"Giáng Sinh là một ngày lễ đại đồng. Cả những người không có lòng tin Kitô cũng cảm nhận được biến cố ngoại thường siêu việt đánh động con tim này, vì Giáng Sinh là ngày lễ chúc tụng sự sống. Nó là dịp giúp chúng ta suy niệm về ý nghĩa và gía trị cuộc sống, suy niệm về thảm cảnh của lịch sử con người bị thương tích vì tội lỗi cũng như về lòng nhân từ xót thương của Thiên Chúa, cho con người được chia sẻ tình bạn và sự sống của Ngài”.
Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã định nghỉa lễ Giáng Sinh như trên trong buổi tiếp kiến 8.000 tín hữu và du khách hành hương trong tại thính đường Phaolô VI ở nội thành Vaticăng sáng thứ tư 17-12-2008. Từ hôm qua Giáo Hội bắt đầu tuần cửu nhật chuẩn bị tinh thần mừng lễ Giáng Sinh, vì thế trong bài huấn dụ Đức Thánh Cha đã nói về ý nghĩa của ngày lễ này. Ngài nói:
Các bài đọc phụng vụ đều hướng về việc chờ đợi Đấng Cứu Thế giáng sinh. Thật thế toàn thể Giáo Hội tập trung cái nhìn lòng tin vào ngày lễ gần kề và hiệp với tiếng hát tươi vui của các thiên thần báo cho các mục đồng biết tin vui Đấng Cứu Thế giáng sinh và mời họ đến hang đá Bếtlêhem gặp gỡ Đấng Tạo Hóa Emmanuel làm người, quấn băng vải nằm trong máng cỏ (x. Lc 2,13-14). Và Đức Thánh Cha giải thích ý nghĩa lễ Giáng Sinh như sau:
Vì bầu khí đặc hiệt của nó, Giáng Sinh là một lễ đại đồng. Thật thế, cả những người không phải là tín hữu Kitô cũng có thể nhận biết trong biến cố hàng năm này một cái gì ngoại thường và siêu việt, một cái gì nói với con tim. Đó là lễ hát mừng ơn sự sống. Biến cố một trẻ em sinh ra đáng lý phải luôn luôn là một biến cố đem lại niềm vui. Việc ôm ấp một trẻ sơ sinh thường khơi dậy các tâm tình của sự chú ý, mau mắn, cảm động và dịu hiền.
Giáng Sinh là cuộc gặp gỡ với một trẻ thơ khóc oe oe trong một hang đá khó nghèo. Khi chiêm ngưỡng Chúa trong hang đá, làm sao chúng ta lại không nghĩ tới biết bao nhiêu trẻ em chào đời trong cảnh bần cùng tại nhiều nơi trên thế giới này? Làm sao không nghĩ tới các trẻ sơ sinh bị khước từ không được tiếp đón, các trẻ sơ sinh không sống còn vì thiếu săn sóc và chú ý? Làm sao không nghĩ tới biết bao nhiêu gia đình muốn nếm hưởng niềm vui có đựơc đứa con, nhưng không được toại nguyện? Rất tiếc là dưới sự thúc đẩy của một khuynh hướng duy tiêu thụ hưởng lạc, lễ Giáng Sinh có nguy cơ mất đi ý nghĩa thiêng liêng của nó, để chỉ còn là dịp mua bán sắm sửa và trao đổi qùa cáp. Nhưng thật ra các khó khăn, các bất ổn, và chính cuộc khủng hoảng kinh tế mà biết bao nhiêu gia đình đang phải sống trong các tháng này, có thể là một khích lệ giúp tái khám phá ra hơi ấm của sự đơn sơ, của tình bạn và tình liên đới, là các giá trị đặc thù của lễ Giáng Sinh. Khi được lột bỏ khỏi các cáu bẩn duy tiêu thụ và vật chất, lễ Giáng Sinh có thể trở thành một dịp để tiếp nhận như một món qùa sứ điệp hy vọng tỏa thoát ra từ mầu nhiệm giáng sinh của Chúa Kitô.
