LỜI CUỐI
MỘT LỜI XIN LỖI VÀ MỘT LỜI CÁM ƠN
Để kết thúc cuốn sách mang đầy tâm tình từ hàng đầu đến chữ cuối, tôi muốn trở lại với đề tựa "Một quà tặng vô giá". Hẳn thực, lắng nghe, đồng cảm, nuôi dưỡng người anh chị em trên mọi nẻo đường gặp gỡ của quê hương và nhân loại là một quà tặng lớn lao hơn hết mọi quà tặng. Đức Bụt ra đời hay là Thiên Chúa làm Người, cả hai đều mang đến cho chúng ta món quà cao trọng và quý giá ấy. Mỗi Vị tùy thời sinh tiền và theo phương thức riêng biệt, đã lắng nghe từng người trong chúng ta, không quên bỏ một ai.
Khi lắng nghe chúng ta, phải chăng các vị đang ầm thầm rỉ tai:
"Bạn hãy biết mình. Hãy tìm lại bản chất đích thực của mình. Bạn hãy trở nên chính mình!".
***
Hồi còn là một đứa bé, tôi đã học tập lắng nghe. Lắng nghe Trời. Lắng nghe Đất. Lắng nghe chim chóc, côn trùng, gió bão. Lắng nghe đại dương gầm thét...
Thế mà mỗi lần Mẹ bảo gì, tôi đã "nghe Mẹ như điếc". Và khi đã không biết nghe Mẹ, tôi còn có thể lắng nghe ai?
Lớn lên, tôi chọn nghề lắng nghe. Tôi học tập những kỹ thuật lắng nghe. Nhưng bởi vì đó là một nghề lắng nghe... Tôi không còn lắng nghe, khi thoát ra ngoài môi trường nghề nghiệp. Nói đúng hơn, khi không ai trả tiền, tôi tự bảo mình một cách vô thức: dại gì mà lắng nghe!
Lớn hơn nữa, tôi đi vào tuổi yêu đương. Và tình yêu dạy cho tôi: lắng nghe và yêu thương chỉ là một. Hẳn thực, bên bờ sông Hương, sông Hồng, sông Cửu long cuồn cuộn, hai chúng tôi ngồi bên nhau hàng giờ, không nói với nhau một lời. Thế mà chúng tôi có thể lắng nghe nhau...
Tuy nhiên, sau khi đã yêu nhau thực sự rồi, có giấy tờ chứng minh đàng hoàng, chúng tôi lại không còn lắng nghe nhau. Nhìn xa, nhìn gần, nhìn chung quanh, tôi có cảm tưởng ai ai cũng mang tâm trạng giống như tôi. Người gần lại là người rất xa. Người của hành tinh xa xôi. .. lại là người rất gần, thậm chí họ có mặt trong giấc mơ, trong từng hơi thở và nhịp tim.
Tôi đã bỏ nhà ra đi, lang thang trên mọi nẻo đường của nhân loại, để tìm hiểu...Nhưng nào tôi có hiểu được gì. Càng xa nhà bao nhiêu, tôi càng nhớ. Mẹ đã ra đi từ lâu. Thế mà từng lời nói, cử chỉ của Mẹ lại hiện về. Tôi cứ ngờ tôi đã phản bội sông Hương, sông Hồng, sông Cửu long cuồn cuộn, một cách dã man, vô liêm sĩ... Thế mà vào giờ này, đó là những nguồn cảm hứng của tôi. Mỗi cuốn sách là một bức thư tình. Và những bức thư tình chưa bao giờ có thể kết thúc, tát cạn...
Tôi không hiểu. Tôi vẫn đi tìm. Tôi không đầu hàng, bởi vì tôi không thể chấp nhận rằng có những thứ huyền nhiệm hoàn toàn đóng cửa. Huyền nhiệm mãi mãi là huyền nhiệm, cho những ai không có can đảm đi tìm.
