1. Nhà máy lọc dầu của Nga ở Krasnador Krai bị tấn công
Veniamin Kondratev, Thống đốc khu vực Krasnodar của Nga, cho biết một đám cháy đã bùng phát tại nhà máy lọc dầu ở Cảng Kavkaz thuộc Krasnador Krai của Nga trong đêm sau cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào rạng sáng ngày 31 Tháng Năm.
Đám cháy bắt nguồn từ kho nhiên liệu chứa 3 bồn chứa xăng dầu. Theo Crimea Wind, nhiên liệu này được sử dụng để cung cấp cho lực lượng Nga tại các khu vực Kherson và Zaporizhzhia bị tạm chiếm.
Kondratev cho rằng có nhiều nhân viên của kho dầu thiệt mạng và bị thương do cuộc tấn công.
Cảng Kavkaz nằm ngay trên biên giới giữa Crimea bị tạm chiếm và Krasnador Krai của Nga. Cảng nằm cách cầu Kerch khoảng 12 km về phía đông, nối Crimea bị tạm chiếm với đất liền Nga.
Vụ nổ được cho là xảy ra vào khoảng 2 giờ sáng giờ địa phương.
Lực lượng vũ trang Ukraine vẫn chưa nhận trách nhiệm về vụ tấn công và cũng chưa đưa ra bình luận gì.
Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Sáu, 31 Tháng Năm, phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, cho biết thuyền điều khiển từ xa Magura 5V của hải quân Ukraine đã phá hủy 2 tàu và làm hư hại thêm 2 tàu tuần tra của Nga tại Crimea bị tạm chiếm, đồng thời gây hư hại cho bến phà Kerch của Nga
Theo Bộ Tổng tham mưu, chuyến phà đã bị tấn công bằng hỏa tiễn ATACMS tầm xa do Mỹ cung cấp.
2. Nga cảnh báo đồng minh NATO không nên đánh giá thấp mối đe dọa chiến tranh hạt nhân
Tờ Newsweek cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “Russia Warns NATO Ally Not to Underestimate Nuclear War Threat”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Đại sứ Nga tại Đan Mạch Vladimir Barbin đã cảnh báo nước này, một thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, gọi tắt là NATO, không nên đánh giá thấp mối đe dọa chiến tranh hạt nhân.
Đã hơn hai năm kể từ khi Putin phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Khi chiến tranh tiếp diễn, Ukraine chủ yếu nhận được viện trợ từ Hoa Kỳ và các nước Âu Châu. NATO đã lên án cuộc xâm lược của Nga và đứng về phía Ukraine trong cuộc xung đột.
Đan Mạch đã cam kết giao 19 chiến đấu cơ F-16 cho Ukraine vào mùa hè này trong khi các đồng minh của Ukraine được kêu gọi xem xét nới lỏng các quy định về cách Kyiv có thể sử dụng vũ khí được trao cho họ.
Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cho biết trong bình luận với đài truyền hình Na Uy TV2 hôm thứ Ba rằng Kyiv “hoan nghênh sử dụng những gì chúng tôi đã quyên góp cho Ukraine, và cho phép sử dụng kể cả bên ngoài Ukraine - tức là vào các mục tiêu của Nga - nếu điều đó phù hợp với luật pháp quốc tế”. Điều này cũng áp dụng với chiến đấu cơ F-16.
Đáp lại, Barbin nói với hãng thông tấn Đan Mạch Ritzau rằng “sự ủng hộ của Frederiksen đối với ý tưởng Ukraine sử dụng vũ khí do Copenhagen cung cấp chống lại các mục tiêu bên trong Nga có thể dẫn đến xung đột vượt khỏi tầm kiểm soát”.
“Các cuộc tấn công bằng vũ khí tầm xa cần có sự hỗ trợ kỹ thuật trực tiếp từ các nước NATO, đó là điều mà Copenhagen nhận thức rõ. Tuy nhiên, Đan Mạch dường như sẵn sàng trao toàn quyền cho Kyiv để kích động một cuộc đụng độ trực tiếp giữa NATO và Nga. Hậu quả ở đây sẽ rất tàn khốc”, hãng thông tấn nhà nước TASS của Nga đưa tin hôm thứ Năm.
Barbin bình luận trực tiếp về các chiến đấu cơ F-16, cảnh báo rằng việc giao chúng “sẽ bị coi là một mối đe dọa hạt nhân”.
Đại sứ nói: “Đan Mạch không nên chế giễu những cảnh báo lặp đi lặp lại của Nga rằng sự xuất hiện của F-16 ở Ukraine sẽ bị coi là mối đe dọa hạt nhân”. “Nga không thể bỏ qua thực tế rằng những chiếc máy bay này có khả năng mang vũ khí hạt nhân. Quan điểm này đã được Bộ Ngoại giao Nga công khai tuyên bố và cũng được chuyển tới các nước NATO thông qua các kênh ngoại giao”.
