HƯỚNG ĐẾN MỘT QUAN HỆ “KHEN THƯỞNG VÀ KHÍCH LỆ”
1.-MỤC TIÊU :
Mục tiêu cơ bản của Khen Thưởng và Khích Lệ là thắt chặt mối quan hệ năng động và hài hòa giữa chúng ta và tha nhân, cũng như tăng cường và củng cố thành quả đóng góp và xây dựng của người khác đang có mặt và làm việc với chúng ta.
2.- BỐN LOẠI PHẢN HỒI :
Khen thưởng và khích lệ, theo lối nhìn vừa được trình bày, là một loại phản hồi hay là phản ánh, có khả năng gây ý thức cho trẻ em hay người cộng sự về thực trạng và thực thể năng động của mình:
Tôi có giá trị,
Tôi được thương yêu và chiều chuộng.
Công việc tôi làm đang thành đạt và có những hiệu quả tốt đẹp.
Có bốn loại phản hồi khác nhau, đang ngày ngày diễn ra trước mắt của chúng ta:
2.1- Phản hồi bắt lỗi hay là vạch lá tìm sâu:
Bới lông tìm vết, chỉ trích, phê bình tập trung vào những thiếu sót, khuyết điểm hay là thất bại.
2.2- Phản hồi thiếu vắng:
Thinh lặng, không có mặt, không để ý đến những cố gắng và thiện chí thực sự của những người đang làm việc và sinh sống với chúng ta.
2.3- Phản hồi tích cực và năng động:
Chúng ta ghi nhận, lưu tâm đến những thành tựu nho nhỏ vừa hình thành và xuất hiện, để khen thưởng, khích lệ, tăng cường và củng cố.
Khi được khích lệ và khen thưởng như vậy, một cách đúng lời và đúng lúc, trẻ em hay là người cộng sự sẽ ý thức được giá trị thực sự của mình và phát huy lòng tự tin.
2.4- Phản hồi chuyển hóa:
Khi thực trạng còn có những thiếu sót hoặc khuyết điểm, thái độ của chúng ta không phải là nhắm mắt làm ngơ, nhưng là khám phá cho kỳ được đâu là điểm tựa và bàn đạp để “dời núi lấp biển”. Phải chăng đàng sau mỗi hành vi tiêu cực, trì trệ, thực chất của con người vẫn còn cưu mang những năng động “đóng góp, vươn lên” hay là những điểm tích cực và xây dựng.
Thay vì tập trung vào những điểm thiếu sót và tiêu cực, chúng ta còn có những chọn lựa khác, những ưu tiên khác, những quy chiếu khác, những kích thước khác.
Thay vì nhìn từ ngoài, hãy lắng nghe người trong cuộc, đặt mình vào vị trí của họ, thấy mình đang chia sẻ một phần trách nhiệm của họ.
Thay vì áp đặt một lối nhìn của chính mình, chúng ta hãy cho phép kẻ khác đóng góp ý kiến của mình.
Phải chăng để có thể « dạy », chúng ta hãy can đảm và khiêm tốn làm người “học trò » biết lắng nghe” và tìm hiểu quan điểm độc đáo của người đối diện.
Thay vì thiết lập quan hệ chiều dọc, trên dưới, chúng ta hãy chia sẻ và đồng hành. Hẳn thực, quan điểm của bàn chân chưa hẳn là vô ích và vô giá trị, khi bộ não phải lấy một quyết định quan trọng cho toàn thể cơ thể.
3. ĐIỀU KIỆN LÀM VIỆC :
Để có thể tiến đến những “cách làm mới”, “những lối nhìn mới”, hay là nếp sống của “con người mới” như vậy, chúng ta hãy bắt đầu thiết lập quan hệ “người thắng tôi thắng, chúng ta cùng thắng với nhau”. Theo lối nói của Stephen Cover, đó là loại quan hệ “tương tức và tương sinh, tương tạo và tương thành”. Nói khác đi, trong một cộng đoàn anh chị em, không ai là chủ ông, không ai làm tay sai hoặc nô lệ. Không ai có quyền lực độc tôn, chỉ biết ra lệnh và coi kẻ khác là thành phần “phải dựa cột mà nghe và phải chấp hành”.
Một cách đặc biệt trong quan hệ giáo dục, cha mẹ hãy biết lắng nghe con cái đang ngày ngày đặt ra cho chúng ta những câu hỏi như sau:
Con là ai?
Con có giá trị hay không?
Con có được yêu thương thực sự và trọn vẹn, với tư cách là một chủ thể toàn phần hay không?
Con có khả năng làm được những gì quan trọng, trong cuộc sống thành người bây giờ và sau này?
Và trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta đang trả lời thế nào cho con cái và những người đang làm việc với chúng ta?
Sài Gòn, Hè 2006
SÁCH THAM KHẢO:
1.Ken Blanchard - Sức mạnh của sự khích lệ - NXB Tổng Hợp - Sàigòn, 2006.
