Linh Mục Gioan Trần Công Nghi trách nhiệm Ðài phát thanh do Liên Ðoàn Công Giáo Việt Nam và Vietcatholic chủ xướng, cũng là Giám Ðốc Vietcatholic Network, đã mở cuộc phỏng vấn với Ðức Tổng Giám Mục Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn. Sau đây là toàn văn cuộc phỏng vấn.

Photo:Etcetera
LM Trần Công Nghị đang phỏng vấn Đức TGM Phạm Minh Mẫn


Kính thưa quý vị thính giả chương trình phát thanh Công Giáo do Liên Ðoàn Công Giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ.
Kính thưa quý vị hôm nay chúng tôi Linh Mục Trần Công Nghị được hân hạnh phỏng vấn Ðức Tổng Giám Mục Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn nhân dịp Ngài sang viếng thăm Hoa Kỳ, để Ngài cho chúng ta biêt tình hình Giáo Hội tại quê nhà và đặc biệt những biến chuyển thăng trầm xảy ra tại Tổng Giáo Phận của Ngài. Con xin kính chào Ðức Tổng Giám Mục.


TGM Phạm Minh Mẫn: Chào Cha và chào quý Ông Bà Anh Chị Em và quý vị thính giả.

Hỏi: Kính thưa Ðức Tổng Giám Mục, từ khi Ðức Tổng Giám Mục về nhậm chức cai quản Giáo Phận Sài Gòn đã được 5 năm nay, và đây là Giáo Phận có dân cư và thành phần rất phức tạp và cũng có thể nói đây là đầu mối của những biến chuyển chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội trong tiến trình hội nhập mới. Vậy xin Ðức Tổng cho quý thính giả biết về tình hình tổng quát của Tổng Giáo Phận.

TGM Phạm Minh Mẫn: Tổng Giáo Phận Sài Gòn nằm trong thành phố Sài Gòn có tăng về phần vật chất, nhà cửa đường xá, do đó dân số Công Giáo tại Sài Gòn cũng tăng theo như vậy. Vấn đề xã hội cũng như vấn đề mục vụ cũng tăng theo. Thế nhưng những kiến thức chuyên môn để giải quyết những vấn đề mục vụ và xã hội tăng theo không kịp, do đó nảy sinh ra những nhu cầu rất lớn là đào tạo và huấn luyện nhân sự để phục vụ tốt hơn cho nhân dân.

Hỏi: Và nhìn chung như vậy thì việc sống đức tin của người Công Giáo Việt Nam hiện nay theo đánh giá của Ðức Tổng Giám Mục thì có đặc tính như thế nào?

TGM Phạm Minh Mẫn: Tôi thấy là đức tin của người Công Giáo ở thành phố Sài Gòn thường có mang 2 nét hay 2 cái đặc tính này. Thứ nhất là rất kiên trì, cái thứ hai là có sự liên kết.

Ðức tin của họ như một cái ngọn đèn cần được thắp sáng luôn, vì lẽ là cái ngọn đèn đó có thể cạn hết dầu, có thể bị chính bản thân mình hay người khác lấy cái thùng úp nó lại, có thể bị những cơn lốc dập tắt. Do đó họ phải kiên trì chăm lo cho ngọn đdèn đức tin này, họ cứ phải quan tâm châm dầu liên tục cho ngọn đèn đức tin này luôn luôn được thắp sáng , rồi đức tin cần được đưa vào thực tế cuộc sốngvà đồng thời đức tin cũng cần được bảo vệ để khỏi bị dập tắt bởi nhừng cơn lốc ở trong xã hội. Do đó công việc nó vừa là kiên trì phải vừa liên kết với nhau ở trong cộng đoàn giáo xứ cũng như giáo phận để chăm lo cho đời sống đức tin của mọi người.

Hỏi: Vậy công việc mục vụ của các Linh Mục và các tu sĩ nam nữ trong Tổng Giáo phận đang tiến hành ra sao?

TGM Phạm Minh Mẫn: Ðời sống đức tin, nó cũng rất là phức tạp, nó đứng trước rất nhiều thử thách có khi là những đe dọa nữa. Cho nên các Cha Xứ đối diện với những vấn đề mới, để bảo trì và chăm lo đời sống đức tin thì nhiều việc quá. Cho nên phải nói là công việc mục vụ của các Cha xứ là 'quá tải', và một lý do khác nữa là mọi người cần được huấn luyện chuyên môn hơn để đương đầu với những vấn đề xã hội mới nảy sinh ra trong môi trường sống của mình. Nhất là trong bối cảnh dân nhập cư mỗi ngày càng trở nên phức tạp hơn.

