1. Putin sa thải một Tướng Tư Lệnh, mới được bổ nhiệm có 16 ngày, để xoa dịu các chống đối.

Putin 'sa thải' tướng cấp cao nhất mới nhậm chức chỉ có sau '16 ngày' sau thất bại tan nát ở miền đông Ukraine, nơi đã chứng kiến các lực lượng Ukraine tiến đến sát biên giới Nga - và quân đội hoảng sợ bỏ xe tăng, vũ khí và các khí tài chiến tranh.

Các phương tiện truyền thông Nga loan tin Vladimir Putin đã sa thải một vị tướng cấp cao nhất chỉ 16 ngày sau khi bổ nhiệm ông này. Diễn biến này xảy ra sau các thất bại tan nát ở miền đông Ukraine.

Hôm thứ Hai 12 tháng 9, Tổng thống Nga đã miễn nhiệm Trung tướng Roman Berdnikov vì những thất bại của quân đội Nga trong việc nắm giữ những vùng đất rộng lớn trên lãnh thổ Ukraine trong vài ngày qua.

Cuộc phản công của các lực lượng Ukraine từ tối thứ Ba 6 tháng 9 đã dẫn đến cuộc tháo chạy hoảng loạn của quân đội Nga bỏ cả xe tăng, vũ khí và các khí tài chiến tranh.

Một số nguồn tin cho rằng binh lính Nga đã 'chạy khỏi vị trí của họ theo đúng nghĩa đen', thậm chí bỏ lại cả quần áo khi hối hả chạy khỏi quân đội Ukraine đang tiến quân ở khu vực Kharkiv ở phía đông bắc đất nước.

Binh sĩ Ukraine tràn vào miền đông đất nước và họ đã giải phóng được hơn 1.000 dặm vuông lãnh thổ chỉ trong vài ngày qua, một khoảng thời gian có thể chứng minh là một bước ngoặt của cuộc chiến.

Nó diễn ra sau một 'chiến dịch thông tin sai lệch' liên tục của Ukraine về một cuộc phản công ở phía nam, chiến dịch này đã thành công trong việc chuyển hướng quân Nga về hướng đó và khiến vùng đông bắc dễ bị tấn công. Chính bản thân Vladimir Putin cũng bị kết tội là góp phần vào thất bại cay đắng này. Ông ta đã ra thời hạn chót cho quân đội Nga phải chiếm cho bằng được toàn vùng Donetsk trước ngày 15 tháng 9, khiến một lực lượng đáng kể của quân Nga ở Kharkiv phải tăng cường cho vùng Donetsk.

Cuộc tiến công chính trong khu vực đã bắt đầu cách đây 6 ngày và đã buộc Mạc Tư Khoa phải rút quân để tránh bị bao vây.

Theo Tổng cục Tình báo của Bộ Quốc phòng Ukraine, Trung tướng Berdnikov, sinh ngày 31 tháng 8 năm 1974, được bổ nhiệm làm Tư lệnh Tập đoàn quân phía Tây vào ngày 26 tháng 8 vừa qua thay thế cho Trung tướng Andrei Sychevoi.

Trung tướng Andrei Sychevoi sinh ngày 16 tháng 5, 1969 được Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu bổ nhiệm làm Tư lệnh Tập đoàn quân phía Tây vào ngày 20 tháng 7 thay cho Đại Tướng Alexander Zhuravlyov vì ông này thất bại trong giai đoạn 1 của cuộc xâm lược Ukraine. Trung tướng Andrei Sychevoi được tin đã bị bắt vào ngày 6 tháng 9 trong cuộc phản công Kharkiv. Cho đến nay, mặc dù các phương tiện truyền thông địa phương khẳng định ông ta đã nằm trong tay Cục Tình Báo Bộ Quốc Phòng Ukraine. Tuy nhiên, các giới chức quân đội Ukraine chưa chính thức xác nhận điều này.

Việc sa thải Trung tướng Berdnikov diễn ra trong bối cảnh sự thất bại của Nga đã làm dấy lên các cuộc tấn công công khai chưa từng có nhằm vào ông Putin ở Mạc Tư Khoa. Cả các đồng minh thân cận của ông ta cũng tham gia vào cuộc tấn công này. Trung tướng Berdnikov có thể đã được chọn làm con dê tế thần để giảm bớt các chỉ trích.

2. Tướng Nga kêu gọi lật đổ Vladimir Putin vì những thất bại trong cuộc xâm lược ở Ukraine

Một cựu sĩ quan tình báo Nga, người đã giúp phát động cuộc chiến năm 2014 ở khu vực Donbas, miền đông Ukraine, và là tổng chỉ huy các lực lượng Nga trong vùng này, đã so sánh sự sụp đổ của Nga tại Kharkiv trong cuộc xâm lược hiện nay với thất bại thảm khốc trong cuộc chiến Nga-Nhật, dẫn đến cuộc Cách mạng năm 1905 tại Nga.

