Giới thiệu Cuốn Niên Giám Giáo Hội Công Giáo Việt Nam 2004
LOS ANGELES -- Nhân dịp lần đầu tiên Giáo Hội CGVN xuất bản cuốn Niên Giám (2004) đầy đủ về hàng Giáo Phẩm, Linh Mục Tu Sĩ, sinh hoạt và tình hình của các Giáo Phận Việt Nam, chúng tôi được hân hạnh phỏng vấn LM Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, người đã được Hội Đồng Giám Mục Việt Nam chỉ định phối trí và thực hiện cuốn Niên Giám 2004 rất công phu, mỹ thuật và chi tiết. Sách gồm 960 trang có 48 chương, và được chia làm 3 phần:
VietCatholic: Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGM VN) vừa xuất bản cuốn Giáo hội Công Giáo Việt Nam - Niên Giám 2004 và Cha là người chủ biên và thực hiện. Cha có thể cho độc giả của VietCatholic biết mục đích của việc xuất bản cuốn Niên Giám này không?
LM Sơn: - Nhân dịp kỷ niệm 40 năm thành lập Hàng Giáo phẩm Việt Nam (1960-2000) và trước khi bước sang thiên niên kỷ mới, tại cuộc họp ở Hà Nội năm 1998, HĐGM VN muốn thực hiện một cuốn Niên Giám để nhìn lại chặng đường đã qua trước khi cùng với Giáo Hội toàn cầu bước vào cuộc hành trình mới. Chúng tôi mời gọi tín hữu Công giáo Việt Nam cảm nhận được ơn Chúa đã ban cho Giáo hội Việt Nam và hướng họ đến các hoạt động truyền giáo tương lai. Việt Nam cũng giống như rất nhiều nước châu Á khác có tỷ lệ người Công giáo khá thấp: chỉ có 7% dân số. Vì thế chúng tôi cũng muốn dùng cuốn Niên Giám này để giới thiệu đạo Công giáo cho những người ngoài Kitô giáo và cả những người không tôn giáo.
VietCatholic: Cha có thể cho độc giả VietCatholic biết sơ lược về nội dung cuốn Niên Giám này? thưa Cha.
LM Sơn: - Cuốn Niên Giám này gồm 960 trang sách, khổ 15x21,5cm, chia thành 3 phần. Phần đầu gồm 9 chương: trình bày lịch sử hình thành đạo Công giáo, cơ cấu phẩm trật và các tổ chức Công giáo thế giới, các số liệu về Giáo Hội toàn cầu.
Phần 2 gồm 14 chương nói về Giáo hội Công giáo Việt Nam trong dòng lịch sử trải qua các thời kỳ từ năm 1533 đến nay, với cơ cấu tổ chức, HĐGM, các chủng viện, dòng tu nam nữ, Công giáo Tiến hành, các dân tộc thiểu số.
Phần 3 gồm 25 chương nói về hiện tình Giáo hội Việt Nam. Mỗi chương trình bày một giáo phận với phần lược sử, địa lý, dân số, các giáo hạt và giáo xứ, tổ chức điều hành giáo phận, các số liệu và một số điểm đặc sắc của giáo phận, địa chỉ các linh mục và dòng tu trong giáo phận.
Chương cuối cùng dành cho cộng đồng Công giáo Việt Nam hải ngoại giới thiệu 18 cộng đồng Công giáo Việt Nam ở 5 châu, kèm thêm danh sách của khoảng 1.000 linh mục Việt Nam ở nước ngoài.
VietCatholic: Ý tưởng chủ đạo nào đã là động lực để hướng dẫn Cha và toàn Ban thực hiện xuyên suốt nội dung cuốn Niên Giám này? thưa Cha?
