Alessandro Di Bussolo và Roberto Paglialonga của Vatican News tường trình rằng tại buổi họp báo Thượng hội đồng vào ngày 16 tháng 10, điều phối viên của các chuyên gia thần học, Cha Dario Vitali nhấn mạnh rằng nhiệm vụ của các nhóm làm việc gồm các nhà thần học và chuyên gia giáo luật là “luôn lắng nghe Chúa Thánh Thần”, trong khi Phiên họp giải quyết các chủ đề như sự hiệp nhất của Giáo hội và thẩm quyền của các Hội đồng Giám mục.



Sự hiệp nhất của Giáo hội và thẩm quyền của các Hội đồng Giám mục, theo phong cách ngày càng mang tính đồng nghị, là một trong những chủ đề được giải quyết vào ngày 15 và 16 tháng 10, trong các cuộc họp tại Hội trường Yết kiến Phaolô VI cho phiên họp thứ hai của Thượng hội đồng về tính đồng nghị.

Bốn diễn giả tại cuộc họp báo tại Văn phòng Báo chí Tòa thánh vào thứ Tư đã nhấn mạnh vai trò của các chuyên gia thần học và chuyên gia giáo luật trong phiên họp thứ hai này, cùng với tầm quan trọng của việc phân định sự đồng thuận thúc đẩy Giáo hội tiến lên trong khi lắng nghe Chúa Thánh Thần.

Các đề xuất ban đầu từ các báo cáo của bàn ngôn ngữ

Tiến sĩ Paolo Ruffini, Tổng trưởng Bộ Truyền thông và Chủ tịch Ủy ban Thông tin, cùng với Tiến sĩ Sheila Pires, Thư ký Ủy ban, đã cung cấp thông tin cập nhật về phiên họp.

Trong hai ngày qua, “chúng tôi đã thảo luận về phần cuối của Instrumentum laboris,” Tiến sĩ Ruffini cho biết, “và các nhóm nhỏ đã làm việc để trình bày, với những diễn giả từ các bàg ngôn ngữ, một đề xuất ban đầu” về các vấn đề cần giải quyết.

Thế giới kỹ thuật số và các giáo xứ

Tại Hội trường Phaolô VI, Ông Bộ trưởng nhấn mạnh, “Giáo hội luôn nhắc đến thành phố, đến những nơi mà Giáo hội sinh sống, được giám mục hướng dẫn trong mối quan hệ chặt chẽ với lãnh thổ”.

Ông cũng quả quyết, “Giáo hội phải sống trong thế giới kỹ thuật số”, có tính đến “những nguy hiểm hiện hữu”. Từ các nhóm, “sự chú ý đến các giáo xứ như những nơi gặp gỡ đã xuất hiện”, Tiến sĩ Ruffini nói tiếp. “Nhưng cũng cần phải sáng tạo và tưởng tượng, để mở rộng các địa điểm của Giáo hội chúng ta sang các lĩnh vực khác”, đặc biệt là lĩnh vực kỹ thuật số.

Hơn nữa, những người tham gia Thượng hội đồng đã nhấn mạnh “nhu cầu xác định và củng cố các cấu trúc đồng nghị hiện có, trong quá trình trao đổi hồng ân giữa các Giáo hội địa phương và lục địa”. Về các Hội đồng Giám mục, Tiến sĩ Ruffini lưu ý, các đại biểu cho biết “chúng thúc đẩy sự hiệp thông, nhưng vẫn cần phải định nghĩa rõ hơn địa vị của chúng.”

Vai trò đồng nghị của các Hội đồng Giám mục

Tiến sĩ Ruffini cũng báo cáo rằng “vấn đề có nên ủy nhiệm các thẩm quyền về giáo lý cho các Hội đồng Giám mục hay không đã được giải quyết, cũng như tầm quan trọng của việc khám phá vẻ đẹp của các nền văn hóa đa dạng, tuy nhiên, bản thân chúng là không đủ.”

Ông nói thêm rằng “các Hội đồng Giám mục lục địa được coi là nơi thích hợp để đan xen tính đồng nghị ở bình diện lục địa” và “cách nâng cao các Hội đồng Giám mục như các bình diện hợp đoàn trung gian.” Vị Bộ trưởng lưu ý rằng những người phát biểu đều nhất trí công nhận “tầm quan trọng của việc duy trì sự hiệp nhất của Giáo hội.”