Tuy nhiên tất cả những thứ đó vẫn chưa đủ để giúp tiếp nhận được gía trị tràn đầy của ngày lễ. Chúng ta biết rằng lễ Giáng Sinh cử hành biến cố chính của lịch sử: đó là việc Ngôi Lời Thiên Chúa nhập thể để cứu rỗi nhân loại. Thánh Leô Cả đã kêu lên trong một bài giảng lễ Giáng Sinh như sau: ”Hỡi anh chị em thân mến, chúng ta hãy vui mừng trong Chúa và hãy mở rộng con tim cho niềm vui tinh tuyền. Vì đã ló rạng ngày đối với chúng ta có nghĩa là ngày cứu độ mới, việc chuẩn bị cũ, niềm hạnh phúc vĩnh cửu. Thật thế, trong chu kỳ phụng vụ hàng năm mầu nhiệm cứu độ được canh tân. Nó đã được hứa từ khởi đầu và được ban cho chúng ta vào thời sau hết và sẽ kéo dài đến vô tận” (Homilia XXII).
Tiếp tục bài huấn dụ Đức Thánh Cha nói: thánh Phaolô cũng đã nhiều lần đề cập tới sự thật nền tảng này trong các thư của người. Chẳng hạn trong thư gửi tín hữu Galát thánh nhân viết: ”Khi thời gian tới hồi viên mãn, Thiên Chúa đã sai con mình tới, sinh làm con một người đàn bà, và sống dưới Lề Luật... để chúng ta nhận được ơn làm nghĩa tử” (4,4). Trong thư gửi tín hữu Roma thánh nhân minh nhiên các luận lý và hiệu qủa của biến cố cứu độ này như sau: ”Vậy nếu chúng ta là con Thiên Chúa, thì cũng là người thừa kế: mà được Thiên Chúa cho thừa kế, thì tức là đồng thừa kế với Đức Kitô; vì một khi cùng chịu đau khổ với Người, chúng ta sẽ cùng được chung hưởng vinh quang với Người” (Rm 8,17). Nhưng nhất là thánh Gioan trong phần dẫn nhập Phúc Âm thứ tư, đã suy tư một cách sâu đậm về mầu nhiệm Nhập Thể. Vì thế Thánh Ca dẫn nhập này là phần của phụng vụ lễ Giáng Sinh ngay từ thời xa xưa. Thật vậy vì trong đó chúng ta tìm thấy kiểu nói diễn tả nền tảng niềm vui của chúng ta và tổng kết nội dung đích thực của ngày lễ này: ”Và Ngôi Lời đã nhập thể làm người, và ở giữa chúng ta” (Ga 1,14).
Đức Thánh Cha nói thêm trong bài huấn dụ rằng:
Như thế trong lễ Giáng Sinh chúng ta không chỉ tưởng niệm một nhân vật lớn; chúng ta không chỉ cử hành một cách trừu tượng mầu nhiệm sinh ra của con người hay nói chung mầu nhiệm của sự sống; chúng ta lại càng không mừng một mùa mới bắt đầu. Trong lễ Giáng Sinh chúng ta nhớ tới một cái gì rất cụ thể và quan trọng đối với con người, một cái gì nòng cốt đối với lòng tin Kitô, một sự thật mà thánh Gioan tóm tắt trong vài lời: ”Ngôi Lời đã biến thành nhục thể”. Nó là một biến cố lịch sử mà thánh sử Luca lo lắng đặt để vào trong một bối cảnh rất xác định: trong thời gian hoàng đế Augusto ra chiếu chỉ kiểm kê dân số lần đầu tiên, khi quan Quirino làm khâm sai Siria (x. Lc 2,1-7). Như thế biến cố cứu độ mà dân Israel chờ đợi từ bao thế kỷ, đã xảy ra trong một đêm được ghi dấu trong lịch sử. Trong đêm tối Bếtlêhem một ánh sáng lớn đã được thắp lên: Đấng Tạo Thành vũ trụ đã nhập thể kết hiệp mất thiết với bản tính nhân loại của chúng ta, đến độ thật sự là ”Thiên Chúa bởi Thiên Chúa, ánh sáng bởi ánh sáng” và đồng thời cũng là người thật.
