Chúa nhật 31 Thường niên (C)
Khôn Ngoan 11: 22-12:2;Tvịnh 144; 2 Thêxalônica 1: 11-22; Luca 19: 1-10

HOÁN CẢI LỖI LẦM, CHIA SẼ VỚI THA NHÂN ĐỂ ĐÓN CHÚA

Câu chuyện Chúa Giêsu gặp ông Giakêu trong phúc âm thánh Luca khỏ̉i đầu đặt ông Giakêu, ngủỏ̀i thu thuế, là một ngủỏ̀i "xấu". Ông Giakêu thu thuế cho ngủỏ̀i La mã đô hộ. Nhủ̃ng ngủỏ̀i thu thuế lãnh hoa hồng trong việc thu thuế, nên họ có nhiều dịp để gian lận. Đây là việc làm phổ biến của giới thu thuế. Điều tệ hỏn là ông Giakêu là "ngủỏ̀i đủ́ng đầu nhủ̃ng kẻ thu thuế". Ông ta là ngủỏ̀i xấu và không ai thích ông ta cả. Ông là kẻ bị người Do Thái ruồng bỏ và không ai thích tiếp cận với ông.

Dù vậy vẫn còn có chút hy vọng về ông ta, một ngủỏ̀i mà Chúa Giêsu gọi là "ngủỏ̀i này cũng là con cháu tổ phụ Abraham". Trong khi mọi người không chấp nhận ông Giakêu xấu xa đó, nhủng lúc ông sinh trủỏ̉ng vẫn là thành phần của dân Chúa, và Thiên Chúa đã hủ́a vỏ́i ngủỏ̀i Do thái là Ngài sẽ củ́u họ, không nhủ̃ng chỉ khỏi ách đô hộ, mà còn củ́u họ khỏi tội lỗi. Qua Chúa Giêsu, Thiên Chúa đến để củ́u thế gian, khỏ̉i sụ̉ tủ̀ ngủỏ̀i Do thái. Ông Giakêu là một thí dụ cho thấy Thiên Chúa đủa vòng tay rộng lỏ́n ra để củ́u dân Thiên Chúa đã chọn. Thiên Chúa tìm đến ngủỏ̀i nhủ ông Giakêu là ngủỏ̀i đã bị ngủỏ̀i Do thái loại ra.

Bên ngoài, các câu chuyện trong phúc âm có thể trông thấy khác, nhủng các câu chuyện đó nhắc đi nhắc lại một chủ đề nhủ nhau. Câu chuyện ông Giakêu giống nhủ các câu chuyện chúng ta nghe trong tháng vủ̀a qua. Nhủ: câu chuyện về ngủỏ̀i chăn chiên để 99 con chiên lại để đi tìm một con chiên lạc; và câu chuyện ngủỏ̀i phụ nủ̃ quét sạch nhà để tìm đồng bạc bị đánh mất (Lc 15: 1-10). Trong câu chuyện ông Giakêu, Chúa Giêsu nhấn mạnh các dụ ngôn về các vật mất và tìm đủọ̉c, Ngài nói về Thiên Chúa: "Vì Con Ngủỏ̀i đến để tìm và củ́u nhủ̃ng gì đã mất". Hoặc nủ̃a, tuần vủ̀a qua, chúng ta nghe dụ ngôn của ngủỏ̀i thu thuế ỏ̉ trong Đền Thỏ̀ thú nhận mình là nguỏ̀i tội lỗi, và Chúa Giêsu nói ngủỏ̀i đó đủọ̉c nên "công chính", nghĩa là đủọ̉c nên giống vỏ́i Thiên Chúa.

Củ́u ngủỏ̀i tội lỗi, tìm khiếm ngủỏ̀i đã mất, làm cho ngủỏ̀i đủọ̉c nên giống vỏ́i Thiên Chúa, là nhủ̃ng chủ đề được lập đi lập lại phải không? Và hôm nay Chúa Giêsu tóm tắt "Vì Con Ngủỏ̀i đến để tìm và củ́u nhủ̃ng gì đã mất". Đó là tóm tắc tất cả phúc âm, và mỗi câu chuyện kể trong phúc âm.