LM Sơn: - Năm nay là Năm Thánh truyền giáo của Giáo hội Việt Nam và chúng tôi có thể nói rằng ý hướng truyền giáo là sợi chỉ xuyên suốt toàn bộ nội dung cuốn sách. Chúng tôi muốn trình bày về Giáo Hội toàn cầu và Giáo hội Việt Nam như một thực tế lịch sử, đồng thời như một mầu nhiệm phát xuất từ tình yêu cứu độ của Thiên Chúa để giới thiệu cho đồng bào. Chúng tôi hiểu rằng, vì là một thực tế lịch sử. Đạo Công giáo du nhập vào VN cùng với các thừa sai nước ngoài cũng đã phải đón nhận những hiểu lầm, nghi ngờ, thậm chí bách hại như đã từng xảy ra tại: Trung Quốc, Thái Lan, Đại Hàn và nhiều nước Á Châu. Vì thế, khi điểm lại lịch sử, chúng tôi muốn giới thiệu những đóng góp tích cực của Giáo Hội Công giáo cho nền văn minh và văn hoá thế giới, cũng như cho dân tộc VN, đồng thời cũng để giải toả những hiểu lầm, giải thích những nguyên nhân sâu xa của các cuộc bách hại. Hy vọng những vết thương trong quá khứ hoàn toàn được chữa lành, nhờ ơn Chúa và sự thông cảm, hiểu biết lẫn nhau.
Truyền giáo ngày nay còn là hiệp thông và đối thoại nên trong cuốn Niên Giám này chúng tôi giới thiệu các Giáo hội Kitô anh em, các Giáo hội Đông Phương, Do Thái giáo, Phật giáo, Hồi giáo và đặc biệt Phật giáo Hoà Hảo và Cao Đài là hai tôn giáo lớn ở VN. Điều đặc biệt là chính các vị chức sắc của một số tôn giáo này giới thiệu về tôn giáo của họ. Như thế, cuốn Niên Giám là một dấu hiệu của tình hiệp thông và liên đới giữa các dân tộc và cộng đồng châu Á đa tôn giáo và đa văn hoá.
VietCatholic: Trong thời gian soạn thảo và thực hiện cuốn Niên Giám, Cha có gặp bất cứ khó khăn gì không?
LM Sơn: - Chúng tôi biên soạn cuốn sách từ năm 1999, nộp bản thảo năm 2000 và mãi đến tháng 3-2004 mới được phép chính thức in ấn, sau rất nhiều lần sửa bản thảo theo những đề nghị của NXB Tôn Giáo, của các ban ngành liên hệ, do nội dung rộng rãi có liên quan đến các tôn giáo khác và nhiều vấn đề lịch sử. Bản thảo đã được cấp cao nhất về tư tưởng và văn hoá xét duyệt, chúng tôi lại phải cập nhật hoá hàng chục ngàn số liệu và địa chỉ theo từng năm. Nhưng cảm tạ Chúa vì nhờ đó, chúng tôi đã sửa chữa được những thiếu sót của mình và nội dung cuốn Niên Giám càng sắc sảo hơn. Đúng như NXB Tôn Giáo đã nói trong Lời giới thiệu: “Cuốn Niên Giám này được ấn hành ra mắt bạn đọc thể hiện sự đổi mới trong chính sách đối với tôn giáo của Nhà Nước”.
Riêng về mặt ngôn ngữ học, cho đến nay chưa có sự thống nhất trong chính tả tiếng Việt, trong cách viết tên riêng tiếng nước ngoài, trong cách viết hoa… Với sự trợ giúp của các nhà chuyên môn về ngôn ngữ học, chúng tôi đã cố gắng thực hiện cuốn Niên Giám này với sự cẩn trọng và áp dụng những tiến bộ của ngành Ngôn ngữ học để cuốn Niên Giám có giá trị về lĩnh vực ngôn ngữ cũng như các lĩnh vực khác: Sử học, Thống kê học, Xã hội học…
VietCatholic: Giờ đây, cuốn Niên Giám đã được hoàn thành, nhìn lại công trình của mình, Cha thấy chương nào trong sách có ý nghĩa nhất và đặc biệt nhất đối với Cha?