Đây không phải là lần đầu tiên Nga cảnh báo F-16 sẽ bị coi là mối đe dọa hạt nhân một khi loại chiến đấu cơ này hoạt động ở Ukraine. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov liên tục đưa ra nhận xét tương tự sau khi có thông báo rằng Kyiv sẽ nhận được các máy bay phản lực này vào năm ngoái.
“Bất kỳ máy bay nào cũng thực sự có khả năng mang vũ khí hạt nhân, không nhất thiết là F-16”, cựu phi công F-16 Christopher Stewart cho biết trong bình luận năm ngoái với The Kyiv Post, nơi Stewart cũng làm biên tập viên. “Khinh khí cầu và nhiều thứ khác đều có khả năng mang vũ khí hạt nhân.”
Trong khi đó, phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov đổ lỗi cho các nước NATO về cuộc chiến đang diễn ra ác liệt, cho rằng họ đang khuyến khích Ukraine tiếp tục.
“Các quốc gia thành viên của Liên minh Bắc Đại Tây Dương, đặc biệt là Hoa Kỳ, các thủ đô Âu Châu khác trong những ngày và tuần gần đây đang tiến gần đến một đợt căng thẳng leo thang mới. Họ đang cố tình làm điều này”, Peskov nói, theo báo cáo của TASS công bố hôm Thứ Năm, 30 Tháng Năm.
“Thật không may, chúng tôi nhận thấy rằng xu hướng tiêu cực trong đường lối của họ vẫn tồn tại. Họ khuyến khích Ukraine bằng mọi cách có thể để tiếp tục cuộc chiến vô nghĩa này.”
Quan chức Nga cảnh báo: “Tất nhiên, điều này chắc chắn sẽ gây ra hậu quả. Cuối cùng, nó sẽ rất có hại cho lợi ích của những quốc gia đã chọn con đường leo thang”.
Nới lỏng các hạn chế?
Tại cuộc họp báo chung hồi đầu tháng này với Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba ở Kyiv, Ukraine, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã được hỏi liệu chính quyền của Tổng thống Joe Biden có đang xem xét nới lỏng lệnh cấm Ukraine sử dụng vũ khí Mỹ trên lãnh thổ Nga hay không.
“Chúng tôi không khuyến khích hay kích hoạt các cuộc tấn công bên ngoài Ukraine, nhưng cuối cùng Ukraine phải tự đưa ra quyết định về cách thức tiến hành cuộc chiến này, một cuộc chiến mà họ tiến hành để bảo vệ tự do, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mình.” Blinken nói. “Và chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine những trang thiết bị mà nước này cần để thành công và giành chiến thắng.”
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã kêu gọi các quốc gia thành viên xem xét lại các hạn chế của họ đối với vũ khí được quyên góp.
“Các đồng minh đang cung cấp nhiều loại hỗ trợ quân sự khác nhau cho Ukraine và một số trong số họ đã áp đặt một số hạn chế đối với việc sử dụng những loại vũ khí này. Đây là những quyết định quốc gia,” ông Stoltenberg nói trong bài phát biểu tại Praha, Cộng hòa Tiệp hôm Thứ Năm, 30 Tháng Năm.
“Nhưng tôi nghĩ rằng xét theo diễn biến của cuộc chiến này đã đến lúc phải xem xét một số hạn chế này để giúp người Ukraine thực sự có thể tự vệ.”
Hôm thứ Hai, 27 Tháng Năm, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg mở màn cho việc giật sập các hạn chế mà một số nước phương Tây áp đặt lên Ukraine. Ông tin rằng “đã đến lúc xem xét một số hạn chế này” và mô tả tình thế hiện nay như việc trói một tay người Ukraine sau lưng họ. Lập luận và các ví dụ do Tổng thư ký NATO đưa ra đặt các chính trị gia chống lại việc Ukraine tấn công vào Nga bằng vũ khí phương Tây vào nguy cơ bị người dân coi là các chính trị gia ngớ ngẩn, và sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tương lai chính trị của họ.
3. Không quân Ukraine muốn có 4 phi đội F-16. Cuối cùng, họ cũng được toại nguyện
Ký giả David Axe của tờ Forbes có trụ sở ở New Jersey, Hoa Kỳ cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “The Ukrainian Air Force Wanted Four Squadrons Of F-16s. It’s Finally Getting Them”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thảo Ly.
Tướng Mykola Oleshchuk, chỉ huy lực lượng không quân Ukraine, cho biết ông cần bốn phi đội chiến đấu cơ F-16 của Lockheed Martin để có cơ hội kiểm soát không phận trên một khu vực duy nhất của chiến tuyến dài 1200km.
