1. Chín ngày sau khi phá hủy 21 máy bay trực thăng của Nga, ATACMS làm cú thứ hai, vào tổ hợp phòng không Nga, 600 triệu Mỹ Kim của Putin nổ tung.
Ký giả David Axe của tờ Forbes có trụ sở ở New Jersey, Hoa Kỳ có bài tường trình nhan đề “Nine Days After Wrecking 21 Russian Helicopters, Ukraine’s M39 Missiles Are Dealing The Same Damage To Russian Air-Defenses” nghĩa là “Chín ngày sau khi bắn hạ 21 máy bay trực thăng của Nga, hỏa tiễn M39 của Ukraine đang gây thiệt hại tương tự cho lực lượng phòng không Nga.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh.
Quân đội Ukraine có thể không có nhiều hỏa tiễn M39. Những loại mà quốc gia này có đang được sử dụng một cách cẩn thận—bắn chúng vào những mục tiêu có giá trị nhất cũng như dễ bị tổn thương nhất trước các loại đạn dược do Mỹ sản xuất.
Trong cuộc tấn công thứ hai bằng hỏa tiễn M39 phóng từ mặt đất hôm thứ Năm, quân Ukraine rõ ràng đã nhắm vào một khẩu đội phòng không S-400 của không quân Nga ở tỉnh Luhansk ở miền đông Ukraine.
Các video và hình ảnh từ Luhansk mô tả phần đuôi tách rời của hai chiếc M39—và cũng là hậu quả của cuộc tấn công có mục đích: khói cuộn lên từ thứ mà người dùng mạng xã hội Nga xác định là một khẩu đội S-400.
Cuộc tấn công M39 đầu tiên, vào ngày 17 tháng 10, đã tấn công các căn cứ không quân của Nga ở Luhansk và bên ngoài Berdyansk ở miền nam Ukraine bị Nga tạm chiếm. Ba hỏa tiễn, mỗi hỏa tiễn rải 950 quả đạn con M74, đã phá hủy 21 máy bay trực thăng của Nga.
Vào thời điểm đó, rõ ràng là người Ukraine sẽ để dành lô hàng 20 hỏa tiễn M39 ban đầu cho những mục tiêu tốt nhất và mềm nhất. Và điều đó sẽ bao gồm hệ thống phòng không tầm xa.
Hệ thống hỏa tiễn chiến thuật quân đội M39, hay ATACMS, là hỏa tiễn đạn đạo nặng 2 tấn, dài 13 feet với động cơ hỏa tiễn rắn. Được bắn bằng bệ phóng bánh xích hoặc bánh lốp, hỏa tiễn cổ điển của những năm 1990 có tầm bắn xa tới 100 dặm dưới sự dẫn đường quán tính.
Một chiếc M39 thường tấn công trong phạm vi 50 thước tính từ điểm ngắm của nó. Điều này không phải là siêu chính xác theo tiêu chuẩn hiện đại, nhưng nó đủ chính xác khi coi M39 là vũ khí khu vực.
Khi hỏa tiễn lao thẳng về phía mục tiêu, nó sẽ quay tròn và nổ tung, rải các quả đạn con trên một khu vực có thể rộng hàng chục nghìn feet vuông. Mỗi quả bom có sức nổ tương đương một quả lựu đạn cầm tay.
Việc Quân đội Hoa Kỳ luôn có ý định cho M39 tiêu diệt toàn bộ trung đoàn trực thăng là điều hiển nhiên trong thiết kế của nó. Chẳng hạn, một hỏa tiễn dùng để phá boongke sẽ có một đầu đạn lớn duy nhất thay vì một vỏ chứa đầy bom con.
Khi thử nghiệm M39, Quân đội đã nhắm hỏa tiễn vào một phi trường mô hình nơi quân đội đậu những chiếc trực thăng cũ. Đoạn phim thử nghiệm mô tả các quả đạn con xé toạc cánh quạt.
Các khẩu đội phòng không, các radar và bệ phóng mỏng manh của chúng trải rộng trên nhiều mẫu đất, cũng là những mục tiêu hàng đầu. Khi tấn công các bệ phóng ở Luhansk, người Ukraine kéo dài chiến dịch của họ nhắm vào các hệ thống S-400 có giá trị, có thể bắn trúng các mục tiêu trên không ở khoảng cách xa tới 250 dặm.
Trong những năm trước cuộc chiến rộng lớn hơn ở Ukraine, lực lượng không quân Nga đã triển khai 5 khẩu đội S-400 cùng với các radar kèm theo để xâm lược Crimea. Những chiếc S-400 khác cuối cùng cũng được triển khai ở những nơi khác trong và xung quanh vùng Ukraine bị tạm chiếm. Khi Ukraine ngày càng có nhiều vũ khí tấn công sâu tốt hơn, họ bắt đầu nhắm vào các khẩu đội.
Trong vòng chưa đầy một tháng bắt đầu từ cuối tháng 8, hải quân Ukraine đã phá hủy hai hệ thống S-400 ở Crimea. Cả hai cuộc tấn công được cho là liên quan đến phiên bản tấn công mặt đất của hỏa tiễn hành trình chống hạm Neptune phóng từ mặt đất của hải quân Ukraine.
