Edgar Beltrán của The Pillar, ngày 17 tháng 10 năm 2024, cho rằng hầu hết các thượng hội đồng do Đức Giáo Hoàng Phanxicô triệu tập đều được cả giới truyền thông thế tục và Công Giáo theo dõi chặt chẽ – và họ đã cung cấp cho các đối tượng này rất nhiều tiêu đề.



Ngay từ khi bắt đầu thượng hội đồng kéo dài bốn năm về tính đồng nghị, có lẽ là sáng kiến chủ chốt của triều giáo hoàng Phanxicô, tiến trình hoàn cầu có vẻ sẽ tuân theo cùng một mô hình.

Những người ủng hộ nhiệt thành nhất đã coi đây là một Công đồng bán đại kết, trong khi những người chỉ trích gay gắt nhất đã cảnh cáo rằng nó có thể gây ra sự chia rẽ hoặc dẫn đến sự xa lìa rõ ràng khỏi giáo huấn của Giáo hội.

Sau những kỳ vọng đáng kể và những khoảnh khắc kịch tính cao trong các phiên họp thượng hội đồng trước đây, đáng chú ý nhất là các thượng hội đồng về giới trẻ và khu vực Amazon, ngay cả những người có kỳ vọng thận trọng hơn đối với tiến trình hiện tại cũng không thể loại trừ một sự thay đổi đáng kể về diện mạo của Giáo Hội Công Giáo.

Nhưng trong khi quá trình bốn năm thường lộn xộn và thường gây tranh cãi này vẫn tiếp tục tạo ra các tiêu đề, thì phiên họp thứ hai của Thượng hội đồng về tính chất đồng nghị vẫn chưa đưa ra được nhiều "tin tức mới" để các phương tiện truyền thông thế tục hoặc Công Giáo có thể tìm hiểu.

Theo lời của một đại biểu Thượng hội đồng nói với The Pillar, thay vào đó, phần kết của Thượng hội đồng đã chứng minh, ít nhất là đối với họ, là "nhàm chán" và "hẹp hòi" một cách đáng ngạc nhiên.

Vậy điều này đã xảy ra như thế nào và tại sao một số đại biểu Thượng hội đồng lại lặng lẽ dự đoán một kết thúc không gây tranh cãi cho một quá trình gây tranh cãi như vậy?

"Phiên họp đầu tiên chỉ là sự lãng phí thời gian", một đại biểu Thượng hội đồng nói với The Pillar. "Mọi người đều nói về mọi thứ họ muốn, phương pháp luận thì lộn xộn".

"Nếu bạn ngồi vào một bàn này hay bàn kia, chủ đề được thảo luận sẽ thay đổi hoàn toàn, mặc dù thực tế là tất cả các cuộc trò chuyện được cho là đều về cùng một vấn đề", một đại biểu khác cho biết.

Nhưng sau cuộc trò chuyện tương đối tự do vào tháng 10 năm ngoái, vào tháng 2 năm 2024, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã gửi một lá thư cho Đức Hồng Y Mario Grech, tổng thư ký của Thượng hội đồng, yêu cầu ngài thành lập "Các nhóm nghiên cứu về các câu hỏi được nêu ra trong Phiên họp đầu tiên của Phiên họp thường kỳ XVI của Thượng hội đồng Giám mục để được khám phá với sự hợp tác của các Thánh bộ của Giáo triều Rôma".

Các nhóm nghiên cứu này bao gồm tất cả các loại chủ đề khác nhau, từ vai trò của các sứ thần đến truyền giáo kỹ thuật số, bao gồm một nhóm về "tiêu chuẩn thần học và phương pháp luận của Thượng hội đồng để phân định chung các vấn đề giáo lý, mục vụ và đạo đức gây tranh cãi" và một nhóm khác về "một số vấn đề thần học và giáo luật xung quanh các hình thức thừa tác cụ thể", trong đó sẽ thảo luận, ví dụ, khả năng có một chức phó tế nữ.

Các nhóm này dự kiến sẽ trình bày kết luận của mình cho Đức Giáo Hoàng Phanxicô vào năm 2025, nhưng đã đưa ra các báo cáo sơ bộ về các cuộc thảo luận của họ vào đầu phiên họp hiện tại của Thượng hội đồng.

Kết quả là, nhiều chủ đề chi phối giai đoạn sơ bộ của Thượng hội đồng và phiên họp đầu tiên của Thượng hội đồng không được đề cập nhiều trong phiên họp thứ hai, theo các đại biểu.

Mặc dù thỉnh thoảng có những tiêu đề về việc phong chức cho phụ nữ, các cuộc thảo luận của Thượng hội đồng tập trung vào các khía cạnh của tính đồng nghị, chẳng hạn như quản trị, sự tham gia của giáo dân và các chủ đề tương tự.

Một số người theo dõi và tham gia Thượng hội đồng nghi ngờ rằng các ủy ban đó được thành lập để thông qua một số cải cách nhất định mà không tham khảo ý kiến của Thượng hội đồng, vì chúng có lẽ quá cấp tiến để được toàn thể các đại biểu Thượng hội đồng chấp thuận.

Nhưng như hậu quả của tài liệu của Bộ Giáo Lý Đức Tin tháng 12 năm ngoái về việc ban phước cho những người trong mối quan hệ đồng tính, Fiducia supplicans, dường như đã chứng minh, thì loại "đồng nghị" đó là tùy chọn, như một Hồng Y Bắc Phi đã nói.

