Warsaw - Tin tức liên quan đến việc Tòa Thánh buộc tổng giám mục Stanislaw Wielgus phải từ chức đã được tiết lộ và đồn đãi rộng rãi tại thủ đô Ba Lan trong buổi sáng ngày Chúa Nhật 7/1/2007 trong khi lễ nhậm chức của ngài đang được chuẩn bị. Theo nhiều nguồn tin, chính Đức Thánh Cha Bênêđíctô XVI yêu cầu Đức Cha Wielgus nộp đơn từ chức, sau khi Tòa Thánh biết rằng ngài đã không tiết lộ toàn bộ sự thật về quá khứ hợp tác của ngài với chế độ cộng sản.
Thánh lễ nhậm chức lúc 11 giờ sáng tại Vương Cung Thánh Đường Thánh Gioan đã được thay bằng thánh lễ tạ ơn về những đóng góp của Đức Hồng Y Józef Glemp đối với tổng giáo phận Warsaw.
Hàng ngàn người ủng hộ và phản đối ngài đã đứng chật bên trong và bên ngoài nhà thờ. Một số những người ủng hộ ngài là những người đồng hương với ngài tại Wierzchowiska, Ba Lan. Tuy nhiên, cũng có đông đảo những người ủng hộ ngài là những anh chị em giáo dân của tổng giáo phận Warsaw. Trong cuộc điều tra mới nhất 21% cư dân tại thủ đô Warsaw tỏ ra ủng hộ ngài và cho rằng lễ nhậm chức nên được tiến hành như dự liệu.
Mở đầu thánh lễ, Đức Cha Wielgus đã đọc diễn văn từ chức của ngài. Diễn từ này đã bị ngắt quãng nhiều lần giữa những tiếng vỗ tay hoan hô quyết định can đảm này và những lời hô “hãy ở lại với chúng tôi” của những người ủng hộ.
Trong thánh lễ hôm nay, ĐHY Glemp lên tiếng rằng: “Sự phán quyết về Đức Cha Wielgus đã được đựa trên căn bản giấy tờ, có biết bao nhiêu tờ copi này tới copi khác... Ngài đã bị phán xét và bị ra bản án là có tội mà không có luật sư hay các chứng nhân nào cả. Vì vậy bản án này không phải là án công lý”.
Khi Ngài nói như vậy thì dân chúng vỗ tay, còn TGM Wielgus miệng nhấp nháy và mắt nhắm lại, rất cảm động.
ĐHY Jozef Glemp tuy dù đã hồi hưu, nhưng được Đức Giáo Hoàng Benedictô tái bổ nhiệm ngài coi sóc lại tổng giáo phận Warsaw cho tới khi có người thay thế. ĐHY Glemp là người từng mạnh mẽ chỉ trích chế độ cộng sản Ba Lan mãnh liệt nhất.
Giáo sư Władysław Bartoszewski, một người có mặt trong buổi lễ cho biết ông cảm thấy nhẹ nhàng trước tin từ chức của Đức Tổng Giám Mục Wielgus. Ông nói: “Tôi hoan nghênh quyết định can đảm của Đức Tổng Giám Mục Wielgus và vô cùng kính trọng quyết định nhanh chóng vô tiền khoáng hậu của Đức Thánh Cha Bênêđíctô”.
Chính trị gia Jan Rokita, thuộc đảng đối lập Nền Tảng Dân Quyền cho rằng quyết định từ chức của Đức Cha Wielgus là “thắng lợi của Giáo Hội”. Theo ông “quyết định sáng suốt của Tòa Thánh” sẽ giúp củng cố Giáo Hội Công Giáo tại Ba Lan vẫn còn chịu nhiều khốn đốn vì cộng sản.
Ký giả Rafał Ziemkiewicz của tờ Newsweek cho rằng những giáo sĩ lên tiếng bênh vực cho Đức Cha Wielgus giờ đây mất đi uy tín của họ. Trong khi đó, cha Adam Boniecki, chủ biên tờ Tygodnik Powszechny cho rằng giờ đây là thời điểm nên tha thứ cho những sai lầm của Đức Cha Wielgus. Ngài cũng chỉ là nạn nhân đáng thương của một chế độ tàn bạo.
Polskie Radio cho biết, sau thánh lễ, đám đông dân chúng đã kéo đến tòa báo Gazeta Polska và hành hung một ký giả tại đó.
Đòn trả thù của cộng sản
Vatican tuyên bố rằng những cuộc tấn công vào Giáo Hội Ba Lan có thể là một nỗ lực trả thù bởi chính những kẻ mà trước đây đã từng bách hại Giáo hội, nhưng giờ đây họ bị chính lòng tin và sự tự do của dân chúng Ba Lan đè bẹp họ.
Tuyên bố từ Vatican còn cho biết thêm rằng trường hợp của TGM Wielgus chưa chắc đã phải là cuộc tấn công cuối cùng vào các viên chức cao cấp của Giáo hội, nếu dựa theo những tài liệu mà mật vụ công an cộng sản sẵn có trong tay.