Điều mà thánh Gioan gọi bằng tiếng Hy Lạp là ”ho Logos” tiếng Latinh dịch là ”Verbum” tiếng Ý dịch là ”il Verbo”, Ngôi Lời, cũng có nghĩa là ”Ý Nghĩa”. Vì thế chúng ta có thể hiểu kiểu nói của thánh Gioan là ”Ý Nghĩa vĩnh cửu” của thế giới đã trở thành sờ mó được đối với các giác quan và trí thông minh của chúng ta: giờ đây chúng ta có thể sờ mó và chiêm ngưỡng (x. Ga 1,1). ”Ý Nghĩa” trở thành nhục thể đó không chỉ đơn thuần là một tư tưởng tổng quát nhập vào thế giới; nhưng là một ”Lời” hướng tới chúng ta. Ngôi Lời biết chúng ta, mời gọi chúng ta, hướng dẫn chúng ta. Người không phải là một luật lệ đại đồng có một vai trò nào đó, mà là một Bản Vị chú ý tới từng người trong chúng ta: Người là Con Thiên Chúa hằng sống, đã làm người tại Bếtlêhem.
Đối với nhiều người và trong một cách thế nào đó đối với chúng ta tất cả, điều này xem ra qúa tốt lành để coi là thật. Thật ra, có một ý nghĩa, và ý nghĩa đó không phải là một phản kháng bất lực chống lại cái vô lý. Ý Nghĩa đó có quyền năng: đó là Thiên Chúa, một vì Thiên Chúa tốt lành, không được lẫn lộn với một đấng cao vời xa cách, mà con người không bao giờ đạt tới được, nhưng một Thiên Chúa gần gữi và rất gần gũi với chúng ta, có thời giờ cho từng người trong chúng ta, và đến để ở lại với chúng ta.
Đương nhiên chúng ta tự hỏi: ”Có thể xảy ra điều như vậy sao? Thiên Chúa trở thành trẻ thơ có là điều xứng đáng không?” Để có thể mở rộng con tim cho sự thật soi sáng toàn cuộc sống nhân loại này, cần phải cúi đầu thừa nhận sự hạn hẹp của trí thông minh của chúng ta. Trong hang đá Bếtlêhem Thiên Chúa tự tỏ lộ cho chúng ta như trẻ thơ khiêm tốn để chiến thắng sự kiêu căng của chúng ta. Có lẽ chúng ta sẽ đầu hàng một cách dễ dàng hơn trước quyền lực, trước sự khôn ngoan; nhưng Chúa không muốn sự đầu hàng của chúng ta; Ngài mời gọi con tim và sự quyết định tự do của chúng ta chấp nhận tình yêu của Ngài. Ngài đã trở thành bé nhỏ để giải thoát chúng ta khỏi yêu sách làm lớn phát xuất từ sự kiêu căng của chúng ta; Ngài đã tự ý nhập thể để làm cho chúng ta tự do thật sự, tự do yêu thương Ngài.
Vì thế chúng ta hãy chuẩn bị mừng lễ Giáng Sinh với lòng khiêm tốn và đơn sơ, hầu sẵn sàng lãnh nhận ơn ánh sáng, niềm vui và hòa bình tỏa rạng từ mầu nhiệm này. Chúng ta hãy đón nhận lễ Giáng Sinh của Chúa Kitô như một biến cố có thể canh tân cuộc sống chúng ta ngày nay. Cuộc gặp gỡ với Chúa Hài Nhi biến chúng ta trở thành những người rộng mở cho các chờ mong và nhu cầu của các anh chị em khác. Và như thế chúng ta cũng sẽ trở thành các chứng nhân của ánh sáng mà lễ Giáng Sinh dãi tỏa trên nhân loại của ngàn năm thứ ba. Chúng ta hãy xin Mẹ Maria Rất Thánh, nhà tạm của Ngôi Lời nhập thể, và thánh Giuse chứng nhân thinh lặng của các biến cố cứu độ, thông truyền cho chúng ta các tâm tình của các Ngài để chúng ta chuẩn bị cứ hành lễ Giáng Sinh sắp tới một cách thánh thiện, trong niềm vui của lòng tin và sự dấn thân của một cuộc hoán cải đích thực.