Thừa tác vụ Phêrô phục vụ cho sự hiệp nhất

Tiến sĩ Ruffini tiếp tục “Đã thảo luận về thừa tác vụ của Đức Giáo Hoàng trong thời đại hoàn cầu hóa, “và việc ngài phục vụ cho sự hiệp nhất không chỉ của Giáo Hội Công Giáo mà còn đối với các Kitô hữu khác, với tư cách là thẩm quyền đạo đức và tinh thần cao nhất.”

Khi xác định các chủ đề thảo luận và các ưu tiên của chúng, các nhóm bắt đầu bằng cách xem xét “Các Hội đồng Giám mục trong chìa khóa đồng nghị và truyền giáo: bản chất thần học, năng lực và thẩm quyền trong các lĩnh vực giáo lý, phụng vụ, mục vụ, kỷ luật và hành chính”. Về cơ bản, câu hỏi là “làm thế nào để định hình lại sự tham gia vào chìa khóa truyền giáo trong bối cảnh thay đổi theo thời đại, dưới góc độ hiện tượng di động của con người, văn hóa và môi trường kỹ thuật số”.

Hơn nữa, “làm thế nào để duy trì tính đồng nghị, tính hợp đoàn và quyền tối thượng trong sự hiệp nhất; vai trò của Giáo triều La Mã dưới góc độ tông hiến Praedicate Evangelium; thượng hội đồng hoàn cầu, các phiên họp giáo hội lục địa, các thượng hội đồng và các công đồng đặc thù”. Các chủ đề tiếp theo sẽ bao gồm: “tiêu chuẩn để xác định sự phân quyền lành mạnh, Giáo hội của các Giáo hội, trao đổi các hồng ân, sự kết nối địa phương-phổ quát, tính bổ trợ và các Giáo hội độc lập (sui iuris)”.

Tin mừng hóa thế giới văn hóa

Trong bài phát biểu của mình, Tiến sĩ Pires nhấn mạnh đến việc tin mừng hóa văn hóa, thừa nhận rằng mọi người đều là một phần của vùng đất truyền giáo và lưu ý vai trò của các cộng đồng cơ sở nhỏ có thể làm cho các giáo xứ trở nên sôi động hơn.

Tiến sĩ Pires tuyên bố, “Thượng hội đồng đã nhấn mạnh đến nhu cầu thích ứng với những thay đổi về văn hóa và kỹ thuật số, thúc đẩy một Giáo hội truyền giáo và có tính đồng nghị hơn: cuộc thảo luận nhấn mạnh đến sự hiệp nhất của đức tin và khả năng của Giáo hội trong việc ứng phó với những thách thức đương thời”.

Bốn diễn giả tại buổi họp báo

Ban thuyết trình bao gồm một linh mục và nhà thần học người Ý, Cha Dario Vitali, điều phối viên của các nhà thần học chuyên gia của Thượng hội đồng và giáo sư về giáo hội học tại Đại học Giáo hoàng Gregorianô; linh mục người Tây Ban Nha, Cha José San José Prisco, giáo sư Luật Giáo hội và Trưởng khoa Đại học Giáo hoàng Salamanca, thành viên của Hội các Công nhân Linh mục Giáo phận, một chuyên gia về đào tạo và ơn gọi; Klára Antonia Csiszàr, người gốc Romania, Trưởng khoa Thần học và Phó Viện trưởng Đại học Công Giáo Linz ở Áo; và linh mục người Úc, Cha Ormond Rush, cố vấn thần học cho Văn Phòng Thượng hội đồng và giảng viên tại Đại học Công Giáo Úc ở Brisbane.

Cha Vitali: Công tác hợp đoàn của bốn nhóm thần học gia

Trong bài phát biểu của mình, Cha Vitali nhấn mạnh việc nhiệm vụ của bốn nhóm ngôn ngữ thần học gia mà ngài điều phối (tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha-Bồ Đào Nha, tiếng Ý) là “đọc lại các đề xuất của Phiên họp bằng cách xác định các yếu tố đồng thuận mới xuất hiện” và tạo ra các báo cáo hợp đoàn chỉ ra “cho những người phải soạn thảo văn bản cuối cùng các điểm hội tụ và những điểm có vấn đề”.

Điều quan trọng trong hành trình của Giáo hội, khi lắng nghe Chúa Thánh Thần, là sự đồng thuận. Không cần thiết phải tìm kiếm và nêu bật các yếu tố bất hòa. Đó là trách nhiệm của các nhà thần học, Cha. Vitali giải thích rõ ràng, “để nhận ra loại đồng thuận trưởng thành trong Phiên họp, để văn bản nhất quán với những gì đã được chia sẻ giữa những người tham gia và với những gì Chúa Thánh Thần đang chỉ ra cho Giáo hội”.