ĐHY Glemp trong việc bảo vệ TGM Wielgus, hôm nay còn tuyên bố rằng: “mật vụ cộng sản Ba lan giống như con tầu luớt sóng có mặt khắp nơi”.
Những người ủng hộ TGM Wielgus và những người phản đối không phải là hình ảnh của một cộng đoàn giờ đây bị chia rẽ trước biến cố này. Họ khác biệt trong cách thức nhận định phải đương đầu với vấn nạn này như thế nào nhưng có chung một nỗi uất hận: Những kẻ trước đây hàng ngày bách hại họ trong thời cộng sản, giờ đây lại được quyền công khai tấn công và sỉ nhục Giáo Hội một lần nữa. Tờ Gazeta Polska là tờ báo của cộng sản, nó có thể có đầy đủ tất cả những hồ sơ cần thiết của những ai đã từng làm việc cho cộng sản. Vụ Đức Cha Wielgus là đòn trả thù cho một Giáo Hội đã lật đổ một chế độ đã ban cho những kẻ này biết bao đặc quyền đặc lợi.
Bài học của Ba Lan sẽ có ảnh hưởng gì cho Giáo Hội Việt Nam không?
Vụ khủng hoảng trầm trọng tại Ba Lan này là một bài học quan trọng cho Giáo Hội Công Giáo tại Việt Nam.
Những giáo sĩ nào đã yếu đuối hay vì ngây thơ chính trị mà cộng tác với chế độ cộng sản thì chớ có ngưỡng vọng những chức vụ cao trọng trong Giáo Hội. Quý vị càng giữ những chức vụ cao, Giáo Hội càng khốn đốn với quý vị; và ngay cả khi cộng sản đã hết thời quý vị vẫn sẵn sàng là nguyên cớ để cho cộng sản sỉ nhục Giáo Hội.
Giáo Hội là thẩm quyền luân lý, là điểm quy chiếu đạo đức của anh chị em tín hữu và của cả dân tộc, có những giá trị cao quý cần phải được bảo vệ.
Do vậy, Hội Đồng Giáo Mục Việt Nam và hàng Giáo Sĩ Việt Nam cũng cần phải đưa ra những phương thức và những cách đối diện với những "giáo sĩ đã từng cộng tác với cộng sản" để làm hại Giáo Hội Việt Nam, cả trong quá khứ và ngay trong hiện tại. Giáo Hội cần phải thanh lọc chính mình để trở thành hình ảnh trong sáng và là một cơ chế đáng tin, trung thực, để rồi sứ mạng và lời rao truyền của mình luôn phản ánh được sự thật của Chúa Kitô và sứ điệp của Ngài không bị bóp méo và bị chi phối bởi bất cứ quyền lực nào.
 |
| Đức Cha Wielgus từ chức |
 |
| Đức Cha Wielgus (bên trái) và ĐHY Józef Glemp |
Hàng ngàn người ủng hộ và phản đối ngài đã đứng chật bên trong và bên ngoài nhà thờ. Một số những người ủng hộ ngài là những người đồng hương với ngài tại Wierzchowiska, Ba Lan. Tuy nhiên, cũng có đông đảo những người ủng hộ ngài là những anh chị em giáo dân của tổng giáo phận Warsaw. Trong cuộc điều tra mới nhất 21% cư dân tại thủ đô Warsaw tỏ ra ủng hộ ngài và cho rằng lễ nhậm chức nên được tiến hành như dự liệu.
Mở đầu thánh lễ, Đức Cha Wielgus đã đọc diễn văn từ chức của ngài. Diễn từ này đã bị ngắt quãng nhiều lần giữa những tiếng vỗ tay hoan hô quyết định can đảm này và những lời hô “hãy ở lại với chúng tôi” của những người ủng hộ.
Trong thánh lễ hôm nay, ĐHY Glemp lên tiếng rằng: “Sự phán quyết về Đức Cha Wielgus đã được đựa trên căn bản giấy tờ, có biết bao nhiêu tờ copi này tới copi khác... Ngài đã bị phán xét và bị ra bản án là có tội mà không có luật sư hay các chứng nhân nào cả. Vì vậy bản án này không phải là án công lý”.
Khi Ngài nói như vậy thì dân chúng vỗ tay, còn TGM Wielgus miệng nhấp nháy và mắt nhắm lại, rất cảm động.
ĐHY Jozef Glemp tuy dù đã hồi hưu, nhưng được Đức Giáo Hoàng Benedictô tái bổ nhiệm ngài coi sóc lại tổng giáo phận Warsaw cho tới khi có người thay thế. ĐHY Glemp là người từng mạnh mẽ chỉ trích chế độ cộng sản Ba Lan mãnh liệt nhất.