Neptunes chắc chắn đang thiếu nguồn cung, điều này có thể giải thích tại sao người Ukraine đợi cho đến khi M39 đến để tấn công vào S-400 ở Luhansk. Bất kể loại đạn mà Ukraine triển khai là gì, mục tiêu cuối cùng của các cuộc tấn công nhắm vào các khẩu đội phòng không tầm xa là rõ ràng.
Mỗi lần tiêu diệt S-400 của lực lượng Ukraine đều giúp hỏa tiễn hành trình và các chiến binh của Ukraine an toàn hơn. “ATACMS là một hệ thống tăng cường chiến đấu trong không gian chiến đấu sâu”, thiếu tá quân đội Mỹ Carter Rogers viết trong luận văn năm 1991 tại Trường Cao đẳng Chỉ huy và Tham mưu Lục quân Mỹ.
Không phải ngẫu nhiên mà cuộc tấn công của Neptune vào hệ thống S-400 xảy ra ngay trước khi lực lượng không quân Ukraine bắn hỏa tiễn hành trình Storm Shadow do Anh sản xuất vào khu neo đậu của hải quân Nga ở Sevastopol, Crimea, phá hủy một tàu đổ bộ và một tàu ngầm tấn công.
M39 giống như Neptune có thể tạo ra các cuộc tấn công tiếp theo cực kỳ nguy hiểm của các lực lượng khác. Olexander Scherba, một nhà ngoại giao Ukraine viết: “Chúng tôi có thể chưa có nhiều ATACMS. Nhưng các hỏa tiễn này đã đi một chặng đường dài.”
2. Địa Phương Quân Ukraine cũng có xe tăng, lấy được từ người Nga.
Ký giả David Axe của tờ Forbes có trụ sở ở New Jersey, Hoa Kỳ có bài tường trình nhan đề “Ukraine’s Territorials Need Tanks. They’re Getting Them From Russia.”, nghĩa là “Địa Phương Quân Ukraine cần xe tăng. Họ có được xe tăng từ Nga.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Túy Vân.
Không bao giờ lãng phí một chiếc xe thiết giáp, dù cũ đến đâu, người Ukraine đã chuyển đổi một số chiếc T-62 cổ điển của những năm 1960 thành xe công binh và xe chiến đấu bộ binh.
Những chiếc T-62 cũ còn sót lại của Nga dường như đã được chuyển giao cho các lữ đoàn Địa Phương Quân Ukraine. Một bức ảnh được lan truyền trực tuyến hôm thứ Ba cho thấy một chiếc T-62M nặng 41 tấn, chở bốn người đang phục vụ cho Lữ đoàn Địa Phương Quân số 110.
T-62 đã cũ. Lớp giáp của nó dày nhất chỉ 215 ly. Xe tăng T-64 tiêu chuẩn của Ukraine có khả năng bảo vệ cao gấp ba lần.
Ngoài ra, pháo nòng trơn 115 ly của T-62 được ổn định ở mức tối thiểu; khả năng điều khiển hỏa lực của nó rất đơn giản và đối với hầu hết các mẫu T-62, nó dựa vào các điểm ngắm hồng ngoại chủ động để chiến đấu ban đêm. Để chiếu sáng mục tiêu, kíp lái phải bật đèn hồng ngoại mà đối phương có thể nhìn thấy.
Không phải vô cớ mà sau khi tái kích hoạt hàng trăm chiếc T-62 cũ bắt đầu từ mùa hè năm 2022, quân đội Nga chủ yếu giao chúng cho các tiểu đoàn dự bị tuyến hai — và các tiểu đoàn đó hầu hết đều giao cho xe tăng làm nhiệm vụ hỗ trợ hỏa lực hàng dặm phía sau chiến tuyến.
Nghĩa là, xe tăng hoạt động như những khẩu pháo tự chế bằng cách nâng súng siêu cao và bắn phá không chính xác vào các vị trí của Ukraine.
Nhưng với tất cả những khuyết điểm của nó với tư cách là một chiếc xe tăng, T-62 vẫn tốt hơn là không có chiếc xe tăng nào cả. Đó là lý do tại sao Lữ đoàn Địa Phương Quân số 110 vui vẻ bổ sung những chiếc T-62 Nga chiếm được vào đội hình chiến đấu của mình.
Khoảng 30 lữ đoàn Địa Phương Quân của Ukraine tương đương với các lữ đoàn Vệ binh Quốc gia của Quân đội Hoa Kỳ trong đó khoảng 2.000 binh sĩ của họ là sự kết hợp của các cựu chiến binh già và thường dân được huy động với ít huấn luyện hơn một người lính toàn thời gian có thể nhận được.
Không giống như các lữ đoàn Vệ binh Quốc gia Hoa Kỳ thường được trang bị nhiều xe tăng, xe chiến đấu và pháo binh, các lữ đoàn Địa Phương Quân Ukraine thường được trang bị nhẹ.
Việc thiếu xe tăng hạng nặng đã khiến Địa Phương Quân gặp rắc rối trong cuộc chiến rộng lớn hơn hiện nay. “Từ giữa tháng 4 năm 2022, việc triển khai các Lữ Đoàn Địa Phương Quân đã bị ảnh hưởng bởi một số thay đổi trong chiến thuật của Nga và Ukraine khi tâm điểm của cuộc giao tranh chuyển sang miền đông Ukraine”, Mykola Bielieskov viết trong một phân tích tháng 5 cho Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia ở Luân Đôn.