Vừa rồi đây, có một người bạn rất thân muốn nhờ tôi lắng nghe. Vô tình hay hữu ý, vô thức hay ý thức, tôi đã làm hỏng bét hết những kỹ thuật lắng nghe mà tôi đã tiếp thu và hấp thụ trong vòng 30 năm nay. Tôi đã vi phạm những lỗi lầm ở những bước sơ đẳng của một người mới vào nghề.
Nhờ thất bại, tôi bừng mở mắt ra: Tôi đã phân chia cuộc đời thành hai hộc tủ riêng biệt. Một bên là nghề nghiệp với những kỹ năng chuyên môn đầy mình như lắng nghe. Trước người thân chủ, tôi rất dè dặt đi lên từng bước một. Trước một trẻ em khuyết tật tâm thần, tôi có thái độ nghề nghiệp là trân trọng, cố gắng đặt mình ngang tần số và vận tốc của các em...
Thế mà với bạn bè, người thân, tôi bất cần. Tôi hiện nguyên hình với mọi vết thẹo tâm linh. Theo lối nhìn của tôi, nếu họ đã thương, họ chấp nhận bản chất đích thực của tôi.
Nhờ thất bại ê chề và khổ đau chồng chất sau mỗi lần thất bại, tôi giật mình về một lý luận sai lầm: Thế nào là bản chất đích thực? Thế nào là tìm lại mặt mũi y nguyên? Thế nào là trung thực? Trở về thời kỳ đồ đá, "ăn lông ở lỗ" với tất cả nguyên nghĩa của nó, phải chăng là làm người?
Với người bạn thân, tôi bất cần về chuyên môn. Tôi không ngần ngại bỏ vào giỏ rác mọi kỹ năng nghề nghiệp mà tôi đã học hỏi, trau dồi suốt cuộc đời. Tôi không tôn trọng bạn tôi ngang hàng một em học trò khuyết tật của tôi. Tôi đã đánh mất tình yêu trong quá khứ vì không hội nhập chuyên môn vào cuộc sống thường ngày. Đúng lẽ ra, chuyên môn không "bóp méo, xuyên tạc" tình yêu, tình người, tình bạn. Nhờ chuyên môn, tôi đánh sáng tư cách làm người. Tôi làm người "một cách chuyên môn", nghĩa là những điều tôi học tập, rèn luyện từ đây trở thành hơi thở và nhịp tim. Cuộc sống khéo léo, diệu vợi và lung linh là cuộc sống không còn nhiều ngăn kéo. Kỹ năng bên ngoài đánh sáng, mài nhọn tư cách bên trong.
Nói ra những điều ấy, tôi xin lỗi người bạn của tôi. Đồng thời cuốn sách này cũng là một lời cám ơn. Tôi cám ơn cuộc sống, vì cuộc sống dạy cho tôi: No failure, only feedback. Không có thất bại, chỉ có những bài học. Tất cả là Hồng Ân.
TRẮC NGHIỆM "BIẾT MÌNH"
(phỏng theo D. Goleman)
Bạn hãy chọn 1 trong 4 cách trả lời a,b,c,d. Chọn 1 mà thôi trong mỗi câu. Không có vấn đề đúng hoặc sai. Bạn chọn câu nào thích hợp với thực tế, cách làm hàng ngày của bạn.
1- Máy bay chở bạn đang đi qua một vùng trời dông tố. Cô chiêu đãi viên mời bạn ngồi yên, thắt lại đai nịt vào chỗ ngồi.
a- Bạn vẫn đọc sách, nhìn phim ảnh... cơ hồ không có gì xảy ra.
b- Bạn theo dõi những cử động của nhân viên hàng không, đọc lại lời chỉ dẫn "trong trường hợp khẩn cấp".
c- Thái độ của bạn vừa giống a, vừa giống b.
d- Bạn không hay biết gì hết. Bạn không lưu tâm đến những gì đang xảy ra trước mặt và hai bên cạnh.
2- Bạn đang vào công viên chơi với một nhóm học sinh trên dưới độ 5 hoặc 4 tuổi. Một em bé đứng khóc vì chúng bạn không cho em vào nhóm, cùng chơi.
a- Bạn vẫn thản nhiên, để cho chúng nó tự lập, tự giải quyết.
b- Bạn lại gần em bé, hỏi han, tìm hiểu lý do.
c- Bạn an ủi em bé: "Thôi đừng khóc nữa".
d- Bạn rủ em ấy đi chơi cầu tuột với bạn.