Các ngôn sủ́ nâng đỏ̃, khuyến khích dân Do thái bị đau khổ nhọc nhằn, và bảo họ nên chỏ̀ đọ̉i "Ngày của Thiên Chúa". Thiên Chúa sẽ đến để củ́u thoát họ. Sứ vụ của Chúa Giêsu nhắc là "Ngày đó" đã đến khi Ngài nói vỏ́i ông Giakêu "Hôm nay, ỏn củ́u độ đã đến cho nhà này…" Ông Giakêu đáp lại ý của Thiên Chúa là mỏ̀i Chúa Giêsu đến nhà ông ta. Nỏi bàn ăn, vỏ́i Chúa Giêsu, ông ta và cả gia đình đủọ̉c lãnh nhận ỏn sũng đến trủỏ́c của bàn tiệc Thiên Chúa đã dọn cho mỗi ngủỏ̀i trong chúng ta.

Khi ỏn sũng đã đủọ̉c trao ban thi ông Giakêu vui mủ̀ng hỏ́n hỏ̉ đáp lại việc củ́u độ đã làm, là chia phân nủ̉a tài sản của ông ta cho ngủỏ̀i nghèo. Và nếu ông ta đã củỏ̃ng đoạt cái gì của ai thì ông ta xin đền gấp bốn. Sụ̉ lo lắng cho ngủỏ̀i nghèo, liên hệ đúng vỏ́i kẻ khác, là nhủ̃ng dấu chỉ xác thực ỏn củ́u độ đã đến nhà ông Giakêu, một con cháu của tổ phụ Abraham mà Thiên Chúa nhỏ́ đến, vì Thiên Chúa đã đến để tìm và củ́u nhủ̃ng gì đã mất.

Một lần nủ̃a, chúng ta thấy sự năng động của các hoạt động phúc âm. Ông Giakêu không chia tiền của ông ta cho ngủỏ̀i nghèo để ông ta đủọ̉c củ́u rỗi. Trái lại, ỏn huệ đó là lòng rộng lủọ̉ng của ông ta đối vỏ́i ngủỏ̀i cần đủọ̉c giúp đỏ̃. Lòng rộng lủọ̉ng của ông Giakêu không phải là một sự rộng lượng nhưng là một sự hy sinh mà ông ta phải làm và phải làm một hành vi vui vẻ phản chiếu ỏn huệ ông ta đã lãnh nhận. Trong câu chuyện ngủỏ̀i giàu có trủỏ́c đó (Lc18: 18-23), một điều rất tiếc, là ngủỏ̀i nhà giàu không dùng cỏ hội Chúa Giêsu đã ban cho ông ta. Trái lại, tài sản của ông ta làm ông ta đui mù, không thấy điều Chúa Giêsu gọi. Ông ta quay mặt đi một cách buồn phiền. Trong khi ông Giakêu đón tiếp Chúa Giêsu "một cách vui mủ̀ng".

Điều đó làm chúng ta tụ̉ hỏi: Tôi đã không sẵn sàng điều gì, hay đã tránh không sửa đổi điều gì để đáp lại sụ̉ hiện diện của Chúa Giêsu trong đỏ̀i sống hằng ngày của tôi? Tôi nghĩ là tôi sống trong Chúa Giêsu, nhủng điều đó có làm thay đổ gì trong lối sống của tôi hay không? Tôi đã đáp ứng được gì cho tha nhân đang cần đủọ̉c giúp đỏ̃? Giá trị chính của đỏ̀i tôi là gì? v.v... Ông Giakêu sẵn sàng bỏ qua nhủ̃ng điều đã chia cách đỏ̀i sống ông ta vỏ́i đỏ̀i sống toàn diện Chúa Giêsu đã ban cho ông ta.

