ATHENS, Hy Lạp - Dù không có mặt tại Athens, nhưng được xem hình ảnh ngày khai trương Thế vận hội 2004 qua hệ thống viễn tinh trên màn hình nhỏ, tôi cũng thật xúc động và có cảm tưởng mình đang hòa mình giữa 80,000 người trong đêm khai trương. Thật là một quang cảnh hùng tráng và huy hoàng. Làm tôi mơ màng nhớ lại hai lần đã từng viếng thăm Hy Lạp,. Tôi đã lái xe hơi rong ruổi suốt 2000 cây số khắp nơi trên đất nước này, theo dấu vết của các anh hùng và thần nhân huyền thoại. Tôi cũng đã từng đặt chân đến tận nơi nguyên thuỷ tổ chức các trò chơi thi đấu ở Olympiad cách đây 3000 năm, cũng như từng thăm núi thần thoại trên đỉnh Delphi và đền Pantheon của Hy Lạp cổ đại…
Lễ khai trương mở đầu với cả trăm thanh niên đánh trống theo nhịp tim đập đi quanh một biển nước làm ngay giữa sân vận động, tiếng trống vang dội rồi bay qua không gian và thời gian tìm về quá khứ ngay tại sân vận động ở Olympiad. Ở đó, chỉ có một tay trống duy nhất đơn côi… nhưng tiếng trống thì vẫn hùng tráng rõ ràng, hai tiếng trống hòa hợp, quyện lại với nhau, dồn dập. Qúa khứ và hiện tại đã nối kết lại thành nhịp trống, nhịp tim hoan ca. Thế là hai tia lửa phóng qua không gian đốt cháy và làm rực lên giữa đêm tối năm vòng sáng thể thao, tượng trưng năm châu. Tình huynh đệ và tinh thần thượng võ của thế vận được khai trương.
Một chú bé 9 tuổi, tươi cười đi trên chiếc thuyền bằng giấy, tay cầm cờ quốc gia Hy Lạp lái qua biển nước. Nước tượng trưng cho sự sống và cho biểu tượng của Hy Lạp. Vì không nơi nào tại Hy Lạp mà không gần với nước và biển khơi. Chỗ xa nhất cũng chỉ cách xa biển có 85 cây số. Biễn nước trong sân vận động được tạm dựng lên và chứa đựng 2 triệu lít nước…
Đang khi đó, Tổng thống Hy Lạp tiến vào sân vận động, bên tay trái có ông chủ tịch Ủy Ban Thế Vận Quốc tế ông Jacques Rogge, và bên tay phải là Gianna Angelopoulos-Daskalaki, chủ tịch và là người đứng đầu tổ chức thế vận năm nay. Đây là phụ nữ đầu tiên giữ chức này. Mới 35 tuổi, nhưng vị nữ anh hùng đã cứu mạng cho Thế Vận 2004, vì chính bà đã tái tạo và thay đổi thời cuộc để thế vận hội Hy Lạp có ngày hôm nay.
Trước khi khai mạc thế vận, cuộc diễn hành hoạt cảnh về lịch sử, văn hóa, truyền thống Hy Lạp trên những chiếc tầu lướt sóng di động đi qua trước mặt. Người lại biến thành những bức tượng, hay các hình vẽ cổ đại thường thấy trên các bình sành của Hy Lạp. Quá khứ văn minh sống động trên những bức tượng hóa thân một cách rất mỹ thuật và tài tình. Lễ khai mạc này, với nhiều hình ảnh lạ lùng và sinh động, đã được mô tả là cuộc trình diễn vĩ đại nhất trên thế giới cho đến nay, và được trực tiếp truyền hình đến khắp thế giới, với khoảng 4 tỷ người cùng theo dõi. Cuộc trình diễn có sự tham gia của khoảng 9,000 nghệ sĩ nam, nữ, các chuyên viên âm thanh, ánh sáng...
Mở đầu là con vật centaur (nửa người nửa ngựa), phóng đi lưỡi kiếm javelin vào mặt tượng người thật to mầu trắng. Đó là biểu tượng của con người bắt đầu biết suy tư. Mặt người vỡ toang biến thành nhiều mảnh, rồi từ từ hiện ra thân xác con người, và lơ lửng và từ từ đáp xuống biển… những mảnh vỡ này cũng tượng trưng cho 2000 hòn đảo của Hy Lạp. Con người hóa thân và hiện hình đó, thức tỉnh suy tư về nền Triết học Hy Lạp đào sâu vào trí thức con người, và trên không thần “tình yêu” bay lượn. Nhờ “tình” mà con người trở nên nhân bản. Con người trở thành văn minh và tạo thành những cộng đoàn xã hội.