Phải mất hơn một năm ngoại giao chuyên sâu giữa các quan chức Ukraine, Na Uy, Hà Lan, Đan Mạch và Bỉ, nhưng Oleshchuk cuối cùng cũng có được bốn phi đội của mình.
Hôm thứ Ba, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tuyên bố Bỉ sẽ tặng 30 chiếc F-16 dư thừa - nâng tổng số chiến đấu cơ siêu âm, nhanh nhẹn mà Ukraine sẽ nhận được bắt đầu từ mùa hè này lên 85 chiếc.
Số máy bay này đủ để duy trì đơn vị huấn luyện F-16 của Ukraine ở Rumani - hiện đang vận hành 18 chiếc F-16 cũ của Hà Lan - đồng thời trang bị cho bốn phi đội, mỗi phi đội có 16 máy bay phản lực. Ba chiếc máy bay bổ sung có lẽ sẽ được dự trữ để thay thế những tổn thất không thể tránh khỏi trong chiến đấu.
Oleshchuk cho biết vào năm ngoái rằng 64 máy bay phản lực tiền tuyến - tương đương với một phi đoàn chiến đấu cơ của Không quân Hoa Kỳ - có thể đạt được ưu thế trên không tại địa phương, mặc dù chỉ là tạm thời.
Oleshchuk giải thích: “Để lên kế hoạch hoạt động từ A đến Z, tôi nghĩ cần phải có ít nhất một phi đội, ít nhất là 12 đến 16 máy bay”. “Nếu có ít nhất ba đến bốn phi đội, tôi nghĩ rằng theo một hướng riêng biệt, chúng tôi sẽ có thể giành được ưu thế trên không.”
Những chiếc F-16 cổ điển của thập niên 1980 – được không quân Na Uy, Hà Lan, Đan Mạch và Bỉ nâng cấp lên tiêu chuẩn chung vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000 – có radar hiện đại và tương thích với nhiều loại đạn dược chính xác và thiết bị gây nhiễu điện tử.
Phóng hỏa tiễn chống radar và bom lượn dẫn đường bằng vệ tinh, những chiếc F-16 nặng 12 tấn có thể áp chế hệ thống phòng không của Nga và tấn công các tuyến tiếp tế của Nga. Nhưng ngay từ năm ngoái, Oleshchuk cho biết mục tiêu quan trọng nhất của F-16 sẽ là trên không.
Được trang bị hỏa tiễn không đối không AIM-120, chiến đấu cơ có thể “buộc đối phương từ bỏ hoàn toàn các cuộc tấn công mà chúng hiện đang thực hiện ở một khu vực nhất định”, Oleshchuk nói.
Vị tướng này đang đề cập đến chiến dịch ném bom lượn ngày càng leo thang của Nga. Kể từ giữa năm 2023, các chiến binh Sukhoi Su-30, Su-34 và Su-35 của không quân Nga – mỗi chiếc mang theo tới 4 quả bom lượn KAB – đã tấn công các vị trí và thành phố của Ukraine từ khoảng cách xa tới 64 km với số lượng lên tới 3.000 quả bom mỗi tháng
Một quả KAB có thể nặng hơn một tấn và tấn công cách điểm ngắm của nó hàng chục mét. Egor Sugar, một binh sĩ thuộc Lữ đoàn xung kích số 3 của quân đội Ukraine viết: “Những quả bom này phá hủy hoàn toàn mọi vị trí”. “Tất cả các tòa nhà và công trình kiến trúc đều biến thành một cái hố.”
Bom lượn KAB là một “vũ khí thần kỳ” đối với người Nga, Ukraine Deep State lưu ý hồi tháng 3. Và hiện tại, người Ukraine “thực tế không có biện pháp đối phó nào”. Khoảng 75 chiến đấu cơ của Liên Xô cũ hiện có của lực lượng không quân Ukraine thiếu radar và hỏa tiễn không đối không hiện đại; Các khẩu đội hỏa tiễn đất đối không của lực lượng không quân có số lượng quá ít để bảo vệ mọi thành phố và nơi tập trung quân đội.
F-16 có thể nhắm vào các máy bay ném bom lượn của Nga từ khoảng cách 160 km, đẩy các máy bay ném bom ra khỏi các thành phố và vị trí dễ bị tổn thương, đồng thời lần đầu tiên trong một năm, làm suy yếu lợi thế trên không của Nga.
Nhưng điều đó chỉ có thể thực hiện được với hỏa tiễn AIM-120 mới nhất và bay xa nhất. Mẫu AIM-120B cũ hơn chỉ có phạm vi hoạt động khoảng 48km; AIM-120D mới tự hào có tầm bắn trên 160 km.
