Đốt lên một que diêm
1. Tin : Khước từ bóng tối và Chọn lựa ánh sáng
Vào năm 2004 và tiếp sau đó năm 2006, một đạo diễn phim người Nga, Timur Bekmambetov đã làm chấn động thị trường phim thế giới với hai siêu phẩm phim hành động giả tưởng Night watch (2004) và Day watch (2006). Nội dung của hai bộ phim nầy dựa trên một truyền thuyết về cuộc đối đầu và chiến tranh khủng khiếp của hai thế lực Bóng tối và Ánh sáng…
Không chỉ phim ảnh ưa khai thác chủ đề “bóng tối và ánh sáng” mà cả trong thi ca, âm nhạc, văn chương, hội hoạ…chủ đề nầy cũng rất được khai triển.
Vừa rồi, trong làng nhạc trẻ Việt nam đã xuất hiện một nữ nhạc sĩ kim ca sĩ trẻ Lê Cát Trọng Lý với một album nhạc đầu tay mang tựa đề : Bóng Tối và ánh sáng đã gây xôn xao và ấn tượng trong làng phê bình và thưởng ngoạn âm nhạc.
Quả thật, Ánh Sáng – Bóng Tối đó là hai đối cực tượng trưng cho hai cuộc sống, hai thế giới, hai lãnh vực hoàn toàn đối nghịch nhau, cách xa nhau, triệt tiêu nhau. Và trong ngữ nghĩa Kinh Thánh, Ánh Sáng là tượng trưng cho chân lý và sự sống, cho vinh quang Thiên Chúa, cho niềm tin yêu hy vọng, cho ơn cứu độ…Còn Bóng Tối là quê hương của lầm lạc, tội lối, ma quỷ, gian ác. Nếu Thiên Chúa ngay từ đầu đã dựng nên ánh sáng như thực tại đầu tiên của công trình sáng tạo ; thì vào chiều Thứ Sáu, khi Con Chúa tắt hơi trên Đồi Sọ, bóng tối đã bao trùm không gian.
Trong khi đó, các Sứ ngôn không ngần ngại loan báo viễn tượng về một “ngày mai rực sáng của thời đại Thiên Sai” để bỏ lại những ngày “lưu đầy sống kiếp lầm than lầm lũi bước đi trong miền âm u tử địa” (Is 9,1). Và khi thời Tân ước đến, Thánh Gioan đã không ngần ngại gọi Đức Kitô là “ánh sáng cho nhân loại, ánh sáng chiếu soi trong bóng tối, và bóng tối không diệt được ánh sáng…là ánh sáng thật, ánh sáng đến thế gian và chiếu soi mọi người” (Ga 1, 3-9). Và chính Đức Kitô đã cụ thể hoá ý nghĩa đối nghịch đó trong chính bản vị mỗi người : “Ánh sáng đã đến thế gian, nhưng người ta yêu chuộng bóng tối hơn ánh sáng”(Ga 3, 19) ; “phàm ai làm điều dữ, thì ghét ánh sáng và không đến cùng ánh sáng, để các việc họ làm khỏi bị chê trách”(Ga 3, 20)
Sứ điệp phụng vụ hôm nay tập chú vào “huyền nhiệm ánh sáng” để vừa dẫn lối đưa đường các anh chị em dự tòng đến một chọn lựa nghiêm túc : hoặc là ở lại trong bóng tối của lầm lạc và xa cách Thiên Chúa, hoặc là bước tới ngưỡng cửa của đời sống mới trong ánh quang của con cái sự sáng qua bí tích Rửa tội ; đồng thời cũng gọi mời tất cả cộng đoàn tín hữu hãy mạnh mẽ tiến bước trên con đường của chân lý phúc âm và loại trừ mọi biểu hiện của cuộc sống ù lỳ trong bóng tối của tội lỗi.
2. Để nhìn thấy ánh sáng cần có “đôi mắt của Thiên Chúa”.