2.Spencer Johnson - Những quyết định thay đổi cuộc sống - NXB Tổng Hợp - Sàigòn, 2005.
1.-MỤC TIÊU :
Mục tiêu cơ bản của Khen Thưởng và Khích Lệ là thắt chặt mối quan hệ năng động và hài hòa giữa chúng ta và tha nhân, cũng như tăng cường và củng cố thành quả đóng góp và xây dựng của người khác đang có mặt và làm việc với chúng ta.
2.- BỐN LOẠI PHẢN HỒI :
Khen thưởng và khích lệ, theo lối nhìn vừa được trình bày, là một loại phản hồi hay là phản ánh, có khả năng gây ý thức cho trẻ em hay người cộng sự về thực trạng và thực thể năng động của mình:
Tôi có giá trị,
Tôi được thương yêu và chiều chuộng.
Công việc tôi làm đang thành đạt và có những hiệu quả tốt đẹp.
Có bốn loại phản hồi khác nhau, đang ngày ngày diễn ra trước mắt của chúng ta:
2.1- Phản hồi bắt lỗi hay là vạch lá tìm sâu:
Bới lông tìm vết, chỉ trích, phê bình tập trung vào những thiếu sót, khuyết điểm hay là thất bại.
2.2- Phản hồi thiếu vắng:
Thinh lặng, không có mặt, không để ý đến những cố gắng và thiện chí thực sự của những người đang làm việc và sinh sống với chúng ta.
2.3- Phản hồi tích cực và năng động:
Chúng ta ghi nhận, lưu tâm đến những thành tựu nho nhỏ vừa hình thành và xuất hiện, để khen thưởng, khích lệ, tăng cường và củng cố.
Khi được khích lệ và khen thưởng như vậy, một cách đúng lời và đúng lúc, trẻ em hay là người cộng sự sẽ ý thức được giá trị thực sự của mình và phát huy lòng tự tin.
2.4- Phản hồi chuyển hóa:
Khi thực trạng còn có những thiếu sót hoặc khuyết điểm, thái độ của chúng ta không phải là nhắm mắt làm ngơ, nhưng là khám phá cho kỳ được đâu là điểm tựa và bàn đạp để “dời núi lấp biển”. Phải chăng đàng sau mỗi hành vi tiêu cực, trì trệ, thực chất của con người vẫn còn cưu mang những năng động “đóng góp, vươn lên” hay là những điểm tích cực và xây dựng.
Thay vì tập trung vào những điểm thiếu sót và tiêu cực, chúng ta còn có những chọn lựa khác, những ưu tiên khác, những quy chiếu khác, những kích thước khác.
Thay vì nhìn từ ngoài, hãy lắng nghe người trong cuộc, đặt mình vào vị trí của họ, thấy mình đang chia sẻ một phần trách nhiệm của họ.
Thay vì áp đặt một lối nhìn của chính mình, chúng ta hãy cho phép kẻ khác đóng góp ý kiến của mình.
Phải chăng để có thể « dạy », chúng ta hãy can đảm và khiêm tốn làm người “học trò » biết lắng nghe” và tìm hiểu quan điểm độc đáo của người đối diện.
Thay vì thiết lập quan hệ chiều dọc, trên dưới, chúng ta hãy chia sẻ và đồng hành. Hẳn thực, quan điểm của bàn chân chưa hẳn là vô ích và vô giá trị, khi bộ não phải lấy một quyết định quan trọng cho toàn thể cơ thể.
3. ĐIỀU KIỆN LÀM VIỆC :
Để có thể tiến đến những “cách làm mới”, “những lối nhìn mới”, hay là nếp sống của “con người mới” như vậy, chúng ta hãy bắt đầu thiết lập quan hệ “người thắng tôi thắng, chúng ta cùng thắng với nhau”. Theo lối nói của Stephen Cover, đó là loại quan hệ “tương tức và tương sinh, tương tạo và tương thành”. Nói khác đi, trong một cộng đoàn anh chị em, không ai là chủ ông, không ai làm tay sai hoặc nô lệ. Không ai có quyền lực độc tôn, chỉ biết ra lệnh và coi kẻ khác là thành phần “phải dựa cột mà nghe và phải chấp hành”.
Một cách đặc biệt trong quan hệ giáo dục, cha mẹ hãy biết lắng nghe con cái đang ngày ngày đặt ra cho chúng ta những câu hỏi như sau:
Con là ai?
Con có giá trị hay không?
Con có được yêu thương thực sự và trọn vẹn, với tư cách là một chủ thể toàn phần hay không?
Con có khả năng làm được những gì quan trọng, trong cuộc sống thành người bây giờ và sau này?
Và trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta đang trả lời thế nào cho con cái và những người đang làm việc với chúng ta?
Sài Gòn, Hè 2006
SÁCH THAM KHẢO:
1.Ken Blanchard - Sức mạnh của sự khích lệ - NXB Tổng Hợp - Sàigòn, 2006.
2.Spencer Johnson - Những quyết định thay đổi cuộc sống - NXB Tổng Hợp - Sàigòn, 2005.