NGÔI THÁNH ĐƯỜNG VEN ĐÔ
Theo đoàn quân di cư 1954, bà con giáo dân từ miền Bắc Việt Nam vào định cư tại Saigon được chính quyền lúc đó cho xây dựng một khu vực thuộc ven đô. Nơi đây đã hình thành lên một Xóm Mới, một địa danh rất nổi tiếng của quận Gò Vấp. Một Xóm Mới với khá nhiều những ngôi nhà thờ san sát nhau được chia thành những cụm dân cư mà từ miền Bắc họ đã từng sống chan hòa và đùm bọc nhau. Phần đông là bà con thân thuộc trong dòng họ. Xa có, gần có, dây dứa rễ má cũng có. Từ đó họ gắn kết nhau san sẻ nhau để dần dần cùng với chủ chăn xây dựng nhiều ngôi thánh đường khang trang rộng rãi hơn.
Thật khó kể hết được những tên gọi từng ngôi thánh đường trong thánh địa Xóm Mới. Hiện nay chỉ trên một đoạn đường Lê đức Thọ tức đường 26 tháng 3 cũ, khoảng hơn 3 cây số từ ngã tư Xóm Mới ra ngã tư Tân thới Hiệp cắt Quốc Lộ IA, đã sừng sững đến 4 ngôi thánh đường vừa to vừa nhỏ vừa khiêm tốn vừa nguy nga. Nằm vào điểm cuối phía tiếp giáp với vành đai xa lộ Đại Hàn, nay đổi tên thành QL IA, ngôi nhà thờ Nữ Vương Hoà Bình vào cuối năm 1999 vẫn chỉ là ngôi nhà thờ khiêm tốn nhất. Mái lợp tôn thấp lè tè. Hai bên hông được cơi nới thêm ra nên dáng vẻ rất tiều tụy. Tháp chuông thì chỉ đủ vươn cao khỏi mái tôn đã ố vàng nâu. Sự khiêm tốn ấy ắt hẳn nói lên đời sống của giáo dân rất giới hạn.
Vì là vùng đất trũng gần kề con rạch Trường Đại nên kinh tế chỉ phù hợp với những liếp rau muống hoặc chăn nuôi heo. Những khi mưa lớn thường gây ngập đường xá ảnh hưởng đến môi trường sống và chăn nuôi. Bởi thế giáo xứ với chủ chăn đã già yếu rất khó làm thay da đổi thịt ngôi thánh đường chập hẹp và u tối. Trong xu thế phát triển chung của thành phố khi phía bên kia QL IA đã hình thành một quận mới, quận 12, với một khu công nghiệp gồm vài chục công ty xí nghiệp và một khu dân cư vùng ven khá rộng lớn trải dài ra gần 10 cây số về hướng Hốc Môn nhưng không có đến một nhà nguyện nhỏ. Trước những biến đổi về kinh tế, chuyển động về dân số mỗi ngày mỗi khá hơn, đông hơn, nên Tổng Giáo phận Saigon đã nhìn thấy khó khăn về măt tôn giáo khi số giáo dân từ các nơi khác hoặc ngay từ Xóm Mới đổ về lập nghiệp. Từ đó mà cần phải có một linh mục trẻ xông xáo năng nổ mới đáp ứng nổi nhu cầu sinh hoạt công giáo nơi đây.
Nhà chiến lược công giáo có thể không ngoa khi gọi vị linh mục cũng không còn trẻ vừa đến cai quản giáo xứ Nữ Vương Hòa Bình. Nhận nhiệm sở mới từ tháng 4 năm 2000, cha Giuse Phạm Trung Thu bắt tay ngay vào xây dựng lại ngôi thánh đường đã quá chật hẹp, đã quá xuống cấp không còn thích hợp với sự biến đổi cực nhanh nơi vùng đô thị mới này. Không gì có thể cản trở lòng hăng say, nhiệt huyết hoạch định chiến lược cho công cuộc đổi mới về mặt tinh thần trong giáo xứ và vùng ven thành phố này. Ngài đã xoay xở chạy vạy vay mượn bất cứ nơi đâu, bất kể thứ gì để quyết tâm hoàn thành ngôi thánh đường trước Giáng Sinh năm 2000.
