GIÊRUSALEM -- Các nhà khảo cổ thuộc trường Đại Học Do Thái Hebrew University nói rằng ho đã tìm thấy mộ của đại đế Horodê, vua Roma tổng trấn Giudêa. Cuộc tìm kiếm kéo dài đã 35 năm tại sa mạc phía Tây ngạn Do thái, nơi mà dinh thự xưa kia của đại đế đã một thới được xây cất lên.
Vua Herođê là người đã khuyếch trương lãnh thổ Giuđêa nơi ông cai trị ở Palestine thới bấy giờ lan sang tới Giordan, Lebanon, và Syria.
Trong Tân Ước nói về vị Vua này là người đã ra lệnh sát hại những trẻ nhỏ (anh hài) làm cho gia đình Thánh Giuse, Maria và Chúa Giêsu phải sang tị nạn bên Ai Cập. (1)
Mộ của Hêrôdê là một trong những kỳ nhiệm nhất về khảo cổ tại Thánh Địa, đã được ông toán khảo cổ của ông Ehud Netzer khám phá ra tại Herodium, dưới một gò đất có hình chiếc nón đồ sộ trong sa mạc Giuđêa, cách Giêrusalem khoảng 8 dậm.
Vào thế kỉ thứ nhất, sử gia Flavius Josephus người Do thái cho biết rằng Hêrođê được chôn cất ở Herodium, nhưng người ta đã cố tìm qua bao thế kỉ mà vẫn không biết ở đâu.
Ông Netzer đ4 bắt đầu đào bới tại miền Herodium từ năm 1972 và cuối cùng đã tìm ra mộ của Hêrođê nằm giữa hai phần: phần trên có đồi và phần dưới là lâu đài Herodium, trong vùng đất mà trước đây đã từng khảo nghiệm.
Một đồi nhân tạo hình nón được dựng lên để ghi chiến thắng của vua Hêrođê thắng quân Parthia và Hasmonea vào năm 40 BC (trước Chúa Giáng Sinh). Đây là kiến trúc pha trộn gồm một lâu đài và thành quách ở trên, và một lâu đài khác và trung tâm hành chánh ở tầng dưới.
Vua Hêrođê là vị cua cai trị độc tài và tàn bạo khét tiếng, nhưng cũng là một quan chức điều hành có cái nhìn rộng và khả năng. Ông tạo dựng nền móng kinh tế cho dân Giuđêa, lập các thành trì mới và đưa ra các dự án canh nông tốt cho dân.
Công trình vĩ đại nhất của ông là nới rộng Đền Thờ Giêrusalem thứ Hai tại Giêrusalem và sau được biết đến là Đền Thờ Cua Hêrođê.
Các tháp canh đền Herodium cao chừng 800 yards trên sa mạc. Một chiến lũy vòng tròn bao quanh lâu đài Herodiumt trong đó nền nhà lát đá mầu, họa mosaic và các bức tranh tuyệt đẹp.
Quân Roma đã phá hủy Horodium vào năm 71 AD sau Chúa Giáng Sinh, và năm sau thì phá Đền Thờ Hêrođê.
Chú thích: (1) Đoạn Phúc Âm nói về Vua Herođê sát hại các Thánh Anh Hài:
Các nhà chiêm tinh đến bái lạy Đức Giê-su Hài Nhi
1 Khi Đức Giê-su ra đời tại Bê-lem, miền Giu-đê, thời vua Hê-rô-đê trị vì, có mấy nhà chiêm tinh từ phương Đông đến Giê-ru-sa-lem,2 và hỏi: "Đức Vua dân Do-thái mới sinh, hiện ở đâu? Chúng tôi đã thấy vì sao của Người xuất hiện bên phương Đông, nên chúng tôi đến bái lạy Người."3 Nghe tin ấy, vua Hê-rô-đê bối rối, và cả thành Giê-ru-sa-lem cũng xôn xao.4 Nhà vua liền triệu tập tất cả các thượng tế và kinh sư trong dân lại, rồi hỏi cho biết Đấng Ki-tô phải sinh ra ở đâu.5 Họ trả lời: "Tại Bê-lem, miền Giu-đê, vì trong sách ngôn sứ, có chép rằng:6 "Phần ngươi, hỡi Bê-lem, miền đất Giu-đa, ngươi đâu phải là thành nhỏ nhất của Giu-đa, vì ngươi là nơi vị lãnh tụ chăn dắt Ít-ra-en dân Ta sẽ ra đời."