Ngũ Giác Đài chưa nêu rõ biến thể nào của AIM-120 mà họ đã cung cấp cho Ukraine, nhưng một phát ngôn viên của lực lượng không quân Ukraine đã xác nhận AIM-120D có trong danh sách. “Mỹ sẽ cung cấp cho Ukraine hỏa tiễn máy bay AMRAAM có tầm bắn từ 160 đến 180 km”, phát ngôn nhân lực lượng không quân Ukraine, ông Yury Inhat, cho biết vào năm ngoái.
Bốn phi đội F-16 có thể làm cán cân quyền lực ở tiền tuyến nghiêng về phía có lợi cho Ukraine nhưng điều đó sẽ không xảy ra ngay lập tức. Những chiếc F-16 dự kiến sẽ được xuất xưởng theo từng đợt nhỏ trong nhiều năm khi ngày càng có nhiều máy bay cũ được tu sửa và ngày càng có nhiều phi công Ukraine hoàn thành các khóa huấn luyện.
4. Đường ống dẫn khí bị hư hỏng trong cuộc tấn công hỏa tiễn vào Luhansk bị tạm chiếm
Leonid Pasechnik, nhà lãnh đạo của cái gọi là Cộng hòa Nhân Dân Luhansk báo cáo hôm Thứ Sáu, 31 Tháng Năm, rằng một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn trong đêm nhằm vào tỉnh Luhansk bị tạm chiếm đã làm hư hỏng một đường ống dẫn khí đốt ở Pervomaisk.
Theo ông ta, hai cuộc tấn công bằng pháo kích “có lẽ được thực hiện bằng hỏa tiễn HIMARS”.
Kolyagin xác nhận rằng các dịch vụ khẩn cấp đã dập tắt đám cháy do cuộc tấn công hỏa tiễn gây ra và đường ống đã bị tắt.
Không có thương vong nào được báo cáo và thông tin về thiệt hại cơ sở hạ tầng vẫn đang được làm rõ. Quân đội Ukraine chưa bình luận về thông tin này. Nga đã xâm lược Luhansk và một phần quan trọng của khu vực kể từ khi bắt đầu cuộc chiến vào năm 2014.
5. Ukraine nhận được vũ khí mới từ Đức
Tờ Newsweek cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “Ukraine Receives New Arms Boost From Germany”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius hôm thứ Năm tiết lộ gói vũ khí mới trị giá 542 triệu Mỹ Kim cho Ukraine khi đến thăm thành phố cảng Odesa.
Thông báo của Pistorius được đưa ra cùng với Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov, người đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Đức để thảo luận về nhu cầu quân sự của Kyiv. Theo DW News, đây là lần thứ ba Pistorius đến thăm Ukraine kể từ khi Nga bắt đầu xâm lược vào tháng 2/2022.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ các bạn trong chiến dịch phòng thủ này,” Pistorius nói trong cuộc gặp với Umerov.
Gói này bao gồm đạn mới cho hệ thống phòng không IRIS-T, có khả năng đạt tầm bắn từ ngắn đến trung bình. DW News đưa tin rằng các hệ thống này có thể đánh chặn hỏa tiễn ở độ cao lên tới 20 km và ở khoảng cách 40 km.
Pistorius đã thông báo trên X,, vào tuần trước rằng Đức đã cung cấp một “đơn vị hỏa lực kết hợp” IRIS-T SLM và IRIS-T SLS khác cho quân đội Kyiv. Các đồng minh NATO đã nỗ lực tăng cường khả năng phòng không của Ukraine trong những tháng gần đây trong bối cảnh các cuộc không kích của Nga gia tăng.
Thụy Điển hôm thứ Năm cũng cam kết gói viện trợ quân sự trị giá hơn 1,25 tỷ Mỹ Kim cho Ukraine, khoản viện trợ lớn nhất mà nước này cung cấp cho Kyiv cho đến nay. Gói này sẽ bao gồm máy bay giám sát và điều khiển trên không, pháo binh và “toàn bộ kho” xe thiết giáp chở quân của Thụy Điển.
Stockholm cho biết hôm thứ Năm rằng gói này sẽ nâng cấp hệ thống phòng không của Ukraine lên “khả năng hoàn toàn mới”.
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez đã ký một thỏa thuận an ninh song phương với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy vào đầu tuần này, phân bổ 1,1 tỷ Mỹ Kim viện trợ quân sự của Madrid cho Kyiv vào năm 2024. Gói đó bao gồm hỏa tiễn phòng không, xe tăng Leopard và đạn dược, theo một báo cáo từ Báo chí liên quan.