Ánh sáng có rực sáng bao nhiêu, ban ngày có rạng thế nào, thì đối với người mang đôi mắt mù, tất cả cũng chỉ là bóng tối. Trong lãnh vực thiêng liêng, người ta sẽ không thể nhận ra Thiên Chúa, các công trình tuyệt diệu của Ngài, tình yêu cứu độ của Ngài, khi người ta bị mù loà tâm hồn. Lời Chúa hôm nay đề nghị chúng ta cần Thiên Chúa ban cho đôi mắt sáng thiêng liêng để nhìn bằng đôi mắt của chính Ngài. Nếu đôi mắt của I-sai ngày xưa chỉ nhìn thấy “diện mạo bên ngoài” thì với cái nhìn của Thiên Chúa, tiên tri Samuel đã “nhìn sâu tận đáy lòng” ; và vì thế, cậu con trai út Đa-Vít đã được xức dầu tấn phong làm vua Ít-ra-en (BĐ 1). Đối với các anh chị em dự tòng săp sửa lãnh nhận các bí tích gia nhập Kitô giáo, thì việc trang bị “đôi mắt thiêng” đó chính những tháng ngày chăm chuyên học hỏi giáo lý, kinh nguyện, sống đạo. Còn đối với chúng ta, những người Kitô hữu, để có được đôi mắt sáng của Thiên Chúa thì phải sám hối, thanh lọc cõi lòng, ăn năn trở lại. Gỡ bỏ đi những cái nhìn đầy thiên kiến, ghét ghen, ích kỷ ; lột bỏ đi những chiếc gương đen của kết án, xét đoán, hoài nghi, thù hận ; vứt xa đi những chiếc mặt nạ giã hình, môi mép, vụ hình thức của những anh chàng biệt phái như trong chuyện kể Tin Mừng về phép lạ chữa khỏi chàng mù hôm nay…để thay bằng đôi mắt đức của người mù tự thuở mới sinh, mà lần đầu tiên diện kiến Đức Kitô, đã quỳ xuống thân thưa với tất cả tấm lòng đơn sơ khiêm hạ : “Lạy Ngài Con Tin”. (TM).
Đó cũng chính là điều mà trong BĐ 2, Thánh Phaolô trong thư gởi giáo đoàn Ê-phê-sô đã nhắc bảo chúng ta : “xưa anh em là bóng tối, nhưng bây giờ, trong Chúa, anh em lại là ánh sáng. Vậy anh em hãy ăn ở như con cái ánh sáng, mà ánh sáng đem lại tất cả những gì là lương thiện, công bình chân thật…”
3. Cùng với đôi mắt của Thiên Chúa, một thế giới hồi sinh
Chính khi được trang bị với đôi mắt mới ấy, một thế giới mới sẽ được hồi sinh trong ta và chung quanh ta. Nói cách khác, một khi tâm hồn ta tràn ngập ánh sáng Chúa Kitô, thì chúng ta sẽ có nhiều sức mạnh, nghị lực và tình yêu để đẩy lùi những mãnh lực của bóng tối tội lỗi và sự chết.
Và công việc nầy lại không phải chỉ là cuộc chiến đấu tiêu cực, những lời nói suông, những dự định hay ho nhưng rỗng tuếch ; mà phải luôn là những hành động tích cực, như ngụ ý của một chuyện ngụ ngôn Ấn Độ sau đây :
Ngày kia, các môn đệ của thầy Haxiđich bên Ấn Độ đến than phiền với thầy về ảnh hưởng xấu của ma quỷ trên thế gian. Họ hỏi thầy phải làm thế nào để có thể xua đuổi ma quỷ?