Nhờ tài tháo vát, nhờ sức trẻ và nhờ vào lòng khao khát bao năm không được hoạt động nơi xứ đạo, cha Giuse Thu đã hoàn thành công trình chỉ trong vòng 6 tháng. Một công trình quá ư khang trang được tôn cao bằng một tầng trệt. Mặt tiền được thiết kế với hai đường dẫn vòng cung lên tận phía trên thánh đường rất thuận tiện cho việc xe tang di chuyển quan tài hoặc xe lăn dành cho người khuyết tật. Khoảng sân phía trước rộng rãi thoáng mát dùng làm nơi sinh hoạt thiếu nhi và là nơi giáo dân dự thánh lễ ngoài trời trong những ngày lễ lớn. Tầng trệt chính là hội trường và là hoa viên để tổ chức tiệc cưới liên hoan dành cho giáo dân. Đây là một công trình nguy nga không thua kém nhiều so với những vùng khác trong nội ô thành phố. Ngoài ngôi thánh đường nổi bật này, cha Thu đang bắt đầu xây dựng tiếp một trung tâm dậy nghề may cho bà con nghèo quanh vùng đồng thời nhận gia công cho công ty may mặc khá lớn trong thành phố. Khi gặp Ngài đang chỉ đạo làm hang đá vào ngày 23 năm 2003, Ngài cho tôi biết thêm chiến lược trong những năm sắp tới là đã đầu tư 2 miếng đất rất lớn bên Quận 12 để nếu được phép sẽ thành lập một bệnh viện và một ngôi nhà nguyện tạm. Thật đúng với tầm vóc của một nhà chiến lược tài ba và phù hợp với tinh thần chủ đạo mà HĐGMVN năm nay đang ra sức quyết tâm thực hiện : Sứ mệnh TRUYỀN GIÁO.
ĐÊM THÁNH VÙNG VEN
Mới 9 giờ tối đêm Vọng Giáng Sinh mà con đường dẫn vào ngôi thánh đường ven đô đã rợp bóng người cùng xe đạp, xe máy các loại. Họ từ khu dân cư vùng ven đổ về. Những công nhân từ các tỉnh thành khác về đây lập nghiệp cũng ùa theo đoàn người như đi trẩy hội dù trong số họ có người chưa hiểu được mầu nhiệm Ngôi Hai nhập thể. Quần áo tươm tất. Nói cười rạng rỡ. Họ mừng vui như chính họ cảm nhận được sự "Bình An dưới thế cho người thiện tâm."
Qua khỏi cầu Trường Đại vừa mới hoàn thành rực sáng với hàng trụ đèn cao áp là cả một vầng sáng lấp lánh từ trên tháp cao thánh đường ven đô với sâu chuỗi những lá cờ nho nhỏ của Hôi Thánh. Còn hai bên đường không biết cơ man nào là những dây đèn xanh vàng tím đỏ nhỏ li ti xen kẽ vài hang đá rực rỡ ánh sáng vừa ấm êm vừa linh thiêng diều vợi. Con đường đã chật nay càng như nhỏ hẹp hơn khi chen lấn nhích dần từng nhịp lăn của bánh xe. Mọi người như ùa ra đường như nếm trải cái lạnh, cái rộn rã bồng bềnh của đêm đông.
Càng về gần nơi sẽ diễn ra đại lễ Giáng Sinh càng chen chân lấn bước. Nhiều người đã phải rẽ trái chạy dọc theo những con hẻm lộng lẫy với ánh đèn đan xen nhấp nháy ngay trên đỉnh đầu như đi dưới giàn hoa thiên lý đầy mầu sắc. Cảm giác khi lọt vào vùng ánh sáng chi chít sao này là sự cảm nhận nồng ấm mà có lẽ chẳng nơi đâu trên thế giới háo hức cuồng nhiệt thể hiện đêm Thánh như nơi đây. Mọi người ở trong đó như rơi vào mê cung bởi không con hẻm nào trong giáo xứ là không đỏ rực sắc mầu trên đầu, bên cạnh. Vừa ra khỏi những ô bàn cờ trên là cả một không gian bao la nơi phía trước sân thánh đường. Phần trên ô văng nơi chính diện có tháp vươn cao đã được trang trí một hang đá lấp lánh ánh bạc bên trong gia đình Thánh Gia của người Việt khăn đóng áo dài đã ngự trị. Hài Nhi đặt trong máng cỏ uy nghi với mầu sáng trắng nhiệm mầu. Dưới phần ô văng là một sân khấu nơi đây các đoàn thể thiếu nhi và ca đoàn đang trình diễn hoạt cảnh mừng Chúa Giáng Sinh và cũng là nơi cử hành thánh lễ đêm nay. Dưới sân rộng trên 500 mét vuông đầy ắp các cháu thiếu nhi. Rất nhiều nhửng trang phục mầu đò pha trắng của ông già Noel đã làm đêm nay thật đầy ý nghĩa. Sau những minh hoạ về ngày đại lễ, Hội đồng Mục Vụ Giáo Xứ thông báo vào ngày mai 25 tháng 12 lúc 6 giờ chiều cha xứ sẽ phát quà cho tất cả thiếu nhi.