Igor Girkin nói rằng trận Kharkiv giống như Trận chiến Mukden năm 1905, kết thúc hai ngày sau khi cuộc cách mạng bắt đầu.

Ukraine đã ca ngợi bước tiến nhanh chóng của mình, trong đó chứng kiến hàng nghìn binh sĩ Nga bỏ chạy, bỏ lại kho đạn và thiết bị, và coi đây là một bước ngoặt trong cuộc chiến kéo dài 6 tháng.

Girkin, người đã không ngừng chỉ trích nhân vật quân sự hàng đầu của đất nước, là Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu, gọi ông này là “thống soái làm bằng các tông”. Theo Reuters, Girkin đã nhiều lần nói rằng Nga sẽ bị đánh bại ở Ukraine nếu nước này không tuyên bố tổng động viên toàn quốc.

Sự tức giận của những người theo chủ nghĩa dân tộc trước thất bại quân sự có thể là một vấn đề lớn hơn nhiều đối với Điện Cẩm Linh so với những lời chỉ trích từ những người theo chủ nghĩa tự do thân phương Tây đối với Putin vì cuộc xâm lược đã dẫn đến các lệnh trừng phạt ảnh hưởng mạnh mẽ đến kinh tế Nga.

Khi thủ đô kỷ niệm Ngày Mạc Tư Khoa với các bữa tiệc đường phố và các buổi hòa nhạc vào hôm thứ Bảy, những tiếng ồn ào của sự bất bình thậm chí còn lan sang cả quốc hội thường cúc cung vâng lệnh Putin.

Sergei Mironov, lãnh đạo của phe đối lập trên danh nghĩa nhưng thực tế trung thành với Putin, nói trên Twitter rằng màn bắn pháo hoa để tôn vinh ngày lễ nên bị hủy bỏ, vì tình hình quân sự.

Một thông điệp đăng lại trên Telegram của phóng viên chiến trường nổi tiếng Semyon Pegov gọi các lễ kỷ niệm ở Mạc Tư Khoa là “báng bổ” và việc chính quyền Nga từ chối tuyên bố cuộc chiến toàn diện là “tâm thần phân liệt”.

Igor Girkin cho rằng: “Hoặc Nga sẽ trở thành chính nó thông qua sự ra đời của một tầng lớp chính trị mới... hoặc nó sẽ không còn tồn tại”. Một câu nói như thế rõ ràng hàm ý lật đổ chính quyền đương đại. Một người Nga nào khác, không phải Igor Girkin, nói ra câu này ở tù rục xương là cái chắc.

Ban lãnh đạo Mạc Tư Khoa vẫn “im lặng” về thất bại ở Ukraine, cả Vladmir Putin hay Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đều không đưa ra bất kỳ bình luận nào kể từ trưa Chúa Nhật.

Khi các lực lượng Nga bỏ hết thị trấn này đến thị trấn khác vào hôm thứ Bảy, ông Putin đang khánh thành một vòng đu quay lớn nhất Âu Châu trong một công viên ở Mạc Tư Khoa, trong khi pháo hoa thắp sáng bầu trời Quảng trường Đỏ để kỷ niệm ngày thành lập thành phố vào năm 1147.

Sự im lặng gần như hoàn toàn của Mạc Tư Khoa về thất bại - hoặc bất kỳ lời giải thích nào cho những gì đã diễn ra ở đông bắc Ukraine - đã gây ra sự tức giận đáng kể của một số nhà bình luận ủng hộ chiến tranh và những người theo chủ nghĩa dân tộc Nga trên mạng xã hội.

Trong thông điệp của Putin nhân ngày thành lập thành phố Mạc Tư Khoa, Putin không hề đề cập đến cuộc chiến. Tổng thống Nga nói với người dân Mạc Tư Khoa rằng: “Chúng ta tự hào về Mạc Tư Khoa, và yêu thành phố này với sự cổ kính hùng vĩ và nhịp sống hiện đại, năng động, sự quyến rũ của những công viên, những làn đường và đường phố ấm cúng cũng như sự phong phú của các sự kiện kinh doanh và văn hóa”.

Khi bức tường Berlin sụp đổ, Putin đã mô tả cú sốc của mình khi phát biểu với tư cách là một điệp viên KGB ở Đông Đức rằng “Mạc Tư Khoa đã im lặng”.

Bộ Quốc phòng Nga đã không trả lời yêu cầu bình luận từ Reuters.