Tuy nhiên, những người khác lại coi công việc của các ủy ban chỉ đơn giản là một cách để chuyển những cuộc thảo luận lạc đề và gây mất tập trung này ra khỏi Thượng hội đồng, và cho phép tập trung trở lại vào những gì Đức Giáo Hoàng thực sự muốn thảo luận, cụ thể là khái niệm về bản thân tính đồng nghị.

Bất kể động cơ và mục đích thực sự của các ủy ban là gì, kết quả là các cuộc thảo luận của hội đồng đã được thu hẹp lại — và có lẽ là có hiệu quả tốt.

"Mọi thứ đều nhàm chán và mang tính kỹ thuật hơn", một đại biểu của thượng hội đồng nói với The Pillar. "Nhưng có vẻ như cuối cùng chúng ta cũng đã đạt được điều gì đó".

Tất nhiên, các cuộc tranh luận nghiêm túc về giáo hội học và sự tham gia của giáo dân hiếm khi tạo ra những tiêu đề thu hút sự chú ý của quốc tế thế tục, và các cuộc họp của phiên họp thứ hai cho đến nay đã đưa ra ít kịch tính và ít điểm nóng hơn. Không có hagan lío [rắc rối chi cả], nếu bạn muốn.

Nhưng theo một số người tham gia, điều đó có thể chứng minh là một điều tốt.

Một số đại biểu rời khỏi phiên họp đầu tiên khá hoài nghi về quá trình này - "nó quá dễ dãi", một đại biểu của thượng hội đồng nói với The Pillar.

Nhưng nhiều người đã bắt đầu thay đổi suy nghĩ của họ về toàn bộ quá trình.

“‘Việc lãng phí thời gian’ trong phiên họp đầu tiên thực sự giúp chúng tôi hiểu nhau hơn và có ít quan niệm cố hữu hơn về những đại biểu có ý tưởng khác biệt, thậm chí là những ý tưởng không chính thống, vì vậy điều đó có nghĩa là các cuộc trò chuyện trong phiên họp thứ hai này mang tính anh em hơn, cởi mở hơn”, đại biểu nói với The Pillar.

Một đại biểu khác nói với The Pillar rằng sự kiện các vấn đề nóng hổi hiện nay chủ yếu được giao cho các nhóm nghiên cứu có nghĩa là có một cảm thức ngày càng tăng rằng tài liệu cuối cùng của Thượng hội đồng có thể phản ảnh nhiều hơn sự đồng thuận thực sự.

Tuy nhiên, tất cả sự đồng thuận đó không loại trừ sự kiện một số phái đoàn Thượng hội đồng đang cố gắng thông qua các cải cách gây tranh cãi, tương đương với những thay đổi trong việc quản trị Giáo hội.

Một đại biểu Thượng hội đồng nói với The Pillar rằng một số đại biểu Thượng hội đồng nói tiếng Đức đã thúc đẩy đề xuất, được đưa ra trong hầu hết mọi cuộc họp Thượng hội đồng của thời đại Phanxicô, về việc trao cho các hội đồng giám mục thẩm quyền về giáo lý, một điều đã được thảo luận trong đoạn 97 của Instrumentum laboris và được lên lịch thảo luận trong phiên họp ngày 15 tháng 10.

Trên thực tế, một khuyến nghị như vậy có nghĩa là yêu cầu Giáo hoàng cho phép các hội đồng giám mục chấp thuận hoặc chuyển hướng khỏi giáo huấn và kỷ luật của Giáo hội phổ quát trong nhiều vấn đề — bao gồm các chủ đề nóng hổi lâu đời về chức phó tế nữ hoặc sửa đổi giáo huấn của Giáo hội về đạo đức tình dục.

Một cách đáng chú ý, sự kiện không có nhóm tiếng Đức nào trong phiên họp thượng hội đồng hiện tại có nghĩa là các đại biểu nói tiếng Đức, những người trung bình có xu hướng ủng hộ các đề xuất như vậy, được phân bổ khắp các nhóm nói tiếng Anh hoặc tiếng Ý, điều này có tiềm năng khuếch đại tiếng nói của họ, gieo đề xuất của họ cho các hội đồng giám mục vào báo cáo của các bàn từ nhiều nhóm mà trong đó họ hình thành một nhóm thiểu số to tiếng.

Nhưng, bất chấp tiềm năng chấn động của đề xuất đó, nhiều đại biểu vẫn không tin rằng nó sẽ được đưa vào văn bản cuối cùng; họ lưu ý rằng một ngôn từ tương tự đã không được chấp thuận trong các tài liệu trước đó.

Tất nhiên, bất kể nó nói gì, tài liệu cuối cùng của thượng hội đồng sẽ không phải là lời cuối cùng trong thượng hội đồng. Toàn bộ sự kiện vẫn là một hoạt động tham vấn, do Đức Giáo Hoàng triệu tập để đưa ra các khuyến nghị cho ngài. Tông huấn cuối cùng của chính Đức Giáo Hoàng Phanxicô sẽ có tiếng nói cuối cùng về những đề xuất mà ngài chọn để xác nhận — hoặc thậm chí thừa nhận, và tài liệu đó có thể mất vài tháng, thậm chí có thể là một năm mới được công bố, nếu ngài chọn chờ các ủy ban nghiên cứu của mình báo cáo lại.

Bất cứ khi nào nó được công bố, và bất cứ điều gì nó nói, lời khuyên đó sẽ định hình tác động lâu dài thực sự của Thượng hội đồng. Tùy thuộc vào những gì Đức Phanxicô chọn để áp dụng làm di sản của Thượng hội đồng, nó cũng có thể định hình các tiêu đề trong tương lai.