Sau khi chào tín hữu bằng nhiều thứ tiếng khác nhau, Đức Thánh Cha đã chúc tất cả lễ Giáng Sinh tươi vui an bình rồi cất kinh Lậy Cha và ban phép lành Tòa Thánh cho mọi người.
Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã định nghỉa lễ Giáng Sinh như trên trong buổi tiếp kiến 8.000 tín hữu và du khách hành hương trong tại thính đường Phaolô VI ở nội thành Vaticăng sáng thứ tư 17-12-2008. Từ hôm qua Giáo Hội bắt đầu tuần cửu nhật chuẩn bị tinh thần mừng lễ Giáng Sinh, vì thế trong bài huấn dụ Đức Thánh Cha đã nói về ý nghĩa của ngày lễ này. Ngài nói:
Các bài đọc phụng vụ đều hướng về việc chờ đợi Đấng Cứu Thế giáng sinh. Thật thế toàn thể Giáo Hội tập trung cái nhìn lòng tin vào ngày lễ gần kề và hiệp với tiếng hát tươi vui của các thiên thần báo cho các mục đồng biết tin vui Đấng Cứu Thế giáng sinh và mời họ đến hang đá Bếtlêhem gặp gỡ Đấng Tạo Hóa Emmanuel làm người, quấn băng vải nằm trong máng cỏ (x. Lc 2,13-14). Và Đức Thánh Cha giải thích ý nghĩa lễ Giáng Sinh như sau:
Vì bầu khí đặc hiệt của nó, Giáng Sinh là một lễ đại đồng. Thật thế, cả những người không phải là tín hữu Kitô cũng có thể nhận biết trong biến cố hàng năm này một cái gì ngoại thường và siêu việt, một cái gì nói với con tim. Đó là lễ hát mừng ơn sự sống. Biến cố một trẻ em sinh ra đáng lý phải luôn luôn là một biến cố đem lại niềm vui. Việc ôm ấp một trẻ sơ sinh thường khơi dậy các tâm tình của sự chú ý, mau mắn, cảm động và dịu hiền.
Giáng Sinh là cuộc gặp gỡ với một trẻ thơ khóc oe oe trong một hang đá khó nghèo. Khi chiêm ngưỡng Chúa trong hang đá, làm sao chúng ta lại không nghĩ tới biết bao nhiêu trẻ em chào đời trong cảnh bần cùng tại nhiều nơi trên thế giới này? Làm sao không nghĩ tới các trẻ sơ sinh bị khước từ không được tiếp đón, các trẻ sơ sinh không sống còn vì thiếu săn sóc và chú ý? Làm sao không nghĩ tới biết bao nhiêu gia đình muốn nếm hưởng niềm vui có đựơc đứa con, nhưng không được toại nguyện? Rất tiếc là dưới sự thúc đẩy của một khuynh hướng duy tiêu thụ hưởng lạc, lễ Giáng Sinh có nguy cơ mất đi ý nghĩa thiêng liêng của nó, để chỉ còn là dịp mua bán sắm sửa và trao đổi qùa cáp. Nhưng thật ra các khó khăn, các bất ổn, và chính cuộc khủng hoảng kinh tế mà biết bao nhiêu gia đình đang phải sống trong các tháng này, có thể là một khích lệ giúp tái khám phá ra hơi ấm của sự đơn sơ, của tình bạn và tình liên đới, là các giá trị đặc thù của lễ Giáng Sinh. Khi được lột bỏ khỏi các cáu bẩn duy tiêu thụ và vật chất, lễ Giáng Sinh có thể trở thành một dịp để tiếp nhận như một món qùa sứ điệp hy vọng tỏa thoát ra từ mầu nhiệm giáng sinh của Chúa Kitô.