Dưới sân nhà thờ khi thánh lễ đêm bắt đầu cũng là lúc mọi người lớn đã ổn định. Những tiếng chuông reo vang cùng những bài thánh ca vô cùng quen thuộc cất lên của ca đoàn làm mọi người tham dự thánh lễ ngoài trời cảm thấy như "Trời cao hãy đổ sương xuống và ngàn mây hãy mưa Đấng Cứu đời." Sau bài Phúc âm, cha chủ lễ Giuse Phạm Trung Thu nhắc nhở đến mọi người về hình ảnh gia đình Nazaret, một gia đình thánh thiện mà mọi tổ ấm trên toàn thể thế giới đang âm thầm noi theo. Ngài cũng kêu gọi mọi người hãy nhớ đến những anh em nghèo khó đang sống gần gũi giữa chúng ta như khi sinh ra Chúa đã luôn luôn gần gũi gắn bó với những người chăn chiên nơi đồng cỏ hoang vắng, một thành phần nghèo hèn thởi bấy giờ. Làm được điều này tức là chúng ta đang thực hiện sứ mệnh truyền giáo rồi cũng đồng nghĩa là chúng ta đem bình an cho người thiện tâm. Trước khi đêm thánh kết thúc mọi người tham dự đồng ngân vang ca khúc "Nửa đêm mừng Chúa Giáng Sinh ra chốn gian trần, người đem ân phúc xuống cho muôn dân lầm than. nơi hang Bethlem thiên thần xướng ca Thiên Chúa vinh danh, chúng nhân an hoà... ". Nhìn lên hang đá trên cao, trước khi trở về, tôi nguyện xin Chúa Hài đồng gìn giữ mọi gia đình và ước mơ Hài Nhi ban cho vùng ven nơi tôi đang sinh sống cùng với nhiều người di dân đói khổ từ phương xa sớm có nơi phụng thờ như lòng khát khao của vị linh mục chủ chăn chiến lược Giuse Phạm trung Thu.
Đêm huyền diệu 24/12/2003
Vũ văn Quí VN email : vuvanquy@fptnet.com.vn
Theo đoàn quân di cư 1954, bà con giáo dân từ miền Bắc Việt Nam vào định cư tại Saigon được chính quyền lúc đó cho xây dựng một khu vực thuộc ven đô. Nơi đây đã hình thành lên một Xóm Mới, một địa danh rất nổi tiếng của quận Gò Vấp. Một Xóm Mới với khá nhiều những ngôi nhà thờ san sát nhau được chia thành những cụm dân cư mà từ miền Bắc họ đã từng sống chan hòa và đùm bọc nhau. Phần đông là bà con thân thuộc trong dòng họ. Xa có, gần có, dây dứa rễ má cũng có. Từ đó họ gắn kết nhau san sẻ nhau để dần dần cùng với chủ chăn xây dựng nhiều ngôi thánh đường khang trang rộng rãi hơn.
Thật khó kể hết được những tên gọi từng ngôi thánh đường trong thánh địa Xóm Mới. Hiện nay chỉ trên một đoạn đường Lê đức Thọ tức đường 26 tháng 3 cũ, khoảng hơn 3 cây số từ ngã tư Xóm Mới ra ngã tư Tân thới Hiệp cắt Quốc Lộ IA, đã sừng sững đến 4 ngôi thánh đường vừa to vừa nhỏ vừa khiêm tốn vừa nguy nga. Nằm vào điểm cuối phía tiếp giáp với vành đai xa lộ Đại Hàn, nay đổi tên thành QL IA, ngôi nhà thờ Nữ Vương Hoà Bình vào cuối năm 1999 vẫn chỉ là ngôi nhà thờ khiêm tốn nhất. Mái lợp tôn thấp lè tè. Hai bên hông được cơi nới thêm ra nên dáng vẻ rất tiều tụy. Tháp chuông thì chỉ đủ vươn cao khỏi mái tôn đã ố vàng nâu. Sự khiêm tốn ấy ắt hẳn nói lên đời sống của giáo dân rất giới hạn.