7 Bấy giờ vua Hê-rô-đê bí mật vời các nhà chiêm tinh đến, hỏi cặn kẽ về ngày giờ ngôi sao đã xuất hiện.8 Rồi vua phái các vị ấy đi Bê-lem và dặn rằng: "Xin quý ngài đi dò hỏi tường tận về Hài Nhi, và khi đã tìm thấy, xin báo lại cho tôi, để tôi cũng đến bái lạy Người."9 Nghe nhà vua nói thế, họ ra đi. Bấy giờ ngôi sao họ đã thấy ở phương Đông, lại dẫn đường cho họ đến tận nơi Hài Nhi ở, mới dừng lại.10 Trông thấy ngôi sao, họ mừng rỡ vô cùng.11 Họ vào nhà, thấy Hài Nhi với thân mẫu là bà Ma-ri-a, liền sấp mình thờ lạy Người. Rồi họ mở bảo tráp, lấy vàng, nhũ hương và mộc dược mà dâng tiến.12 Sau đó, họ được báo mộng là đừng trở lại gặp vua Hê-rô-đê nữa, nên đã đi lối khác mà về xứ mình.
Đức Giê-su trốn sang Ai-cập và các anh hài bị giết
13 Khi các nhà chiêm tinh đã ra về, thì sứ thần Chúa hiện ra báo mộng cho ông Giu-se rằng: "Này ông, dậy đem Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai-cập, và cứ ở đó cho đến khi tôi báo lại, vì vua Hê-rô-đê sắp tìm giết Hài Nhi đấy! "14 Ông Giu-se liền trỗi dậy, và đang đêm, đưa Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai-cập.15 Ông ở đó cho đến khi vua Hê-rô-đê băng hà, để ứng nghiệm lời Chúa phán xưa qua miệng ngôn sứ: Ta đã gọi con Ta ra khỏi Ai-cập.
16 Bấy giờ vua Hê-rô-đê thấy mình bị các nhà chiêm tinh đánh lừa, thì đùng đùng nổi giận, nên sai người đi giết tất cả các con trẻ ở Bê-lem và toàn vùng lân cận, từ hai tuổi trở xuống, tính theo ngày tháng ông đã hỏi cặn kẽ các nhà chiêm tinh.17 Thế là ứng nghiệm lời ngôn sứ Giê-rê-mi-a:18 "Ở Ra-ma, vẳng nghe tiếng khóc than rền rĩ: tiếng bà Ra-khen khóc thương con mình và không chịu để cho người ta an ủi, vì chúng không còn nữa. (Matthêu 2:1-18)
 |
| Nơi tìm ra mộ của vua Hêrođê |
Trong Tân Ước nói về vị Vua này là người đã ra lệnh sát hại những trẻ nhỏ (anh hài) làm cho gia đình Thánh Giuse, Maria và Chúa Giêsu phải sang tị nạn bên Ai Cập. (1)
Mộ của Hêrôdê là một trong những kỳ nhiệm nhất về khảo cổ tại Thánh Địa, đã được ông toán khảo cổ của ông Ehud Netzer khám phá ra tại Herodium, dưới một gò đất có hình chiếc nón đồ sộ trong sa mạc Giuđêa, cách Giêrusalem khoảng 8 dậm.
Vào thế kỉ thứ nhất, sử gia Flavius Josephus người Do thái cho biết rằng Hêrođê được chôn cất ở Herodium, nhưng người ta đã cố tìm qua bao thế kỉ mà vẫn không biết ở đâu.
Ông Netzer đ4 bắt đầu đào bới tại miền Herodium từ năm 1972 và cuối cùng đã tìm ra mộ của Hêrođê nằm giữa hai phần: phần trên có đồi và phần dưới là lâu đài Herodium, trong vùng đất mà trước đây đã từng khảo nghiệm.
Một đồi nhân tạo hình nón được dựng lên để ghi chiến thắng của vua Hêrođê thắng quân Parthia và Hasmonea vào năm 40 BC (trước Chúa Giáng Sinh). Đây là kiến trúc pha trộn gồm một lâu đài và thành quách ở trên, và một lâu đài khác và trung tâm hành chánh ở tầng dưới.
Vua Hêrođê là vị cua cai trị độc tài và tàn bạo khét tiếng, nhưng cũng là một quan chức điều hành có cái nhìn rộng và khả năng. Ông tạo dựng nền móng kinh tế cho dân Giuđêa, lập các thành trì mới và đưa ra các dự án canh nông tốt cho dân. Công trình vĩ đại nhất của ông là nới rộng Đền Thờ Giêrusalem thứ Hai tại Giêrusalem và sau được biết đến là Đền Thờ Cua Hêrođê.