3- Khi nộp bài toán cho cô giáo, bạn nghĩ rằng mình ít nhất sẽ được 15 điểm (hạng giỏi). Không ngờ bài phát ra, bạn chỉ có 8 điểm (dưới trung bình).
a- Bạn lên chương trình ôn lại bài vở một cách thiết thực, hữu hiệu, có phương pháp
b- Bạn quyết chắc sẽ khá hơn lần sau.
c- Bạn bất cần vì điểm luận văn bạn đã khá giỏi.
d- Bạn lui tới với cô giáo để gây thiện cảm
4- Cuối tuần bạn đi bán hoa giúp mẹ., gây ngân quỹ thêm cho gia đình. Sáng thứ bảy, bạn ra chỗ đầu đường Hai Bà Trưng, mời mọc người qua lại, không ai mua.
a- Bạn ra về, nghĩ rằng ngày mai Chủ nhật, mình sẽ gặp hên hơn.
b- Bạn nghĩ mình không có duyên, nên không ai thèm lưu tâm.
c- Sau một tiếng đồng hồ, bạn lại xoay sở đi tìm một ngã tư khác đông người và gần chùa chiền hơn.
d- Bạn tủi thân, đứng khóc.
5- Bạn làm nghề giáo viên ở miền Nam. Và bạn đang giữ chức Hiệu trưởng. Trong buổi họp hàng tuần, một giáo viên có lời lẽ phân biệt kỳ thị Nam Bắc.
a- Bạn giả vờ không nghe vì bạn cho đó là vấn đề không quan trọng.
b- Bạn mời giáo viên lên văn phòng và khiển trách cách kín đáo.
c- Bạn tức khắc trả lời trước mọi giáo viên khác với một lời lẽ rõ ràng và giọng nói ôn tồn: chúng ta làm công việc giáo dục. Đất nưóc chúng ta là Việt nam từ Bắc chí Nam. Cho nên xin giáo viên hãy ý thức tinh thần đoàn kết.
d- Bạn viết văn thư đề nghị chuyển giáo viên ấy ra Bắc, để giáo dục.
6- Bạn đang đi xe ô-tô với người bạn thân. Có chiếc xe khác chận đường. Người bạn tức tối, mất bình tĩnh.
a- Bạn dỗ dành,an ủi và khuyên bạn mình hãy bình tĩnh trở lại.
b- Bạn mở băng nhạc mà người bạn kia rất yêu thích.
c- Bạn thêm dầu vào lửa, bằng cách giúp cho bạn mình nói ra cơn tức giận của mình.
d- Bạn kể lại một trường hợp tương tự xảy ra cho bạn. Nhưng chiếc xe kia - trong trường hợp của bạn - cần đi gấp, đem một bà mẹ vào bệnh viện.
7- Hai vợ chồng bạn đang có một vụ cãi vã gây cấn.
a- Bạn yêu cầu bạn đời của mình ngưng lại khoảng nữa giờ, sau đó sẽ nói chuyện lại với nhau.
b- Bạn đơn phương bỏ cuộc ra đi, không muốn trả lời hoặc tiếp xúc.
c- Bạn xin lỗi và yêu cầu bạn đời cũng phải xin lỗi.
d- Bạn cố gắng dừng lại một vài giây để đánh giá một cách khách quan và tìm lời lẽ minh chứng, biện hộ cho mình.
8- Bạn được mời để hướng dẫn một nhóm sinh viên muốn học tập về các cách giải quyết vấn đề.
a- Bạn lên lịch trình xin từng người đến gặp riêng bạn và đề nghị họ cho biết những câu hỏi, thắc mắc.
b- Bạn sắp xếp thời giờ cho họ ngồi lại quen biết với nhau và trao đổi. Rồi sau đó sẽ làm việc.
c- Bạn họp nhóm và yêu cầu mỗi người đưa ra ý kiến, câu hỏi.
d- Bạn sử dụng kỹ thuật "động não" để cho mỗi người bộc lộ ý kiến đang nảy sinh trong đầu óc, một cách tự phát.