Hỏi: Vậy thì đâu là những nhu cầu hay những ưu tư hàng đầu mà Ðức Tổng hiện nay đang quan tâm cho Tổng Giáo phận?

TGM Phạm Minh Mẫn: Cái ưu tư hàng đầu của tôi cũng là cái nhu cầu cấp thiết của mọi người, mà mọi người cùng hợp tác đánh giá nêu lên, là mọi người cần có sự huấn luyện tổ chức nhân sự nhất là giáo dân cho công việc loan báo và làm chứng Tin Mừng của Ðức kitô trong hoàn cảnh luôn đổi thay nhanh chóng mỗi ngày trở nên phức tạp hơn

Hỏi: Trong những năm gần đây, chúng con biết là Ðức Tổng Giám Mục đã viết rất là nhiều thư luân lưu. đặc biệt Ðức Tổng thường nhấn mạnh đến Giáo Hội là Giáo Hội của người nghèo và cho người nghèo, vậy thì hậu quả của những lời kêu gọi của Ðức Tổng có tiếng vang sâu rộng như thế nào trong Giáo Phận và tại Việt Nam.

TGM Phạm Minh Mẫn: Trong Giáo Phân của tôi thì bà con giáo dân thường sẵn sàng đáp ứng lại những lời kêu gọi hầu làm chứng cho tình thương Chuá Kitô với sứ vụ yêu thương và cùng phục vụ mọi người. Năm 2000 thì giáo dân đã góp công góp của cất được 200 căn nhà cho 200 gia đình người nghèo. Năm 2001 thì họ đã giúp đem lại ánh sáng cho hơn 500 người mù lòa. Năm 2002 thì họ giúp lập quỹ học bỗng lấy tên là Tôma Thiện giúp cho nhiều trăm học sinh thuộc gia đình nghèo được tiếp tục học văn hóa ở cấp I, cấp II, cấp III và cả đại học. Và năm 2003 này mọi người đang chuẩn bị để góp sức góp công lại với nhau cất nhà cho nhiều gia đình nghèo ở vùng xa đô thị ở ngoài thành phố Sài gòn. Cho nên tôi thấy họ cũng rất sẵn sàng và họ biết liên kết lại với nhau, thì khi liên kết lại với nhau thì họ làm được những điều to lớn và đó là chứng từ dấu chỉ Chúa Giêsu đang hiện diện ở đó, yêu thương và phục vụ mọi người.

Hỏi: Chúng con tại hải ngoại rất lấy làm cảm động khi thấy rằng những việc mà Ðức Tổng Giám Mục đã làm cho cả Tổng Giáo Phận và gần đây nhất trước khi lên đường sang thăm viếng Hoa Kỳ thì chúng con biết rằng Ðức Tổng Giám Mục có gởi một lá thư cho Chủ Tịch Ủy Ban Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam tại thành phố (ngày 22/2/2003), trong đó Ðức Tổng Giám Mục viết rằng:"Tôi nghĩ rằng tổ chức Ủy Ban Mặt Trận các cấp, các nơi, cần vận động và tạo điều kiện cho Nhà Nước cùng nhân dân giải quyết căn gốc của cái nghèo trên đất nước VN ngày nay. Tôi muốn nói đến cái nghèo toàn diện, nghèo vật chất, nghèo phương tiện phát triển, nghèo nhân cách, nghèo nhân phẩm, nghèo niềm tin, nghèo quyền làm người sống 'độc lập, tự do, hạnh phúc'". Vậy chúng con kính xin Ðức Tổng Giám Mục có thể quảng diễn thêm chi tiết mà Ðức Tổng Giám Mục muốn nhấn mạnh tới, để có thể giải quyết tận rễ những tệ trạng xã hội tại Việt Nam hay không?