Thế rồi thần tình yêu Eros hiện ra che chở cho cặp tình nhân nhảy múa, tung tăng trên biển nước, vui sống và say đắm… Cũng vì “tình yêu” mà thần Eros với mũi tên vàng đã hướng dẫn bước đi văn minh của Hy Lạp. Các thần thoại sống lại qua các diễn viên, các bi hùng ca Hy Lạp được nhắc đến, các thành quả về địa lý, toán học, triết học, và anh hùng ca được diễn lại... 3000 năm văn minh từ cổ đại, Minas, đến Socrates, Xenophones. Euclid… dòng sông suy tư và triết thuyết cũng như thần thoại sống lại trong lòng người tham dự. Nào là anh hùng Hercules chiến thắng mọi nghịch cảnh, nữ thần Athena người xây dựng nên thành Athens... Qua văn minh cổ đại khi con người hóa thần, và thần cũng hỉ nộ ái ố sầu bi như con người, tranh chấp, chiến tranh và sát phạt… tới thời văn minh vàng son của những kiến trúc và mỹ thuật. Rồi vị anh hùng Alexander đại đế thống lãnh toàn cõi Tây Âu và Địa Trung Hải. Đến kỷ Nguyên Thiên Chúa giáo, văn minh Hy Lạp lại rẽ sang ngả tôn giáo với các nhà thờ và nghệ thuật Kitô giáo phát triển toàn diện. 96% dân chúng Hy Lạp theo Chính Thống Giáo. Và cuối cùng là văn minh hiện đại, ghi dấu lại anh hùng ca của các lực sĩ Hy Lạp tái lập lại truyền thống xa xưa vào năm 1896 mở đầu cho những thế vận hội tiếp nối và cho đến nay có tới 202 quốc gia tham dự.
Cảnh cuối cùng là một phụ nữ mang thai, bụng to để trần, từ từ đi về phía đất liền, được thần tình yêu đụng chạm, nàng bước đi trong hân hoan, hướng về tương lại, đứa con trong bụng bừng sáng lên, mắt nàng hướng về muôn vàn các vì sao, và trên trời các tia sáng laser chiếu tỏa các mẫu bản đồ DNA, nhảy múc, quyện lấy nhau, như thể đang hình thành một mẫu người tương lai lý tưởng, chờ ngày được sinh ra…
Tiếp đến, nữ anh hùng Gianna đứng dưới gốc một cây olive và tuyên bố khai mạc thế vận hội. Bà nói: "Hy Lạp đừng trước mặt qúi vị. Chúng tôi sẵn sàng … chúng tôi đã đợi chờ giây phút này từ lâu.”
Cuộc diễn hành của các đoàn thể thao các quốc gia bắt đầu. Hoan hỉ, hãnh diện tràn đầy ước mơ hy vọng chiến thắng đang âm ỉ cháy trong lòng các người trẻ nam nữ từ 202 quốc gia.
Chủ tịch Ủy Ban Thế Vận quốc tế uý lạo các thể thao gia rằng: “hãy tỏ ra cho chúng tôi thấy rằng thể thao nối kết chúng ta vượt qua những rào cản quốc gia, chính trị, tôn giáo và ngôn ngữ...”
10,500 thể thao gia tham dự cuộc đấu nối tiếp nhau tiến vào vận động trường.
Khi đoàn lực sĩ Afghanistan bước vào, tiếng vỗ tay vang dội, vì lần đầu tiên họ trở lại sau 8 năm vắng bóng và lần đầu tiên có thể lực sĩ phụ nữ tham dự.
Đoàn Hoa Kỳ hiên ngang với trên 500 lực sĩ, có những tiếng vỗ tay, nhưng cũng có những bàn tay đưa đầu ngón tay cái chọc xuống đất, biểu tượng sự bất đồng vì Mỹ đưa quân chiến tranh vào Iraq.
Nhưng khi đoàn Iraq tiến vào thì tiếng vỗ tay vang dội.
Yao Minh cao 7 feet 6 của đoàn Trung quốc, trội hẳn giữa rừng người.
Đoàn Nga sô đặc sắc với kiểu quần áo vào thế hệ năm 1920 gây sự chú ý.
Ðoàn thể thao Việt Nam gồm 11 nam nữ lực sĩ, Cô Bùi Thị Nhung, lực sĩ nhảy cao, dẫn đầu đoàn thể thao Việt Nam.
Mỗi đoàn lực sĩ là mỗi vẻ, hiên ngang với mầu cờ cao bay...
400 lực sĩ đội nhà Hy Lạp cầm thuẩn tiến vào lúc đầu và cũng là đội ngũ đi chót kết thúc cuộc diễn hành giữa tiếng hoan hô “"Hellas, Hellas…"
Khởi đầu là những “trò chơi” nhưng là những trò chơi kỷ luật sắt, luyện thân xác cường tráng và tinh thần minh mẫn, mà người thắng trở thành anh hùng muôn thuở, ngàn đời ghi nhớ.