Ukraine cũng chuẩn bị nhận một gói hàng lớn từ Vương quốc Anh trong những tuần tới, bao gồm tàu hải quân và vũ khí, hỏa tiễn phòng không, hỏa tiễn dẫn đường chính xác và phương tiện chiến đấu. Gói này do Thủ tướng Anh Rishi Sunak công bố vào cuối tháng 4, trị giá 618 triệu Mỹ Kim và nâng tổng viện trợ của Anh trong năm tài chính lên 3,71 tỷ Mỹ Kim.
Sau nhiều tháng tranh luận và trì hoãn, viện trợ bổ sung của Hoa Kỳ cho Ukraine chuẩn bị bắt đầu đến tiền tuyến của Ukraine, mặc dù Mykhailo Podolyak, cố vấn của Zelenskiy, nói với Bloomberg trong một cuộc phỏng vấn công bố hôm thứ Tư rằng số vũ khí này phải mất “vài tuần” mới đến được nơi cần thiết nhất dọc theo chiến tuyến.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh cảnh báo trong đánh giá về cuộc chiến Nga-Ukraine hôm thứ Tư rằng Nga có thể đang tìm cách tận dụng “lợi thế” trong bối cảnh viện trợ do Mỹ cung cấp cho Kyiv bị chậm trễ.
6. Stoltenberg tìm kiếm 40 tỷ euro viện trợ quân sự hàng năm cho Ukraine
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg sẽ yêu cầu các đồng minh NATO cung cấp tối thiểu 40 tỷ euro hay 43,3 tỷ Mỹ Kim tài trợ quân sự hàng năm cho Ukraine, một nguồn tin từ NATO nói với Reuters hôm 30 Tháng Năm.
Đề xuất tài trợ được đưa ra khi các ngoại trưởng NATO tập trung tại Praha để đàm phán vào ngày 31 Tháng Năm, trước hội nghị thượng đỉnh NATO tại Washington vào ngày 9 và 11 Tháng Bẩy. Các ngoại trưởng sẽ thảo luận về những nỗ lực hỗ trợ dài hạn cụ thể cho Ukraine, cũng như những thay đổi về cách thức cung cấp vũ khí và đạn dược.
Stoltenberg vẫn chưa công khai đề xuất số tiền cho gói tài trợ hàng năm. Các quan chức NATO trước đây đã đề xuất 100 tỷ euro trong 5 năm, hoặc 20 tỷ euro hàng năm.
Stoltenberg cũng đã tìm kiếm những đường lối nhất quán hơn trong việc cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine. NATO đang tìm cách đảm nhận các nhiệm vụ hoạt động của Nhóm Phòng thủ Liên lạc Ukraine do Mỹ đứng đầu, là nhóm điều phối việc chuyển giao vũ khí của khoảng 50 quốc gia cho Ukraine.
Mặc dù đoàn kết thành một khối chống lại cuộc xâm lược toàn diện của Nga nhưng mức độ ủng hộ giữa các quốc gia thành viên NATO cũng như các tuyên bố công khai của họ về mối đe dọa đối với an ninh Âu Châu mà Điện Cẩm Linh đặt ra lại khác nhau.
Ukraine dự kiến sẽ không tiến xa hơn nữa để trở thành thành viên NATO tại hội nghị thượng đỉnh thường niên năm nay do lo ngại liên minh này có thể bị lôi kéo vào một cuộc chiến với Nga, tờ Telegraph đưa tin ngày 28 Tháng Năm.
Phó Thủ tướng phụ trách hội nhập Âu Châu và Âu Châu-Đại Tây Dương Olha Stefanishyna cho biết hôm 29 Tháng Năm, rằng bất chấp những thất bại đối với nguyện vọng NATO của Ukraine, các đối tác đã bảo đảm với Kyiv rằng hội nghị thượng đỉnh Washington sẽ xác định lập trường cụ thể cho tư cách thành viên NATO của Ukraine, cụ thể là tính không thể đảo ngược và lộ trình hướng tới điều này.
7. Báo Nga nhận định rằng nhận xét của Putin cho thấy Thế chiến thứ ba 'đã đều đặn leo thang'
Tờ Newsweek cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “Putin Remark Shows World War III 'Has Crept Up': Russian Newspaper”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Một tờ báo nổi tiếng của Nga cho biết uộc chiến tranh thế giới thứ ba đã “leo thang mà không được chú ý”, sau khi Putin cảnh báo các cuộc tấn công tầm xa từ Ukraine sẽ kéo các nước NATO đến gần hơn với cuộc đối đầu trực tiếp với Mạc Tư Khoa.