9- Bạn có một đứa con lên ba tuổi rất nhạy cảm: sợ người lạ, sợ chỗ lạ từ ngày nó mới sanh ra.
a- Theo bạn, tính tình nó như vậy hay sợ sệt. Bạn phải nâng đỡ, nghĩa là tránh cho nó người lạ, chỗ lạ.
b- Bạn không hiểu. Bạn đem con đi khám nơi một người có chuyên môn về trẻ em.
c- Theo bạn càng cho nó gặp người lạ, đến chỗ lạ, nó sẽ làm quen. Càng nhiều cơ hội càng tốt.
d- Bạn tìm cách cho nó làm quen dần dần: từ ít đến nhiều, từ một vài phút đến lâu hơn... từng bước nhỏ đi lên.
10- Bạn muốn học chơi nhạc, vì bạn đã bỏ lỡ cơ hội trong thời còn bé.
a- Bạn gồng mình học cho đuợc, có chí thì nên, theo ý bạn.
b- Bạn thực tập với những bài vừa tầm của bạn.
c- Bạn thực tập khi nào bạn thích.
d- Bạn chọn những bài danh tiếng mà bạn yêu thích.
THỂ THỨC CHẤM ĐIỂM BẢN TRẮC NGHIỆM
1. Bản chấm điểm
câu a b c d
1 20 20 20 0
2 0 20 0 0
3 20 0 0 0
4 0 0 20 0
5 0 0 20 0
6 0 5 5 20
7 20 0 0 0
8 0 20 0 0
9 0 5 0 20
10 0 20 0 0
2. Bạn tính tổng cộng của bạn
3. Cách bình giải
Điểm tối đa là 200.
Dưới 100 điểm, bạn nên khảo sát lại 5 đề tài hoặc kỹ năng làm người: Đồng cảm, ý thức về mình, hóa giải tình cảm, động viên, xây dựng quan hệ.
Câu 1: Ý thức về mình.
Câu 2: Phát huy quan hệ và giúp kẻ khác hóa giải tình cảm.
Câu 3: Thể thức động viên.
Câu 4: Thế nào là hóa giải tình cảm và động viên cách tích cực.
Câu 5: Quan hệ đứng đắn, khẳng quyết tình cảm.
Câu 6: Ý thức về mình để hóa giải đồng cảm.
Câu 7: Hóa giải tình cảm để phát huy quan hệ.
Câu 8: Huy động kẻ khác để phát huy quan hệ chiều ngang.
Câu 9: Thể thức hóa giải tình cảm của kẻ khác bằng cách ý thức về mình và đồng cảm.
Câu 10: Động viên mình và ý thức về mình.
SÁCH THAM KHẢO
1. Bellenger L. - Etre Pro - ESF Paris 1992
2. Bellisa B. - Intelligence émotionnelle et bonheur d'appreudre - Marabout, Belgique 1998
3. Carhuff R.R. - L'Art d'aider - L'Homme, Québec 1988
4. Dubos V. - Les Emotions - ESF, Paris 1993
5. Eicher J. - Making the message clear - GDA, U.S.A. 1993
6. Egan G. - Communication - Maloine, Canada 1992
7. Filliozat I. - Intelligence du coeur - JC Lattés, 1997
8. Fritz R. - Think like a manager - C.P., U.S.A 1993
9. Kolb D - Organizational Behavior - P.H., U.S.A 1995
10. Kaeppelin P - L'Ecoute - ESF, Paris 1989
11. Pierson M.L. - L'Intelligence relationnelle - Ed.d'org., Paris 1999
12. Portelance C. - La communication authentique - Cram, Québec 1994
13. Steiner C. - L'A.b.c. des émotions - Interéd., Paris 1998
14. Goleman D. - L'Intelligence émotionnelle - tome 1 et 2 - R. Laffont, Paris 1992
MỘT LỜI XIN LỖI VÀ MỘT LỜI CÁM ƠN
Để kết thúc cuốn sách mang đầy tâm tình từ hàng đầu đến chữ cuối, tôi muốn trở lại với đề tựa "Một quà tặng vô giá". Hẳn thực, lắng nghe, đồng cảm, nuôi dưỡng người anh chị em trên mọi nẻo đường gặp gỡ của quê hương và nhân loại là một quà tặng lớn lao hơn hết mọi quà tặng. Đức Bụt ra đời hay là Thiên Chúa làm Người, cả hai đều mang đến cho chúng ta món quà cao trọng và quý giá ấy. Mỗi Vị tùy thời sinh tiền và theo phương thức riêng biệt, đã lắng nghe từng người trong chúng ta, không quên bỏ một ai.