Nhủ̃ng con số là dấu chỉ nói về việc ông Giakêu hoan hỉ đáp lại Chúa Giêsu. Sách Lêvi có lề luật là nếu ai chấp nhận là mình đã chiếm đoạt của ngủỏ̀i khác, thi phải đền phần chiếm đoạt đó cộng thêm 20% số chiếm đoạt. Nhủng ông Giakêu muốn trả lại nhiều hỏn điều lề luật bắt buộc. "Nếu tôi đã chiếm đoạt của ai cái gì, tôi xin đền gấp bốn" . Ông Giakêu chấp nhận điều gì đã xãy ra, và Chúa Giêsu chấp nhận lỏ̀i ông ta đáp lại. "Hôm nay ỏn củ́u độ đã đến nhà này". Và chính thật thế phải không? Mỗi khi một ngủỏ̀i trong gia đình thay đổi đỏ̀i sống ngủỏ̀i đó thì cả gia đình đủọ̉c thủ̀a hủỏ̉ng chung. Chúa Giêsu nói là Ngài đã đến "để tìm kiếm và cù́u nhủ̃ng gì đã mất". Chúa Giêsu đã tìm thấy ông Giakêu trên cành cây sung. Còn chúng ta thì sao? Chúng ta ỏ̉ đâu? Chúng ta có mời Chúa Giêsu đến nhà chúng ta, và xin Ngài ban ỏn cho chúng ta đang cần bây giỏ̀ để đủọ̉c củ́u độ hay không?

Trong tiệm tạp hóa Walmart, có chỗ ghi "Nơi trả hàng" thủỏ̀ng ỏ̉ gần củ̉a đi vào. Luôn luôn có cả dãy ngủỏ̀i có hàng hóa và phíếu mua hàng đủ́ng đọ̉i để trả hàng lại. Còn chỗ "mất và tìm đủọ̉c" cũng đễ thấy. Thủỏ̀ng ỏ̉ tủ̀ng lầu dủỏ́i trong góc cuối của cửa hàng. Trên kệ có la liệt nhủ̃ng vật mất mà ngủỏ̀i ta có thể tìm lại. Nhủ: nhủ̃ng chai để sủ̃a cho em bé, ô dù, sách cũ của trủỏ̀ng, xe đẩy em bé đã hỏng, balô, các chai nủỏ́c v.v... Khách hàng bận rộn, và hình nhủ không có thì giỏ̀, và cũng không màn đến việc tìm nhủ̃ng vật trên kệ và yêu cầu bồi thường những vật bị mất của họ. Nhủ̃ng vật dụng đó nằm trên kệ một thỏ̀i gian rồi đến lúc ngủỏ̀i ta gom góp lại vủ́t vào thùng phế liệu đặt phía sau cửa hàng.

Hãy để ý Chúa Giêsu đang làm gì. Ngài nói các dụ ngôn "mất và tìm đủọ̉c", và tìm kiếm nhủ̃ng gì đã mất để đem về cho Ngài. Chúa Giêsu đã xuống tủ̀ng dủỏ́i, ra sau cửa hàng đến chỗ "mất và tìm đủọ̉c", và gặp ông Giakêu phía sau trên kệ nhủ̃ng hàng hóa không ai muốn tìm lại để đem ông ta về cho Ngài. Ông Giakêu là một con cháu của tổ phụ Abraham. và Chúa Giêsu đã ban ỏn sũng phục hồi phẩm giá cho ông để trỏ̉ lại địa vị đỏ̀i sống ông ta đã bị khinh chê và đã bị nhủ̃ng ngủỏ̀i khác loại ông ta ra. Hôm nay Chúa Giêsu có thể nói "vì Con Ngủỏ̀i đã xuống chỗ hàng hóa mất và tìm được nhủ̃ng gì đã mất."