“Nga chuyển sang chiến lược tiến công có sự hỗ trợ của pháo binh thay vì cố gắng áp đảo các vị trí của Ukraine bằng xe thiết giáp di chuyển trên các tuyến đường lớn. Cuộc giao tranh mang tính chất không tiếp xúc nhiều hơn, với các cuộc đấu pháo là yếu tố quyết định thay vì nhấn mạnh vào chiến tranh tiếp xúc như trong tháng đầu tiên của cuộc xâm lược.
Bielieskov kết luận: “Trong những điều kiện này, các đội hình Địa Phương Quân – được trang bị tốt nhất bằng hỏa tiễn dẫn đường chống tăng và súng phóng lựu – sẽ gặp khó khăn hơn trong việc đối đầu hiệu quả với lực lượng Nga”.
Các Lữ Đoàn Địa Phương Quân cần vũ khí hạng nặng hơn. Nhưng Bộ Quốc phòng Ukraine đã phải vật lộn để tạo ra đủ xe tăng, phương tiện chiến đấu và pháo binh hiện đại để trang bị cho quân đội đang hoạt động, lực lượng Dù và thủy quân lục chiến đang phát triển nhanh chóng của mình - chưa kể đến việc trang bị cho hàng chục lữ đoàn Địa Phương Quân.
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi Kyiv trao cho Địa Phương Quân những chiếc T-62 cũ của Nga mà họ thu được. Chúng được bảo vệ sơ sài và khả năng điều khiển hỏa lực còn thô sơ, nhưng có còn hơn không.
Cũng không có gì ngạc nhiên khi Lữ đoàn Địa Phương Quân số 110 đi đầu trong tuyến xe tăng T-62. Lữ đoàn 110 là một trong những lữ đoàn Địa Phương Quân giàu kinh nghiệm và hiệu quả nhất. Nó đã tham gia một số trận chiến khốc liệt nhất ở miền nam và miền đông Ukraine. Bielieskov mô tả các chiến tích của Lữ Đoàn này là “gây ấn tượng mạnh mẽ với những điều kiện mà họ phải đối mặt”.
Với xe tăng, lữ đoàn phải có khả năng đứng vững và chiến đấu trong những điều kiện mà trước đó lữ đoàn có thể phải rút lui. Ngay cả khi những chiếc xe tăng đó là đồ thừa của Nga đã 60 năm tuổi.
3. Nga thả thủy lôi để cấm tầu chở ngũ cốc ra khỏi Ukraine
Ký giả David Axe của tờ Forbes có trụ sở ở New Jersey, Hoa Kỳ có bài tường trình nhan đề “Russian Planes Reportedly Dropped Mines Along Ukraine’s Safe Corridor For Grain Ships”, nghĩa là “Máy bay Nga được tường trình đã thả thủy lôi dọc hành lang an toàn được dùng cho tàu chở ngũ cốc của Ukraine.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thảo Ly.
Máy bay Nga được tường trình đã thả thủy lôi dọc theo hành lang hàng hải mà Ukraine thiết lập ở phía tây Hắc Hải nhằm bảo vệ việc xuất khẩu ngũ cốc sang Âu Châu và Phi Châu. Có vẻ như đây là lần đầu tiên trong cuộc chiến kéo dài 21 tháng của Nga, máy bay của Hạm đội Hắc Hải của Nga triển khai thủy lôi.
Bộ chỉ huy miền nam Ukraine đã báo cáo diễn biến đáng lo ngại này: “Đối phương đã thả nhiều quả thủy lôi ở Hắc Hải theo hướng hành lang hàng hải của vận tải dân sự,” Phát ngôn nhân Bộ Tư Lệnh Phía Nam Nataliya Humenyuk nói.
Các thủy lôi có thể cản trở, hoặc thậm chí ngăn chặn việc vận chuyển ngũ cốc của Ukraine dọc hành lang - với những tác động to lớn đối với nền kinh tế Ukraine cũng như nạn đói trên thế giới. Ukraine là nhà cung cấp ngũ cốc lớn cho Phi Châu.
Phía tây Hắc Hải đã trở thành chiến trường kể từ khi Nga mở rộng cuộc chiến với Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Mặc dù chiếc tàu chiến lớn duy nhất của mình, một tàu khu trục trang bị súng, bị đánh đắm, hải quân Ukraine đã thành công trong việc đuổi các tàu Nga ra khỏi phía tây Hắc Hải.
Triển khai hỏa tiễn đạn đạo phóng từ mặt đất, hỏa tiễn hành trình phóng từ trên không, máy bay không người lái và tàu robot chở đầy chất nổ, hạm đội Ukraine đã đánh chìm hoặc làm hư hỏng nặng 6 trong số 30 tàu chiến lớn của Hạm đội Hắc Hải của Nga - một tàu tuần dương, ba tàu đổ bộ, một tàu chiến lớn, một tàu ngầm và một tàu tiếp tế—cùng với một số tàu tuần tra và tàu đổ bộ.
