Mùa Xuân Nước Tôi
Hay nói đúng hơn, Việt Nam nước tôi, lúc nào cũng là mùa Xuân qua ngòi bút văn thi sỹ. Họ cảm hứng từ mùa Xuân để sáng tác. Thời tiết ấm áp, cảnh vật quê hương yêu kiều, hội họp gặp mặt thân tình, ăn chơi giải trí rộng rãi…Là đề tài dễ tìm kiếm cho tác phẩm.
Nơi sinh ra, không thể nào quên, lớn lên, trưởng thành…và làm người. Quên sao những ngày cắp sách đến trường mở trí khai tâm. Bài học đầu đời luôn nhớ: biết ơn và đền ơn. Có cha có mẹ và thày cô. Cha mẹ sinh con. Thày cô mở mang trí tuệ. Bạn bè xóm làng liên kết đùm bọc yêu thương
-Hoa vẫn nở trên đường quê hương, ôi quê hương ta đó
Dù bóng tre xanh xao u sầu, dù nước sông quê tôi đỏ ngầu
Từng cánh hoa, từng cánh hoa, hoa vẫn nở trong tôi tình thương
Hoa vẫn nở trên đường quê hương.
(Hoa Vẫn Nở Trên Đường Quê Hương. Phạm Thế Mỹ)
-Nhà tôi bên chiếc cầu soi nước, em đến tôi một lần
Bao lũ chim rừng họp đàn trên khắp bến xuân
Từng đôi rung cánh trắng ríu rít ca u ú ù u ú
Cánh đào hoen nắng chan hòa
Chim ca thương mến, chim ngân xa u ú ù u ú
Hồn mùa ngây ngất trầm vương.
Dìu nhau theo dốc suối nơi ven đồi
Còn thấy chim ghen lời âu yếm
Tới đây chân bước cùng ngập ngừng
Mắt em như dáng thuyền soi nước
Tà áo em rung theo gió nhẹ thẹn thùng ngoài bến xuân
(Bến Xuân. Phạm Duy)
Bốn mùa rõ rệt, thay đổi, mùa Xuân vừa hé mở, thì gặp mùa Hạ mưa rơi, khiến mùa Thu mau tàn và làm mùa Đông nhạt nhòa ngay. Ở quê tôi có khí hậu trong lành, tạo sức khỏe, đâu có, đâu bằng. Quê hương tôi, lúc nào con sông cũng chảy đều, lúa vẫn đơm bông thơm ngát, mùa màng cung cấp đầy kho. Trai gái chung tay xây dựng ấm no hạnh phúc.
- Em đứng lên gọi mưa vào Hạ…
Em đứng lên mùa Thu tàn tạ…
Em đứng lên mùa Đông nhạt nhòa…
Em đứng lên mùa Xuân vừa mở…
Rồi mùa Xuân không về
Mùa Thu cũng đi xa
Mùa Đông vời vợi
Mùa Hạ khói mây…
(Gọi Tên Bốn Mùa. Trịnh Công Sơn)
- Làng tôi có cây đa cao ngất từng xanh
Có sông sâu lờ lững vờn quanh
Êm xuôi về Nam
Làng tôi bao mái tranh san sát kề nhau
Bóng tre ru bên mấy hàng cau
Đồng quê mơ màng…
Quê tôi… nguồn yêu thương…bao nhớ nhung
Là bao vấn vương tâm hồn người bốn phương.
(Làng Tôi. Chung Quân)
Chỉ có thôn quê VN mới có trăng thanh gió mát. Chiến tranh có tàn phá điêu tàn. Tình quê hương, dân tộc càng sát cánh có nhau. Dân làng, chung sống với vườn rau ao cá, con trâu cột bên lũy tre… quanh năm…bền vững khôn cùng. Vui nhất là ngày mùa. Lúa mới, gạo thơm no đầy là phần thương lao nhọc của nông dân quanh năm cày sâu cuốc bẫm.