Hơn hai năm giao tranh toàn diện ở Ukraine đã làm tăng nguy cơ xảy ra một cuộc xung đột toàn cầu khác. Các nước NATO đang mong muốn giảm bớt khả năng bạo lực lan rộng ra ngoài biên giới đất nước. Khi cung cấp viện trợ quân sự và vũ khí cho Ukraine, họ nói rõ rằng họ đang hỗ trợ việc phòng thủ của Kyiv chống lại lực lượng của Mạc Tư Khoa chứ không phải là một bên tham gia cuộc chiến.
Tuy nhiên, điều này không ngăn được sự thù địch trở thành cuộc xung đột vũ trang lớn nhất ở Âu Châu kể từ Thế chiến thứ hai.
Các quốc gia NATO ngày càng tỏ ra ủng hộ việc cho phép Ukraine sử dụng các hệ thống vũ khí do phương Tây cung cấp để tấn công vào lãnh thổ Nga được quốc tế công nhận. Mỹ, quốc gia phản đối mạnh mẽ nhất việc vũ khí phương Tây vượt ra ngoài biên giới Ukraine, tuần này cho biết họ có thể “thích ứng và điều chỉnh” các chính sách của mình, đó là dấu chỉ tiên báo cho việc dỡ bỏ các hạn chế đối với Kyiv.
Đầu tuần này, Putin cho biết các nước NATO, “đặc biệt là các nước có trụ sở tại Âu Châu, đặc biệt là các nước Âu Châu nhỏ, nên nhận thức đầy đủ về những gì đang bị đe dọa” khi cho phép Ukraine tấn công bên trong Nga bằng vũ khí được tài trợ.
Nhà lãnh đạo Nga nói: “Họ nên nhớ rằng nước của họ là những quốc gia nhỏ và đông dân, đây là yếu tố cần tính đến trước khi họ bắt đầu bàn về việc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga”. “Sự leo thang liên tục này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.”
“Đây là một bước nữa hướng tới một cuộc xung đột nghiêm trọng ở Âu Châu, hướng tới một cuộc xung đột toàn cầu”, Putin nói và cho biết thêm rằng các cuộc tấn công tầm xa từ Ukraine sẽ không thể thực hiện được nếu không có sự trinh sát không gian do NATO hỗ trợ.
Nhà lãnh đạo Nga đã đưa ra “tối hậu thư hoàn toàn rõ ràng” kèm theo nhận xét của mình, một cây viết của tờ nhật báo Moskovskij Komsomolets của Nga tuyên bố, đồng thời nói thêm rằng họ hy vọng các nước phương Tây sẽ “không nghĩ rằng ông ấy đang lừa gạt”. Bài xã luận này cũng xuất hiện trên trang nhất của ấn bản in của tờ báo.
Ngay sau khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022, Kyiv cảnh báo rằng, nếu Ukraine rơi vào tay lực lượng Nga, các quốc gia khác ở Âu Châu sẽ nằm trong danh sách bị ảnh hưởng tiếp theo của Nga trong một cuộc chiến tranh Âu Châu rộng lớn hơn.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói: “Nếu Ukraine không đứng vững, Âu Châu sẽ không đứng vững”. “Nếu chúng tôi ngã, các bạn sẽ ngã.”
Đầu năm nay, Putin cho biết “mọi thứ đều có thể xảy ra” khi thảo luận liệu một cuộc chiến tranh quy mô rộng hơn có thể nổ ra giữa Nga và các nước phương Tây ủng hộ Ukraine hay không. Putin nói vào giữa tháng 3 rằng thế giới “chỉ còn một bước nữa là đến Thế chiến III toàn diện”.
Tháng trước, lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko – một trong những đồng minh kiên định nhất của Putin – đã cảnh báo rằng thế giới “một lần nữa lại đi đến bờ vực thẳm”.
Ông nói thêm: “Có cơ sở để lo ngại” về một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba.
8. Financial Times cho biết NATO chỉ có 5% lực lượng phòng không cần thiết để bảo vệ sườn phía đông
Tờ Financial Times dẫn các nguồn tin cho biết, hơn hai năm sau cuộc chiến toàn diện của Nga với Ukraine, khả năng phòng không của sườn phía đông NATO chỉ ở mức 5% được coi là cần thiết để ngăn chặn một cuộc tấn công..
Các thành viên NATO ở Trung và Đông Âu trong những tuần gần đây đã công bố kế hoạch nhằm cải thiện khả năng phòng không tập thể của họ nhằm đối phó với mối đe dọa từ Nga.
Tuy nhiên, theo các nguồn tin giấu tên nói chuyện với Financial Times, khả năng phòng không hiện tại của sườn phía đông NATO là chưa đủ.
Một nhà ngoại giao NATO nói với Financial Times rằng phòng không là “một phần quan trọng trong kế hoạch bảo vệ Đông Âu khỏi bị Nga xâm lược”.
“Và hiện tại, chúng tôi không có thứ đó.”
