 |
LM. Đoàn Cao Lý sinh ngày 29/03/1929 tại Nam Định, du học tại Hoa Kỳ năm 1950, tốt nghiệp Tiến Sỹ Văn chương tại Đại học tư thục công giáo St. John’s University, New York, chịu chức Linh mục ngày 10/05/1956 tại Oregon. Vào Dòng ngày 08/10/1964 tại Aix-en Provence, miền Nam nước Pháp, khấn lần đầu ngày 31/10/1966 tại Nhà Tập Thánh Tâm Dòng Tên, Thủ Đức và khấn cuối ngày 15/08/1975 tại Saigon. Ngài là nguyên Bề Trên Miền Dòng Tên Việt Nam từ 1981-1993, Cha Giám Tập từ 1993 - 2006. Ngài cũng là linh mục Việt Nam đầu tiên của Dòng Tên sau khi Dòng trở lại Việt Nam hoạt động.
Trong suốt nửa thế kỷ phục vụ trong tác vụ linh mục, cha đã đóng góp rất nhiều cho Giáo hội trong việc cổ võ ơn gọi, suy tư thần học, hướng dẫn linh đạo và chia sẻ Lời Chúa. Về mặt xã hội và phát triển, ngài là quản nhiệm Chương trình Đặc nhiệm Phát triển Nông thôn. Đối với Phong Trào Cursillo, ngài là sáng lập viên và là linh hướng đầu tiên, có công khai phá và phát triển Phong Trào.
Được hân hạnh làm việc với LM Đoàn Cao Lý trong những năm 1973-1975, và theo dõi công việc của ngài, tôi nhận được ở ngài là một học giả uyên thâm, một tâm hồn đơn sơ, khiêm nhường, thánh thiện, và một mục tử dấn thân, suốt một đời phụng sự Chúa, phụng sự Giáo hội và xã hội.
Cùng thời với ngài, có các linh mục Hoàng Sỹ Quý, SJ và Đỗ Quang Chính, SJ cùng tu tại Giáo phận Bùi Chu và du học tại ngoại quốc, nhưng cả ba vị đều chọn đời tận hiến trong Dòng Tên.
Sau khi về nước, với tấm bằng Tiến sỹ Văn chương tại Hoa Kỳ, ngài là người duy nhất không chịu đi dậy học và cũng không bằng lòng cho bất cứ một trường Đại học nào để tên mình trong danh sách giảng viên. Ngài dùng hết thời gian lo cho Dòng, cho Cursillo và công tác xã hội.
Sau biến cố 30 tháng 4 năm 1975, ngài lặng lẽ rời trung tâm Nguyễn Đình Chiểu về ẩn dật ở tu viện Thủ Đức. Cũng vì vậy mà ngài thoát nạn lao tù để lo cho Dòng, trong khi các linh mục Dòng Tên khác phải mắc vòng lao lý. Căn nhà ngài ở nằm sâu trong một góc vườn, cây cối um tùm, cổng đóng then cài, gần như ngoại bất nhập, nội bất xuất. Công việc chính của ngài là huấn luyện tập viên, từng người một, một cách cá nhân, âm thầm trong những ngày khổ nạn.
Vào giữa thập niên 80, ngài bắt đầu giúp Linh Thao tại những nhà chòi ở Tam Hà. Năm 1992, Linh Thao được coi là việc tông đồ thích hợp nhất đối với tu sĩ Dòng Tên: bầu khí thinh lặng, sinh hoạt nhóm nhỏ là việc tông đồ có ảnh hưởng thiêng liêng, không chỉ trên người làm Linh Thao mà còn trên cả những người xung quanh họ nữa.
Song song với việc giúp Linh Thao cho các tu sĩ nam nữ, việc giúp Linh Thao cho các sinh viên cũng thành hình và phát triển. Từ khóa Linh Thao đầu tiên của sinh viên tổ chức tại Củ Chi năm 1989 cho đến nay, các khóa Linh Thao dành cho sinh viên rất đều đặn vào dịp hè mỗi năm. Linh Thao gần như đã trở thành một sinh hoạt của các nhóm.
Thường mỗi khóa Linh Thao kéo dài tám ngày, gồm năm ngày trọn vẹn cho Linh Thao, và một ngày sinh hoạt giao lưu với nhau. Khi Linh Thao, người tham dự giữ bầu khí thinh lặng, cầu nguyện ít là bốn lần một ngày, mỗi lần 60 phút, sau đó là lượng giá cầu nguyện và ghi lại kinh nghiệm. Mỗi ngày có khoảng 45-60 phút để chia sẻ kinh nghiệm thiêng liêng với nhau.