Tuy nhiên tất cả những thứ đó vẫn chưa đủ để giúp tiếp nhận được gía trị tràn đầy của ngày lễ. Chúng ta biết rằng lễ Giáng Sinh cử hành biến cố chính của lịch sử: đó là việc Ngôi Lời Thiên Chúa nhập thể để cứu rỗi nhân loại. Thánh Leô Cả đã kêu lên trong một bài giảng lễ Giáng Sinh như sau: ”Hỡi anh chị em thân mến, chúng ta hãy vui mừng trong Chúa và hãy mở rộng con tim cho niềm vui tinh tuyền. Vì đã ló rạng ngày đối với chúng ta có nghĩa là ngày cứu độ mới, việc chuẩn bị cũ, niềm hạnh phúc vĩnh cửu. Thật thế, trong chu kỳ phụng vụ hàng năm mầu nhiệm cứu độ được canh tân. Nó đã được hứa từ khởi đầu và được ban cho chúng ta vào thời sau hết và sẽ kéo dài đến vô tận” (Homilia XXII).
Tiếp tục bài huấn dụ Đức Thánh Cha nói: thánh Phaolô cũng đã nhiều lần đề cập tới sự thật nền tảng này trong các thư của người. Chẳng hạn trong thư gửi tín hữu Galát thánh nhân viết: ”Khi thời gian tới hồi viên mãn, Thiên Chúa đã sai con mình tới, sinh làm con một người đàn bà, và sống dưới Lề Luật... để chúng ta nhận được ơn làm nghĩa tử” (4,4). Trong thư gửi tín hữu Roma thánh nhân minh nhiên các luận lý và hiệu qủa của biến cố cứu độ này như sau: ”Vậy nếu chúng ta là con Thiên Chúa, thì cũng là người thừa kế: mà được Thiên Chúa cho thừa kế, thì tức là đồng thừa kế với Đức Kitô; vì một khi cùng chịu đau khổ với Người, chúng ta sẽ cùng được chung hưởng vinh quang với Người” (Rm 8,17). Nhưng nhất là thánh Gioan trong phần dẫn nhập Phúc Âm thứ tư, đã suy tư một cách sâu đậm về mầu nhiệm Nhập Thể. Vì thế Thánh Ca dẫn nhập này là phần của phụng vụ lễ Giáng Sinh ngay từ thời xa xưa. Thật vậy vì trong đó chúng ta tìm thấy kiểu nói diễn tả nền tảng niềm vui của chúng ta và tổng kết nội dung đích thực của ngày lễ này: ”Và Ngôi Lời đã nhập thể làm người, và ở giữa chúng ta” (Ga 1,14).
Đức Thánh Cha nói thêm trong bài huấn dụ rằng:
Như thế trong lễ Giáng Sinh chúng ta không chỉ tưởng niệm một nhân vật lớn; chúng ta không chỉ cử hành một cách trừu tượng mầu nhiệm sinh ra của con người hay nói chung mầu nhiệm của sự sống; chúng ta lại càng không mừng một mùa mới bắt đầu. Trong lễ Giáng Sinh chúng ta nhớ tới một cái gì rất cụ thể và quan trọng đối với con người, một cái gì nòng cốt đối với lòng tin Kitô, một sự thật mà thánh Gioan tóm tắt trong vài lời: ”Ngôi Lời đã biến thành nhục thể”. Nó là một biến cố lịch sử mà thánh sử Luca lo lắng đặt để vào trong một bối cảnh rất xác định: trong thời gian hoàng đế Augusto ra chiếu chỉ kiểm kê dân số lần đầu tiên, khi quan Quirino làm khâm sai Siria (x. Lc 2,1-7). Như thế biến cố cứu độ mà dân Israel chờ đợi từ bao thế kỷ, đã xảy ra trong một đêm được ghi dấu trong lịch sử. Trong đêm tối Bếtlêhem một ánh sáng lớn đã được thắp lên: Đấng Tạo Thành vũ trụ đã nhập thể kết hiệp mất thiết với bản tính nhân loại của chúng ta, đến độ thật sự là ”Thiên Chúa bởi Thiên Chúa, ánh sáng bởi ánh sáng” và đồng thời cũng là người thật.