Thầy Haxiđich đề nghị trước hết hãy lấy chổi bắt đầu quét bóng tối khỏi căn phòng nhỏ dưới hầm. Các môn sinh ngạc nhiên trước lời dạy bảo đó. Nhưng họ cũng đành lòng vâng theo. Sau nhiều giờ mệt nhoài, mồ hôi nhễ nhãi, nhưng họ vẫn không đuổi được bóng tối ra khỏi căn phòng nhỏ. Thầy Haxiđich bảo các môn sinh lấy gậy đập bóng tối để đuổi ma quỷ ra khỏi phòng. Nhưng vẫn uổng công vô ích. Lần thứ ba, thầy bảo các môn sinh hãy xuống hầm gào thét nguyền rủa bóng tối. Họ đã khan cổ, mất tiếng mà vẫn không sáng thêm được chút nào.
Sau cùng thầy bảo các môn sinh : “Hỡi các con, mỗi người trong các con hãy đương đầu với thách đố của bóng tối bằng cách đốt lên một cây nến”.
Họ thi hành theo lời thầy. Và kìa, lập tức bóng tối đã bị đuổi đi. căn hầm tối tăm lạnh lẽo bỗng trở nên sáng rực và ấm cúng.
Đó cũng chính là cảm nhận của tác giả Nguyễn Văn Thành trong bài viết rất thâm thuý: đốt lên một que dim… thay vì ngồi nguyền rũa “Bóng tối” :
Em chỉ thinh lặng đốt lên một que diêm, thay vì ngồi nguyền rủa đêm tối.
Đảm nhiệm cuộc đời như vậy là CHO. Cho vô điều kiện. Cho bất kỳ một cái gì: Một nụ cười, một bàn tay, một hơi ấm, một chút tình người.
Khi cho như vậy, điều Em nhận lại là Hạnh Phúc. Thiếu chất liệu Hạnh Phúc nầy, trong bản thân và cuộc đời, con người của Em sẽ tức khắc héo úa, nghèo nàn và tàn tạ.
Hỡi Em, Em hãy hạnh phúc. Tự khắc, bằng cách nầy hay cách khác, Em sẽ tạo hạnh phúc cho một vài anh chị em Đồng Bào đang có mặt hai bên cạnh em. Quê Hương nhờ đó, sẽ từ từ ngập Trời Ánh Sáng. Muôn vì sao sẽ mọc lên trong cuộc đời của Em…
Và giờ đây, “Ánh sáng cứu độ” đang ở giữa chúng ta, Đức Kitô đang thầm nói với chúng ta như Ngài đã từng nói với anh chàng mù vừa được sáng mắt : “Người đó chính là kẻ anh đang nhìn thấy và đang nói với anh” (TM). Chúng ta hãy cầu xin cho các anh chị em dự tòng trên khăp thế giới và cho chính ta thật sự được gặp gỡ và đón nhận Ngài, để giờ nầy có được lòng tin đơn sơ chân thành như anh chàng mù thuở trước và trên độ đường Mùa Chay thánh tiến về lễ Phục Sinh, tâm hồn chúng ta luôn rạng ngời ánh sáng niềm tin và chân lý, tình yêu và ân sủng.
Lạy Chúa Giêsu
Chúa gọi chúng con là con cái của sự sáng
dù Chúa biết trong lòng chúng con vẫn còn nhiều góc tối.
làm sao để chúng con có thể sống xứng đáng
với những mong đợi và hy vọng mà Chúa đặt nơi chúng con?
Những lúc con chơi vơi giữa ngã ba chợ đời,
xin Chúa là quy chiếu để con hướng về.
Những lúc con bước đi chênh vênh trên bờ cám dỗ
xin Chúa là điểm tựa để con vượt thoát.
Những lúc con còn mê mải trong bóng tối,
xin chiếu dọi ánh sáng của Chúa vào sâu thẳm hồn con.
Xin cho con đừng ngại ngần e sợ trước ánh sáng của Chúa.
vì ánh sáng ấy là cứu độ đời con. Amen.
GiuseTrương Đình Hiền