Cầu nguyện kéo dài 60 phút là điều người ta tưởng các bạn trẻ không làm nổi, nhưng kinh nghiệm cho thấy phần lớn các bạn cầu nguyện được 60 phút; và có nhiều bạn cầu nguyện rất tốt. Thiên Chúa là Đấng các bạn cảm nghiệm, không còn là Đấng được nghe nói tới nữa.
Công tác khá quan trọng mà LM Đoàn Cao Lý theo đuổi không mệt mỏi là việc chia sẻ Lời Chúa, có lẽ từ sau năm 1975 cho đến ngày nay, dưới tên LM Augustine, S.J. trước tiên là những bản ronéo, sau là trên internet như qua đài Veritas. Những lời chia sẻ của ngài rất súc tích và truyền cảm. Người ta chỉ thấy các tác giả chia sẻ Lời Chúa sau này nở rộ vào khoảng sau năm 2000.
Xin ghi một đoạn ngắn bài chia sẻ của ngài làm thí dụ:
LỄ CHÚA THÁNH THẦN HIỆN XUỐNG (31.5.2009)
Lm. Augustine, SJ
Biệt ân thăng tiến người giáo dân
Trong Tông Thư Tiến Tới Thiên Niên Kỷ Thứ Ba, Ðức Gioan Phaolô nhận thấy trước khi tiến vào Thế Kỷ 21, Giáo Hội đã tiếp nhận biệt ân mà Chúa Thánh Linh dành cho việc thăng tiến người giáo dân, đúng là ơn đặc biệt vì nhờ đó họ góp phần vào công cuộc hiệp nhất mọi Kitô hữu và đối thoại với các tôn giáo và nền văn hoá hiện đại (số 46). Có thể nêu một số trường hợp điển hình về hiệp nhất các Kitô hữu và về đối thoại với các tôn giáo chăng?
………….
Cách tốt nhất để đón nhận ơn cứu độ
Vậy việc làm thích hợp nhất người Kitô hữu có thể bắt đầu thực hiện dịp lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống này là đặt mình để Chúa Thánh Thần dẫn dắt nhằm áp dụng lời Tin Mừng của Chúa Giêsu vào cuộc sống. Ðó sẽ là cách tốt nhất để đón nhận ơn cứu độ do Chúa Giêsu mang lại.
Năm 1959 trong khuôn viên của Dòng Tên, các linh mục đã mở Trung Tâm Đắc Lộ. Tính đến năm 1975, trung tâm này đã phát triển thành một quần thể bao gồm một cư xá cho trên 60 sinh viên, một thư viện lớn với nhiều phòng học yên tĩnh cho hơn 1000 sinh viên tới học hỏi và nghiên cứu, một trung tâm truyền hình. Thêm vào đó còn có tạp chí Phương Đông và phong trào Hưng Giáo Văn Đông, Gia Đình Nhập Thể, với chủ trương về nguồn dân tộc và sống đạo sâu xa, đưa Chúa nhập thể vào những tinh hoa văn hóa đông phương theo tinh thần hội nhập văn hóa của Cha Đắc Lộ.
Tại trung tâm Nguyễn Đình Chiểu, từ năm 1973 LM Lý thành lập Chương trình Đặc nhiệm Phát triển Nông thôn. Chương trình này là môt tổ chức vô vị lợi. Mục tiêu là phục vụ con người nông thôn Việt Nam bằng cách cung ứng cho họ những thông tin, chia sẻ những nghiên cứu có giá trị và tham vấn. Đây là một tổ chức Việt Nam trong 12 nước Á Châu, có tên là Centre for the Development of Human Resources in Rural Asia (CENDHRRA), trụ sở đặt tại Phillippines.
Ngoài những tài liệu ngắn, gọn về kỹ thuật chăn nuôi và trồng tỉa, chương trình còn ấn hành tập tài liệu Nông Thôn Việt Nam, kết tinh của nhiều tháng nghiên cứu gồm những người đã từng tham gia phát triển nông thôn trong nhiều lãnh vực như đinh điền, nông tín, giáo dục, và phát triển cộng đồng.
Nhóm có cơ hội tham dự Hội nghị về phát triển con người nông thôn Á châu, họp tại ngoại ô Bangkok, Thái Lan, từ ngày 4 đến 25 tháng 8, năm 1974. Nhóm đã hình thành bản phúc trình về phát triển con người nông thôn Việt Nam cùng với 4 điền cứu (case studies): trung tâm Vinh Thạnh (Phước Tuy), Trại đinh cư Quảng Thuận (Ninh Thuận), trại định cư Cái Sắn (Kiên Giang), và làng định cư Đồng Thạnh (Quảng Nam).