Sự xuống cấp liên tục của hạm đội Nga đã cho phép Ukraine mở lại vào tháng 8 hành lang nối cảng chiến lược Odesa với eo biển Bosporus ở Thổ Nhĩ Kỳ. Trong hai tháng, gần 40 tàu lớn đã qua hành lang an toàn chở 700.000 tấn ngũ cốc.
Đó là trước khi người Nga thả thủy lôi xuống hành lang này. Không rõ Hạm đội Hắc Hải đã sử dụng máy bay nào để rải tl9tl9 dưới đáy biển, nhưng điều đáng chú ý là hạm đội ngày càng phụ thuộc vào số ít máy bay Beriev Be-12 còn sót lại: đó là những món đồ cổ 60 năm tuổi sẽ rơi vào quên lãng nếu Nga đã không tấn công Ukraine.
Lực lượng Ukraine rõ ràng đã phát hiện ra bất kỳ máy bay Nga nào đã triển khai các thủy lôi, nhưng không thể đánh chặn chúng. Người Ukraine đã từ chối cho người Nga toàn quyền kiểm soát phía Tây Hắc Hải, nhưng vẫn chưa thực hiện được toàn quyền kiểm soát không phận của mình. Hệ thống phòng không tầm xa của Nga ở Crimea vẫn khiến các cuộc tuần tra trên không trên không phận Hắc Hải trở nên nguy hiểm đối với lực lượng không quân Ukraine.
Hải quân Ukraine gần đây đã mua được hai tàu quét mìn cũ của Anh, nhưng cả hai tàu và thủy thủ đoàn của chúng đều đang ở trong vùng biển của Anh, huấn luyện và chờ ngày có thể an toàn để đi vào Hắc Hải. Hai tàu lớp Sandown được trang bị vũ khí nhẹ sẽ không tồn tại được lâu ở vùng biển tranh chấp.
Người Ukraine có các phương tiện khác để rà phá thủy lôi trên biển, bao gồm cả thợ lặn và thuyền không người lái dưới đáy biển mà Vương quốc Anh tài trợ năm ngoái. Mong đợi những lực lượng đó sẽ bắt tay vào việc mở lại hành lang ngũ cốc. Nhưng người Nga cũng có thể sẽ thả thêm mìn.
4. Các chi tiết bắt đầu xuất hiện về động cơ của hung thủ trong vụ xả súng ở Maine
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Robert Card Believed People at Shooting Sites Were Talking About Him”, nghĩa là “Robert Card tin rằng những người ở các địa điểm anh ta xả súng đang nói về anh ta.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Tay súng được cho là đứng sau vụ xả súng hàng loạt khiến ít nhất 18 người thiệt mạng ở Lewiston, Maine, hôm thứ Tư trước đó đã phàn nàn rằng anh ta nghe thấy mọi người nói xấu anh ta tại các địa điểm xả súng.
Theo hãng tin AP, cảnh sát đã xác định Robert Card, 40 tuổi, là nghi phạm trong vụ nổ súng. Card là người hướng dẫn sử dụng súng và là quân nhân dự bị của Quân đội Hoa Kỳ được bổ nhiệm đến một cơ sở huấn luyện ở Saco, Maine. Anh ta bắt đầu hành động thất thường vào giữa tháng 7 sau khi phải vật lộn với nghi ngờ bị khủng hoảng sức khỏe tâm thần. Nhiều cơ quan thực thi pháp luật đang truy lùng Card, kẻ đã bỏ trốn sau vụ xả súng. Cảnh sát cảnh báo dân chúng rằng Card nên được coi là một kẻ có vũ trang và nguy hiểm.
Vụ nổ súng xảy ra tại nhà hàng Schengees Bar and Grill; và sau đó tại Sparetime Recreation, một sân chơi bowling. Các địa điểm cách nhau khoảng 4 dặm.
Katie Card, chị dâu của Card nói với The Daily Beast rằng Card đã phải vật lộn với vấn đề sức khỏe tâm thần trong năm qua và nói với gia đình rằng mọi người ở các địa điểm công cộng, bao gồm cả sân chơi bowling Sparetime Recreation và Schengees Bar and Grill, đang nói xấu về anh ta. Theo báo cáo, Card gần đây đã bắt đầu đeo máy trợ thính mạnh mẽ để nghe rõ hơn.
Katie Card nói: “Anh ta thực sự tin rằng mình đang nghe mọi người nói những điều đó. Tất cả điều này chỉ xảy ra trong vài tháng qua.”
Katie Card nói: “Chúng tôi đã cố gắng lắng nghe anh ta và nói với anh ta rằng không ai nói về anh ta cả. Hôm qua, khi câu chuyện đang diễn ra, chúng tôi đã cầu nguyện rằng Rob không liên quan gì đến chuyện này. Nhưng khi chúng tôi nghe tin hai nơi xảy ra vụ nổ súng, chồng tôi đã vội vã về nhà”.
Cảnh sát vẫn chưa thảo luận liệu có động cơ đằng sau vụ xả súng hay không. Katie Card cho biết gia đình đã nhắn tin cho Card và thúc giục anh ta ra đầu thú, mặc dù vẫn chưa rõ liệu Card đã đọc tin nhắn hay chưa.