-Kìa thôn quê dưới trăng vàng bát ngát
Ánh trăng thanh chiếu qua làng xơ xác
Chiếu hồn quê bao khúc ca yêu đời
Chiếu hồn quê bao khúc ca yêu đời
Mừng trăng lên chúng ta cùng múa hát
Ước mong sao lúa hai mùa thơm ngát
Lúa về mang bao khúc ca tuyệt vời
Lúa về mang bao khúc ca tuyệt vời
(Khúc Ca Ngày Mùa. Lam Phương
-Em nghe gì không hỡi em,
Con chim nó hót vang đầu hè
Em thấy gì không hỡi em
Con chim nó múa trên cành tre.
Hót đi chim, hót đi chim
Hót cho hồng mặt trời quê ta
Hót đi chim, hót đi chim
Hót cho đời nhọc nhằn trôi xa.
(Thương Quá Việt Nam. Phạm Thế Mỹ)
Giang sơn gấm vóc VN còn đó, lịch sử oai hung ngàn năm…Ai ơi! Giòng sông kiên cường giữ nước chống ngoại sâm, ngọn núi cao vời vợi đem vòng chiến thắng. Bia mộ khắc tên những anh hung liệt sỹ miệt mài với nước non
Rừng núi dang tay nối lại biển xa
Ta đi vòng tay lớn mãi để nối sơn hà
Mặt đất bao la an hem ta về
Gặp nhau mừng như bão cát
Quay cuồng trời rộng
Bàn tay ta nắm
Nối tròn một vòng Việt Nam
(Nối Vòng Tay Lớn. Trịnh Công Sơn)
Hôm nay trời xuân bao tươi thắm
Dừng gót phiêu du về thăm nhà
Chân bước trên đường đầy hoa đào rơi
Tôi đã hình dung nét ai đang cười
(Cô Láng Giềng. Hoàng Qúy)
Tình yêu bao la mở rộng trong lòng con dân từ dân quê, hiền lành đơn sơ chất phát đến thị thành thương bại buôn bán, làm giàu cho quê hương. Tất cả vì nước vì dân.
- Lời mẹ ru con đến những khu vườn
Ru con trưa nắng í i a
Trong mộng cười ngon ru mộng con thơm
Lời mẹ ru con nghe ra nỗi niềm
Ru con nghiêng nghiêng nằm
Con ngủ giấc tròn cho mẹ ngồi trông
(Lời Mẹ Ru. Trịnh Công Sơn)
-Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình rạt rào
Tình mẹ tha thiết như giòng suối hiền ngọt ngào
Lời mẹ êm ái như đồng lúa chiều rì rào
Tiếng ru bên thềm trăng tà soi bóng mẹ yêu
(Lòng Mẹ. Y Vân)
Việt Nam lúc nào cũng có xuân, hoa thơm cỏ lạ đầy đồng…Đẹp xinh và xanh tươi trên mọi lẻo đường. Dù không cao sang, nhưng vui tươi trong lòng.
-Trèo lên quan dốc, ngồi gốc ối a cây đa
Rằng tôi lý ối a cây đa, rằng tôi lý ối a cây đa
Ai xui ối à tính tang tình rằng
Cho đôi mình gặp, xem hội cái đêm trăng rằm
Rằng tôi lý ối a cây đa, rằng tôi lý ối a cây đa.