Khi lắng nghe chúng ta, phải chăng các vị đang ầm thầm rỉ tai:
"Bạn hãy biết mình. Hãy tìm lại bản chất đích thực của mình. Bạn hãy trở nên chính mình!".
***
Hồi còn là một đứa bé, tôi đã học tập lắng nghe. Lắng nghe Trời. Lắng nghe Đất. Lắng nghe chim chóc, côn trùng, gió bão. Lắng nghe đại dương gầm thét...
Thế mà mỗi lần Mẹ bảo gì, tôi đã "nghe Mẹ như điếc". Và khi đã không biết nghe Mẹ, tôi còn có thể lắng nghe ai?
Lớn lên, tôi chọn nghề lắng nghe. Tôi học tập những kỹ thuật lắng nghe. Nhưng bởi vì đó là một nghề lắng nghe... Tôi không còn lắng nghe, khi thoát ra ngoài môi trường nghề nghiệp. Nói đúng hơn, khi không ai trả tiền, tôi tự bảo mình một cách vô thức: dại gì mà lắng nghe!
Lớn hơn nữa, tôi đi vào tuổi yêu đương. Và tình yêu dạy cho tôi: lắng nghe và yêu thương chỉ là một. Hẳn thực, bên bờ sông Hương, sông Hồng, sông Cửu long cuồn cuộn, hai chúng tôi ngồi bên nhau hàng giờ, không nói với nhau một lời. Thế mà chúng tôi có thể lắng nghe nhau...
Tuy nhiên, sau khi đã yêu nhau thực sự rồi, có giấy tờ chứng minh đàng hoàng, chúng tôi lại không còn lắng nghe nhau. Nhìn xa, nhìn gần, nhìn chung quanh, tôi có cảm tưởng ai ai cũng mang tâm trạng giống như tôi. Người gần lại là người rất xa. Người của hành tinh xa xôi. .. lại là người rất gần, thậm chí họ có mặt trong giấc mơ, trong từng hơi thở và nhịp tim.
Tôi đã bỏ nhà ra đi, lang thang trên mọi nẻo đường của nhân loại, để tìm hiểu...Nhưng nào tôi có hiểu được gì. Càng xa nhà bao nhiêu, tôi càng nhớ. Mẹ đã ra đi từ lâu. Thế mà từng lời nói, cử chỉ của Mẹ lại hiện về. Tôi cứ ngờ tôi đã phản bội sông Hương, sông Hồng, sông Cửu long cuồn cuộn, một cách dã man, vô liêm sĩ... Thế mà vào giờ này, đó là những nguồn cảm hứng của tôi. Mỗi cuốn sách là một bức thư tình. Và những bức thư tình chưa bao giờ có thể kết thúc, tát cạn...
Tôi không hiểu. Tôi vẫn đi tìm. Tôi không đầu hàng, bởi vì tôi không thể chấp nhận rằng có những thứ huyền nhiệm hoàn toàn đóng cửa. Huyền nhiệm mãi mãi là huyền nhiệm, cho những ai không có can đảm đi tìm.