Newsweek đã cố gắng liên hệ với Katie Card qua điện thoại để lấy bình luận nhưng không liên lạc được với cô ấy.
Một tuyên bố từ Cảnh sát bang Maine tiết lộ rằng Card đã phải nằm viện vài tuần tại một cơ sở chăm sóc sức khỏe tâm thần trong suốt mùa hè, mặc dù vẫn chưa rõ tình trạng và cách điều trị của Card là gì. Tuyên bố chia sẻ rằng Card được nhìn thấy lần cuối cùng mặc quần áo màu nâu và cầm một khẩu súng trường kiểu tấn công có công suất lớn. Anh ta cũng được cho là đang lái chiếc Subaru Outback đời 2013 màu trắng.
Một bản tin về game bắn súng đang hoạt động của cảnh sát mô tả Card là một người hướng dẫn sử dụng súng đã được đào tạo, được cho là thuộc Quân đội Dự bị đóng quân ở Saco, người “gần đây đã báo cáo các vấn đề về sức khỏe tâm thần bao gồm nghe thấy giọng nói” và đe dọa “bắn” căn cứ Vệ binh Quốc gia ở Saco, Newsweek đã đưa tin trước đó.
Vụ xả súng đã làm dấy lên những thuyết âm mưu hoang đường về Card cũng như khơi lại các cuộc thảo luận và ý kiến liên quan đến luật súng.
5. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cảnh báo Liên Hiệp Âu Châu khi Hamas đến thăm Mạc Tư Khoa
Ký giả PAUL DALLISON của tờ Politico có trụ sở ở Washington DC có bài tường trình nhan đề “Ukraine hints Putin contriving second front as Hamas visits Moscow”, nghĩa là “Ukraine gợi ý Putin đang lập mặt trận thứ hai khi Hamas đến thăm Mạc Tư Khoa”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Zelenskiyy nói chuyện với các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu trong khi các quan chức Hamas tới Mạc Tư Khoa để thảo luận về con tin.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiyy cho rằng Nga đang được hưởng lợi từ cuộc chiến ở Trung Đông khi các quan chức cao cấp của Hamas tới Mạc Tư Khoa để đàm phán.
Phát biểu tại cuộc họp của các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels, ông Zelenskiyy nói qua liên kết video: “Chúng ta phải làm mọi cách để ngăn chặn một ngọn lửa quốc tế thậm chí còn lớn hơn bùng phát ở Trung Đông. Đối phương của tự do rất quan tâm đến việc đưa thế giới tự do đến mặt trận thứ hai.”
Ông nói thêm: “Tất nhiên, chúng ta phải nhìn rõ kịch bản này và chống lại nó – tất nhiên là cùng nhau. An ninh chiếm ưu thế ở Trung Đông càng sớm thì chúng tôi sẽ khôi phục an ninh ở đây - ở Âu Châu càng sớm.
Ông Zelenskiyy phát biểu khi phái đoàn của Hamas đến thăm Mạc Tư Khoa để đàm phán về việc thả các con tin nước ngoài, bao gồm cả người Nga, mà nhóm này đang giam giữ ở Gaza, các hãng thông tấn Nga đưa tin.
Mousa Abu Marzook, người sáng lập và lãnh đạo chính trị của Hamas hiện sống ở Qatar, dẫn đầu phái đoàn gặp Thứ trưởng Ngoại giao Nga, Mikhail Bogdanov.
Tuần trước, Putin cảnh báo rằng một cuộc xâm lược trên bộ của Israel vào Gaza có thể dẫn đến một cuộc xung đột khu vực rộng lớn hơn. Ông ta nói: “Nhiệm vụ chính của chúng ta là ngăn chặn đổ máu và bạo lực, nếu không, sự leo thang hơn nữa của cuộc khủng hoảng sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng, cực kỳ nguy hiểm và tàn khốc. Và không chỉ cho khu vực Trung Đông. Nó có thể tràn ra ngoài biên giới Trung Đông.” Tuy nhiên, theo Tổng thống Zelenskiy, Putin đang nói ngược lại với những gì ông ta đang nghĩ trong đầu.
Nga phát động cuộc chiến với Ukraine vào tháng 2 năm 2022, dẫn đến cái chết của hàng nghìn thường dân và tạo ra hàng triệu người tị nạn Ukraine đã lan rộng khắp Âu Châu và xa hơn.
Tại hội nghị thượng đỉnh Brussels, các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu đang thảo luận về cuộc chiến tranh kép ở Ukraine và ở Trung Đông. Các cuộc xung đột đang thách thức các giới hạn trong phạm vi chính sách đối ngoại của khối, đặc biệt là trước những vấn đề mà các nhà lãnh đạo Âu Châu đang gặp phải trong việc điều chỉnh lập trường của họ đối với Israel.
Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo cho biết một ngày trước hội nghị thượng đỉnh: “Rõ ràng là cuộc xung đột ở Trung Đông đang phủ bóng tối lên những gì đang diễn ra ở Ukraine”.