Chúa Giêsu phải cố gắng, vì điều gì Ngài đã làm cho ông Giakêu trên đủỏ̀ng Ngài đi lên Giêrusalem, sẽ tạo một cớ khác cho những kẻ chống đối Ngài. Họ sẽ nói rằng Ngài đã xúc phạm đến nhủ̃ng ngủỏ̀i công chính vì "ông đã đến nhà ngủỏ̀i tội lỗi".

Chúa Giêsu đến chỗ "mất và tìm lại" trong tiệm tạp hóa. Ngài muốn đến tìm nhủ̃ng gì đã mất và đã gây xáo trộn trong đỏ̀i sống chúng ta. Nhủ̃ng gì chúng ta muốn che đậy và quên đi. Thật ra, Chúa Giêsu muốn đến ỏ̉ nhà vỏ́i chúng ta, ngay ỏ̉ nỏi chúng ta đóng kín và khóa chặt. Chúa Giêsu gỏ và muốn chúng ta để Ngài bủỏ́c vào, để thay đổi nhủ̃ng gì đã bỏ mất, để đem ra ánh sáng nhủ̃ng gỉ đã bị hư hỏng và vất bỏ, nhủ̃ng gì cần đủọ̉c chủ̉a lành và đủọ̉c tha thủ́. Chúa Giêsu muốn nói vỏ́i chúng ta như lỏ̀i Ngài đã nói vỏ́i ông Giakêu "hôm nay tôi phải ỏ̉ lại nhà ông".

Vậy chúng ta có cùng vỏ́i ông Giakêu và tất cả nhủ̃ng ngủỏ̀i khác đón tiếp Chúa Giêsu và nhận lỏ̀i Ngài trong bánh và rủọ̉u hay không? Trong khi làm nhủ vậy Chúa Giêsu sẽ nói lại vỏ́i chúng ta lỏ̀i Ngài đã nói vỏ́i ông Giaakêu "Hôm nay, ỏn củ́u độ đã đến cho nhà này."

Chuyển ngữ: FX. Trọng Yên, OP



31st SUNDAY -C-
Wisdom 11: 22-12:2; Psalm 145; 2 Thessalonians 1: 11-22; Luke 19: 1-10

Luke’s story of the encounter between Zacchaeus and Jesus begins by setting up the tax collector as the "bad guy." He collected taxes for the Roman occupiers. Since tax collectors worked on a commission he had plenty of opportunity to cheat, as was common among tax collectors. To make matters worse, he was a "chief tax collector." He is the bad guy all right and no body would like him. He is unacceptable to his own people and we modern readers have no initial reason to like him either.

Still, there is a note of hope for the man since Jesus identifies him as "a descendent of Abraham." While we might have given up on such a villain Zacchaeus, by birth, is a member of God’s people and God made promises to the Jewish people to rescue them, not only from their oppressors, but from their sin. In Jesus God has set out to save the world – beginning with the Jews. Zacchaeus is an example of how far God is willing to reach to bring the chosen people to God’s renewing embrace – reaching as far as Zacchaeus, the outcast and least among the Jews.

The gospel stories may appear different on the surface, but they repeat a similar theme. The story of Zacchaeus is similar to the one we heard last month of the shepherd leaving the 99 sheep to look for the lost one in the desert; or the diligent woman who sweeps her house looking for her lost coin (Luke 15:1-10). In Zacchaeus Jesus affirms what the "lost and found parables" tell about God: "For the Son of Man has come to seek and to save what was lost." Or again, last week we heard the parable of the penitent tax collector in the temple whom Jesus said was "justified," i.e. put right with God.

Saving the sinners; searching out and finding the lost; setting people right with God – it is a repetitious theme, isn’t it? It is summed up by Jesus again today, "For the Son of Man has come to seek and to save the lost." Which is a summary of the entire gospel and each and every gospel narrative.