Vừa rồi đây, có một người bạn rất thân muốn nhờ tôi lắng nghe. Vô tình hay hữu ý, vô thức hay ý thức, tôi đã làm hỏng bét hết những kỹ thuật lắng nghe mà tôi đã tiếp thu và hấp thụ trong vòng 30 năm nay. Tôi đã vi phạm những lỗi lầm ở những bước sơ đẳng của một người mới vào nghề.
Nhờ thất bại, tôi bừng mở mắt ra: Tôi đã phân chia cuộc đời thành hai hộc tủ riêng biệt. Một bên là nghề nghiệp với những kỹ năng chuyên môn đầy mình như lắng nghe. Trước người thân chủ, tôi rất dè dặt đi lên từng bước một. Trước một trẻ em khuyết tật tâm thần, tôi có thái độ nghề nghiệp là trân trọng, cố gắng đặt mình ngang tần số và vận tốc của các em...
Thế mà với bạn bè, người thân, tôi bất cần. Tôi hiện nguyên hình với mọi vết thẹo tâm linh. Theo lối nhìn của tôi, nếu họ đã thương, họ chấp nhận bản chất đích thực của tôi.
Nhờ thất bại ê chề và khổ đau chồng chất sau mỗi lần thất bại, tôi giật mình về một lý luận sai lầm: Thế nào là bản chất đích thực? Thế nào là tìm lại mặt mũi y nguyên? Thế nào là trung thực? Trở về thời kỳ đồ đá, "ăn lông ở lỗ" với tất cả nguyên nghĩa của nó, phải chăng là làm người?
Với người bạn thân, tôi bất cần về chuyên môn. Tôi không ngần ngại bỏ vào giỏ rác mọi kỹ năng nghề nghiệp mà tôi đã học hỏi, trau dồi suốt cuộc đời. Tôi không tôn trọng bạn tôi ngang hàng một em học trò khuyết tật của tôi. Tôi đã đánh mất tình yêu trong quá khứ vì không hội nhập chuyên môn vào cuộc sống thường ngày. Đúng lẽ ra, chuyên môn không "bóp méo, xuyên tạc" tình yêu, tình người, tình bạn. Nhờ chuyên môn, tôi đánh sáng tư cách làm người. Tôi làm người "một cách chuyên môn", nghĩa là những điều tôi học tập, rèn luyện từ đây trở thành hơi thở và nhịp tim. Cuộc sống khéo léo, diệu vợi và lung linh là cuộc sống không còn nhiều ngăn kéo. Kỹ năng bên ngoài đánh sáng, mài nhọn tư cách bên trong.
Nói ra những điều ấy, tôi xin lỗi người bạn của tôi. Đồng thời cuốn sách này cũng là một lời cám ơn. Tôi cám ơn cuộc sống, vì cuộc sống dạy cho tôi: No failure, only feedback. Không có thất bại, chỉ có những bài học. Tất cả là Hồng Ân.
TRẮC NGHIỆM "BIẾT MÌNH"
(phỏng theo D. Goleman)
Bạn hãy chọn 1 trong 4 cách trả lời a,b,c,d. Chọn 1 mà thôi trong mỗi câu. Không có vấn đề đúng hoặc sai. Bạn chọn câu nào thích hợp với thực tế, cách làm hàng ngày của bạn.
1- Máy bay chở bạn đang đi qua một vùng trời dông tố. Cô chiêu đãi viên mời bạn ngồi yên, thắt lại đai nịt vào chỗ ngồi.
a- Bạn vẫn đọc sách, nhìn phim ảnh... cơ hồ không có gì xảy ra.
b- Bạn theo dõi những cử động của nhân viên hàng không, đọc lại lời chỉ dẫn "trong trường hợp khẩn cấp".
c- Thái độ của bạn vừa giống a, vừa giống b.
d- Bạn không hay biết gì hết. Bạn không lưu tâm đến những gì đang xảy ra trước mặt và hai bên cạnh.
2- Bạn đang vào công viên chơi với một nhóm học sinh trên dưới độ 5 hoặc 4 tuổi. Một em bé đứng khóc vì chúng bạn không cho em vào nhóm, cùng chơi.
a- Bạn vẫn thản nhiên, để cho chúng nó tự lập, tự giải quyết.
b- Bạn lại gần em bé, hỏi han, tìm hiểu lý do.
c- Bạn an ủi em bé: "Thôi đừng khóc nữa".
d- Bạn rủ em ấy đi chơi cầu tuột với bạn.