(Hát Hội Trăng Rằm. Trống Cơm. Dân Ca)
- Xuân trong tôi đã khơi trong một đêm vui
Một đêm một đêm gối chăn phòng the đón cha mẹ về
Xuân âm u lắt leo trong nguồn suối mơ
Mừng reo rồi theo nắng lên từ cha chói chan lòng mẹ
(Xuân Ca. Phạm Duy)
- Em có bao giờ còn nhớ mùa xuân
Nhớ tháng năm xưa của tuổi dại khờ
Nhớ tiếng dương cầm giọng hát trẻ thơ
Có thấy bơ vơ ngày tháng đợi chờ
(Em Còn Nhớ Mùa Xuân. Ngô Thụy Miên) 88
-Xuân đã đến rồi gieo rắc ngàn hoa xuống đời
Vui trong bình minh muôn loài chim vang mọi nơi
Đem trong tiếng cười cho kiếp người tình thương đắm đuối
Ánh xuân đem vui với đời
(Đón Xuân. Phạm Đình Chương)
- Ngày thắm tươi bên đời xuân mới
Lòng đắm say bao nguồn vui sống
Xuân về với ngàn hoa tươi sáng
Ta muốn hái muôn ngàn đóa hồng
(Xuân Và Tuổi Trẻ. La Hối)
Hội họp vui chơi, gặp gỡ là dịp trao đổi nâng ly chúc mừng ngày vui, thắm tươi, thêm xuân, tuổi mới, sống hạnh phúc, quên bao tháng năm nhọc nhằn, đắng cay.
- Xuân tươi ! Êm êm ánh xuân nồng
Nâng niu sáo bên rừng, dăm ba chú Kim đồng
Nhẹ nhàng lướt cò nắng, nhạc lòng đưa hiu hắt
Và buồn xa buồn vắng, mênh mông buồn
(Tiếng Sáo Thiên Thai. Phạm Duy)
-Ngày xuân nâng chén ta chúc nơi nơi
Mừng anh nông phu vui lúa thơm hơi
Người thương gia lợi tức, người công dân ấm no
Thoát ly đời gian lao nghèo khó
Á a a à,
Nhắp chén đầy vơi, chúc người người vui
Á a a à,
Muôn lòng xao xuyến duyên đời
(Ly Rượu Mừng. Phạm Đình Chương)
Kết luận, nhớ lại ngày 20.11.2019, ĐGH gửi sứ điệp cho giới trẻ VN, dịp đại hội tại Bùi Chu, của các giáo tỉnh miền Bắc, đại hội mang chủ đề: ‘‘Hãy về (nhà) với thân nhân’’(x. Mc 5, 19). Nội dung sứ điệp:
Nền Văn hóa VN cũng như Á châu không chữ nào đẹp bằng chữ ‘nhà’. Bao gồm gia đình, họ hàng thân thuộc và nơi chôn rau cắt rốn, quê hương xứ sở. Dù đi đâu cũng mang theo và quay về nhà. Khi chịu phép Rửa, chúng con thừa hưởng căn nhà khác là Giáo Hội. Các con nên trở về căn nhà Giáo Hội của các con. GH đã sinh ra bởi đức tin của các nhà truyền giáo, tiền nhân và các thánh Tử Đạo. Phúc trình của cha Alexandre de Rhodes về Roma : Người Công Giáo VN yêu thương nhau. Và Đạo Công Giáo là Đạo Tình Yêu. Các con ‘hãy về nhà’, đừng khép kín, bước đi truyền giáo. Xã hội chờ đón, ‘hãy chiếu sáng như vì sao’ (x. Phil 2, 15). Cha khuyên các con sống : Trung thực, trách nhiệm và lạc quan.
ĐTC còn nhắc đến Đức cố HY Nguyễn Văn Thuận như mẫu gương hy vọng. Có sự giống nhau giữa ĐGH và Đức cố HY. Trong bài thơ ‘Con Có Một Tổ Quốc’, ĐHY viết :
Con có một Tổ Quốc Việt Nam
Quê hương yêu qúy ngàn đời…
Là người Công Giáo VN
Con phải yêu Tổ Quốc gấp bội
Chúa dạy con, Hội Thánh bảo con
Cha mong giòng máu ái quốc
Sôi sục trong huyết quản con…
(Bài thơ này đã được nhiều người phổ nhạc: Lm Đỗ Bá Công, nhạc sỹ Hàn Thư Sinh…
và ca sỹ Khánh Ly và Thế Sơn, hát)
(Vietcatholic 20.11. 2019)
Hay nói đúng hơn, Việt Nam nước tôi, lúc nào cũng là mùa Xuân qua ngòi bút văn thi sỹ. Họ cảm hứng từ mùa Xuân để sáng tác. Thời tiết ấm áp, cảnh vật quê hương yêu kiều, hội họp gặp mặt thân tình, ăn chơi giải trí rộng rãi…Là đề tài dễ tìm kiếm cho tác phẩm.