6. Von der Leyen thúc đẩy thỏa thuận viện trợ với Ai Cập nhằm ngăn chặn tình trạng di cư sang Âu Châu
Ủy ban Âu Châu đang thúc đẩy một thỏa thuận cung cấp viện trợ cho Ai Cập khi mối lo ngại ngày càng tăng về hậu quả tiềm ẩn từ cuộc chiến Israel-Hamas.
Trong một lá thư gửi các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu trước hội nghị thượng đỉnh vào thứ Năm và thứ Sáu, Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen đã cam kết hỗ trợ nhiều hơn cho quốc gia Trung Đông này.
Thỏa thuận này sẽ phản ánh một thỏa thuận kinh tế đã ký với Tunisia vào tháng 7 và đánh dấu một bước tiến mới trong chiến lược của Ủy ban nhằm chuyển tiền mặt của Liên Hiệp Âu Châu tới các nước Bắc Phi để hỗ trợ nền kinh tế của họ và ngăn chặn dòng di cư sang Âu Châu.
“Ưu tiên của chúng tôi cũng là thiết lập mối quan hệ đối tác chiến lược và cùng có lợi với Ai Cập,” von der Leyen viết trong thư và nói thêm: “Vai trò của Ai Cập rất quan trọng đối với an ninh và ổn định của Trung Đông, nước này tiếp nhận số lượng người tị nạn ngày càng tăng, và chúng tôi có trách nhiệm hỗ trợ Ai Cập.”
Việc Liên Hiệp Âu Châu tán tỉnh Ai Cập diễn ra khi quốc gia này đóng vai trò quan trọng trong cuộc xung đột giữa Israel và Hamas, cung cấp điểm tiếp cận viện trợ nhân đạo cho dân thường ở Gaza nhưng mặt khác lại duy trì tình trạng phong tỏa.
Liên Hiệp Âu Châu coi Ai Cập là nhân tố chủ yếu trong việc ngăn chặn dòng di cư sang Âu Châu, khi quốc gia này tiếp nhận khoảng 9 triệu người tị nạn. Người di cư ở Ai Cập thường xuyên vượt biên giới sang Libya, điểm khởi hành quan trọng của Âu Châu.
Phó Chủ tịch Ủy ban Margaritis Schinas cho biết trong một cuộc họp báo gần đây: “Chúng tôi gần như không có người trực tiếp từ Ai Cập đến Liên minh Âu Châu - nhưng do tình hình ở Libya, chúng tôi có sự di chuyển của người Ai Cập qua Libya”.
Ủy ban đã viết trong một tài liệu riêng gửi các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu rằng bất kỳ thỏa thuận nào với Ai Cập cũng sẽ bao gồm các hoạt động “chống buôn người” và thúc đẩy “con đường pháp lý” cho những người Ai Cập muốn tìm việc làm ở Âu Châu.
Một nhà ngoại giao cao cấp bên ngoài Liên Hiệp Âu Châu có kiến thức về thủ tục tố tụng cho biết: “Cần có thêm nguồn tài trợ từ Liên Hiệp Âu Châu để hỗ trợ 9 triệu người tị nạn sống ở Ai Cập và những người được tiếp cận với giáo dục miễn phí và chăm sóc sức khỏe miễn phí” ở Ai Cập.
Một nhà ngoại giao cao cấp của Liên Hiệp Âu Châu cho biết việc hỗ trợ Ai Cập là rất quan trọng để ngăn chặn làn sóng di cư từ Bắc Phi và giải quyết dòng người tị nạn tiềm ẩn chạy trốn khỏi Gaza.
Nhưng chính phủ Ai Cập nhấn mạnh rằng họ không có ý định cho phép những người chạy trốn khỏi Gaza vào và các cuộc đàm phán với Liên Hiệp Âu Châu về thỏa thuận này đã diễn ra trước cuộc chiến Israel-Hamas. Hai quan chức Liên Hiệp Âu Châu chỉ ra rằng gói viện trợ không đề cập đến việc ngăn chặn người Palestine vào Âu Châu.
Ủy ban đang thúc đẩy thỏa thuận với Ai Cập mặc dù thỏa thuận kinh tế mà họ đã ký với Tunisia vẫn chưa mang lại kết quả như mong đợi. Trong thư, nhà lãnh đạo Ủy ban nói rằng “chúng tôi đang đẩy nhanh công việc” để thực hiện đầy đủ tất cả các thành phần của thỏa thuận Tunisia.
Một số quốc gia thành viên, bao gồm cả Đức, cáo buộc von der Leyen đã gạt họ ra ngoài trong các cuộc đàm phán với Tunisia, mặc dù hai nhà ngoại giao Liên Hiệp Âu Châu cho biết họ không mong đợi điều này sẽ xảy ra lần nữa.
Theo hai nhà ngoại giao Liên Hiệp Âu Châu, Chủ tịch Ủy ban dự kiến sẽ thông báo ngắn gọn cho các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu vào thứ Năm về những diễn biến mới nhất về thỏa thuận di cư Tunisia cũng như tiến triển trong các cuộc đàm phán với Ai Cập.
Các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu dường như không có ý định nỗ lực hướng tới việc thống nhất một văn bản về di cư trong tuần này, vì chủ đề này đã tỏ ra quá gây chia rẽ để đạt được sự đồng thanh tại các hội nghị thượng đỉnh trước đây.