3- Khi nộp bài toán cho cô giáo, bạn nghĩ rằng mình ít nhất sẽ được 15 điểm (hạng giỏi). Không ngờ bài phát ra, bạn chỉ có 8 điểm (dưới trung bình).
a- Bạn lên chương trình ôn lại bài vở một cách thiết thực, hữu hiệu, có phương pháp
b- Bạn quyết chắc sẽ khá hơn lần sau.
c- Bạn bất cần vì điểm luận văn bạn đã khá giỏi.
d- Bạn lui tới với cô giáo để gây thiện cảm
4- Cuối tuần bạn đi bán hoa giúp mẹ., gây ngân quỹ thêm cho gia đình. Sáng thứ bảy, bạn ra chỗ đầu đường Hai Bà Trưng, mời mọc người qua lại, không ai mua.
a- Bạn ra về, nghĩ rằng ngày mai Chủ nhật, mình sẽ gặp hên hơn.
b- Bạn nghĩ mình không có duyên, nên không ai thèm lưu tâm.
c- Sau một tiếng đồng hồ, bạn lại xoay sở đi tìm một ngã tư khác đông người và gần chùa chiền hơn.
d- Bạn tủi thân, đứng khóc.
5- Bạn làm nghề giáo viên ở miền Nam. Và bạn đang giữ chức Hiệu trưởng. Trong buổi họp hàng tuần, một giáo viên có lời lẽ phân biệt kỳ thị Nam Bắc.
a- Bạn giả vờ không nghe vì bạn cho đó là vấn đề không quan trọng.
b- Bạn mời giáo viên lên văn phòng và khiển trách cách kín đáo.
c- Bạn tức khắc trả lời trước mọi giáo viên khác với một lời lẽ rõ ràng và giọng nói ôn tồn: chúng ta làm công việc giáo dục. Đất nưóc chúng ta là Việt nam từ Bắc chí Nam. Cho nên xin giáo viên hãy ý thức tinh thần đoàn kết.
d- Bạn viết văn thư đề nghị chuyển giáo viên ấy ra Bắc, để giáo dục.
6- Bạn đang đi xe ô-tô với người bạn thân. Có chiếc xe khác chận đường. Người bạn tức tối, mất bình tĩnh.
a- Bạn dỗ dành,an ủi và khuyên bạn mình hãy bình tĩnh trở lại.
b- Bạn mở băng nhạc mà người bạn kia rất yêu thích.
c- Bạn thêm dầu vào lửa, bằng cách giúp cho bạn mình nói ra cơn tức giận của mình.
d- Bạn kể lại một trường hợp tương tự xảy ra cho bạn. Nhưng chiếc xe kia - trong trường hợp của bạn - cần đi gấp, đem một bà mẹ vào bệnh viện.
7- Hai vợ chồng bạn đang có một vụ cãi vã gây cấn.
a- Bạn yêu cầu bạn đời của mình ngưng lại khoảng nữa giờ, sau đó sẽ nói chuyện lại với nhau.
b- Bạn đơn phương bỏ cuộc ra đi, không muốn trả lời hoặc tiếp xúc.
c- Bạn xin lỗi và yêu cầu bạn đời cũng phải xin lỗi.
d- Bạn cố gắng dừng lại một vài giây để đánh giá một cách khách quan và tìm lời lẽ minh chứng, biện hộ cho mình.
8- Bạn được mời để hướng dẫn một nhóm sinh viên muốn học tập về các cách giải quyết vấn đề.
a- Bạn lên lịch trình xin từng người đến gặp riêng bạn và đề nghị họ cho biết những câu hỏi, thắc mắc.
b- Bạn sắp xếp thời giờ cho họ ngồi lại quen biết với nhau và trao đổi. Rồi sau đó sẽ làm việc.
c- Bạn họp nhóm và yêu cầu mỗi người đưa ra ý kiến, câu hỏi.
d- Bạn sử dụng kỹ thuật "động não" để cho mỗi người bộc lộ ý kiến đang nảy sinh trong đầu óc, một cách tự phát.