Điều mà thánh Gioan gọi bằng tiếng Hy Lạp là ”ho Logos” tiếng Latinh dịch là ”Verbum” tiếng Ý dịch là ”il Verbo”, Ngôi Lời, cũng có nghĩa là ”Ý Nghĩa”. Vì thế chúng ta có thể hiểu kiểu nói của thánh Gioan là ”Ý Nghĩa vĩnh cửu” của thế giới đã trở thành sờ mó được đối với các giác quan và trí thông minh của chúng ta: giờ đây chúng ta có thể sờ mó và chiêm ngưỡng (x. Ga 1,1). ”Ý Nghĩa” trở thành nhục thể đó không chỉ đơn thuần là một tư tưởng tổng quát nhập vào thế giới; nhưng là một ”Lời” hướng tới chúng ta. Ngôi Lời biết chúng ta, mời gọi chúng ta, hướng dẫn chúng ta. Người không phải là một luật lệ đại đồng có một vai trò nào đó, mà là một Bản Vị chú ý tới từng người trong chúng ta: Người là Con Thiên Chúa hằng sống, đã làm người tại Bếtlêhem.
Đối với nhiều người và trong một cách thế nào đó đối với chúng ta tất cả, điều này xem ra qúa tốt lành để coi là thật. Thật ra, có một ý nghĩa, và ý nghĩa đó không phải là một phản kháng bất lực chống lại cái vô lý. Ý Nghĩa đó có quyền năng: đó là Thiên Chúa, một vì Thiên Chúa tốt lành, không được lẫn lộn với một đấng cao vời xa cách, mà con người không bao giờ đạt tới được, nhưng một Thiên Chúa gần gữi và rất gần gũi với chúng ta, có thời giờ cho từng người trong chúng ta, và đến để ở lại với chúng ta.
Đương nhiên chúng ta tự hỏi: ”Có thể xảy ra điều như vậy sao? Thiên Chúa trở thành trẻ thơ có là điều xứng đáng không?” Để có thể mở rộng con tim cho sự thật soi sáng toàn cuộc sống nhân loại này, cần phải cúi đầu thừa nhận sự hạn hẹp của trí thông minh của chúng ta. Trong hang đá Bếtlêhem Thiên Chúa tự tỏ lộ cho chúng ta như trẻ thơ khiêm tốn để chiến thắng sự kiêu căng của chúng ta. Có lẽ chúng ta sẽ đầu hàng một cách dễ dàng hơn trước quyền lực, trước sự khôn ngoan; nhưng Chúa không muốn sự đầu hàng của chúng ta; Ngài mời gọi con tim và sự quyết định tự do của chúng ta chấp nhận tình yêu của Ngài. Ngài đã trở thành bé nhỏ để giải thoát chúng ta khỏi yêu sách làm lớn phát xuất từ sự kiêu căng của chúng ta; Ngài đã tự ý nhập thể để làm cho chúng ta tự do thật sự, tự do yêu thương Ngài.
Vì thế chúng ta hãy chuẩn bị mừng lễ Giáng Sinh với lòng khiêm tốn và đơn sơ, hầu sẵn sàng lãnh nhận ơn ánh sáng, niềm vui và hòa bình tỏa rạng từ mầu nhiệm này. Chúng ta hãy đón nhận lễ Giáng Sinh của Chúa Kitô như một biến cố có thể canh tân cuộc sống chúng ta ngày nay. Cuộc gặp gỡ với Chúa Hài Nhi biến chúng ta trở thành những người rộng mở cho các chờ mong và nhu cầu của các anh chị em khác. Và như thế chúng ta cũng sẽ trở thành các chứng nhân của ánh sáng mà lễ Giáng Sinh dãi tỏa trên nhân loại của ngàn năm thứ ba. Chúng ta hãy xin Mẹ Maria Rất Thánh, nhà tạm của Ngôi Lời nhập thể, và thánh Giuse chứng nhân thinh lặng của các biến cố cứu độ, thông truyền cho chúng ta các tâm tình của các Ngài để chúng ta chuẩn bị cứ hành lễ Giáng Sinh sắp tới một cách thánh thiện, trong niềm vui của lòng tin và sự dấn thân của một cuộc hoán cải đích thực.
Sau khi chào tín hữu bằng nhiều thứ tiếng khác nhau, Đức Thánh Cha đã chúc tất cả lễ Giáng Sinh tươi vui an bình rồi cất kinh Lậy Cha và ban phép lành Tòa Thánh cho mọi người.