7. Mỹ công bố hỗ trợ an ninh và tài trợ bổ sung cho Ukraine
Mỹ đã công bố hỗ trợ an ninh bổ sung cho Ukraine trong bối cảnh cuộc xâm lược của Nga vẫn tiếp tục ở cường độ cao. Gói mới trị giá 150 triệu Mỹ Kim, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Ngũ Giác Đài cho biết như trên.
Trong một tuyên bố, Ngũ Giác Đài cho biết, khoản hỗ trợ mới nhất của Mỹ bao gồm đạn dược bổ sung cho các hệ thống hỏa tiễn đất đối không tiên tiến quốc gia, hỏa tiễn phòng không Ster và đạn dược bổ sung cho các hệ thống hỏa tiễn pháo binh có tính cơ động cao.
Reuters đưa tin, sự hỗ trợ này còn bao gồm các hệ thống chống thiết giáp Javelin, hơn 2 triệu viên đạn vũ khí nhỏ và thiết bị chống thời tiết lạnh.
8. Thỏa thuận hòa bình bất công giữa Armenia với Azerbaijan
Ký giả GABRIEL GAVIN của tờ Politico có trụ sở ở Washington DC có bài tường trình nhan đề “Armenia on verge of signing peace deal with Azerbaijan, PM says”, nghĩa là “Thủ tướng Armenia sắp ký thỏa thuận hòa bình với Azerbaijan”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Thủ tướng quốc gia miền Nam Caucasus cho biết hôm thứ Năm rằng Armenia có thể đồng ý các điều khoản trong một thỏa thuận hòa bình toàn diện với nước láng giềng Azerbaijan, chấm dứt sự cạnh tranh gay gắt trong khu vực sau ba thập kỷ thù địch.
Phát biểu tại một hội nghị ở Georgia, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan nói rằng chính phủ của ông có thể ký “một thỏa thuận về hòa bình và thiết lập mối quan hệ” với nước láng giềng “trong những tháng tới”.
Đồng thời, ông tiết lộ dự án “Ngã tư hòa bình” được thiết kế để mở lại các tuyến đường bộ và đường sắt đã bị phong tỏa trong nhiều thập kỷ trong bối cảnh xung đột sôi sục với Azerbaijan và đồng minh thân cận của nước này là Thổ Nhĩ Kỳ.
Thông báo này được đưa ra chỉ vài tuần sau khi Azerbaijan tiến hành cuộc tấn công chớp nhoáng nhằm giành quyền kiểm soát khu vực Nagorno-Karabakh, là khu vực đã bị hai bên tranh giành kể từ khi Liên Xô sụp đổ. Ước tính có khoảng 100.000 người dân tộc Armenia sống ở vùng lãnh thổ miền núi đã buộc phải rời bỏ nhà cửa khi nhà nước ly khai không được công nhận của họ sụp đổ sau 30 năm tự trị trên thực tế.
Hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Azerbaijan Jeyhun Bayramov cho biết hành động quân sự mang tính quyết định có nghĩa là giờ đây có “cơ hội thực sự để ký kết hiệp ước hòa bình giữa Azerbaijan và Armenia trong một khoảng thời gian ngắn”.
Đồng thời, nhà lãnh đạo chính sách đối ngoại của Azerbaijan nói với POLITICO rằng nước ông không có kế hoạch sử dụng vũ lực để chiếm lãnh thổ xuyên biên giới được quốc tế công nhận, mặc dù có tuyên bố rằng một cuộc xung đột mới trên các tuyến đường vận tải có thể sắp xảy ra.
Những nỗ lực trước đây nhằm hòa giải giữa hai nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ của Mỹ, Liên Hiệp Âu Châu và Nga đã thất bại trong việc ngăn chặn bạo lực, khi các cuộc thảo luận về các vấn đề như kết nối giao thông và phân định biên giới kết thúc trong bế tắc.
Vasif Huseynov, nhà lãnh đạo bộ phận tại Trung tâm nghiên cứu AIR của Azerbaijan, cho biết: “Trong nhiều năm, xung đột Armenia-Azerbaijan là trở ngại lớn cho sự hội nhập khu vực và việc tận dụng mọi tiềm năng của Nam Caucasus”. “Nó đã làm tăng đáng kể chi phí của các dự án khu vực, cả về kết nối và đường ống năng lượng. Đây là một trong những lý do tại sao việc chấm dứt xung đột này là vì lợi ích của Baku”.
Tuy nhiên, kỳ vọng ở Yerevan lại thấp hơn, theo Tigran Grigoryan, nhà lãnh đạo Trung tâm Dân chủ và An ninh Khu vực của Armenia.
Ông nói: “Có quá nhiều tầm quan trọng được đặt vào hiệp ước hòa bình. “Đối với tôi, rõ ràng hiệp ước không phải là sự kết thúc của bất kỳ quá trình nào và ngay cả khi điều gì đó được ký kết, Azerbaijan sẽ tiếp tục theo đuổi đường lối theo chủ nghĩa quân sự tối đa và sẽ tiếp tục gây áp lực buộc Armenia phải đạt được mọi thứ họ muốn từ quá trình đó.”