Nơi sinh ra, không thể nào quên, lớn lên, trưởng thành…và làm người. Quên sao những ngày cắp sách đến trường mở trí khai tâm. Bài học đầu đời luôn nhớ: biết ơn và đền ơn. Có cha có mẹ và thày cô. Cha mẹ sinh con. Thày cô mở mang trí tuệ. Bạn bè xóm làng liên kết đùm bọc yêu thương
-Hoa vẫn nở trên đường quê hương, ôi quê hương ta đó
Dù bóng tre xanh xao u sầu, dù nước sông quê tôi đỏ ngầu
Từng cánh hoa, từng cánh hoa, hoa vẫn nở trong tôi tình thương
Hoa vẫn nở trên đường quê hương.
(Hoa Vẫn Nở Trên Đường Quê Hương. Phạm Thế Mỹ)
-Nhà tôi bên chiếc cầu soi nước, em đến tôi một lần
Bao lũ chim rừng họp đàn trên khắp bến xuân
Từng đôi rung cánh trắng ríu rít ca u ú ù u ú
Cánh đào hoen nắng chan hòa
Chim ca thương mến, chim ngân xa u ú ù u ú
Hồn mùa ngây ngất trầm vương.
Dìu nhau theo dốc suối nơi ven đồi
Còn thấy chim ghen lời âu yếm
Tới đây chân bước cùng ngập ngừng
Mắt em như dáng thuyền soi nước
Tà áo em rung theo gió nhẹ thẹn thùng ngoài bến xuân
(Bến Xuân. Phạm Duy)
Bốn mùa rõ rệt, thay đổi, mùa Xuân vừa hé mở, thì gặp mùa Hạ mưa rơi, khiến mùa Thu mau tàn và làm mùa Đông nhạt nhòa ngay. Ở quê tôi có khí hậu trong lành, tạo sức khỏe, đâu có, đâu bằng. Quê hương tôi, lúc nào con sông cũng chảy đều, lúa vẫn đơm bông thơm ngát, mùa màng cung cấp đầy kho. Trai gái chung tay xây dựng ấm no hạnh phúc.
- Em đứng lên gọi mưa vào Hạ…
Em đứng lên mùa Thu tàn tạ…
Em đứng lên mùa Đông nhạt nhòa…
Em đứng lên mùa Xuân vừa mở…
Rồi mùa Xuân không về
Mùa Thu cũng đi xa
Mùa Đông vời vợi
Mùa Hạ khói mây…
(Gọi Tên Bốn Mùa. Trịnh Công Sơn)
- Làng tôi có cây đa cao ngất từng xanh
Có sông sâu lờ lững vờn quanh
Êm xuôi về Nam
Làng tôi bao mái tranh san sát kề nhau
Bóng tre ru bên mấy hàng cau
Đồng quê mơ màng…
Quê tôi… nguồn yêu thương…bao nhớ nhung
Là bao vấn vương tâm hồn người bốn phương.
(Làng Tôi. Chung Quân)
Chỉ có thôn quê VN mới có trăng thanh gió mát. Chiến tranh có tàn phá điêu tàn. Tình quê hương, dân tộc càng sát cánh có nhau. Dân làng, chung sống với vườn rau ao cá, con trâu cột bên lũy tre… quanh năm…bền vững khôn cùng. Vui nhất là ngày mùa. Lúa mới, gạo thơm no đầy là phần thương lao nhọc của nông dân quanh năm cày sâu cuốc bẫm.