Công việc của bốn nhóm ngôn ngữ là một ví dụ về phong cách đồng nghị, ngài lưu ý, là kết quả của công việc hợp tác giữa các nhà thần học bắt đầu vào năm 2021, cùng với hành trình đồng nghị. Trong các thượng hội đồng trước, các nhà thần học đã tương tác riêng với Ban thư ký Công đồng.

Cha Prisco: Các nhà giáo luật và các đề xuất của thượng hội đồng

Là một thành viên của ủy ban giáo luật của thượng hội đồng, Cha Prisco nhấn mạnh rằng công việc của các chuyên gia giáo luật trong thượng hội đồng này là một nỗ lực hợp tác với các nhà thần học, “trong khi trước đây, thần học và luật giáo luật thường đi trên hai đường thẳng song song”. Thay vào đó, cần phải có sự bổ sung và hợp tác.

Cha Prisco tiếp tục, công việc của thượng hội đồng liên quan đến “đặc biệt là sách thứ hai của Bộ Giáo luật, dành riêng cho dân Chúa”. Ủy ban giáo luật, ngài nhấn mạnh, được thành lập do nhu cầu mà những người tham gia bày tỏ: một nhóm chuyên gia về luật giáo luật để đồng hành và đánh giá các đề xuất của Thượng hội đồng, “để xác định khả năng sửa đổi hoặc các chuẩn mực mới có thể cải thiện luật giáo luật, cả tiếng La tinh và tiếng Đông phương.”

Csiszàr: Trong các diễn đàn, “giai điệu của tính đồng nghị”

Nhà thần học mục vụ Klára Antonia Csiszàr nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đóng góp thần học của các Diễn đàn, “cũng bao gồm việc hiểu biết lẫn nhau và cho phép điều chỉnh văn hóa đồng nghị trong Giáo hội.” Năm ngoái, khi kết thúc công việc đồng nghị, một người tham gia đã chỉ ra rằng “thần học không nhận được nhiều sự chú ý.”

Tuy nhiên, trong các Diễn đàn thần học-mục vụ, bà Csiszàr lưu ý, “Rõ ràng là ngày nay thần học đang học được vai trò của mình trong Giáo hội đồng nghị và đóng góp vào phong cách đồng nghị.” Những cuộc họp này “giúp điều chỉnh giai điệu cơ bản của tính đồng nghị, thần học của dân Chúa.” Bởi vì cộng đồng học thuật thần học, bà kết luận, “muốn hỗ trợ sự ra đời của một Giáo hội đồng nghị.”

Cha Rush: Phản hồi về việc công bố Tin Mừng trong bối cảnh mới

Nhà thần học người Úc Cha Ormond Rush đã dựa trên khái niệm truyền thống sống. Ngài nói, “mặc khải sống động không chỉ là những chân lý tĩnh mà là cuộc đối thoại liên tục giữa Thiên Chúa và nhân loại.” Trong bài phát biểu của mình, ngài giải thích rằng trong phiên họp thứ hai này, người ta đang bước vào “tiến trình truyền thống sống động của Giáo hội, để hiện thực hóa sứ điệp của Tin Mừng.”

Ngài nhấn mạnh rằng thần học có nhiệm vụ giúp Giáo hội truyền đạt sứ điệp của Thiên Chúa đến mọi người, đồng thời lắng nghe Sensus fidei [cảm thức đức tin] của mỗi người. Đối với Cha Rushy, Giáo hội ngày nay phải diễn giải “các dấu chỉ, dụ ngôn và cách Chúa Giêsu kết nối với thế kỷ 21” với sự trợ giúp của thần học, “cũng nhờ Công đồng Vatican II, vẫn là ánh sáng cho chúng ta.”

Ngài kết luận, có thể đọc được các dấu chỉ của thời đại “là nền tảng cho một sự hiểu biết mới về tầm nhìn của Thiên Chúa liên quan đến cuộc sống con người ngày nay. Cần có những phản ứng mới để cho phép Giáo hội công bố Tin Mừng một cách thuyết phục trong bối cảnh mới mà Giáo hội đang sống.”

Năng lực giáo lý của các giám mục và hội đồng giám mục

Các nhà báo tại buổi họp báo tập trung câu hỏi của họ vào một số điểm, bao gồm khả thể chuyển giao các chức năng tín lý cho các Hội đồng Giám mục, nghiên cứu và phê duyệt các sửa đổi trong luật giáo luật, và vai trò của các nhà thần học.