3. Lực lượng Ukraine phát động 130 cuộc tấn công vào quân đội Nga ở miền Nam

Trong bản báo cáo hôm thứ Hai 12 tháng 9, Bộ Tổng Tham Mưu Ukraine cho biết trong đêm 10 rạng sáng 11 tháng 9, Quân đội Ukraine ở khu vực phía nam đã 130 lần tấn công vào các vị trí của quân Nga. Bộ chỉ huy tác chiến miền Nam cho biết các thiết bị quân sự, kho đạn dược và cây cầu do lực lượng Nga xây dựng bắc qua Dnipro gần Nova Kakhovka đã bị phá hủy.

Nga được tin đã gởi 1,300 lính Chechnya vào mặt trận phía Nam. Những chiến binh này được tường trình đã bị tấn công dữ dội và gánh chịu các thương vong kinh hoàng đến mức không chắc lực lượng cứu viện cho Kherson này còn tồn tại. Ramzan Kadyrov, chủ tịch của Chechnya, người đã cung cấp hàng nghìn quân cho Putin, rất phẫn nộ và tuyên bố: “Sai lầm đã mắc phải.”

“Khi sự thật được nói thẳng vào mặt của bạn, bạn có thể không thích nó. Nhưng rõ ràng là mọi người đã không chuẩn bị cho điều này”.

4. Giới thiệu thành phố Izium của Ukraine

Izium, có nghĩa là Nho Khô, là một thành phố trên sông Donets ở vùng của miền đông Ukraine. Izium cách thủ đô Kharkiv khoảng 120 km về phía đông nam. Izium có dân số 45.884 người vào năm 2021.

Trong cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 của Nga, thành phố này nằm dưới sự chiếm đóng của quân đội Nga cho đến khi các lực lượng Ukraine tái chiếm nó vào tháng 9 như một phần của cuộc phản công Kharkiv.

Theo Tổ chức Ân xá Quốc tế vào ngày 16 tháng 3 năm 2022, thị trấn đã hứng chịu liên tục hỏa lực hỏa tiễn của Nga từ ngày 3 tháng 3 năm 2022 trong cuộc tấn công vùng đông bắc Ukraine trong cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 của Nga. Người dân bị mắc kẹt trong các tầng hầm hầu như không có thức ăn hoặc nước uống, và hầu hết các khu dân cư bị cắt điện, khí đốt, hệ thống sưởi và thông tin liên lạc di động. Theo nhà chức trách Ukraine, trong các cuộc pháo kích này 8 dân thường, trong đó có 2 trẻ em, đã thiệt mạng.

Trong những tuần tiếp theo, có những tuyên bố mâu thuẫn về việc liệu Nga có nắm quyền kiểm soát thành phố hay không. Vào ngày 1 tháng 4, quân đội Ukraine xác nhận rằng Izium đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga.

Vào tháng 5 năm 2022, các lực lượng Nga đã cố gắng vượt qua sông Seversky Donets và tiến về phía nam. Ít nhất hai Tiểu đoàn Chiến thuật của Nga đã bị chết chìm dưới dòng nước khi cố gắng vượt qua con sông bằng cầu phao. Có các nguồn tin cho rằng có thể lên đến cả Trung đoàn Nga tử trận trên con sông này.

Ukraine bắt đầu phản công ở khu vực Kharkiv vào ngày 6 tháng 9. Vào ngày 9 tháng 9, các vùng ngoại ô của Oskil và Kapytolivka được giải phóng trong cuộc phản công Kharkiv của Ukraine. Đến sáng ngày 10 tháng 9, có thông tin cho rằng các lực lượng Nga đã chạy khỏi thành phố, bỏ lại thiết bị của họ và đến chiều các nguồn tin truyền thông cho biết thành phố đã được hoàn toàn giải phóng.

5. Những người dẫn chương trình truyền hình nhà nước Nga tranh cãi về cuộc phản công của Ukraine liên quan đến tầm quan trọng của các thành phố vừa bị tái chiếm

Trong một diễn biến chưa từng có, những người dẫn chương trình truyền hình nhà nước Nga đã đưa ra các bình luận liên quan đến các chiến thắng dồn dập gần đây của quân Ukraine.

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Russian State TV Hosts Clash Over Counteroffensive: 'Very High Importance'“, nghĩa là “Những người dẫn chương trình truyền hình nhà nước Nga tranh cãi về cuộc phản công của Ukraine liên quan đến tầm quan trọng của các thành phố vừa bị tái chiếm”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thúy Nga.

Các nhà tuyên truyền trên kênh truyền hình nhà nước Nga đã không đồng ý về tầm quan trọng của một thành phố Ukraine đã rơi vào tay các lực lượng tiến công của Kyiv.