-Kìa thôn quê dưới trăng vàng bát ngát
Ánh trăng thanh chiếu qua làng xơ xác
Chiếu hồn quê bao khúc ca yêu đời
Chiếu hồn quê bao khúc ca yêu đời
Mừng trăng lên chúng ta cùng múa hát
Ước mong sao lúa hai mùa thơm ngát
Lúa về mang bao khúc ca tuyệt vời
Lúa về mang bao khúc ca tuyệt vời
(Khúc Ca Ngày Mùa. Lam Phương
-Em nghe gì không hỡi em,
Con chim nó hót vang đầu hè
Em thấy gì không hỡi em
Con chim nó múa trên cành tre.
Hót đi chim, hót đi chim
Hót cho hồng mặt trời quê ta
Hót đi chim, hót đi chim
Hót cho đời nhọc nhằn trôi xa.
(Thương Quá Việt Nam. Phạm Thế Mỹ)
Giang sơn gấm vóc VN còn đó, lịch sử oai hung ngàn năm…Ai ơi! Giòng sông kiên cường giữ nước chống ngoại sâm, ngọn núi cao vời vợi đem vòng chiến thắng. Bia mộ khắc tên những anh hung liệt sỹ miệt mài với nước non
Rừng núi dang tay nối lại biển xa
Ta đi vòng tay lớn mãi để nối sơn hà
Mặt đất bao la an hem ta về
Gặp nhau mừng như bão cát
Quay cuồng trời rộng
Bàn tay ta nắm
Nối tròn một vòng Việt Nam
(Nối Vòng Tay Lớn. Trịnh Công Sơn)
Hôm nay trời xuân bao tươi thắm
Dừng gót phiêu du về thăm nhà
Chân bước trên đường đầy hoa đào rơi
Tôi đã hình dung nét ai đang cười
(Cô Láng Giềng. Hoàng Qúy)
Tình yêu bao la mở rộng trong lòng con dân từ dân quê, hiền lành đơn sơ chất phát đến thị thành thương bại buôn bán, làm giàu cho quê hương. Tất cả vì nước vì dân.
- Lời mẹ ru con đến những khu vườn
Ru con trưa nắng í i a
Trong mộng cười ngon ru mộng con thơm
Lời mẹ ru con nghe ra nỗi niềm
Ru con nghiêng nghiêng nằm
Con ngủ giấc tròn cho mẹ ngồi trông
(Lời Mẹ Ru. Trịnh Công Sơn)
-Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình rạt rào
Tình mẹ tha thiết như giòng suối hiền ngọt ngào
Lời mẹ êm ái như đồng lúa chiều rì rào
Tiếng ru bên thềm trăng tà soi bóng mẹ yêu
(Lòng Mẹ. Y Vân)
Việt Nam lúc nào cũng có xuân, hoa thơm cỏ lạ đầy đồng…Đẹp xinh và xanh tươi trên mọi lẻo đường. Dù không cao sang, nhưng vui tươi trong lòng.
-Trèo lên quan dốc, ngồi gốc ối a cây đa
Rằng tôi lý ối a cây đa, rằng tôi lý ối a cây đa
Ai xui ối à tính tang tình rằng
Cho đôi mình gặp, xem hội cái đêm trăng rằm
Rằng tôi lý ối a cây đa, rằng tôi lý ối a cây đa.