Cha Vitali nhắc lại rằng “ngay cả tài liệu cũng xem xét những hạn chế nhất liên quan đến khả thể chuyển giao các chức năng giáo lý” từ trung tâm ra ngoại vi, “cụ thể là tự sắc Apostolos suos của Đức Gioan Phaolô II năm 1998, thực sự nêu ở số 21 rằng 'các giám mục là những người thầy và tiến sĩ đức tin đích thực đối với các tín hữu được giao phó cho các vị chăm sóc', và xác định các năng lực cụ thể cho các vị, chẳng hạn như giám sát việc công bố giáo lý cho các vùng lãnh thổ của các vị, chắc chắn là sau khi 'được Tòa thánh chấp thuận'. Hơn nữa, cũng có một điều khoản quan trọng trong Praedicate Evangelium của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về vấn đề này.”

Cha. Vitali nhắc lại rằng “mặc dù các vị không thể tạo ra giáo điều, các giám mục có thể giải quyết mọi vấn đề liên quan đến giáo lý, luôn đảm bảo họ hành động trong sự hiệp thông với Đức Giáo Hoàng”.

Cập nhật các chuẩn mực giáo luật

Cha San José Prisco nhấn mạnh rằng, theo quan điểm giáo luật, “có thể có một số điểm mới”. Một số điểm—chẳng hạn như các hội đồng mục vụ hoặc các hội đồng về các vấn đề kinh tế, hoặc các cơ quan dự kiến sự hợp tác tích cực giữa các mục tử, tu sĩ và giáo dân—“mà Phiên họp đã tìm thấy sự đồng thuận, sẽ được trình lên Đức Giáo Hoàng trong tài liệu cuối cùng và có thể thấy một bản cập nhật có lẽ vào mùa hè tới”. Tuy nhiên, đối với các chủ đề khác, “sẽ thận trọng hơn vì chúng sẽ cần phải tham vấn thêm”.

Không có sự đồng thuận về một số vấn đề; cuộc tranh luận vẫn chưa kết thúc

Có những câu hỏi, đặc biệt là từ quan điểm thần học, có khả năng sẽ không có câu trả lời chắc chắn khi kết thúc Thượng hội đồng này, chẳng hạn như các vấn đề liên quan đến giới tính hoặc các thừa tác vụ của phụ nữ.

“Nhưng điều chúng ta phải luôn xem xét”, Cha Rush giải thích, “là khả thể tìm ra sự đồng thuận. Khi không có vấn đề nào được nêu ra, điều đó có nghĩa là cuộc thảo luận phải tiếp tục, không nhất thiết là nó sẽ khép lại mãi mãi.”

Cha Vitali đồng tình với quan điểm này, nhấn mạnh rằng “phiên họp thượng hội đồng đưa ra những chỉ dẫn về đường chân trời, được thể hiện thông qua sự đồng thuận,” và rằng “quyền hạn và uy tín của Thượng hội đồng phải được phân biệt với nghĩa vụ tự do nghiên cứu của các nhà thần học, điều này có thể dẫn đến sự đồng thuận trong tương lai.”

Một văn bản cuối cùng mà tất cả mọi người đều hiểu được

Điều “được hiểu rõ ràng và hiện diện giữa các cha và mẹ của Thượng hội đồng,” Tiến sĩ Ruffini tuyên bố, “là sự chú ý đến ngôn ngữ: tất cả chúng ta đều biết rằng chúng ta được kêu gọi soạn thảo một văn bản cuối cùng không chỉ để đệ trình lên Đức Giáo Hoàng mà còn phải dễ hiểu đối với toàn thể dân Chúa.”

Phát biểu từ kinh nghiệm của mình, Csiszàr chỉ ra tầm quan trọng của thần học trong Thượng hội đồng và trong “sự trao đổi ân sủng” giữa các truyền thống và kinh nghiệm của Tây Âu và Đông Âu.

“Luôn luôn phải ghi nhớ sensus fidei”, tìm cách “biến đổi giáo lý thành thực hành và coi trọng vai trò đồng hành và bênh vực phẩm giá con người mà Giáo hội có thể có đối với dân Chúa.”

Về vấn đề này, Cha Rush—trích dẫn Công đồng Vatican II—tái khẳng định “mặc khải là cuộc đối thoại liên tục giữa Thiên Chúa và nhân loại” và các nhà thần học “có thể giúp Giáo hội tiếp tục truyền thống sống động của mình.”