LM Sơn: - Theo tôi nghĩ, chương 10 nói về Lược sử Giáo hội Công giáo VN là chương quan trọng nhất và cũng được biên tập, sửa chữa nhiều nhất, hàng chục lần, giữa tác giả và NXB. Chương này giới thiệu những giai đoạn lịch sử của GHVN qua các thời kỳ từ 1533 đến nay, để giúp cho độc giả thấy được bước tiến của GHVN, sự đóng góp của những người Công giáo VN và dân tộc về mặt đạo đức, xã hội, giáo dục, văn hoá, tư tưởng và cả kinh tế nữa. Nhất là, tác giả đã giải đáp những hiểu lầm tồn đọng trong lịch sử như việc một vài thừa sai nước ngoài cộng tác với quân đội viễn chinh để cứu giúp người Công giáo bị bách hại, việc các Nho sĩ trong phong trào Văn Thân có phản ứng đối với đồng bào Công giáo, việc bạo loạn của Lê Văn Khôi… HĐGM mong muốn sau khi giải toả được những nghi kỵ và hiểu lầm đáng tiếc này, mọi người dân Việt đều đoàn kết và yêu thương nhau để cùng nhau xây dựng đất nước, cùng nhau phổ biến nền văn hoá sự sống và văn minh tình yêu.
Chúng tôi nghĩ một số vấn đề mà GHCG VN gặp phải trong dòng lịch sử cũng chính là những vấn đề của một số Giáo hội tại Á châu như: Trung Quốc, Đại Hàn, Nhật Bản… Nếu chúng ta trình bày với tinh thần tích cực, khiêm tốn và lòng yêu thương chân thành, chúng tôi hy vọng các dân tộc châu Á có thể giải toả được những nghi kỵ, hiểu lầm, thậm chí tâm trạng thù địch đối với người Công giáo như đã từng xảy ra trong quá khứ để hướng đến một Á Châu hoà bình và thịnh vượng hơn.
VietCatholic: Khi thực hiện Cuốn Niên Giám này, Hội Đồng Giám Mục Việt Nam kỳ vọng những gì? Và những kết quả nào mà Cha mong ước sẽ xẩy ra, thưa cha?
LM Sơn: - Chúng tôi hy vọng trước hết, cuốn Niên Giám như một cầu nối giữa đồng bào Công giáo trong nước với nhau, cũng như giữa những người Công giáo trong nước và các cộng đồng hải ngoại vì tất cả đều cùng là con cái của Giáo hội mẹ VN. Tiếp đến, cuốn Niên Giám nối kết những người Công giáo VN với Giáo Hội toàn cầu để hiểu biết và tham gia vào các tổ chức hoạt động của Giáo hội trên toàn thế giới. Cuốn Niên Giám cũng thúc đẩy người giáo dân VN trong cũng như ngoài nước ý thức về sứ mạng truyền giáo của mình và cảm nghiệm được sự dẫn dắt kỳ diệu của Thiên Chúa trong dòng lịch sử để cảm tạ Người và yêu mến Giáo Hội hơn.
Cuốn Niên Giám cũng là dịp giúp cho những người không tôn giáo, nhất là chính quyền các cấp ở VN hiểu biết về các tổ chức của Giáo Hội, đặc biệt các phong trào và đoàn thể Công giáo Tiến hành để cho phép người Công giáo tham gia sinh hoạt bình thường trong các tổ chức này vì từ năm 1975 đến nay, các tổ chức này đã phải tạm ngưng hoạt động. Ngay sau khi nộp bản thảo cuốn Niên Giám vào năm 2000, 14 đoàn thể Công giáo Tiến Hành đã được phép sinh hoạt tại TP. HCM.
Tại các nước châu Á, sự dè dặt của chính quyền với các phong trào CGTH của Giáo Hội được coi là chuyện bình thường vì chính quyền chưa hiểu biết về lịch sử, đường hướng, điều kiện hoạt động của các phong trào này. Càng hiểu biết nhau, người ta càng dễ thông cảm và cộng tác với nhau hơn, nhất là trong bối cảnh đa tôn giáo của xã hội châu Á.
VietCatholic: Chúng con xin thay mặt cho toàn thể qúi thính giả và độc già của VietCatholic, cám ơn Cha Tổng Thư Ký về thời giờ qúi báu và những cố gắng mà Cha đã thực hiện thành công Niêm Giám 2004.