TGM Phạm Minh Mẫn: Thì vấn đề mấu chốt vẫn là vấn đề con người, con người là đối tượng phục vụ cho cả xã hội, rồi con người cũng là đối tượng cho công việc phát triển, cũng như giáo dục và phát triển con người, mà ở đây tôi hiểu là con người toàn diện. Toàn diện có nghĩa là cả về mặt vật chất lẫn tinh thần, trí tuệ và tâm linh. Tôi thấy qua xã hội, báo chí có nhiều thông tin, thì thấy một tình cảnh nhất là các bạn trẻ lớn lên trong một chiều hướng mà tôi thấy là cần phải ý thức điều chỉnh lại. Thí dụ cách đây vài tháng tôi đọc tờ báo, trong đó có một nhóm điều tra xã hội về học sinh cấp I, trường tiểu học, trung học và đại học. Theo kết quả điều tra thì cho tôi thấy một con số mà tôi hết sức quan tâm, ở cấp I học sinh gian lận chừng 30-40%, lên tới Trung Học thì tỉ số tăng lên 40-50%, lên đại học nó còn tăng lên hơn nữa.

Như thế là lãnh vực giáo dục cho các bạn trẻ lớn lên mỗi một ngày nó gian lận, gian dối hơn, thì tôi không hiểu rằng tương lai của xã hội sẽ đi về đâu. Tôi có mang chuyện này ra để hỏi một nhóm giáo viên để trao đổi kinh nghiệm chuyên môn nghề nghiệp cũng như về đời sống đức tin trong môi trường của họ. Tôi đã hỏi những con số mà bài báo đã đưa ra như vậy có đúng không, thì có một người đã đứng ra trả lời trước mặt mọi người rằng con số còn hơn thế nữa. Như thế thì tình trạng con người lớn lên nó sẽ ra cái con người như thế nào!

Ðó chỉ là mới nói một phương diện của con người thôi, còn nhiều phương diện khác thì tôi thấy là vấn đề mấu chốt về vấn đề con người phải giáo dục và phải huấn luyện mà cả xã hội phải làm các điều đó. Bởi vì con người mà nghèo nhân cách, nghèo nhân bản, nghèo phẩm giá thì họ không quan tâm tới người khác, không quan tâm tới tương lai bao nhiêu, họ không có cái tình liên đới để mà phát triển đất nước. Cho nên nói đến cái ngọn của những cái nghèo nó vẫn còn hoài, nếu mà cái gốc này không có được trị tận căn.

Hỏi: Ðó là phương diện giáo dục về vấn đề xã hội, bây giờ chúng con muốn hỏi một câu, xin Ðức Tổng Giám Mục cho biết nhận định thế nào vê tình hình tự do tôn giáo tại Việt Nam hôm nay, và theo Ðức Tổng thì đã có những bước tiến hay những cải cách gì hay không?

TGM Phạm Minh Mẫn: Có nhiều người trong nước và ngoài nước đến hỏi là Việt Nam không có tự do thì tôi nghĩ làm sao. Tôi đã trả lời cho những người đó và những người trong chính quyền như thế này: Ở Việt Nam trong Hiến Pháp thì có quyền Tự Do, trong thực tế thì không có "quyền tự do" nhưng có những "phép tự do". Và một điều khác nữa là cái tự do mà người ta được phép thì trong thực tế là như thế này là người dân cả bản thân tôi, tôi ước muốn tự do mà tự do tôi mong đợi nó lớn bằng ' cái bàn'. Nhưng mà ở Thành Phố thì cái 'phép tự do' nó lớn bằng 'cái dĩa'. Rồi những nơi khác mà tôi được nghe nói thì nó chỉ bằng 'cái ly, cái tách' thôi. Ðại khái là như vậy.

Hỏi: Trên bình diện xã hội và sức khỏe thì năm ngoái chúng con biết rằng Ðức Tổng Giám Mục đã khánh thành Bệnh Xá Thiện Phước nhằm đáp ứng nhu cầu sức khỏe cho người nghèo, rồi mới đây Ðức Cha Paul Josef Cordes, Chủ Tịch Hội Ðồng Giáo Hoàng "Cor Unum" tức là "Ðồng Tâm" đã viếng thăm và quan sát tình hình, Ngài đã gặp gỡ rất nhiều người và Ngài nói rằng sẽ hỗ trợ cho những công tác từ thiện của xã hội Việt Nam và đặc biệt đến lãnh vực quan tâm và sức khoẻ cho dân chúng, Ðức Tổng Giám Mục có thể cho chúng con biết thêm về những tiến triển trong vấn đề này?

