Đã cả gần hai tháng nay, dư luận trong nước và quốc tế xôn xao về dự án khai thác bauxite ở Tây Nguyên vốn được Đảng và Nhà Nước Việt Nam cho đó là “chủ trương lớn”. Dự án này được Giáo sư Nguyễn Huệ Chi, trong bài trả lời phỏng vấn đài RFI hôm 27/4/2009, nhận xét là “lợi chưa thấy đâu mà hại thì đã gần kề rồi” ( xin nghe tại http://www.rfi.fr/actuvi/articles/112/article_3334.asp ). Giáo sư cũng cho biết thêm: “Đây là vận mệnh sống còn của đất nước, của dân tộc mà ai cũng phải băn khoăn nếu người đó còn có lương tri, còn có quan tâm đến tương lai của con em chúng ta thì không thể lảng tránh vấn đề”.

Dư luận xôn xao từ lâu, nhưng mấy ngày nay, xuất phát từ đơn kiến nghị của giới trí thức Việt Nam gửi Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch nước và Quốc hội, bầu khí Hà Nội lại trở nên hết sức căng thẳng, ngột ngạt trước “chủ trương lớn của Đảng và Nhà Nước” trong việc khai thác bauxite Tây Nguyên. Áp lực xã hội từ giới bình dân đến trí thức càng lúc càng đạt tới cao trào. Thêm vào đó, cả ngàn ngọn nến ở Thái Hà được thắp lên để “cầu nguyện cho các nhà lãnh đạo quốc gia được sáng suốt” như thể làm vỡ tung cái bức xúc của cả xã hội.

Bộ Chính trị Đảng Cộng Sản Việt Nam tuy vẫn xem khai thác bauxit là chủ trương nhất quán của Đảng, nhưng trước những áp lực xuất phát từ những phản biện xã hội, đã buộc lòng phải thực hiện một động thái được gọi “chỉ đạo rà soát lại dự án bauxite Nhân Cơ”.

Nhưng bên cạnh việc có sự chỉ đạo của Đảng về cái được gọi là “ra soát dự án bauxite”, thì còn có thêm một chuyện khác đang cuốn hút sự theo dõi đặc biệt của cộng luận trong nước và ngoài nước: Phải tuyên truyền, tập trung đánh hội đồng những kẻ đã tổ chức việc “cầu nguyện cho các nhà lãnh đạo quốc gia được sáng suốt để cân nhắc dự án bauxite”, nhất là linh mục Phêrô Nguyễn Văn Khải, phát ngôn viên Tu viện – Giáo xứ Thái Hà, người đã đại diện Tu viện và Giáo xứ ra thông cáo về buổi cầu nguyện; và việc đánh như thế, theo nhận xét của một số người, cũng đồng nghĩa với việc dằn mặt những kẻ chủ trương không bauxite Tây Nguyên.

Để đánh thật mạnh những người đã cầu nguyện cho những nhà lãnh đạo quốc gia được sáng suốt, dường như tất cả các phương tiện truyền thông trong vòng kiểm soát của Thành Uỷ Hà Nội đã được huy động. Thậm chí báo chí Hà Nội còn sẵn sàng chà đạp lên sự thật để tấn công những người thuộc Tu viện – Giáo xứ Thái Hà, nơi đã làm bùng nổ cái bức xúc của xã hội vốn đã âm ỉ từ lâu. Báo An Ninh Thủ Đô, cơ quan ngôn luận của công an thành phố Hà Nội, dối trá đến độ bảo rằng dự án bauxite đã được Quốc hội thông qua để rồi tha hồ lăng mạ linh mục Nguyễn Văn Khải và cũng là lăng mạ, lên án nguyên Đại tướng Võ Nguyên Giáp, giới trí thức Việt Nam và tất cả “những người còn có lương tri”, nói như Giáo sư Nguyễn Huệ Chi. Hơn thế nữa, để tấn công những người có tâm huyết với đất nước, với dân tộc như linh mục Nguyễn Văn Khải, Báo An Ninh Thủ Đô còn sẵn sàn chà đạp lên cả đạo lý làm người, phỉ báng những giá trị tôn giáo, nhân văn khi coi việc cầu nguyện của người công giáo “cho bất công sớm chấm dứt, sự thật được tôn trọng, công lý và hòa bình được sớm hiển trị trên quê hương Việt Nam, cho các nhà lãnh đạo quốc gia sáng suốt…” là xấu xa. Riêng báo Hà Nội Mới, cơ quan ngôn luận của Thành Uỷ Hà Nội, hăng say vào cuộc đánh hội đồng những chủ trương không bauxite Tây Nguyên như linh mục Nguyễn Văn Khải đến độ nói mê nói sảng như thể ca ngợi kẻ mình đang muốn tấn công, và thế là có một chỉ đạo phải gỡ bỏ, phải thu hồi ngay bài báo.

Bên cạnh việc dùng truyền thông lên án, mạ lỵ những người chủ trương không bauxite Tây Nguyên như linh mục Nguyễn Văn Khải, lực lượng cảnh sát an ninh được huy động nhảy vào cuộc. Trong vòng chưa đầy một ngày, 3 giấy mời từ lực lượng an ninh điều tra công an Hà Nội đã được gửi đến cho linh mục Nguyễn Văn Khải. Chưa hết, tối qua 21h (27/4/2009) một giấy triệu tập đã được tống đạt cho linh mục Nguyễn Văn Khải. Trong thời gian tới, có thể có việc bắt bớ, áp tải linh mục Nguyễn Văn Khải đến cơ quan điều tra.

Dư luận trong nước và quốc tế đang hết sức quan tâm đến những động thái của chính quyền Hà Nội trong vụ việc này. Nhiều người nhận định, nếu việc bỏ tù linh mục Nguyễn Văn Khải “thành công tốt đẹp”, thì chưa biết chuyện gì sẽ xảy ra sau đó cho ngay cả vị công thần của chế độ là Đại tướng Võ Nguyên Giáp, bà nguyên Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình (người trước đây cũng có thư lưu ý Thủ tướng Chính phủ về dự án Bauxite) và dĩ nhiên là tất cả giới trí thức Việt Nam nữa….