Hình ảnh vài trang sách trong Niên Giám 2004
LOS ANGELES -- Nhân dịp lần đầu tiên Giáo Hội CGVN xuất bản cuốn Niên Giám (2004) đầy đủ về hàng Giáo Phẩm, Linh Mục Tu Sĩ, sinh hoạt và tình hình của các Giáo Phận Việt Nam, chúng tôi được hân hạnh phỏng vấn LM Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, người đã được Hội Đồng Giám Mục Việt Nam chỉ định phối trí và thực hiện cuốn Niên Giám 2004 rất công phu, mỹ thuật và chi tiết. Sách gồm 960 trang có 48 chương, và được chia làm 3 phần: - Phần I: Giáo Hội Công Giáo Toàn Cầu
- Phần II: Giáo Hội Công Giáo Việt Nam trong dòng lịch sử
- Phần III: Hiện tình Giáo Hội CGVN: lịch sử, thống kê, địa chỉ nhân sự và tất cả các giáo xứ của tất cả 25 Giáo Phận tại Việt Nam
- Phần Phụ Lục: Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam Hải Ngoại.
- Đức ông Phạm văn Phương, Giáo xứ Mẹ Việt Nam, Atlanta, GA
- LM Mai Khải Hoàn, Trung tâm CGVN, Orange, CA
- LM Vũ Thành, Giáo xứ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam, Houston, TX
- LM Phan thế Lực, St Patrick, San Jose, CA
- LM Trần Công Nghị, Truyền Thông VietCatholic.Net
VietCatholic: Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGM VN) vừa xuất bản cuốn Giáo hội Công Giáo Việt Nam - Niên Giám 2004 và Cha là người chủ biên và thực hiện. Cha có thể cho độc giả của VietCatholic biết mục đích của việc xuất bản cuốn Niên Giám này không?
LM Sơn: - Nhân dịp kỷ niệm 40 năm thành lập Hàng Giáo phẩm Việt Nam (1960-2000) và trước khi bước sang thiên niên kỷ mới, tại cuộc họp ở Hà Nội năm 1998, HĐGM VN muốn thực hiện một cuốn Niên Giám để nhìn lại chặng đường đã qua trước khi cùng với Giáo Hội toàn cầu bước vào cuộc hành trình mới. Chúng tôi mời gọi tín hữu Công giáo Việt Nam cảm nhận được ơn Chúa đã ban cho Giáo hội Việt Nam và hướng họ đến các hoạt động truyền giáo tương lai. Việt Nam cũng giống như rất nhiều nước châu Á khác có tỷ lệ người Công giáo khá thấp: chỉ có 7% dân số. Vì thế chúng tôi cũng muốn dùng cuốn Niên Giám này để giới thiệu đạo Công giáo cho những người ngoài Kitô giáo và cả những người không tôn giáo.
VietCatholic: Cha có thể cho độc giả VietCatholic biết sơ lược về nội dung cuốn Niên Giám này? thưa Cha.
LM Sơn: - Cuốn Niên Giám này gồm 960 trang sách, khổ 15x21,5cm, chia thành 3 phần. Phần đầu gồm 9 chương: trình bày lịch sử hình thành đạo Công giáo, cơ cấu phẩm trật và các tổ chức Công giáo thế giới, các số liệu về Giáo Hội toàn cầu.
Phần 2 gồm 14 chương nói về Giáo hội Công giáo Việt Nam trong dòng lịch sử trải qua các thời kỳ từ năm 1533 đến nay, với cơ cấu tổ chức, HĐGM, các chủng viện, dòng tu nam nữ, Công giáo Tiến hành, các dân tộc thiểu số.
Phần 3 gồm 25 chương nói về hiện tình Giáo hội Việt Nam. Mỗi chương trình bày một giáo phận với phần lược sử, địa lý, dân số, các giáo hạt và giáo xứ, tổ chức điều hành giáo phận, các số liệu và một số điểm đặc sắc của giáo phận, địa chỉ các linh mục và dòng tu trong giáo phận.
Chương cuối cùng dành cho cộng đồng Công giáo Việt Nam hải ngoại giới thiệu 18 cộng đồng Công giáo Việt Nam ở 5 châu, kèm thêm danh sách của khoảng 1.000 linh mục Việt Nam ở nước ngoài.
VietCatholic: Ý tưởng chủ đạo nào đã là động lực để hướng dẫn Cha và toàn Ban thực hiện xuyên suốt nội dung cuốn Niên Giám này? thưa Cha?