9- Bạn có một đứa con lên ba tuổi rất nhạy cảm: sợ người lạ, sợ chỗ lạ từ ngày nó mới sanh ra.
a- Theo bạn, tính tình nó như vậy hay sợ sệt. Bạn phải nâng đỡ, nghĩa là tránh cho nó người lạ, chỗ lạ.
b- Bạn không hiểu. Bạn đem con đi khám nơi một người có chuyên môn về trẻ em.
c- Theo bạn càng cho nó gặp người lạ, đến chỗ lạ, nó sẽ làm quen. Càng nhiều cơ hội càng tốt.
d- Bạn tìm cách cho nó làm quen dần dần: từ ít đến nhiều, từ một vài phút đến lâu hơn... từng bước nhỏ đi lên.
10- Bạn muốn học chơi nhạc, vì bạn đã bỏ lỡ cơ hội trong thời còn bé.
a- Bạn gồng mình học cho đuợc, có chí thì nên, theo ý bạn.
b- Bạn thực tập với những bài vừa tầm của bạn.
c- Bạn thực tập khi nào bạn thích.
d- Bạn chọn những bài danh tiếng mà bạn yêu thích.
THỂ THỨC CHẤM ĐIỂM BẢN TRẮC NGHIỆM
1. Bản chấm điểm
câu a b c d
1 20 20 20 0
2 0 20 0 0
3 20 0 0 0
4 0 0 20 0
5 0 0 20 0
6 0 5 5 20
7 20 0 0 0
8 0 20 0 0
9 0 5 0 20
10 0 20 0 0
2. Bạn tính tổng cộng của bạn
3. Cách bình giải
Điểm tối đa là 200.
Dưới 100 điểm, bạn nên khảo sát lại 5 đề tài hoặc kỹ năng làm người: Đồng cảm, ý thức về mình, hóa giải tình cảm, động viên, xây dựng quan hệ.
Câu 1: Ý thức về mình.
Câu 2: Phát huy quan hệ và giúp kẻ khác hóa giải tình cảm.
Câu 3: Thể thức động viên.
Câu 4: Thế nào là hóa giải tình cảm và động viên cách tích cực.
Câu 5: Quan hệ đứng đắn, khẳng quyết tình cảm.
Câu 6: Ý thức về mình để hóa giải đồng cảm.
Câu 7: Hóa giải tình cảm để phát huy quan hệ.
Câu 8: Huy động kẻ khác để phát huy quan hệ chiều ngang.
Câu 9: Thể thức hóa giải tình cảm của kẻ khác bằng cách ý thức về mình và đồng cảm.
Câu 10: Động viên mình và ý thức về mình.
SÁCH THAM KHẢO
1. Bellenger L. - Etre Pro - ESF Paris 1992
2. Bellisa B. - Intelligence émotionnelle et bonheur d'appreudre - Marabout, Belgique 1998
3. Carhuff R.R. - L'Art d'aider - L'Homme, Québec 1988
4. Dubos V. - Les Emotions - ESF, Paris 1993
5. Eicher J. - Making the message clear - GDA, U.S.A. 1993
6. Egan G. - Communication - Maloine, Canada 1992
7. Filliozat I. - Intelligence du coeur - JC Lattés, 1997
8. Fritz R. - Think like a manager - C.P., U.S.A 1993
9. Kolb D - Organizational Behavior - P.H., U.S.A 1995
10. Kaeppelin P - L'Ecoute - ESF, Paris 1989
11. Pierson M.L. - L'Intelligence relationnelle - Ed.d'org., Paris 1999
12. Portelance C. - La communication authentique - Cram, Québec 1994
13. Steiner C. - L'A.b.c. des émotions - Interéd., Paris 1998
14. Goleman D. - L'Intelligence émotionnelle - tome 1 et 2 - R. Laffont, Paris 1992