng - TN 2000.