LM Sơn: - Năm nay là Năm Thánh truyền giáo của Giáo hội Việt Nam và chúng tôi có thể nói rằng ý hướng truyền giáo là sợi chỉ xuyên suốt toàn bộ nội dung cuốn sách. Chúng tôi muốn trình bày về Giáo Hội toàn cầu và Giáo hội Việt Nam như một thực tế lịch sử, đồng thời như một mầu nhiệm phát xuất từ tình yêu cứu độ của Thiên Chúa để giới thiệu cho đồng bào. Chúng tôi hiểu rằng, vì là một thực tế lịch sử. Đạo Công giáo du nhập vào VN cùng với các thừa sai nước ngoài cũng đã phải đón nhận những hiểu lầm, nghi ngờ, thậm chí bách hại như đã từng xảy ra tại: Trung Quốc, Thái Lan, Đại Hàn và nhiều nước Á Châu. Vì thế, khi điểm lại lịch sử, chúng tôi muốn giới thiệu những đóng góp tích cực của Giáo Hội Công giáo cho nền văn minh và văn hoá thế giới, cũng như cho dân tộc VN, đồng thời cũng để giải toả những hiểu lầm, giải thích những nguyên nhân sâu xa của các cuộc bách hại. Hy vọng những vết thương trong quá khứ hoàn toàn được chữa lành, nhờ ơn Chúa và sự thông cảm, hiểu biết lẫn nhau.
Truyền giáo ngày nay còn là hiệp thông và đối thoại nên trong cuốn Niên Giám này chúng tôi giới thiệu các Giáo hội Kitô anh em, các Giáo hội Đông Phương, Do Thái giáo, Phật giáo, Hồi giáo và đặc biệt Phật giáo Hoà Hảo và Cao Đài là hai tôn giáo lớn ở VN. Điều đặc biệt là chính các vị chức sắc của một số tôn giáo này giới thiệu về tôn giáo của họ. Như thế, cuốn Niên Giám là một dấu hiệu của tình hiệp thông và liên đới giữa các dân tộc và cộng đồng châu Á đa tôn giáo và đa văn hoá.
VietCatholic: Trong thời gian soạn thảo và thực hiện cuốn Niên Giám, Cha có gặp bất cứ khó khăn gì không?
LM Sơn: - Chúng tôi biên soạn cuốn sách từ năm 1999, nộp bản thảo năm 2000 và mãi đến tháng 3-2004 mới được phép chính thức in ấn, sau rất nhiều lần sửa bản thảo theo những đề nghị của NXB Tôn Giáo, của các ban ngành liên hệ, do nội dung rộng rãi có liên quan đến các tôn giáo khác và nhiều vấn đề lịch sử. Bản thảo đã được cấp cao nhất về tư tưởng và văn hoá xét duyệt, chúng tôi lại phải cập nhật hoá hàng chục ngàn số liệu và địa chỉ theo từng năm. Nhưng cảm tạ Chúa vì nhờ đó, chúng tôi đã sửa chữa được những thiếu sót của mình và nội dung cuốn Niên Giám càng sắc sảo hơn. Đúng như NXB Tôn Giáo đã nói trong Lời giới thiệu: “Cuốn Niên Giám này được ấn hành ra mắt bạn đọc thể hiện sự đổi mới trong chính sách đối với tôn giáo của Nhà Nước”.
Riêng về mặt ngôn ngữ học, cho đến nay chưa có sự thống nhất trong chính tả tiếng Việt, trong cách viết tên riêng tiếng nước ngoài, trong cách viết hoa… Với sự trợ giúp của các nhà chuyên môn về ngôn ngữ học, chúng tôi đã cố gắng thực hiện cuốn Niên Giám này với sự cẩn trọng và áp dụng những tiến bộ của ngành Ngôn ngữ học để cuốn Niên Giám có giá trị về lĩnh vực ngôn ngữ cũng như các lĩnh vực khác: Sử học, Thống kê học, Xã hội học…
VietCatholic: Giờ đây, cuốn Niên Giám đã được hoàn thành, nhìn lại công trình của mình, Cha thấy chương nào trong sách có ý nghĩa nhất và đặc biệt nhất đối với Cha?