Một giây phút ngược thời gian về lại với quá khứ, cũng là giây phút suy tư về văn minh của con người thời nay, về nền nhân bản, về những thiên hùng ca, những bi kịch cuộc đời, những phấn đầu hiện tại, chiến tranh, hòa bình, danh dự, luân lý và nhân phẩm…
Lễ khai trương mở đầu với cả trăm thanh niên đánh trống theo nhịp tim đập đi quanh một biển nước làm ngay giữa sân vận động, tiếng trống vang dội rồi bay qua không gian và thời gian tìm về quá khứ ngay tại sân vận động ở Olympiad. Ở đó, chỉ có một tay trống duy nhất đơn côi… nhưng tiếng trống thì vẫn hùng tráng rõ ràng, hai tiếng trống hòa hợp, quyện lại với nhau, dồn dập. Qúa khứ và hiện tại đã nối kết lại thành nhịp trống, nhịp tim hoan ca. Thế là hai tia lửa phóng qua không gian đốt cháy và làm rực lên giữa đêm tối năm vòng sáng thể thao, tượng trưng năm châu. Tình huynh đệ và tinh thần thượng võ của thế vận được khai trương.Một chú bé 9 tuổi, tươi cười đi trên chiếc thuyền bằng giấy, tay cầm cờ quốc gia Hy Lạp lái qua biển nước. Nước tượng trưng cho sự sống và cho biểu tượng của Hy Lạp. Vì không nơi nào tại Hy Lạp mà không gần với nước và biển khơi. Chỗ xa nhất cũng chỉ cách xa biển có 85 cây số. Biễn nước trong sân vận động được tạm dựng lên và chứa đựng 2 triệu lít nước…
Đang khi đó, Tổng thống Hy Lạp tiến vào sân vận động, bên tay trái có ông chủ tịch Ủy Ban Thế Vận Quốc tế ông Jacques Rogge, và bên tay phải là Gianna Angelopoulos-Daskalaki, chủ tịch và là người đứng đầu tổ chức thế vận năm nay. Đây là phụ nữ đầu tiên giữ chức này. Mới 35 tuổi, nhưng vị nữ anh hùng đã cứu mạng cho Thế Vận 2004, vì chính bà đã tái tạo và thay đổi thời cuộc để thế vận hội Hy Lạp có ngày hôm nay. Trước khi khai mạc thế vận, cuộc diễn hành hoạt cảnh về lịch sử, văn hóa, truyền thống Hy Lạp trên những chiếc tầu lướt sóng di động đi qua trước mặt. Người lại biến thành những bức tượng, hay các hình vẽ cổ đại thường thấy trên các bình sành của Hy Lạp. Quá khứ văn minh sống động trên những bức tượng hóa thân một cách rất mỹ thuật và tài tình. Lễ khai mạc này, với nhiều hình ảnh lạ lùng và sinh động, đã được mô tả là cuộc trình diễn vĩ đại nhất trên thế giới cho đến nay, và được trực tiếp truyền hình đến khắp thế giới, với khoảng 4 tỷ người cùng theo dõi. Cuộc trình diễn có sự tham gia của khoảng 9,000 nghệ sĩ nam, nữ, các chuyên viên âm thanh, ánh sáng...
Mở đầu là con vật centaur (nửa người nửa ngựa), phóng đi lưỡi kiếm javelin vào mặt tượng người thật to mầu trắng. Đó là biểu tượng của con người bắt đầu biết suy tư. Mặt người vỡ toang biến thành nhiều mảnh, rồi từ từ hiện ra thân xác con người, và lơ lửng và từ từ đáp xuống biển… những mảnh vỡ này cũng tượng trưng cho 2000 hòn đảo của Hy Lạp. Con người hóa thân và hiện hình đó, thức tỉnh suy tư về nền Triết học Hy Lạp đào sâu vào trí thức con người, và trên không thần “tình yêu” bay lượn. Nhờ “tình” mà con người trở nên nhân bản. Con người trở thành văn minh và tạo thành những cộng đoàn xã hội.