Vì là vùng đất trũng gần kề con rạch Trường Đại nên kinh tế chỉ phù hợp với những liếp rau muống hoặc chăn nuôi heo. Những khi mưa lớn thường gây ngập đường xá ảnh hưởng đến môi trường sống và chăn nuôi. Bởi thế giáo xứ với chủ chăn đã già yếu rất khó làm thay da đổi thịt ngôi thánh đường chập hẹp và u tối. Trong xu thế phát triển chung của thành phố khi phía bên kia QL IA đã hình thành một quận mới, quận 12, với một khu công nghiệp gồm vài chục công ty xí nghiệp và một khu dân cư vùng ven khá rộng lớn trải dài ra gần 10 cây số về hướng Hốc Môn nhưng không có đến một nhà nguyện nhỏ. Trước những biến đổi về kinh tế, chuyển động về dân số mỗi ngày mỗi khá hơn, đông hơn, nên Tổng Giáo phận Saigon đã nhìn thấy khó khăn về măt tôn giáo khi số giáo dân từ các nơi khác hoặc ngay từ Xóm Mới đổ về lập nghiệp. Từ đó mà cần phải có một linh mục trẻ xông xáo năng nổ mới đáp ứng nổi nhu cầu sinh hoạt công giáo nơi đây.
Nhà chiến lược công giáo có thể không ngoa khi gọi vị linh mục cũng không còn trẻ vừa đến cai quản giáo xứ Nữ Vương Hòa Bình. Nhận nhiệm sở mới từ tháng 4 năm 2000, cha Giuse Phạm Trung Thu bắt tay ngay vào xây dựng lại ngôi thánh đường đã quá chật hẹp, đã quá xuống cấp không còn thích hợp với sự biến đổi cực nhanh nơi vùng đô thị mới này. Không gì có thể cản trở lòng hăng say, nhiệt huyết hoạch định chiến lược cho công cuộc đổi mới về mặt tinh thần trong giáo xứ và vùng ven thành phố này. Ngài đã xoay xở chạy vạy vay mượn bất cứ nơi đâu, bất kể thứ gì để quyết tâm hoàn thành ngôi thánh đường trước Giáng Sinh năm 2000.
Nhờ tài tháo vát, nhờ sức trẻ và nhờ vào lòng khao khát bao năm không được hoạt động nơi xứ đạo, cha Giuse Thu đã hoàn thành công trình chỉ trong vòng 6 tháng. Một công trình quá ư khang trang được tôn cao bằng một tầng trệt. Mặt tiền được thiết kế với hai đường dẫn vòng cung lên tận phía trên thánh đường rất thuận tiện cho việc xe tang di chuyển quan tài hoặc xe lăn dành cho người khuyết tật. Khoảng sân phía trước rộng rãi thoáng mát dùng làm nơi sinh hoạt thiếu nhi và là nơi giáo dân dự thánh lễ ngoài trời trong những ngày lễ lớn. Tầng trệt chính là hội trường và là hoa viên để tổ chức tiệc cưới liên hoan dành cho giáo dân. Đây là một công trình nguy nga không thua kém nhiều so với những vùng khác trong nội ô thành phố. Ngoài ngôi thánh đường nổi bật này, cha Thu đang bắt đầu xây dựng tiếp một trung tâm dậy nghề may cho bà con nghèo quanh vùng đồng thời nhận gia công cho công ty may mặc khá lớn trong thành phố. Khi gặp Ngài đang chỉ đạo làm hang đá vào ngày 23 năm 2003, Ngài cho tôi biết thêm chiến lược trong những năm sắp tới là đã đầu tư 2 miếng đất rất lớn bên Quận 12 để nếu được phép sẽ thành lập một bệnh viện và một ngôi nhà nguyện tạm. Thật đúng với tầm vóc của một nhà chiến lược tài ba và phù hợp với tinh thần chủ đạo mà HĐGMVN năm nay đang ra sức quyết tâm thực hiện : Sứ mệnh TRUYỀN GIÁO.
ĐÊM THÁNH VÙNG VEN
Mới 9 giờ tối đêm Vọng Giáng Sinh mà con đường dẫn vào ngôi thánh đường ven đô đã rợp bóng người cùng xe đạp, xe máy các loại. Họ từ khu dân cư vùng ven đổ về. Những công nhân từ các tỉnh thành khác về đây lập nghiệp cũng ùa theo đoàn người như đi trẩy hội dù trong số họ có người chưa hiểu được mầu nhiệm Ngôi Hai nhập thể. Quần áo tươm tất. Nói cười rạng rỡ. Họ mừng vui như chính họ cảm nhận được sự "Bình An dưới thế cho người thiện tâm."