Việc Nga sử dụng máy bay điều khiển từ xa và bom lượn chống lại Ukraine càng làm nổi bật sự cần thiết của NATO trong việc cải thiện khả năng phòng không của mình.
“Phòng không là một trong những lỗ hổng lớn nhất mà chúng tôi gặp phải,” một nhà ngoại giao NATO khác nói với Financial Times. “Chúng ta không thể phủ nhận điều đó.”
Bộ trưởng Nội vụ Lithuania Agne Bilotaite hồi đầu tháng 5 cho biết một nhóm quốc gia, bao gồm các nước vùng Baltic, Ba Lan, Na Uy và Phần Lan, đã đồng ý tạo ra một “bức tường điều khiển từ xa” để giúp bảo vệ biên giới chung của họ.
Thông báo được đưa ra sau khi Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết Ba Lan đã ký hợp đồng tham gia Sáng kiến Lá chắn Bầu trời Âu Châu, hiện bao gồm 21 quốc gia. Sáng kiến này nhằm mục đích tạo ra một hệ thống phòng không kiểu Iron Dome của Israel bao phủ các thành viên NATO trên khắp Âu Châu.
9. Macron sẽ tiếp đón Tổng thống Biden tại Pháp, thảo luận về việc hỗ trợ Ukraine
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron sẽ gặp Tổng thống Joe Biden vào ngày 8 Tháng Sáu trong chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của Tổng thống Biden tới Pháp, Tòa Bạch Ốc thông báo hôm 30 Tháng Năm.
Hai người sẽ gặp nhau sau khi nhà lãnh đạo Mỹ tham dự lễ kỷ niệm 80 năm cuộc đổ bộ Normandy vào ngày 6 Tháng Sáu.
Các nhà lãnh đạo phương Tây khác và Tổng thống Volodymyr Zelenskiy dự kiến cũng sẽ đến tham dự lễ kỷ niệm D-Day, mặc dù Kyiv vẫn chưa chính thức xác nhận sự hiện diện của tổng thống Ukraine.
Văn phòng Tổng thống Pháp cho biết trong một tuyên bố rằng Macron và Tổng thống Biden sẽ thảo luận về sự hỗ trợ lâu dài cho Ukraine, cũng như các cách để tăng cường hợp tác song phương trong các lĩnh vực kinh tế, vũ trụ và hạt nhân.
Cuộc họp sẽ diễn ra trong bối cảnh các cuộc thảo luận về việc dỡ bỏ lệnh cấm Ukraine tấn công các mục tiêu trên đất Nga bằng vũ khí phương Tây. Động thái này đã được hơn 10 quốc gia công khai ủng hộ, trong đó có Pháp.
Washington và Berlin, hai nhà cung cấp viện trợ quân sự hàng đầu cho Ukraine, ban đầu do dự nhưng cuối cùng đã cho phép Kyiv tấn công lãnh thổ Nga bằng vũ khí do họ viện trợ.
Chỉ mới gần đây, các quan chức Mỹ đã nhiều lần nói rằng họ không ủng hộ hay khuyến khích các cuộc tấn công của Kyiv bằng vũ khí Mỹ trên đất Nga, trong khi cuối tuần trước, Thủ tướng Đức Olaf Scholz vẫn thẳng thừng khẳng định chính sách này sẽ không thay đổi.
Tờ Bild của Đức đưa tin hôm 28 Tháng Năm rằng không nên nghĩ rằng Ukraine chưa từng phóng hỏa tiễn tấn công quân Nga, ngay trên đất Nga. Ukraine “ít nhất một lần” đã sử dụng hỏa tiễn đất đối không Patriot để tấn công quân Nga đang tập trung trên lãnh thổ Nga để chuẩn bị tấn công vào miền Bắc Ukraine. Theo tờ Bild, Nga đã cố ý dấu kín chuyện này để tránh gây hoảng loạn quân tình. Nhưng, Berlin và Washington được tường trình đã đe dọa đình chỉ chuyển giao hỏa tiễn phòng không cho Kyiv.
10. Telegraph: Zelenskiy sẽ nhận ra Ukraine vẫn chưa có tư cách thành viên NATO tại hội nghị thượng đỉnh sắp tới
Ukraine sẽ không tiến xa hơn nữa để trở thành thành viên NATO tại hội nghị thượng đỉnh thường niên năm nay, Telegraph đưa tin hôm 28 Tháng Năm, do lo ngại liên minh này có thể bị lôi kéo vào một cuộc chiến với Nga.
Đức và Hoa Kỳ đã lên tiếng phản đối việc đưa ra một khung thời gian rõ ràng cho Kyiv, trong khi việc chuẩn bị vẫn tiếp tục cho cuộc họp kéo dài hai ngày ở Washington, đánh dấu kỷ niệm 75 năm thành lập tổ chức.