LM Sơn: - Theo tôi nghĩ, chương 10 nói về Lược sử Giáo hội Công giáo VN là chương quan trọng nhất và cũng được biên tập, sửa chữa nhiều nhất, hàng chục lần, giữa tác giả và NXB. Chương này giới thiệu những giai đoạn lịch sử của GHVN qua các thời kỳ từ 1533 đến nay, để giúp cho độc giả thấy được bước tiến của GHVN, sự đóng góp của những người Công giáo VN và dân tộc về mặt đạo đức, xã hội, giáo dục, văn hoá, tư tưởng và cả kinh tế nữa. Nhất là, tác giả đã giải đáp những hiểu lầm tồn đọng trong lịch sử như việc một vài thừa sai nước ngoài cộng tác với quân đội viễn chinh để cứu giúp người Công giáo bị bách hại, việc các Nho sĩ trong phong trào Văn Thân có phản ứng đối với đồng bào Công giáo, việc bạo loạn của Lê Văn Khôi… HĐGM mong muốn sau khi giải toả được những nghi kỵ và hiểu lầm đáng tiếc này, mọi người dân Việt đều đoàn kết và yêu thương nhau để cùng nhau xây dựng đất nước, cùng nhau phổ biến nền văn hoá sự sống và văn minh tình yêu.
Chúng tôi nghĩ một số vấn đề mà GHCG VN gặp phải trong dòng lịch sử cũng chính là những vấn đề của một số Giáo hội tại Á châu như: Trung Quốc, Đại Hàn, Nhật Bản… Nếu chúng ta trình bày với tinh thần tích cực, khiêm tốn và lòng yêu thương chân thành, chúng tôi hy vọng các dân tộc châu Á có thể giải toả được những nghi kỵ, hiểu lầm, thậm chí tâm trạng thù địch đối với người Công giáo như đã từng xảy ra trong quá khứ để hướng đến một Á Châu hoà bình và thịnh vượng hơn.
VietCatholic: Khi thực hiện Cuốn Niên Giám này, Hội Đồng Giám Mục Việt Nam kỳ vọng những gì? Và những kết quả nào mà Cha mong ước sẽ xẩy ra, thưa cha?
LM Sơn: - Chúng tôi hy vọng trước hết, cuốn Niên Giám như một cầu nối giữa đồng bào Công giáo trong nước với nhau, cũng như giữa những người Công giáo trong nước và các cộng đồng hải ngoại vì tất cả đều cùng là con cái của Giáo hội mẹ VN. Tiếp đến, cuốn Niên Giám nối kết những người Công giáo VN với Giáo Hội toàn cầu để hiểu biết và tham gia vào các tổ chức hoạt động của Giáo hội trên toàn thế giới. Cuốn Niên Giám cũng thúc đẩy người giáo dân VN trong cũng như ngoài nước ý thức về sứ mạng truyền giáo của mình và cảm nghiệm được sự dẫn dắt kỳ diệu của Thiên Chúa trong dòng lịch sử để cảm tạ Người và yêu mến Giáo Hội hơn.
Cuốn Niên Giám cũng là dịp giúp cho những người không tôn giáo, nhất là chính quyền các cấp ở VN hiểu biết về các tổ chức của Giáo Hội, đặc biệt các phong trào và đoàn thể Công giáo Tiến hành để cho phép người Công giáo tham gia sinh hoạt bình thường trong các tổ chức này vì từ năm 1975 đến nay, các tổ chức này đã phải tạm ngưng hoạt động. Ngay sau khi nộp bản thảo cuốn Niên Giám vào năm 2000, 14 đoàn thể Công giáo Tiến Hành đã được phép sinh hoạt tại TP. HCM.
Tại các nước châu Á, sự dè dặt của chính quyền với các phong trào CGTH của Giáo Hội được coi là chuyện bình thường vì chính quyền chưa hiểu biết về lịch sử, đường hướng, điều kiện hoạt động của các phong trào này. Càng hiểu biết nhau, người ta càng dễ thông cảm và cộng tác với nhau hơn, nhất là trong bối cảnh đa tôn giáo của xã hội châu Á.
VietCatholic: Chúng con xin thay mặt cho toàn thể qúi thính giả và độc già của VietCatholic, cám ơn Cha Tổng Thư Ký về thời giờ qúi báu và những cố gắng mà Cha đã thực hiện thành công Niêm Giám 2004.