TGM Phạm Minh Mẫn: Các Bác Sĩ Công Giáo ở Thành Phố Sài gòn họ được thúc đẩy để mở và xây cất bệnh viện để phục vụ bệnh nhân, chữa bệnh. Họ có đến gặp tôi và mong được sự hỗ trợ như thế nào đó. Trong thời gian qua, tôi có kêu gọi mọi người Công Giáo, các giới Công Giáo từ Bác Sĩ cho tới Văn Nghiệp, Văn Nghệ Sĩ cho tới Giáo Dân, Tu Sĩ Linh Mục, kêu gọi mọi người liên kết với nhau góp vốn để xây dựng bệnh viện. Công việc hiện nay là các Bác Sĩ Công Giáo đứng ra đang xin giấy phép để xây dựng bệnh viện này. Theo các Bác Sĩ nói cho tôi biết trong vòng vài tháng thì sẽ được giấy phép và hiện nay thì đã có miếng đất để bắt đầu xây dựng.

Hỏi: Trong những năm gần đây, Ðức Tổng có dịp ra ngoại quốc tiếp xúc rất nhiều các giới chức Giáo Hội bên ngoài. Vậy Ðức Tổng có thể cho chúng con biết người Công Giáo Việt Nam tại hải ngoại có thể làm được gì, giúp gì hay là cộng tác thế nào trong các dự án của Ðức Tổng Giám Mục hay không?

TGM Phạm Minh Mẫn: Mấy hôm rày tôi có đi vùng phía Bắc, Illinois, Indianna, Ohio, Michigan và Virginia rồi kế đó là tới đây ...Thì tôi thấy bước đầu và cái bước căn bản trước tiên cũng như về lâu về dài đó vẫn là vấn đề huấn luyện đào tạo nhân sự cho những cái chuyện này. Ðó là chuyện căn bản nhất và quan trọng nhất mà phải bắt đầu trước, do đó tôi thấy là trong nước cũng như ngoài nước có thể hợp tác với nhau, có thể liên đới với nhau để làm những công việc này. Trên con đường lâu dài, tôi cho nó là cái điều quan trọng và căn bản nhất

Hỏi: Cuối cùng xin Ðức Tổng Giám Mục cho chúng con biết cảm tưởng về cuộc chiến đang xảy ra tại Iraq. Ðức Tổng Giám Mục sang đây cũng chính trong thời điểm đang xảy ra chiến tranh tại Iraq?

TGM Phạm Minh Mẫn: Cách đây hơn 2 tuần khi tôi dừng chân ở Los Angeles để chuyển sang máy bay khác. Có một trong những viên chức làm việc tại phi trường khi họ xem giấy tờ của tôi thì họ hỏi "nghĩ sao về chiến tranh... khi xảy ra chiến tranh thì có đứng về phía họ (Hoa Kỳ) hay như thế nào ..". Tôi có nói như thế này có lẽ những người chủ trương chiến tranh thì người ta nghĩ rằng thì phải chọn một cái 'họa' nhỏ để thay thế một cái 'họa' lớn, có thể là họ nghĩ như vậy. Nhưng tôi nghe những người khác có nói nếu mà có chiến tranh thì kinh tế nó mới lên .. tôi không hiểu cái đó nó có đúng hay không thì tôi không biết. Nhưng mà tôi trả lời những người đó như thế này: ' là đối với riêng bản thân tôi thì chúng tôi đã trải qua ba mươi mấy năm chiến tranh cho nên tôi ngán rồi, tôi không muốn chiến tranh nữa ..'

Chúng con xin chân thành cám ơn Ðức Tổng Giám Mục đã dành cho chúng con đặc ân được tiếp chuyện và nói chuyện với thính giả chương trình phát thanh Công Giáo và chúng con sẽ tiếp tục cầu nguyện cho Ðức Tổng Giám Mục, cũng như làm những gì có thể để mà giúp cho Giáo Hội tại quê nhà. Xin chân thành cám ơn Ðức Tổng.

TGM Phạm Minh Mẫn: Kính chúc sức khỏe quý ông bà và anh chị em và cầu chúc quý ông bà anh chị em được bình an trong Chúa Kitô.