Một nguồn tin quen thuộc với suy nghĩ của chính quyền Tổng thống Biden nói với The Telegraph: “Họ rất nghi ngờ về việc đưa Ukraine tiến xa hơn nữa trên con đường trở thành thành viên NATO đầy đủ trong năm nay”. Nguồn tin cho biết thêm: “Mỹ có lẽ không lo ngại như Đức, nhưng có lo ngại về mối đe dọa từ Nga đối với phần còn lại của liên minh”.
Quyết định này được cho là sẽ khiến Tổng thống Volodymyr Zelenskiy thất vọng, người đã được các đối tác cảnh báo không nên yêu cầu điều “không thể” từ liên minh. Nga hiện đang đạt được nhiều lợi ích dọc theo chiến tuyến và dự kiến sẽ có một cuộc tấn công tiếp theo vào những tháng mùa hè.
Năm ngoái, Zelenskiy đã gọi NATO là “ngớ ngẩn” khi các nhà lãnh đạo của tổ chức này từ chối gửi lời mời tới Kyiv để trở thành thành viên chính thức tại cuộc họp ở Vilnius, Lithuania.
Theo các nguồn tin liên minh, các quan chức hàng đầu của NATO đã tham gia vào việc “quản lý kỳ vọng” sau hội nghị thượng đỉnh, sau khi xác định rằng các thành viên ủng hộ việc Ukraine gia nhập, bao gồm cả Anh, đã gây áp lực quá mức đối với quyết định này.
11. Phó Thủ tướng cho biết Hội nghị thượng đỉnh NATO bày tỏ quan điểm về lộ trình, khả năng không thể thay đổi tư cách thành viên của Ukraine
Phó Thủ tướng phụ trách hội nhập Âu Châu và Âu Châu-Đại Tây Dương Olha Stefanishyna cho biết hôm 29 Tháng Năm rằng các đối tác đã bảo đảm với Kyiv rằng hội nghị thượng đỉnh ở Washington sẽ xác định quan điểm cụ thể đối với tư cách thành viên NATO của Ukraine, cụ thể là tính không thể đảo ngược và lộ trình hướng tới điều đó.
Kyiv đã không nhận được lời mời như mong muốn cũng như thời hạn chắc chắn để gia nhập liên minh trong hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2023 tại Vilnius, mặc dù NATO đã thực hiện các bước thắt chặt hợp tác.
Giới chức Ukraine bày tỏ hy vọng cuộc gặp ở Washington dự kiến diễn ra từ ngày 9 đến 11 Tháng Bẩy sẽ mang đến tín hiệu rõ ràng hơn.
“Có sự bảo đảm từ các đồng minh, đặc biệt là Hoa Kỳ và các quốc gia khác đóng vai trò trực tiếp trong việc chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh, rằng các quyết định của hội nghị thượng đỉnh sẽ bao gồm quan điểm cụ thể về tư cách thành viên của Ukraine trong NATO, về tính không thể đảo ngược của lộ trình trở thành một thành viên của NATO”, Stefanishyna nói trên truyền hình quốc gia.
Theo phó thủ tướng, Kyiv kỳ vọng rằng hội nghị thượng đỉnh ở Washington sẽ trở thành nền tảng để đưa ra các quyết định chiến lược về phòng không của Ukraine và các cuộc tham vấn liên quan khác ở cấp độ song phương.
Stefanishyna nói: “Chúng tôi đang yêu cầu liên minh xem xét khả năng NATO có thể phối hợp những nỗ lực nhằm đóng cửa bầu trời Ukraine thông qua các quyết định song phương hoặc các giải pháp toàn diện hơn hay không”.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết hồi tháng 4 rằng sự kiện sắp tới có thể “tập trung cao độ” vào việc tạo ra lộ trình để Ukraine gia nhập liên minh trong tương lai.
Hội nghị thượng đỉnh tháng 7 của NATO tại Washington cũng sẽ có ngôn ngữ mới liên quan đến tư cách thành viên của Ukraine trong liên minh, Đại sứ Mỹ tại NATO Julianne Smith cho biết trong cuộc họp báo tại Praha vào ngày 29 tháng 5.
“Tuyên bố của NATO sẽ không giống hệt như tuyên bố mà chúng tôi đã có năm ngoái. Chúng ta phải đồng ý về điều này. Liên minh có một số ý tưởng rất quan trọng và hữu ích, một số đề xuất thú vị”, Julianne nói.
Anders Fogh Rasmussen, cựu tổng thư ký của liên minh, nói rằng lời mời của NATO tới Ukraine “sẽ là một quyết định chưa từng có” và bước đi này có thể đóng vai trò là “công cụ” để chấm dứt chiến tranh với Nga.