Thế rồi thần tình yêu Eros hiện ra che chở cho cặp tình nhân nhảy múa, tung tăng trên biển nước, vui sống và say đắm… Cũng vì “tình yêu” mà thần Eros với mũi tên vàng đã hướng dẫn bước đi văn minh của Hy Lạp. Các thần thoại sống lại qua các diễn viên, các bi hùng ca Hy Lạp được nhắc đến, các thành quả về địa lý, toán học, triết học, và anh hùng ca được diễn lại... 3000 năm văn minh từ cổ đại, Minas, đến Socrates, Xenophones. Euclid… dòng sông suy tư và triết thuyết cũng như thần thoại sống lại trong lòng người tham dự. Nào là anh hùng Hercules chiến thắng mọi nghịch cảnh, nữ thần Athena người xây dựng nên thành Athens... Qua văn minh cổ đại khi con người hóa thần, và thần cũng hỉ nộ ái ố sầu bi như con người, tranh chấp, chiến tranh và sát phạt… tới thời văn minh vàng son của những kiến trúc và mỹ thuật. Rồi vị anh hùng Alexander đại đế thống lãnh toàn cõi Tây Âu và Địa Trung Hải. Đến kỷ Nguyên Thiên Chúa giáo, văn minh Hy Lạp lại rẽ sang ngả tôn giáo với các nhà thờ và nghệ thuật Kitô giáo phát triển toàn diện. 96% dân chúng Hy Lạp theo Chính Thống Giáo. Và cuối cùng là văn minh hiện đại, ghi dấu lại anh hùng ca của các lực sĩ Hy Lạp tái lập lại truyền thống xa xưa vào năm 1896 mở đầu cho những thế vận hội tiếp nối và cho đến nay có tới 202 quốc gia tham dự.Cảnh cuối cùng là một phụ nữ mang thai, bụng to để trần, từ từ đi về phía đất liền, được thần tình yêu đụng chạm, nàng bước đi trong hân hoan, hướng về tương lại, đứa con trong bụng bừng sáng lên, mắt nàng hướng về muôn vàn các vì sao, và trên trời các tia sáng laser chiếu tỏa các mẫu bản đồ DNA, nhảy múc, quyện lấy nhau, như thể đang hình thành một mẫu người tương lai lý tưởng, chờ ngày được sinh ra…Tiếp đến, nữ anh hùng Gianna đứng dưới gốc một cây olive và tuyên bố khai mạc thế vận hội. Bà nói: "Hy Lạp đừng trước mặt qúi vị. Chúng tôi sẵn sàng … chúng tôi đã đợi chờ giây phút này từ lâu.”
Cuộc diễn hành của các đoàn thể thao các quốc gia bắt đầu. Hoan hỉ, hãnh diện tràn đầy ước mơ hy vọng chiến thắng đang âm ỉ cháy trong lòng các người trẻ nam nữ từ 202 quốc gia.
Chủ tịch Ủy Ban Thế Vận quốc tế uý lạo các thể thao gia rằng: “hãy tỏ ra cho chúng tôi thấy rằng thể thao nối kết chúng ta vượt qua những rào cản quốc gia, chính trị, tôn giáo và ngôn ngữ...”
10,500 thể thao gia tham dự cuộc đấu nối tiếp nhau tiến vào vận động trường.Khi đoàn lực sĩ Afghanistan bước vào, tiếng vỗ tay vang dội, vì lần đầu tiên họ trở lại sau 8 năm vắng bóng và lần đầu tiên có thể lực sĩ phụ nữ tham dự.
Đoàn Hoa Kỳ hiên ngang với trên 500 lực sĩ, có những tiếng vỗ tay, nhưng cũng có những bàn tay đưa đầu ngón tay cái chọc xuống đất, biểu tượng sự bất đồng vì Mỹ đưa quân chiến tranh vào Iraq.
Nhưng khi đoàn Iraq tiến vào thì tiếng vỗ tay vang dội.
Yao Minh cao 7 feet 6 của đoàn Trung quốc, trội hẳn giữa rừng người.
Đoàn Nga sô đặc sắc với kiểu quần áo vào thế hệ năm 1920 gây sự chú ý.
Ðoàn thể thao Việt Nam gồm 11 nam nữ lực sĩ, Cô Bùi Thị Nhung, lực sĩ nhảy cao, dẫn đầu đoàn thể thao Việt Nam.
Mỗi đoàn lực sĩ là mỗi vẻ, hiên ngang với mầu cờ cao bay...
400 lực sĩ đội nhà Hy Lạp cầm thuẩn tiến vào lúc đầu và cũng là đội ngũ đi chót kết thúc cuộc diễn hành giữa tiếng hoan hô “"Hellas, Hellas…" Khởi đầu là những “trò chơi” nhưng là những trò chơi kỷ luật sắt, luyện thân xác cường tráng và tinh thần minh mẫn, mà người thắng trở thành anh hùng muôn thuở, ngàn đời ghi nhớ.
Một giây phút ngược thời gian về lại với quá khứ, cũng là giây phút suy tư về văn minh của con người thời nay, về nền nhân bản, về những thiên hùng ca, những bi kịch cuộc đời, những phấn đầu hiện tại, chiến tranh, hòa bình, danh dự, luân lý và nhân phẩm…