Qua khỏi cầu Trường Đại vừa mới hoàn thành rực sáng với hàng trụ đèn cao áp là cả một vầng sáng lấp lánh từ trên tháp cao thánh đường ven đô với sâu chuỗi những lá cờ nho nhỏ của Hôi Thánh. Còn hai bên đường không biết cơ man nào là những dây đèn xanh vàng tím đỏ nhỏ li ti xen kẽ vài hang đá rực rỡ ánh sáng vừa ấm êm vừa linh thiêng diều vợi. Con đường đã chật nay càng như nhỏ hẹp hơn khi chen lấn nhích dần từng nhịp lăn của bánh xe. Mọi người như ùa ra đường như nếm trải cái lạnh, cái rộn rã bồng bềnh của đêm đông.
Càng về gần nơi sẽ diễn ra đại lễ Giáng Sinh càng chen chân lấn bước. Nhiều người đã phải rẽ trái chạy dọc theo những con hẻm lộng lẫy với ánh đèn đan xen nhấp nháy ngay trên đỉnh đầu như đi dưới giàn hoa thiên lý đầy mầu sắc. Cảm giác khi lọt vào vùng ánh sáng chi chít sao này là sự cảm nhận nồng ấm mà có lẽ chẳng nơi đâu trên thế giới háo hức cuồng nhiệt thể hiện đêm Thánh như nơi đây. Mọi người ở trong đó như rơi vào mê cung bởi không con hẻm nào trong giáo xứ là không đỏ rực sắc mầu trên đầu, bên cạnh. Vừa ra khỏi những ô bàn cờ trên là cả một không gian bao la nơi phía trước sân thánh đường. Phần trên ô văng nơi chính diện có tháp vươn cao đã được trang trí một hang đá lấp lánh ánh bạc bên trong gia đình Thánh Gia của người Việt khăn đóng áo dài đã ngự trị. Hài Nhi đặt trong máng cỏ uy nghi với mầu sáng trắng nhiệm mầu. Dưới phần ô văng là một sân khấu nơi đây các đoàn thể thiếu nhi và ca đoàn đang trình diễn hoạt cảnh mừng Chúa Giáng Sinh và cũng là nơi cử hành thánh lễ đêm nay. Dưới sân rộng trên 500 mét vuông đầy ắp các cháu thiếu nhi. Rất nhiều nhửng trang phục mầu đò pha trắng của ông già Noel đã làm đêm nay thật đầy ý nghĩa. Sau những minh hoạ về ngày đại lễ, Hội đồng Mục Vụ Giáo Xứ thông báo vào ngày mai 25 tháng 12 lúc 6 giờ chiều cha xứ sẽ phát quà cho tất cả thiếu nhi.
Dưới sân nhà thờ khi thánh lễ đêm bắt đầu cũng là lúc mọi người lớn đã ổn định. Những tiếng chuông reo vang cùng những bài thánh ca vô cùng quen thuộc cất lên của ca đoàn làm mọi người tham dự thánh lễ ngoài trời cảm thấy như "Trời cao hãy đổ sương xuống và ngàn mây hãy mưa Đấng Cứu đời." Sau bài Phúc âm, cha chủ lễ Giuse Phạm Trung Thu nhắc nhở đến mọi người về hình ảnh gia đình Nazaret, một gia đình thánh thiện mà mọi tổ ấm trên toàn thể thế giới đang âm thầm noi theo. Ngài cũng kêu gọi mọi người hãy nhớ đến những anh em nghèo khó đang sống gần gũi giữa chúng ta như khi sinh ra Chúa đã luôn luôn gần gũi gắn bó với những người chăn chiên nơi đồng cỏ hoang vắng, một thành phần nghèo hèn thởi bấy giờ. Làm được điều này tức là chúng ta đang thực hiện sứ mệnh truyền giáo rồi cũng đồng nghĩa là chúng ta đem bình an cho người thiện tâm. Trước khi đêm thánh kết thúc mọi người tham dự đồng ngân vang ca khúc "Nửa đêm mừng Chúa Giáng Sinh ra chốn gian trần, người đem ân phúc xuống cho muôn dân lầm than. nơi hang Bethlem thiên thần xướng ca Thiên Chúa vinh danh, chúng nhân an hoà... ". Nhìn lên hang đá trên cao, trước khi trở về, tôi nguyện xin Chúa Hài đồng gìn giữ mọi gia đình và ước mơ Hài Nhi ban cho vùng ven nơi tôi đang sinh sống cùng với nhiều người di dân đói khổ từ phương xa sớm có nơi phụng thờ như lòng khát khao của vị linh mục chủ chăn chiến lược Giuse Phạm trung Thu.
Đêm huyền diệu 24/12/2003
Vũ văn Quí VN email : vuvanquy@fptnet.com.vn