Tháng trước, Pashinyan nói với POLITICO rằng lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga đã thất bại ở Nagorno-Karabakh và rằng đã đến lúc phải giải quyết trực tiếp các vấn đề với các nước láng giềng của đất nước ông, thay vì phụ thuộc vào sự hỗ trợ của Mạc Tư Khoa. Trong cuộc phỏng vấn với Wall Street Journal hôm thứ Tư, ông nhắc lại sự cần thiết phải “đa dạng hóa các mối quan hệ của chúng ta trong lĩnh vực an ninh” và ám chỉ rằng ông không còn thấy mục đích của việc đặt các căn cứ quân sự của Nga trên đất Armenia nữa, và mong muốn thấy Nga rút quân về nước.
9. Thủ tướng Armenia tuyên bố muốn thấy quân Nga đóng ở Armenia rút về Nga
Điện Cẩm Linh hôm thứ Năm cho biết họ hy vọng nhận được thêm “thông tin” từ Armenia sau khi Thủ tướng Armenia cho biết ông thấy “không có lợi ích gì” trong việc tiếp tục đặt các căn cứ quân sự của Nga trên lãnh thổ của mình.
Phát biểu với tờ Wall Street Journal hôm thứ Tư, Thủ tướng Armenia, Nikol Pashinyan, cho biết đất nước của ông đang tìm cách “đa dạng hóa mối quan hệ của chúng tôi trong các lĩnh vực an ninh”, bởi vì Mạc Tư Khoa đã không tuân thủ các cam kết của mình với tư cách là người bảo đảm an ninh khi Azerbaijan tái chiếm khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh.
Mối quan hệ giữa Nga và Armenia đã bị tổn hại nặng nề do cuộc xâm lược Ukraine của Điện Cẩm Linh và việc Azerbaijan tái chiếm Nagorno-Karabakh.
Phát ngôn nhân của Điện Cẩm Linh, Dmitry Peskov, nói với các nhà báo hôm thứ Năm rằng “việc Nga và Armenia liên lạc qua báo chí, đặc biệt là qua tờ Wall Street Journal là điều không tốt”.
Nga, với căn cứ quân sự ở Armenia, từ lâu đã là người bảo đảm an ninh cho nước này, bao gồm cả việc giám sát những căng thẳng ở Nagorno-Karabakh, nhưng khi Azerbaijan tiến hành cuộc tấn công vào khu vực miền núi ly khai, Mạc Tư Khoa đã nói rõ rằng quân đội của họ không có ý định can thiệp.
Bị phân tâm bởi cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine, Điện Cẩm Linh đã mất dần khả năng kiểm soát phạm vi ảnh hưởng truyền thống của mình.
10. Tổng thống Macron cho biết Pháp cử tàu hải quân tới hỗ trợ các bệnh viện ở Gaza
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết Pháp đang cử một tàu hải quân đến “hỗ trợ” các bệnh viện ở Dải Gaza, nơi đang gặp khó khăn trong hoạt động do thiếu nhiên liệu và thiết bị y tế.
Con tàu sẽ rời thành phố ven biển Toulon của Pháp “trong 48 giờ tới”, ông Macron cho biết hôm thứ Tư khi ông cam kết rằng Pháp sẽ “tham gia đầy đủ vào việc bảo đảm khả năng tiếp cận thuốc men và chăm sóc sức khỏe” cho người dân ở Dải Gaza. Theo kênh BFMTV của Pháp, con tàu này là tàu phi trường trực thăng của Pháp có tên Tonnerre.
Phát biểu cùng với Tổng thống Ai Cập Abdel Fatah al-Sisi, Tổng thống Pháp đã bác bỏ những cáo buộc rằng Pháp có “tiêu chuẩn kép” trong đường lối cuộc chiến của Israel chống lại Hamas.
“Luật pháp quốc tế áp dụng cho tất cả mọi người và Pháp đề cao những giá trị phổ quát của chủ nghĩa nhân văn,” ông nói tại Cairo, vào ngày thứ hai của chuyến công du ngắn ngủi đến vùng Cận Đông, nơi ông đến thăm Israel, Bờ Tây và Jordan.
Pháp cũng đang gửi một máy bay chở thiết bị y tế đến Ai Cập cùng những phẩm vật cứu trợ sau đó sẽ được chuyển đến Gaza.
Một lượng nhỏ viện trợ đã được đưa vào Dải Gaza thông qua cửa khẩu Rafah trong những ngày gần đây, sau khi Israel tuyên bố “một cuộc bao vây hoàn toàn” Gaza sau các cuộc tấn công do Hamas gây ra khiến hơn 1.400 người ở Israel thiệt mạng.
11. Israel đã kêu gọi Nga trục xuất phái đoàn Hamas đến thăm, nói rằng lời mời của họ tới Mạc Tư Khoa là “tồi tệ”
Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Israel cho biết:
Hamas là một tổ chức khủng bố còn tệ hơn Isis. Bàn tay của các nhân vật cao cấp của Hamas vấy máu của hơn 1.400 người Israel đã bị tàn sát, hành quyết và thiêu đốt, đồng thời họ chịu trách nhiệm về vụ bắt cóc hơn 220 người Israel, bao gồm trẻ sơ sinh, trẻ em, phụ nữ và người già.