Các lực lượng vũ trang Ukraine đã tái chiếm được thành phố Kupiansk là trung tâm tiếp tế và hậu cần quan trọng ở khu vực phía đông Kharkiv khi họ tiếp tục đạt được thành tích trong cuộc phản công.

Chỉ huy sư đoàn Chechnya Akhmat của Nga, Aptu Alaudinov, đã hạ thấp ý nghĩa chiến lược của thành phố này, và nói một cách mỉa mai trong chương trình 60 Minutes trên kênh Russia-1 rằng ông “không biết” thành phố này đã được “biến thành thủ đô của Nga” từ hồi nào.

“Ai biết được họ đang ăn mừng cái gì ở đó,” Alaudinov nói, khi anh ta cũng nhắc đến Balakliya, một thị trấn ở Kharkiv mà người đứng đầu chính quyền quân sự khu vực, Oleh Synyehubov, cho biết hôm thứ Bảy là đã bị chiếm lại.

Video đã lan truyền với cảnh người dân rơi nước mắt chào những người lính Ukraine tại thị trấn nơi những lá cờ Ukraine đã tung bay phất phới.

Nhưng quan điểm của Alaudinov trái ngược với quan điểm của chuyên gia quân sự Mikhail Khodaryonok, người khẳng định rằng thành phố này sẽ là một giải pháp quan trọng cho Ukraine vì vị trí của nó như một căn cứ cung cấp hậu cần cho quân đội Nga.

Hồi tháng 5, Khodaryonok, đã gây chú ý trên các phương tiện truyền thông Nga khi nhận định rằng “nguy hiểm là rất cao” khi đánh giá bi quan về nỗ lực chiến tranh của Nga trong một chương trình thường tự hào về sức mạnh quân sự của Nga.

Tuần này, Khodaryonok cho biết “không hoàn toàn đúng” khi coi việc thất thủ Kupiansk là một vấn đề tầm thường, và mô tả thành phố có một “tầm quan trọng đặc biệt cao đối với việc cung cấp cho tất cả quân đội của chúng ta trong khu vực đó”. Người phụ trách chương trình Olga Skabaeeva đáp lại rằng “Rất rắc rối, mọi người đều căng thẳng kinh khủng.”

Thúy Nga cũng xin mở ngoặc để nói thêm rằng Olga Skabaeeva là một người rất cực đoan và hiếu chiến. Viện dẫn các phóng sự chiến trường, cô tả bày tỏ lo ngại về số lượng máy bay bất ngờ đông đảo của Không Quân Ukraine. “Ở đâu họ có một số lớn chiến đấu cơ như thế? Tôi cho rằng chính bọn Slovakia, Tiệp và Ba Lan đã lén lút giao cho bọn Zelenskiy để đánh chúng ta.” Rồi cô ta hô hào mở cuộc tấn công vào các quốc gia này.

Thật ra, các quốc gia này không lén lút. Họ công khai tuyên bố giao các chuyến đấu cơ cho Ukraine để chống lại cuộc xâm lược của Nga. Mở cuộc tấn công vào các quốc gia này cũng là hoang đường. Đánh một vùng Donbas đã không xong, nói chi đến việc đánh các quốc gia này. Hơn thế nữa, họ đều là thành viên của NATO.

Trở lại với bài báo trên tờ NewsWeek. Tờ báo viết tiếp rằng:

Những lo ngại đã xuất hiện trên truyền hình nhà nước trước những lợi ích mà các lực lượng Ukraine đã đạt được trong cuộc phản công của họ với một sự thay đổi rõ rệt giọng điệu so với những lời hùng biện khi bắt đầu cuộc xâm lược.

Thay vì khoác lác về các chiến thắng chóng vánh của Nga trước quân đội Ukraine áp đảo như họ thường làm khi bắt đầu cuộc chiến, các chuyên gia và người dẫn chương trình đã mô tả các tiến bộ của Kyiv ở khu vực Kharkiv, đồng thời phàn nàn về sự đóng góp của vũ khí và chuyên môn phương Tây vào nỗ lực chiến tranh của Ukraine.

Người đồng dẫn chương trình 60 Minutes, Evgeny Popov, chồng của Skabaeeva, đã mô tả cách quân đội Nga “chống lại một đám đông khổng lồ đã được huấn luyện ở phương Tây”. Trong khi đó, Vladimir Solovyov, một nhà báo có liên hệ với Vladimir Putin, cho biết trong chương trình của mình, “mọi thứ đều khó khăn”.

“Nhưng điều đó không thể dễ dàng”, Solovyov nói trong đoạn clip do nhà báo kiêm người theo dõi các diễn biến ở Nga Julia Davis tổng hợp, rằng, “mọi người đang chết dần… đây là một tình huống nghiêm trọng, và khó khăn”.

Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Nga để đưa ra bình luận về cuộc phản công của Ukraine.