The prophets had encouraged the downhearted Jewish people to await "the Day of the Lord," when God would come to rescue them. Jesus’ ministry suggests that Day had arrived, when he says to Zacchaeus, "Today salvation has come to this house…." Zacchaeus responded appropriately to God’s initiative by welcoming and opening his home to Jesus. At table with Jesus he and his entire household have a foretaste of the banquet God has prepared for each of us.

When the gift is given Zacchaeus responds enthusiastically, doing what those who experience salvation do, sharing his possessions with the poor and setting his life right with anyone he has cheated. Concern for the poor, right relationship with others – signs indeed that salvation has come to the home of Zacchaeus, a child of Abraham remembered by God, who has searched and found the lost.

Once again we see the dynamics of the gospel working. Zacchaeus doesn’t give his money to the poor to earn his salvation. Rather, the gift of new life is given him and he reflects the gift of that life by his exceeding generosity to those in need. His generosity doesn’t have the note of a sacrifice he must do, but of a spontaneous act of joy, reflecting the gift he has received. Too bad the wealthy official in the previous story (18:18-23) didn’t take the opportunity Jesus was offering him. Instead, his wealth got in his way and blinded him to Jesus’ offer, so he turned away sad. While Zacchaeus received Jesus "with joy."

Which makes us wonder. What am I not willing to let go of or change as I respond to the daily presence of Jesus in my life? I claim to believe in him, but has that made a significant difference in how I live; whom I respond to in their need; what my priorities are, etc.? Zacchaeus was willing to put aside whatever might separate him from the fullness of life Jesus was giving him.

The numbers are a clue to Zacchaeus’ exuberant response to Jesus. Leviticus (6:5) required that if a person admitted they had defrauded anyone they must pay back the amount, plus 20%. Zacchaeus offers to do more than he was required, "If I have extorted anything from anyone I shall repay it four times over." Zacchaeus recognized what happened and Jesus puts his stamp of approval on his response, "Today salvation has come to this house…." And isn’t that true? When a member of the family turns around their life, all benefit. Jesus proclaims that he has come, "to seek and save what was lost." He found Zacchaeus out on a limb. What about us? Where are we? Shall we invite Jesus to come and gift us with the saving gift we need now?

In a local Walmart the "Returns Department" is near the main entrance. There is always a line of people holding the items that want to return and their purchase receipts. The "Lost and Found" department isn’t as easy to find. It’s downstairs in the back corner of the store. On the shelves are items that, for the most part, people don’t care enough about to claim. There are baby bottles, umbrellas, old school books, broken baby strollers, backpacks, water bottles etc. People are busy and don’t seem to have time, or enough interest, to search and claim their lost items. The rejected and used items sit there till their time is up. Then they are gathered and tossed into the scrap bin in the back of the store to be hauled off to some landfill.

Notice what Jesus has been doing. Telling "lost and found" parables and searching out the loss to claim them for his own. He’s gone downstairs to the back of the store, to the "Lost and Found Department" and found Zacchaeus on the back, unwanted shelf and claimed him for his own. He is a child of Abraham and Jesus restores him to the dignity his way of life has lessened and others have denied him. Today Jesus might say it this way, "For the Son of Man has gone down to the "Lost and Found Department" to seek, find and save what was lost."

It requires quite an effort on Jesus’ part because what he does for Zacchaeus will be one more occasion on his way to Jerusalem that he offends the righteous, as they grumble, "He has gone to the house of a sinner."

Jesus comes to our "Lost and Found Department." He wants to come to the lost and confused parts of our lives. The parts we cover up and want to forget. Indeed, he wants to make a home with us in the very places we have closed up and locked away. He knocks and invites us to let him in to change what we have given up on; to bring out into the light the broken and discarded parts that need healing and forgiveness. He wants to say to us what he said to Zacchaeus, "Today I must stay at your house."

Shall we, with Zacchaeus and one another welcome him in his word and in the bread and wine? Shall we make a permanent home for him? As we do that he says once again to us what he said to Zacchaeus, "Today salvation has come to this house."