Các tháp canh đền Herodium cao chừng 800 yards trên sa mạc. Một chiến lũy vòng tròn bao quanh lâu đài Herodiumt trong đó nền nhà lát đá mầu, họa mosaic và các bức tranh tuyệt đẹp.
Quân Roma đã phá hủy Horodium vào năm 71 AD sau Chúa Giáng Sinh, và năm sau thì phá Đền Thờ Hêrođê.
Chú thích: (1) Đoạn Phúc Âm nói về Vua Herođê sát hại các Thánh Anh Hài:
Các nhà chiêm tinh đến bái lạy Đức Giê-su Hài Nhi
1 Khi Đức Giê-su ra đời tại Bê-lem, miền Giu-đê, thời vua Hê-rô-đê trị vì, có mấy nhà chiêm tinh từ phương Đông đến Giê-ru-sa-lem,2 và hỏi: "Đức Vua dân Do-thái mới sinh, hiện ở đâu? Chúng tôi đã thấy vì sao của Người xuất hiện bên phương Đông, nên chúng tôi đến bái lạy Người."3 Nghe tin ấy, vua Hê-rô-đê bối rối, và cả thành Giê-ru-sa-lem cũng xôn xao.4 Nhà vua liền triệu tập tất cả các thượng tế và kinh sư trong dân lại, rồi hỏi cho biết Đấng Ki-tô phải sinh ra ở đâu.5 Họ trả lời: "Tại Bê-lem, miền Giu-đê, vì trong sách ngôn sứ, có chép rằng:6 "Phần ngươi, hỡi Bê-lem, miền đất Giu-đa, ngươi đâu phải là thành nhỏ nhất của Giu-đa, vì ngươi là nơi vị lãnh tụ chăn dắt Ít-ra-en dân Ta sẽ ra đời."
7 Bấy giờ vua Hê-rô-đê bí mật vời các nhà chiêm tinh đến, hỏi cặn kẽ về ngày giờ ngôi sao đã xuất hiện.8 Rồi vua phái các vị ấy đi Bê-lem và dặn rằng: "Xin quý ngài đi dò hỏi tường tận về Hài Nhi, và khi đã tìm thấy, xin báo lại cho tôi, để tôi cũng đến bái lạy Người."9 Nghe nhà vua nói thế, họ ra đi. Bấy giờ ngôi sao họ đã thấy ở phương Đông, lại dẫn đường cho họ đến tận nơi Hài Nhi ở, mới dừng lại.10 Trông thấy ngôi sao, họ mừng rỡ vô cùng.11 Họ vào nhà, thấy Hài Nhi với thân mẫu là bà Ma-ri-a, liền sấp mình thờ lạy Người. Rồi họ mở bảo tráp, lấy vàng, nhũ hương và mộc dược mà dâng tiến.12 Sau đó, họ được báo mộng là đừng trở lại gặp vua Hê-rô-đê nữa, nên đã đi lối khác mà về xứ mình.
Đức Giê-su trốn sang Ai-cập và các anh hài bị giết
13 Khi các nhà chiêm tinh đã ra về, thì sứ thần Chúa hiện ra báo mộng cho ông Giu-se rằng: "Này ông, dậy đem Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai-cập, và cứ ở đó cho đến khi tôi báo lại, vì vua Hê-rô-đê sắp tìm giết Hài Nhi đấy! "14 Ông Giu-se liền trỗi dậy, và đang đêm, đưa Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai-cập.15 Ông ở đó cho đến khi vua Hê-rô-đê băng hà, để ứng nghiệm lời Chúa phán xưa qua miệng ngôn sứ: Ta đã gọi con Ta ra khỏi Ai-cập.
16 Bấy giờ vua Hê-rô-đê thấy mình bị các nhà chiêm tinh đánh lừa, thì đùng đùng nổi giận, nên sai người đi giết tất cả các con trẻ ở Bê-lem và toàn vùng lân cận, từ hai tuổi trở xuống, tính theo ngày tháng ông đã hỏi cặn kẽ các nhà chiêm tinh.17 Thế là ứng nghiệm lời ngôn sứ Giê-rê-mi-a:18 "Ở Ra-ma, vẳng nghe tiếng khóc than rền rĩ: tiếng bà Ra-khen khóc thương con mình và không chịu để cho người ta an ủi, vì chúng không còn nữa. (Matthêu 2:1-18)