Mọi sinh hoạt đều được chia sẻ với các tổ chức xã hội tại Việt Nam và tường trình cho Hội Đồng Giám Mục Việt Nam.
Một sự đóng góp rất có ý nghĩa và đem lại thành qủa cho đông đảo giáo dân Việt Nam của LM Đoàn Cao Lý, SJ, là Phong Trào Cursillo. Tại Việt Nam, năm 1967, Tướng Lopez chỉ huy đoàn quân sang trợ chiến tại Việt Nam, đã xin phép giáo quyền Việt Nam mở khóa Cursillo đầu tiên tại Saigon cho các sĩ quan người Phi. Tiếp đó, một số khóa được tổ chức dành cho quí Linh mục và giáo dân Việt Nam. Theo như lời kể lại, khóa đầu tiên do anh em người Phi điều hành, cha Đoàn Cao Lý làm linh hướng và cùng với anh/bác Trần Trung Lương làm thông dịch viên và lo dịch thuật cùng tu chính tài liệu. Ngài còn tiếp tục hướng dẫn nhiều khóa Cursillo khi số nhân sự Việt Nam đã đầy đủ. Nhờ vào hiệu quả lớn lao của các khóa học 3 ngày này, Phong Trào Cursillo đã phát triển mạnh mẽ tại các giáo phận: Saigon, Xuân Lộc, Cần Thơ, Vĩnh Long, Long Xuyên, Nha Trang và Huế cho đến năm 1975 thì việc mở khóa chấm dứt. Mãi tới năm 2006, 2007 mới có các khóa tiếp theo.
Điểm son lớn nhất nơi LM Đoàn Cao Lý, SJ. là tinh thần hợp tác và hòa đồng với mọi người. Nhóm Phát Triển Nông Thôn do ngài chủ xướng và mời gọi gồm khoảng 20 người bao gồm cả giáo dân và phật tử chuyên ngành, tương đối có chuyên môn và kiến thức. Họ họp lại theo định kỳ để thảo luận, phân công thực hiện các công tác. Những cuộc thảo luận thường gay go sôi nổi. LM Lý là người khiêm nhường, biết lắng nghe. Điều này không dễ dàng đối với một linh mục, kể cả linh mục đang sống ở hải ngoại ngày nay. Ở hải ngoại hiện nay, chúng tôi không thấy có một tổ chức nào mà giáo dân nhận được sự cộng tác của linh mục trong sự lắng nghe và tương kính – ngoại trừ Giáo Xứ Paris, Pháp - như LM Đoàn Cao Lý, S.J.
Sau 54 năm thi hành tác vụ Linh Mục và 44 năm sống đời thánh hiến trong Dòng Tên, Thánh Lễ Tạ Ơn và An Táng người mục tử nhân lành đã diễn ra lúc 8 giờ 00, ngày thứ ba 20 tháng 04 năm 2010 tại Nhà thờ Hiển Linh, số19 đường số 5, Phường Linh Trung, Quận Thủ Đức, Saigon. Linh cữu ngài được an táng tại nghĩa trang Đan Viện Biển Đức Thiên Bình, Long Thành, Đồng Nai.
Tôi mới đọc được những lời chân tình và thống thiết của LM Nguyễn Công Đoan, SJ về cha Augustinô như sau:
Cha Âu Tinh là người cha âm thầm như thánh Giuse, đã trông coi Mìền Dòng nhỏ bé suốt mười hai năm (1981-1993) trong tình trạng của thánh Gióp: mất hết nhà cửa, tài sản, tiền bạc; 9/30 anh em ở tù.
Cha Âu Tinh là người mẹ đã cưu mang, nuôi nấng, dạy dỗ 4/5 số anh em trong Tỉnh Dòng hiện nay suốt từ năm 1981. Có những lúc phải làm như bà mẹ của Mosê, bỏ con vào thúng thả trong dòng sông Bộ Đội và Thanh Niên Xung Phong, cậy nhờ công chúa của vua Pharaô đỡ đầu…
Chúng con không hỏi Chúa tại sao Chúa cất người cha, người mẹ, người anh cả, người chị cả của chúng con về, nhưng chúng con xin tạ ơn Chúa đã ban cha Âu Tinh cho chúng con bấy nhiêu năm. Chúng con xin trao cha Âu Tinh lại cho Chúa để người tôi tớ trung thành được hưởng trọn niềm vui vĩnh cửu trong nhà Chúa, muôn đời hát HALLELUIA với các thiên thần và các thánh của Dòng!
Oakland, CA Tue April 20, 2010 DHN