(Hát Hội Trăng Rằm. Trống Cơm. Dân Ca)
- Xuân trong tôi đã khơi trong một đêm vui
Một đêm một đêm gối chăn phòng the đón cha mẹ về
Xuân âm u lắt leo trong nguồn suối mơ
Mừng reo rồi theo nắng lên từ cha chói chan lòng mẹ
(Xuân Ca. Phạm Duy)
- Em có bao giờ còn nhớ mùa xuân
Nhớ tháng năm xưa của tuổi dại khờ
Nhớ tiếng dương cầm giọng hát trẻ thơ
Có thấy bơ vơ ngày tháng đợi chờ
(Em Còn Nhớ Mùa Xuân. Ngô Thụy Miên) 88
-Xuân đã đến rồi gieo rắc ngàn hoa xuống đời
Vui trong bình minh muôn loài chim vang mọi nơi
Đem trong tiếng cười cho kiếp người tình thương đắm đuối
Ánh xuân đem vui với đời
(Đón Xuân. Phạm Đình Chương)
- Ngày thắm tươi bên đời xuân mới
Lòng đắm say bao nguồn vui sống
Xuân về với ngàn hoa tươi sáng
Ta muốn hái muôn ngàn đóa hồng
(Xuân Và Tuổi Trẻ. La Hối)
Hội họp vui chơi, gặp gỡ là dịp trao đổi nâng ly chúc mừng ngày vui, thắm tươi, thêm xuân, tuổi mới, sống hạnh phúc, quên bao tháng năm nhọc nhằn, đắng cay.
- Xuân tươi ! Êm êm ánh xuân nồng
Nâng niu sáo bên rừng, dăm ba chú Kim đồng
Nhẹ nhàng lướt cò nắng, nhạc lòng đưa hiu hắt
Và buồn xa buồn vắng, mênh mông buồn
(Tiếng Sáo Thiên Thai. Phạm Duy)
-Ngày xuân nâng chén ta chúc nơi nơi
Mừng anh nông phu vui lúa thơm hơi
Người thương gia lợi tức, người công dân ấm no
Thoát ly đời gian lao nghèo khó
Á a a à,
Nhắp chén đầy vơi, chúc người người vui
Á a a à,
Muôn lòng xao xuyến duyên đời
(Ly Rượu Mừng. Phạm Đình Chương)
Kết luận, nhớ lại ngày 20.11.2019, ĐGH gửi sứ điệp cho giới trẻ VN, dịp đại hội tại Bùi Chu, của các giáo tỉnh miền Bắc, đại hội mang chủ đề: ‘‘Hãy về (nhà) với thân nhân’’(x. Mc 5, 19). Nội dung sứ điệp:
Nền Văn hóa VN cũng như Á châu không chữ nào đẹp bằng chữ ‘nhà’. Bao gồm gia đình, họ hàng thân thuộc và nơi chôn rau cắt rốn, quê hương xứ sở. Dù đi đâu cũng mang theo và quay về nhà. Khi chịu phép Rửa, chúng con thừa hưởng căn nhà khác là Giáo Hội. Các con nên trở về căn nhà Giáo Hội của các con. GH đã sinh ra bởi đức tin của các nhà truyền giáo, tiền nhân và các thánh Tử Đạo. Phúc trình của cha Alexandre de Rhodes về Roma : Người Công Giáo VN yêu thương nhau. Và Đạo Công Giáo là Đạo Tình Yêu. Các con ‘hãy về nhà’, đừng khép kín, bước đi truyền giáo. Xã hội chờ đón, ‘hãy chiếu sáng như vì sao’ (x. Phil 2, 15). Cha khuyên các con sống : Trung thực, trách nhiệm và lạc quan.
ĐTC còn nhắc đến Đức cố HY Nguyễn Văn Thuận như mẫu gương hy vọng. Có sự giống nhau giữa ĐGH và Đức cố HY. Trong bài thơ ‘Con Có Một Tổ Quốc’, ĐHY viết :
Con có một Tổ Quốc Việt Nam
Quê hương yêu qúy ngàn đời…
Là người Công Giáo VN
Con phải yêu Tổ Quốc gấp bội
Chúa dạy con, Hội Thánh bảo con
Cha mong giòng máu ái quốc
Sôi sục trong huyết quản con…
(Bài thơ này đã được nhiều người phổ nhạc: Lm Đỗ Bá Công, nhạc sỹ Hàn Thư Sinh…
và ca sỹ Khánh Ly và Thế Sơn, hát)
(Vietcatholic 20.11. 2019)