Giáo sư Władysław Bartoszewski, một người có mặt trong buổi lễ cho biết ông cảm thấy nhẹ nhàng trước tin từ chức của Đức Tổng Giám Mục Wielgus. Ông nói: “Tôi hoan nghênh quyết định can đảm của Đức Tổng Giám Mục Wielgus và vô cùng kính trọng quyết định nhanh chóng vô tiền khoáng hậu của Đức Thánh Cha Bênêđíctô”.
Chính trị gia Jan Rokita, thuộc đảng đối lập Nền Tảng Dân Quyền cho rằng quyết định từ chức của Đức Cha Wielgus là “thắng lợi của Giáo Hội”. Theo ông “quyết định sáng suốt của Tòa Thánh” sẽ giúp củng cố Giáo Hội Công Giáo tại Ba Lan vẫn còn chịu nhiều khốn đốn vì cộng sản.
Ký giả Rafał Ziemkiewicz của tờ Newsweek cho rằng những giáo sĩ lên tiếng bênh vực cho Đức Cha Wielgus giờ đây mất đi uy tín của họ. Trong khi đó, cha Adam Boniecki, chủ biên tờ Tygodnik Powszechny cho rằng giờ đây là thời điểm nên tha thứ cho những sai lầm của Đức Cha Wielgus. Ngài cũng chỉ là nạn nhân đáng thương của một chế độ tàn bạo.
Polskie Radio cho biết, sau thánh lễ, đám đông dân chúng đã kéo đến tòa báo Gazeta Polska và hành hung một ký giả tại đó.
Đòn trả thù của cộng sản
Vatican tuyên bố rằng những cuộc tấn công vào Giáo Hội Ba Lan có thể là một nỗ lực trả thù bởi chính những kẻ mà trước đây đã từng bách hại Giáo hội, nhưng giờ đây họ bị chính lòng tin và sự tự do của dân chúng Ba Lan đè bẹp họ.Tuyên bố từ Vatican còn cho biết thêm rằng trường hợp của TGM Wielgus chưa chắc đã phải là cuộc tấn công cuối cùng vào các viên chức cao cấp của Giáo hội, nếu dựa theo những tài liệu mà mật vụ công an cộng sản sẵn có trong tay.
ĐHY Glemp trong việc bảo vệ TGM Wielgus, hôm nay còn tuyên bố rằng: “mật vụ cộng sản Ba lan giống như con tầu luớt sóng có mặt khắp nơi”.
Những người ủng hộ TGM Wielgus và những người phản đối không phải là hình ảnh của một cộng đoàn giờ đây bị chia rẽ trước biến cố này. Họ khác biệt trong cách thức nhận định phải đương đầu với vấn nạn này như thế nào nhưng có chung một nỗi uất hận: Những kẻ trước đây hàng ngày bách hại họ trong thời cộng sản, giờ đây lại được quyền công khai tấn công và sỉ nhục Giáo Hội một lần nữa. Tờ Gazeta Polska là tờ báo của cộng sản, nó có thể có đầy đủ tất cả những hồ sơ cần thiết của những ai đã từng làm việc cho cộng sản. Vụ Đức Cha Wielgus là đòn trả thù cho một Giáo Hội đã lật đổ một chế độ đã ban cho những kẻ này biết bao đặc quyền đặc lợi.
Bài học của Ba Lan sẽ có ảnh hưởng gì cho Giáo Hội Việt Nam không?
Vụ khủng hoảng trầm trọng tại Ba Lan này là một bài học quan trọng cho Giáo Hội Công Giáo tại Việt Nam.
Những giáo sĩ nào đã yếu đuối hay vì ngây thơ chính trị mà cộng tác với chế độ cộng sản thì chớ có ngưỡng vọng những chức vụ cao trọng trong Giáo Hội. Quý vị càng giữ những chức vụ cao, Giáo Hội càng khốn đốn với quý vị; và ngay cả khi cộng sản đã hết thời quý vị vẫn sẵn sàng là nguyên cớ để cho cộng sản sỉ nhục Giáo Hội.
Giáo Hội là thẩm quyền luân lý, là điểm quy chiếu đạo đức của anh chị em tín hữu và của cả dân tộc, có những giá trị cao quý cần phải được bảo vệ.
Do vậy, Hội Đồng Giáo Mục Việt Nam và hàng Giáo Sĩ Việt Nam cũng cần phải đưa ra những phương thức và những cách đối diện với những "giáo sĩ đã từng cộng tác với cộng sản" để làm hại Giáo Hội Việt Nam, cả trong quá khứ và ngay trong hiện tại. Giáo Hội cần phải thanh lọc chính mình để trở thành hình ảnh trong sáng và là một cơ chế đáng tin, trung thực, để rồi sứ mạng và lời rao truyền của mình luôn phản ánh được sự thật của Chúa Kitô và sứ điệp của Ngài không bị bóp méo và bị chi phối bởi bất cứ quyền lực nào.